Skip to main content

Full text of "Vita s. Petri Thomasij ex ordine Fratrum B.mae Virginis Mariae de Monte Carmelo ... scripta ab oculato teste Philippo Mazzerio, cancellario Cypri, & a Godefrido Henschenio Societatis Iesu illustrata"

See other formats 



V I T ' A / 

f S.PETRI THOMASII, 

ex Ordine Fratrum B. m * Virginis 
M a r i m de Monte Carmelo, 
Epifcopi Pa&enfis, & Coro- 
nenfis 3 Archiep. Cretenfis, &c . 
Patriarchae Conftantinopoli. 
tani, ac Legati Apoftolici : 

. (cripta ab oculato tejle Philippo 
Mazzerio, Cancellario Cypri, 

&aG0DEFR!D0 Henschenio 
Societatis jEsviliuftrata. 


I 

ANTVERPIiE, 

Apud IACOB V M MEVRSIVM 
Anno m dc lix* 

i - 



\ 


i 


i ? A * 

.1 J- ■ 




a. i£ j 


$ - ^ 


-i 


C! 


i-ii 


'W* r'*r 

t K; 


- 

P 


u - 


■ .* I rf • 1 1 M j -%*♦ V* c\ * r - 
.• ‘- 1 . x X A Jy !•« X -a v/ L i : *--* 


■-X0 


... 

•J 40 l X v / i *■ V 'A •- 


V / 


I % 'i ' 

* * i. • ' ' 


/ W.tA i/.v 


*• i- 


LE 

B 0 *> Jy- f 

Iu 


-- 9 ^ - ’ 

- /J c<J:.j 


*r : <•'»' . y > <. 

j I i V • . - . ; i i 


i-!6q ijniltiipD 'Sui:s!i.r 


* -. v *-, 

6 vi 


IV, . t 

'P-Uv 


- 


I/ V f ‘t 


A r • 7 - 

' v ; i .i 


1 : J ' 




*vV V' 

• 7 « /».. / 


• •‘V»\v, .J ..O: .51:1 2?\ 1 l/i? 

iA„ . 


v r 


iV- >; . - 


•i -i » - 

, • i i 


xy r i JL 

r*' _ 


1-3 S C 
..: 7 ! 7 C^ 




Wi 

E* 


i ■ ‘ . t •'• ■• ,A .. > 

; . - " -...' 

* v “ V* .* ^ 

■: V-:-.*'. <t>'. . ; v. .• ' ^ • 




V v^r:/; 




i 




*• - ^ 1 » r-V- r^r** 

t - H Si -'.•fc.-V * ■•/». 


•u 


2 


•v - • ' 

/• ■ ■ i. 


.♦?•/:•• *V '*l ' ’t 

/ V - ; >.i . »• ... 

ff / V*>/-Y . v;'' .'' 

EnwRHr * 


■r^r •'?&£' ' 




£ 3 gfc 


REVERENDIS EATRlBVS»* 

PR^SIDI, PROVINCIALI, 

EXPROVINCIALI, DEFINJTORIBVS, 

PRlORIBVS, CETERISQVE PATRIBVS, 

Ordinis c Beati(?tm& Virginis 
M akim de Monte Carmelo * 
in Comitiis Provincialibus 
Mechlinu congregatis* 

, . .* « A f v l 

Onueniftis adfblitaCo^* 
mitia, Patres reve- 
rendi, vtluauiffimum 
odorem, non variorum 
aromatum" procul* ei 
Indiis aduedtorum,{ed omqis generis 
virtutum intra Conuentuum Veftro- 
rum clauftra pullulantium, aequis fan- 
ftionibus foueatis augeatifque ;& 
quem, per Belgicas prouincias qua- 
si i quauersum 



qtfauersiim di/perfi,in Hominum ani- 
mos ipsa congreffioqe, allpquio, mo- 
tibufque Veftris afflatis; at> omni ran- 
coreillibaturri, irtprimo vigore inte- 
grum conferuetis. Hasc Veftra: Belgi- 
ci Prouinciae fuit hadenus felicitas, 
atque omnium fermone , fed vel ma- 


i 


xime ab eotempore, celebrata ; quo 
aliqua, quae temporum longinquita- 
te videbantur aliquantulum defluxif- 
fe, fandioribus primaeui Ordinis legi- 
.busreuincienda,reformandaque pru- 
denter iudicaftis • atque exprasfcri- 
pto Apoftolico renouati fftiritu mentis 
Vejlne , cum alio habitu mduiftu no - 
uumbominem , vtperfedius fecundum 
Deum in omni iuHitid & fanttitate ^ve- 
ritatis ambularetis. Hoc felici fuccef- 
fu attraxiftis vicinas Prouincias, quae 
Veftrum exemplum imitatas, difcipli- 
nam religiofam , ad priflinos mores 
y . 'redudam. 


I 


redu&am , animo gratiflimo fufce- 
perunt. ' ’ ' ' 

'■ ‘IMm earti Ordinis Veftri fanfti- 
moniam reuereor, adhunc venerabi- 
lenVCcctum, Veftro tamen aflenfii 8c 
npprdbatione, expeto ingreflumdari 
fimctiflimo eruditi (limoque Ordinis 
Vellrf Viro, eiulHem Procuratori Ge- . 

rierali , (aeras Theologias Dofbori, 
Pontificio Oratori, Generali hacreti • 
ca: prauitatisltiquifitori, variarum Se- 
dium Ejpifcopo, dein Archicpifcopo 
Gretenfi , ac. Patriarcha: 'Conftanti- 
nopolitano, nec non Mundo Apofto- 
lico ad Refpublicas Liguria; ac Vene- 
riarum, ad Reges Apulia», Radia;, 
Hungariar, Imperatores Occidentis 
& Orientis, demum Legato Apofto- 
lico Generali ad expeditionem Ia- 
eram Cruce-fignatorum pro Terne- '% 
fandlae recuperatione. Eft is ( ndto* 

•i:" * i enim 




l 


enim animos Veftros .plutjbus lu* 
Ipenlbs detinere) eft is, inquam,, Ve- 
fter Petrvs Thomas i .v.£,, a 
Guidone Cardinale , Belga , ant^a 
EpifcopoTornacenfi & Camen|cen-i 
fi, Epifcopus confecratus. Huiu,s Vi- 
tam accuratiflime fideliffimeque olim 
confcriptam, ac primum ex MSS; 
Belgicis a nobis erutam, iam altera 
vice ad commodiorem vfum typis iti- 
dem Belgicis excufam, nouilque ad- 
ditionibus atque obferuationibus il- 
luftratam, Vobis, Patres reve- 
r EN DI, ad ifta Comitia congrega- 
tis, offerimus dicamulque. 

Qu« vulgo ante circumfereban- 
tur eius A&a, ita erant vitiata, vt col- 
lataeilli a Summis Pontificibus digni* 
tates Epi(copales , ac Legationes im- 
politas, ad alium quemdam alterius 
Ordinis transferrentur. Suum illi ius 




ac honorem haec vindicant A&a, ve- 
teri habitu plenoquegrauitatis pro- 
du&a, atque ab omni fqualore , alio- 
ueafluto a pofteris additamento re- 
purgata : in quibus omnis eius vita 
fandte innocenter^ue tranfo&a , ab 
ipfis incunabulis per fingulos ftudio- 
rum, munerum, dignitatumque gra- 
dus, ad vltimam vique aetatis metam, 
vno filo dedu&a , eruditorum oculis 
reprscfentatur. Verum quo tempore 
Adaharc ad xxix lanuarij, diem 
publicae illius venerationi in Ordinfc 
Veftro dicatum, magno operi noftro 
inferenda, praelo parata habebamus; 
eodem ipfo(vt non vane conficimus) 
inRegeftis Vaticanis Bullam de col- 
lato ei ab Innocentio Papa vi Epi- 
icopatu Padlenfi (vnde tota illa etiam 
dirimi poflet controuerfia ) magno 
cum Religionis Veftrae gaudio, repe- 
* a 4 rit 


rit Eximius Pater Vefter loaqnes Ba- 
ptifta de Lezana : vti aflerit in nuper 
edito Annalium Ordinis Veftri tomo 
cjuarto : agnofcens cum egregia gra- 
ti animi teftific^tione fpecialijfimam fi- 
faque euidentijfimam Dei prouidentiam , 
ac fivgulanfiimam eiufilem Beati P etri 
wtercejfionem, dfi fiufque po(iulatam> & 
ab eo. impetratam ; fi que ex eo tempore ma- 
ximam deuotionem eryt eum dem Beatum 
Petrvm Thomam habere ccepijfe y 
ac eum mterceffiorem m grauifiimis necefli- 
t at ibus, in quibus, ad tpfum per orationem 
recurrit , expertum ejfe : ipfiufque meritis 
interce (Jio ne Dei gratiam ad eius o vo- 
luntatem adimplendam , Jalutem anima 
fiia & rvitam ater nam confiecuturum [j?e- 


rare. 


Harcpraeitansille vir, dignus pro- 
fecto fingulari^ Petri patrocinio, 
qui non lolutn ; didam Bullam Ponti- 
ficiam 


& K 


fictam inuenit fcd ex hilce. etiam £ 
nobis editis Adbis^aliifque monumen- 
tis antiquis , res pleralque ab eodem 
Sandto prarclare peltas, fuis Annali- 
bus, ordine temporurh diligenter aC* 
fignato, aut verbis audtorum, aut di- 
lucida paraphraft inferuit : & , qua? 
praecipua (criptoris laus eft, quas aliis 
propofuit S.T h o m a s i i virtutes, 
fuis ip(e moribus &vita religiosa ex- 
prefsit. Fuit vterque & S.Petrvs 
& P. Lezana Ordinem Veftrum Ca&- 
melitanum profeffus, facrac Theolo- 
giae Dodor, Procurator Ordinis Ge-r 
neralis, ac Pontificius Orator. Libris 
editis vterque excelluit, iifque Deipa- 
ra Virginis Mari£ ( cuius vterque 
eximius extitit cultor) Immaculatam 
Conceptionem propugnauit. FuitS* 
P e trvs eximiusDo&orParifienfis^ 
ac primus e Fundatoribus Theologir 
i eorum 


coram apud Bononienfes ftudiorum: 
at Doftor Salmanticenfis excellens 
Lezana, in Archigymnafio Roma- 
no publicus Sapientias diuinae Le6tor, 
fcriptis Theologicis, Iuridicis, Hifto- 
ricis, Afceticisclarus.S.T homasivs 
pro Terra-landa recuperanda Lega- 
tus Apoftolicus : Venerandus Pater 
Lezana eiufdem Terras-(an<5tae , in 
qua Ordo Carmelitanus olim exortus 
eft, Prouincialis compluries nomina- 
tus. Idem multorum Generalium At 
liftens & focius : atque ad illam fiipre- 
mam dignitatem , vt Generalis Ordi- < 
nis vniuerfi crearetur, multorum vo- 
tis (uffragiifque expetitus. Quasmu- 
nia S. P e t a v s in Ordine minimi 
obiuit : quippe iam antea Summis 
Pontificibus ad Epilcopalem, Archi- 
epifcopalem ac Patriarchalem thro- 
nos exaltatus, Fuit Dodtor Lezana 

Contro- 


Controuerfiis Regularium dirimen- 
dis occupatus, a Sede Apoftolica con- 
ftitutusfacrx Congregationis Indicis 
Confultor , & Beneficiorum Exami- 
nator perpetuus. Ab eadem Sede 
S. Petrvs ad Principes, Reges , Im- 
peratores Nuntius miflus, & pacem 
fepius inter diffidentes compofuit, 
& Imperatorem Conftantinopolita- 
num ad concordiam cum Ecciefii 
Romana ineundam , a Ichifmate re- 
duxit, ac perpetuus fuit haeretica: pra- 
uitatis Inquifitor Generalis. 

Sed dum vtriufque res geftas 
conferre meditor , litteris 
Roma ad nos datis intelligimus, €xi- 
mium P atrem Lemanam, habitum bacle- 
nus Roma inter primarios <vitos ingenia 
dochmii conspicuos, nec minori aftima- 
tione religiofa ■virtutis , vita fundi um ejfe. 
Ita inde noftrae Societatis Sacerdos 

feribebat. 


fcribebat, paucis multa complexusivt, 
quam meritis & interce fjione B. Petri 
1 homi jp er arat Lemana falutem anu 
majita ac vitam aternarn , conlecutus 
videatur 5 & ipfb quidem , quo hinc 
•migrauit, ferto S. Bertholdi, primi 
Latinorum Ordinis Veftri Generalis: 

£ cuius exordio tomum vltimum An- j 
xialium V eftrorum fuerat aufpi catus. 
At quam led:u iucundum foret, fi 
quis diu vfus optimi Patris Lezanae 
conuiftu, iplius ac S. Petri eximias 
mentis exercitationes conferret, adi- 
duam vtriufque inter tot occupatio- 
nes iri precibus ad Deum fundendis* 
ac diuino Officio peragendo pieta- 
tem, vtriufque accuratam dilciplinse 
monafticae cUram ac folicitudinem, 
quam edito de ei libro tefleram fuae 
virtutis porteris reliquit Lezana : ob 
cuius mortem anceps hacfi^ num ob 
t , ... .driil . tanti j 


tanti Viri ia£turam,econ{ueto paflim 
more , ad mitigandam mceditiam 
Veftram, aliqucfd verborum delini- 
mentum conquirerem ,• an vero ob 
promiflum adfelicidimam S. Petri 
Tho m a s ii aliorumque Colitum 
focietatem Veftrum Lezanam, die- 
rum ac bonorum operum plenum, 
vtpote feptuagenario iam pridem ma- 
iorem, Vobis Ordinique Veftro vni-' 
uerlo gratulari deberem. Hoc euicit 
fenfus iudiciumque Sanftiffimi Pon- 
tificis Alexandri v i i, quem fe- 
runt, in telle&a eius morte, qui Do- 
minica procedente coram illo Latine 
perorarat J iopius ingeminafle, Pa- 
trem Lezanam virum lan&um fuiC 
e. 

Illum ergo , Patres Reve- 
rendi, tamquam nouum Patro- 
lum ac Deprecatorem habetote, at- 
que 

i ' 


que eius exemplo, quam modo adfe- 

rimus Vitam S. Petri Thoma- 

• 

sii , quaeque aliorum Ordinis Ve- 
ftri San&orum ac Beatorum in ope- 
re noftro de Vitis Sandtorum aut ha- 
ctenus edidimps A<5ta, aut futuris, 
Deo bene volente, temporibus (iimus 
edituri, eo quo feri bimus animo fuf- 
cipite : & fi quae antiqua & magis ge- 
nuina monumenta nancifcamini ,ea 
nobis, vti fecit P. Lezana o 
communicate. Demum Veftris fan- 
dis precibus adiuuate, vt Sandto- 
rum patrocinio & meritis illa nobis 3 
Deo gratia praeftetur , qua Sanato- 
rum exemplis excitati, moles ipfi no- 
ftrosad Diuinum nutum conforme- 
mus , inque eorum confortio in o 
mnem aeternitatem Diuinae Maiefta- 
tis afpedtu perfruamur. Idem fandtii 
laboribus Veftris praemium vouec 


AD VITAM 

* ~ ,V ^ *' 5 •’ i. .) . * Tf s* * . \ 

S. PETRI THOMASII 

ORDINIS CARMELITaNI, 
Commentarius prauius 
CODEFRIDI HENSCHEN1I 

SOCIETATIS’ IESV. ■ 


AClaS. Petri Thomash a tefie 
vt plurimum oculato conf cripta. A • 
liorum de eo tejhmoma. 




E fui fit trecentis abhinc an • 
w« S.Petrus Thomafius* 
eximium Ordinis Carmeli - 
tici lumen , DiuinaproUiden* 
tid tunc [uper candelabrum 
Eccleftarum Orientis atque 
Occidentis pofttum : vt cla 
rifiimis eruditionis ac fanftimoni £ radiis collujlr 
ret Gallias , Italiam , Vannonias , Illyricum , G 
ciam, nec non & infulas siciliam, Cretam y Cyp\ 

A Eubttmm 


l 



Vita feri * 
pt* 


i "Philipp e 
Mazzerio , 
titu fami- 
liari, 


x Commentmtupr Aiiius 

Euboeam altafjj plura : imo ipfiss etiam regiones Afia- 
ticas, Syriacas, JEgyptiacas , (ub tenebris fere Maho- 
meticis illo etiam tempore delite fcentes, fulgore Chri- 
fiiana lucis excitaret . Verum ne communi mortalibus 
reliquit cafu, vnius momenti fpatio ( quando vi la- 
nuarijarmi mccclxvi laborum fuorum pramio do- 
nandus, in calos migrauit ) memoria tanti jplendoris 
atema obliuione fepeliretur,fingulari fupremi Numi - 
nit difpofitiotie , hiftoria rerum praclare ab eogefia- 
rum confripta e fi, & Vita eius noua reddita : cuius 
faCro lumine poffent viri virtutum amantes, non ipfx 
folum in antiquo atque olim cognito orbe degentes, fed 
etiam tunc necdum reperti Americani, aliique Indi , 
quotidie excitari: atque illufire hoc exemplum clarius 
propojitum intuiti, fecurius sterna falut is portum af- 
fequererttur. 

1 Socius itinerum & laborum S. Petri vltimis 
Artnis fuit Philippus Mazzerius, aliis Maccrius, 
aut } Maferiis, regni Cypri Cancellarius , infra 
in epiftolJ S. Petri ad Vrbanum v Papam , & Caro - 
lum iv Imperatorem, vir do&us , & in confilio 
rhilofophus, nec noninbelb miles verus & ftrc- 
nuus. Hic S. Petrum Apoftolics Sedis in Oriente Le- 
gat umjn Cypro fsphu vidit admirabilia edentem pro - 
digta , illius accurate contemplatus eft fanttttatem, 
eum Regis Referendarius adiit, & tanta caritate com- 
plexus cfl, vtin Patrem fpiritualem adoptdrit,& vi- 
cifiim in filium fingulari amore fuerit ab eo adoptatus . 
Hinc vterque Regem Cypri in Europam comi totus, ai 
expeditionem facram in Palsfiinam Pontificem & 

Principis 


- 


1 


r ! 


Jt, 

jfei • 


J 


4df Vitam S. Petri ‘fhomajij. f 
Principes Cbriftianos incitauit: v ter que multis exan- 
tlatu laboribus pacem Bononienfem, Vicecomites inter 
& Romanum Pontificem , confecit : vt er que belli fub- 
fidium l Venetis impetrauit * & in clafe adornandi 
plurimum laborauit :vt erque in periculosaexpeditio - 
ne & fortem animum habuit , & altis infudit i vt er- 
que Alexandriam captam retineri pojfe ac debere con* 
tendit : v ter que ea relicta maximum moerorem fcn - 
fit : nec mori alter, nifi altero prxfente vifus efi volui fe * 

Inciderat in febrim Petrus : mox euocatut adfuit 
Philippus* cum ille iam manibus * brachiis , tibiis e * 
tnertui$,nifi Philippus adejfet, fe negaret e vita pojfe 
decedere : ei vt pojlrema mandauit verba , animant 
Deo tradidit. Philippus teftamentum eius atque vl - 
tinum voluntatem exfideexecutus , amorem etiam 
vita fun(to prjtfiiiit. Hic igitur vir talis ac tantus , 
qui S. Petro Thoma femper erat vfus fami liari fu * 

me, omniafj illius arcana perfpeda habebat , res ab et> 
geflas, quas vel abipfo didicerat ,velipfe oculis fuis con - 
[pexerat, vel ab hominibus fide dignis acceperat, gra* 
ui, etfi ( vti tum erant tempora ) impolita, narratio - 
w Complexus efi : quod intra proximum a Thoma* 

(ij obitu biennium fattum fuiffe ex ipfis Adis colligi- 
mus , */#w* 12 pax cum Bernabone ViCecomite 

Mediolanenfi, de quo fiepius agemus , opera eiufdem imtapri* 
Sandi anno mc c clx i v flabilita,ajjeritur vfque ad *"»*"* d» 
diem praefentero , qua fcilicet audor fcribebat, e P uobltM 
.adeo lau dabiliter d urafTe. At pace turbati bellum ttnnmmt 
a Bernab one amo mc cclxvi n refumptum, conti- 
nuis fere odofequentibus annis durauit » donec anno 

A 2 UCCCLXXV 


4 Commentitius pr&um 

MCCCLXXV paxiterum conciliata ejl : licet intere ) 
■■ Bernabos metu Caroli iv Imperatorii, qui etiam cum 
~ ‘ exercitu Italiam ingreffus fuerat , fxpius pacis defide- 

rium finxerit, anathemate perculfus ab Vrbano v an- 
no mccclxviii, a Gregorio ix anno mccc- 

IXXIl & MCCCLXXIV. 

3 loannes Groffus Ordinis Car molitarum eleftus 
Generalis anno ab obitu S . Pe tri x x 1 1 I, Chrifii M - 
CCCLxxxix, lib.2Viridarij Ordmis in elogio huius 
delata mox Santtifla fcribit : In captione duitatis Alexan- 
in Angiiti: driae fuerunt duo nobiles Domini de regno 
Anglias, Dominus videlicet Grcij Baro.& Do- 
minus Milon deStapulton Miles, qui glorio* 
• fam cius Vitam, /iib inquifitione veridica tam 
(ecularium quam religioforum defcriptam, ad 
partes Angi iae dcportauerunt. Ex quibus etiam 
confiat Vitam illam mox ab obitu Santtifuijfe a Ma £• 
z.erio [criptam , ad quem extat tunc mijft epiJlolx 
Francifci Petrarchx viri obfingularem dottrinam or- 
bi no\i fimi. Venit eodem mccclxviii anno Romam 
ad Vrbanum V Pontificem Petrus Rex Cypri, anno [e- 
abfque quente , velut alter & iuftus Abcl,vel Iofcph in- 

mentione nocens per operationem & machinationem 

tadii Regis fratrum fuoruro malitiose .& crudeliter in- 
Cyprtanno terem ptus : vti his verbis refertur, in Vita Vrbani v 
i ) 6 9 occi- ex mss. aPr anci fcoBofqueto edita. Ctdem hanc,plu- 
J * rima pecunia ab Turearum Imperatore oblata, patra- 

tam deplorat Theodoricus Pauli, de quo iam agemus, 
pofi Vitam S.Vetn, atque iterum in fine libri Bello- 
rum Dei , vbi eum propugnatorem fidei Iefu 
Chrifti 


1 


dd Vitant S. Petri T howafij. 

Chrifti appdtyt, & martyrizatum fer ibit. Non orni - 
fijfet etiam PAavurm mortem Regii fui A&is S. 

Petri in ftrere, dsius regias virtutes & facinora heroi- 
ca toties in iiiprxdicat , fi pofi eius necem Aii a hac 
(onfcrip fijfet. 

4 Vitam S.Petri Thomafij ab hoc au ft ore feri - 
ptam, & hattenus ineditam , publica luci dedimus in 
Adis Santtorumad xxix lanuarfex Chronico vni - primum h 
uerfali MS. circa annum Chrifti mcccclxxx eciit * 
compilato a Theodorico Pauli, Gorcomienfi ex MS$. 
Presbytero & Vicedecano EcclefiaeSS. Mar- 
ttni &; Vincentij in Gorcomio oppido. Hic in 
prooemio Chronici, in catalogo Patriarcharum Con- 
Haminopolitanorum ita feribit : Petrus Thomae 
Carmelita praefuit Patriarcha anno Domini m- 
ccclxvi. Deinde cum in eodem fuo mifcellaneo ope- 
re defiripfijfet originem duitatis Conftantinopolitanxj 
& elogia Imperatorum & Patriarcharum protutijfet 9 
fubiungit Vitam S. Petri cum boc titulo : Originalis 
Legenda B. Petri Thomae Patriarchae Con- 
ftantinopolicani Ordinis Dei Genitricis Ma- 
riae de monte Carmeli , compilata a Domino - ■> . 
Thoma (imo Philippo) deManferiis, cum mira- \ 

culis eius. Hanc Vitam more noftroin capit nu- 
meros diftinclam additionibus & notationibus illuftra - 
uimus : & mox viros clari fimos & dottrinx eximios 
rapuit, qui eam diligenter feriptam laudarunt , &plu- 
r ima in hift orias a fe editas tranftnlerunt.Ex iis primus 
cenfendus Eximius Pater ac Magifter Ioartncs htnd<*t*k 
Baptifta de Lezana Ordinis Caxmelitani San- * 

A 3 #iflimae 


4 Commentarius praum 

Mccclxxv paxiterum conciliata ejl : licet intere) 
Bernabos metu Car oli iv Imperatorii , qui etiam cum 
- <• exercitu Italiam ingrejfus fuerat , ftpius pacis defide- 

rium finxerit, anathemate perculfus ab Vrbano v an- 
no mccclxviii, 4 Gregorio ix anno mccc- 

LXXil & MCCCLXXIV. 

• * 3 loannes Grojfut Ordinis Carmelitarum eleftus 

Generalis anno ab obitu S. Petri xxiii, Chrifii M- 
CCCLxxxix,//Y \2 Viridarij Ordinis in elogio huius 
delata mox Santtiftu fcribit : In captione duitatis Alexan- 
m Anglii' driae fuerunt duo nobiles Domini de regno 
Angliae.Dominus videlicet Grcij Baro ; & Do- 
minus Milon deStapulton Miles, qui glorio*- 
• fam cius Vitam, /ub inquifitione veridica tam 
fecularium quam religioforum defcriptam, ad 
partes Angliae deportauerunt. Ex quibus etiam 
Confiat Vitam illam mox ab obitu Satittifuijfea Ma £• 
zerio [criptam , ad quem extat tunc mijfa epiflol* 
Franci fci Petrarcha viri ob fingularem doftrinam or- 
bi nonfiimi.Venit eodem mccclxviii anno Romam 
ad Vrb anum V Pontificem Petrus Rex Cypri, anno [e- 
alfque quente , velut alter & iuftus Abcl,vel Iofcph in- 

mentione nocens per operationem & machinationem 
ck dt>s Regis fratrum fuorum malitiose & crudeliter in- 
Cypri anno terern pt U s : vti his verbis refertur ; in Vita Vrbani v 
1369 oeci- ex ^sS, aFrancifcoBofqueto edita. Ctdem hanc, plu- 
rima pecunia ab Turearum Imperatore oblata, patra- 
tam deplorat Theodoricus Pauli, de quo iam agemus, 
pofi Vitam S.Vetn, atque iterum in fine libri Bello- 
rum Dei , vbi eum propugnatorem fidei Iefu 

Chrifti 


dd Vitam S. Petri T homapj. ^ 

Chrifti appeftpt,& martyrizatum ficribit.Non orni - 
fijfet etiam Matxxrius mortem Regii fui Adis S. 

Petri inferere y cUius regiai virtutes & facinora heroi - 
ca toties in iisprxdicat , fi pofi eius necem Atta hxc 
' confcrip fijfet. 

4 Fir*»/ S.Petri Thomafij ab hoc auttore feri* 
ftam, dr hattenus ineditam , publica luci dedimus in 
Attis Santtorum ad x x i x lanuarifex Chronico vni- primum 
uerfali MS. circa annum Chrifli mcccclxxx wb* ‘dit* 
compilato a Theodorico Pauli, Gorcomienfi ex MSf. 
Presbytero & Vicedecano EcclefiaeSS. Mar- 
rini & Vincentij in Gorcomio oppido. Hic in 
prooemio Chronici, in catalogo Patriarcharum Con~ 
flantinopolitanorum ita firibit : Petrus Thomae 
Carmelita praefuit Patriarcha anno Domini m- 
c c c l x v i . Deinde cum in eodem fuo mifcellaneo ope- 
re de fi ripfiffet originem duitatis Conftantinopolitanx ,• 

& elogia Imperatorum & Patriarcharum protulijfet , 
fubiungit Vitam S. Petri cum leoc titulo : Originalis 
Legenda B. Petri Thomae Patriarchae Con- 
ftantinopolitani Ordinis Dei Genitricis Ma- 
riae de monte Carmeli , compilata a Domino 
Thoma (imo Philippo) deMan/eriis, cum mira- 
culis eius. Hanc Vitam more noftro in capitatf? nu- 
meros difiinttam additionibus & notationibus illufira* 
uimus : & mox viros clarifiimos & dottrina eximios 
rapuit, qui eam diligenter feriptam laudarunt , &plu- 
rimain hifiorias a fie editas tranfiulerunt. Ex iis primus 
cenfendus Eximius Pater ac Magifter Ioanncs Nudatu \ 
Baprifta de Lezana Ordinis Carmelitani San- 


A 3 


£i0jm$ 




4 Commutatius praum 

mccclxxv paxiterum conciliata ejl : licet intere) 
Bernabos metu Car oli i v Imperatorii, qui etiam cum 
- i exercitu Italiam ingrejfus fuerat , fapius pacis defide- 
rium finxerit, anathemate perculfus ab Vrbano v an- 
no mccclxviii, a Gregorio ix anno mccc- 

LXXII & MCCCLXXIV. 

3 loannes Grojfus Ordinis Carmelitarum elettus 
Generalis anno ab olfit u S . Petri xxiii, C hrifii M- 
ccclxxxix, lib . 2 Viridarij Ordinis in elogio huius 
delata mox Sanfti i fi a fer ibit : In captione ciuitatis Alexan- 
in Anilia: drias fuerunt duo nobiles Domini de regno 
Angliae, Dominus videlicet Grcij Baro ; & Do- 
minus Milon deStapulton Miles, qui glorio*- 
fam eius Vitam, fub inquifitione veridica tam 
fecula rium quam religioforumdefcriptam, ad 
partes Anglias deporrauerunt. Ex quibus etiam 
Confiat Vitam illam mox ab obitu Santtifuifie a Ma%~ 
zerio [criptam , ad quem extat tunc mijfa epittoU 
Erancifci Petrarcha viri obfingularem doftrinam or- 
bi n otifimi.Venit eodem mccclxviii anno Romam 
ad Vrbanum V Pontificem Petrus Rex Cypri, anno [e- 
alfque quente, velut alrtr & iuftus Abcl,vel Iofeph in- 

mtntione nocens per operationem & machinationem 
etadis Regis fratrum fuoruro malitiose .& crudeliter in- 
Cypri anno terern ptus : vti his verbis refertur jn Vita Vrbani v 
x$6j> occi- msS. aFrancifcoBofqueto edita. Cxdem hanc,plu- 

rima pecunia ab lunarum Imperatore oblata, patra- 
tam deplorat Theodoricus Pauli, de quo iam agemus , 
pofi Vitam S.Vetn, atque iterum in fine libri Bello- 
rum Dei , vbi eum propugnatorem fidei Iefu 

Chrifti 


ad Vita m S. Petri T homafij. $ 

Chrifti appellat ■>& martyrizatum fer ibit. Non orni • 
fiffet etiam Maix.erius mortem Regii fui Adis S. 

Petri inferere, cUm regias virtutes & facinora heroi - 
ca toties in iis p radie at , fi poft eius tucem Atia hac 
confcripfitjfet. 

4 Vitam S.Petri Thomafij ab hoc au ft ore feri - 
ftam , cV haftenus ineditam , publica luci dedimus in 
A&is Santtorum ad xxix Ianvarij,ex Chronico vni- primum k 
uerfali MS. circa annum Chrifii mcccclxxx nobts edia^ 
compilato a Theodorico Pauli, Gorcomienfi exMSS ' 
Presbytero & Vicedecano EcclefiaeSS. Mar- 
ttni &; Vincentij in Gorcoraio oppido. Hic in 
prooemio Chronici , in catalogo Patriarcharum Con* 
Raniinopolitanorum ita feribit : Petrus Thomae 
Carmelita praefuit Patriarcha anno Domini m- 
CC clxvi. Deinde cum in eodem [uo mifcellaneo ope- 
re defiripftjfet originem duitatis Confiantinopolitana,- 
& elogia Imperatorum & Patriarcharum protulifiet , * 

fubiungit Vitam S. Petri cum boc titulo : Originalis. 

Legenda B. Petri Thomae Patriarchae Con- 
ftantinopolitani Ordinis Dei Genitricis Ma- 
riae dc monte Carmeli , compilata a Domino 
Thoma (imo Philippo) deMan/eriis, cum mira- *. 

culis eius. Hanc Vitam more nofiroin . capit at& nu- 
meros dijlinclam additionibus & notationibus illufira* 
uimus : <jr mox viros clarifiimos & dottrina eximios 
rapuit , qui eam diligenter (criptam laudarunt , &plu - 
rimainhifiorias a fe editas tranfiulerunt. Ex iis primus 
cenfendus Eximius Parer ac Magifter Ioapncs ^udatak 
Baptifta de Lpzana Ordinis Carmelitani San- ****** 

A 3 difljoai w 


f)derico 

flaynaldo, 




Appendicis 
fan an d 
Iaanne Fa* 
uentino 
feriptd* 


6* C ommentari tu prauius 

Aiflimae Congregationis Rituum & Indicis 
Confultor Pontificius, Beneficiorum Exami* 
nator, & in Sapientias Archigymnafio Roma-* 
no publicus Le&or, qui prxter alios libros dedo « 
{Irina Theologica fer ipt os, edidit Annales fac ros Or« 
elinis fui Carmelitici, in quorum tomo iv pleraque 
ex hac Vita infuas annos, quibus fwgula gefla ptntrfu* 
diose fun t relata. Alter eji V\ r erudit i fitmusOdori-» 
cusRaynaldus Congregationis Oratorij Prc* 
sbvter, qui Annales Ecclefiafticos, accurati fimo 
Cardinalis Baronij iudicio edit os, pan felicitate per- 
git continuare, & tomo xvi plerafy Legationes pro 
Sede Apoftolicafufceptas cum expeditione Alexandri * 
na, & praclaru geftis ac felici obitu S. Petri Tho«* 
mafij inter frit , qua i Miznerio feripta edidimus * 
Addi pajfet illufiris Hijloria imperij Conflantinopolita* 
ni fub Latinu Cafdrilm , typis Lupar au nuper Gallico 
fermone vulgata, fid ne nimii operose diligentes in /i-» 
milibus videamur, omittimus alios traflatut recenfere « 
j Pojl epilogum auftoris fubneftuntur in eodem 
MS. Gorcomienft nonnu!la,ab incerto auftore,aut for- 
fin fluribtu, ad te {l a. Lucas Waddingus, variis 
editis libris clarus, a quo mox Vitam S.Pefri pditam 
dicemus dn t rati at u de Scriptoribus Ordinis Minorum > 
anno mdc Lexcufo, de Ioanne de Fauentia, qui 
in hac Appendice , ob beneficium angina meritis S f Pe* 
tri depulfx, primus memoratur, ifta refert: loannes 
Fauentinus Guardianus olim Paphenfisin Cy-t 
pro, tantae virtutis & pietatis vir , vt pro San* 
reputetur apud (uqs copfodales, & in mo- 
^ „ - v :• IwftWO 


ad Vitam S. Petri 7 homajtj. 7 

nafterio Clariflarum Milcricordiae Rcgij- Le- 
pidi cius ofla habeantur in veneratione : feri- 
pfit Vitam B. Petri Thomafij Ord. Carmelira- 
rum, Patriarchae Conftantinopoiitani, Legati \ 
Apoftolici, Famaguftae in Cypro defundfci.Nw 
ante cen fuimus, atque iterum opinamur , Fauenti- 
num Vitae S. Petri ex Materio deferipta addidijfe 
foltsm miraculum fanitatis meritis eius obtenta . Ad- 
duntur in eadem Appendice nonnulla , tum de fi udi it 
Theologicis Bononia eredis , qua infra illtiftramtu,tum 
de patrocinio a Deipara Virgine apparente addi do 
pro confer uatione Ordinis Carmelitani, Defcriptaea 
reuetatio efi a Ioanne Hildeshemio eiuldem Or- Addita ex 
elinis Carmelitani viro admodum erudito, ac tfd™ 
difcipulo olimS.Petri Thomafij , qui in libro de iei em¥>f 
Principio Ordinis Fratrum Gloriofiflimae Dei 
Genitricis Marus, per modum dialogi contra 
eiufdcm detra&ores, ifta narrat , & exeo alij, 
potiflimhm Balduinus Lcerfius Atrebas, qui in Balduina 
y todem Ordine circa annum Chrifii m c c C c l floruit , laerfio, 
in Colle&aneo exemplorum & miraculorum 
qualiter gloriolifiima Dei Genitrix Virgo sepet 
MARiACarmclitarum FratrumPatrona fingu- 
Iariflima& lingulare refugium Ordinem luurn 
& Fratres pronexit, protexit, ampliauit, exal- 
tauit, quotidie honorat & cuftodit. Alter, & is 
illuftris Icriptor eodem feculo , fed aliquanto iunior , 
vixit, Arnoldus Boftius Carmelita Gandenfis, 
vir (tefie Trithemio de Viris illufir. Ord, Carmelit.) 
in diuinis feripturis ftudiolilfimus & valde em- 

A 4 ditws, J 


1 


8 Commentarius pronius 
ditus, atque in fecularibus litteris egregie do 
tfus , ingenio promptus & clarus eloquio, 
Theologus, Philofophus& Pofcra infignis. , 
fcripfit quasdam praeclara opulcuia ... de Pa. 
tronatu Dei Genitricis Carmelitici Ordinis, de 
Jlluftri' us viris Ordinis fui &c.Ex bis addimus ii- i 
luftria Elogia S. Petri Thomafi/, 'm quibus fwgu* 
laris eius affefttu erga Deiparam Virginem indi- 
catur. 

6 Nuper etiam Lucas Waddingus iam cita * 
tusj nouam S. Petri Vitam con fcripfit .quod (v/i poft 
allia Vita alias rationes prafatur ad LeRorem) Ma^zerius Vi* 
•xvariit tam fcripferit humilem & vajde diminutam, 
prout illa astas ferebat. Ego, inquit , fordibus di- 
cfimpafoS exut a jeneda , feci nouiorem audio- 
remque, additis dumtaxat, quas ex proba tdfi- 
mis monumentis accepi.Notas deinde vberio- 
res addidi, in quibus procul feci plerofque er* 
rores audorum , qui potius comminifeuntur 
qu« feribunt, quam referant, qua; gefta fimt. 
Grauiter hoc vitio laborant aliqui, qui a/Fidui 
fuccumbentes, quo volunt, & quomodo vo- 
lunt, hiftoriam deducunt, & incautum ledo» 
rem circumducunt. Hac Waddingus.Ea nempe ra * 
tioefi, cur nos tanto labore antiqua & primaua au - 
florum monumenta colligere , difeutere , & ptinwge» 
ttiojlylo in lucem edere , conemur : arbitrati exuta fe- 
neda obfufeari antiqua hiftoria veritatem , neque • jj 
impolitam viri eruditi narrationem pro fordibus ha~ 

- v bendatv, quales b \c nullae cenfuimtts diluendas. Certi 

.. .v * miufc 


ad Vitam S. Petri Thomafij. 9 
minus probamus Vitam nouiorem, vti appellat, & 
audiorem fieri , quamuu afferantur ea dumtaxat 
addi , qua in probati fimis monumentis reperiun'UT% 

Singu'j fparatim potius proferantur , indicatis aufto * 
film, aut (altem temporibus , quibus ea fui ffe primum 
tonfi ripta videantur : ne certi fima incertis dubiiffa 
permifla, minus ponderis obtineant ad au Cor it at em 
flabiliendam. llluttre illud eft & omni admirationi 
dignum, quod Waddingw num.6 Vita interferit ab a* 
liis fcriptaribut praternuffum : fcilicet vifum cordi 
S.Petri infcriptum (acratiffimum nomen Ma» in ei 
jtiA<non al tcr.qu^m Martyris Ignatij praecor- menMx- 
diis diuina Itsv vox apparuit impieffa. D*S. * l p et ^fo 
Ignatio edimus i Februa* j diximufyob alti fimum j cr ipt um 
antiquorum fcriptorum & Latinorum & Gracorum dicitur; 
filentium non videri facrofn fta verba IesvS Chriv 
6Tvs diuino miraculo aureis litteris in Corde eius . ,■ 

futffe exarata, quod feculo xm ,pofi obitum S.Igna» 
tij plus mille & centum annis , fcripsere Martinus '■ 
Polonus Vincentius Bcllouacenfis, eofcffecuti \ 
S. Antoninus. Mombritius, Vbertinus de Ca* 
fali, Baptifta Mantuanus, aliique, otcafione arre- 
pta, quod Traiano Imperatori fci [citanti, cur Thetf* 
phorus appellaretur, fe Chriftum circumferre in 
animaj4«r habere in pedore refionderit : ceterum ' r 
in AC'<s legi k leonibus carnem omnem come» 
ftam& (olidiora tantum offa relidta Quidni illt t 
. qui (quis e fi, qui ante Waddingum cordi S. Petri nomen 
M ARi &iufculptum affirmatiit , illo loquendi modo 
eximiam eius in Deiparam Virginem exprimere pieta- 
tem 


fo Commentarius prseuius 
tem folum voluerit ? Certi Maz.zjer’m,qm ex vltimi 
eius voluntate omnia a morte difponebat , ijla folum 
narrat : fupra corpus fplcnaorem quemdam 
caeleftcm extitiife, totam ciuitatem ad illud ve- 
nerationis causa confluxifle; corpus madidum 
quali recens a balneo fuifle , eoque humore 
multa miracula fada .-faciem claram apparuif- 
fe & (iiauem odorem expiralle. Nuru ergo filuif- 
(et, fi corpore aperto vifum fui ffet nomen Maria 
Cordi infcriptum ? An non curajfet hoc pretiofx the- 
«c - r -\ te includi ? An etiam Arnoldm Bojlius , qui piet a- 

■ ; tem eius erga Deiparam Virginem* & ab hac illi 

-*y. " 3 ‘ : frefiita beneficia, accuratifime collegit, hoc miracu- 
t lum pretermifijfet? 

7 Verum ipfum IVaddingi tefiimonium integrum 
proferamus. His alitique acceptis beneficiis, m- 
varla ehu V ltt * (andiflimae Virgini deuindus, incrcdibi- 
trga f, li erga eam cxarfit deuotionis affedu, propo- 
M artam {uirque nullum pr^termitterc ob(equium,quod 
piet tu mdi- j n tant2B benefadricis cederet honorem. Scri- 
l** il * r ‘ pt 0 peculiari libello, eius ab originali peccato 

indemnitatem conftanter afleruit, & reliqua 
Virginis priuilegia dodis cclebrauitcncomiis. 
Quotiefcumquc orabat, laudes raifcebat Ma- 
ria: quaecumque obuia Maria, firaulacra re- 
uercnrer falutabatrlocuturus nomen praemitte., 
bat Maria : antequam men (as accumberet, 
Mariana promebat elogia,& cibum putabat 
infipidum , fi (aerae Virginis pon condiretur 
memoria. Io laboribus, in anguftiis ad (aeram 
* ' hanc 


td Vitam S. Petri Thomajtj. i c 
hanc aram conuohbat, infidiilque inimici hae 
arte occurrebat , vt lingulis i&ribus clypeurn 
opponeret nominisM ari^e, cuius pr^lens fem- 
per fcnticbat auxilium. Ingens hic pietatis ar- 
dor ira tranfnutauit afFe&um mentem<juc 
poflTedit, vt nihil aliud fapere, nihil affari, ni* 
hiltjue videretur audire. Ex abundantia cor- 
dis os loquebatur : vifiim quippe eft eius cordi 
infculptum (acratiflimum nomenMARiA>non 
al ter quam Martyris Ignatij praecordiis diuina 
Ies v vox apparuit imprelb, Hac ille , qtu confe- 
renda ftwt cum iis , qua infra & a Materio Cap , X 
Viu & ex Patronatu Boftij referuntur. Aliqua hinc 
Hefcripfit LeQna adan. 13*2 num, 3 ,vWMari/ 8 , 
nomen Petro in corde quali mlcriptum pru- 
denter obferutt. 

8 Certiora funt, qua facris Summorum Ponti- 
ficum oraculis firmata , egregias S, Petri Thema vir * 
tutes, atque indefejjos labores exprimunt , & in Bul- 
lis Apfiolicis vf pretiofts quafdam gemmas relucentes 
ofiendunt. Has Bullas, faltem qua badenus repetiit 
potuerunt Jnfra fubneStimw, ante in Annalibus loan - 
nis Baptijlx de Lenana, Odorici Raynaldi & Ab r aha- 
mi Bz.ou?j, ac poti fimum apud Waddingum poftVi- 
tm S- Petri cxcufif, v 


•V 

. . 


virtute» 
eituinBul 
lujipoflcti-, 
cit expri- 
muntur. 


I2>7 

3>' * 

< 


Commentarius prauhis 

§ ii 


5. P etriThomaJij fufiepti pro Sede A- ‘ 
poftohcd labores , an te que obit a 

Legationes . 

r.;. 

9 T Nt*r 4//J S. Petri Thomafij prf m<m- 
*'■ +me illufires extitere , <7«4j Pontificii Maximi no - 
obimt t legationes: plane vt exprejfitm Legati ab- 
folutifiimam effigiem in eius Vita contemplari videa - 
mur. Quam enim ille multa ac varia pro fedandis Ita * 
kgatiewfj Ha motibus, Chri^iana religione propaganda , Saram 
tenorum Turcarumq. reprimenda tyrannide , mune* 
tagefiit ? quot adiuit prouincias ? quanta fufiepit pe - ; 
ficula ? Prima eius legatio ad Reges Apulia in Vita nu* 
%6 dicitur. Mortuo vi Decembris anni MCCCLll 
Clemente vi Pontifice, electus eft xvm eiufdem 
ttienfis Innocentius vi, & mox die xxiit corona - 
Abalienarant Siculae Regiae iura Ludoui* 
Fus Rex Apuliae & potifimum eius coniux Ioan* 
na, quarum donationes a Clemente vi refciffxfue * 
rant , & tunc eadem de re ab Innocentio vi repe - 
twnmm, titum decretum, vi Idus Maij, anno iPontifica- 
pnenfeMa- tus, Cbrifii mccclui, fignatum : fuerunt q } obit* 
fo ad Rege fto anathemate vetita iura regia dittrahi. Hac lega - 
tionis impofitje S. Petro videt ty occafio futjfe,quam 
ita defcribit hUzjz.erius : Dominus Papa ordina- 

uft 


t 


. L 


- ad Vitam S. Petri T homaftj. • f$ 

tilt Fratrem Petrum Apoftolicae Sedis Nun- 
tium, ad eundum in Apuliam , ad Regem A- 
puliae Ludouicum , &ad Reginam Ioannam 
eius confortem, propter aliqua magna negotia, 
Ecclefiam Dei & regnum Apuliae tangentia. 

Deinde hanc eius primam legationem appellat „ 

Waddingtis paullo pojl fcquemem ad Genttetifes lega- 
tionem , hanc in Apuliam ei iritunttam fer ibit. Nulla 
de hac legatione Bulla extat. 

I o Difidebant tunc tempotis implacabili odio 
. Genuenfes & Veneti, & cruentis bellis in mutuam rue- 
bant perniciem . Cia fis Genuenfium ingens xxv Au- mi/i ofti* 
gujli in mari Sardoo a Venetis & Ar agoniis cafafuit , briad Ge* 
triginta ac tribus triremibus cum hominibus Jubmer* 
fis^Genuenfes , deieftised clade animis, Liguriam loan - nen j eii 
ni Vicecomiti & Arcbiepifcopo Mediolanenft fubiece- 
runt. Innocentius Papa ob cruorem Chrislianum 
fufum ingemifeens , S. Petrum Thomam Ge- 
nuenfes & Mediolattenfes Nonis O&obris mifit, vt 
■ ipfos ad pacem cum Venetis & Ar agoniis conciliandam 
induceret . loannes Pontificis voluntati ob fec ut ur usi- 
tator es deflinauit ad Venetos iqui pacem roger ent t 
ac pollicerentur inpojlerum Venetis loco fratrum Ge- 
nuenfes futuros. Haede Caufid Legati partium Anemo- 
ne coram Pontifice , vt hic fieri petierat , conuenerunt 
menfe Februario anni fequentis mcccliv. Sed votis 
Pontificiis non rejpondit exitus . Hac pluribus feripta 
legi poffunt in Annalibus EcclefiafticisOdorici Raynal- 
di i qui Petrum Thomam pro hac pace conficienda 
tnijfum , vocat Virum /au&moniae gloria cla* 




m 

m 


rum« 


14 Continent aptus pr tufas 

tum.Vmcaprobac legatione exrant Littera Apoffoliet , 
inferiptx Patriarchis, Archiepif opis, Epifcopis, 
ahiftjue EccleEarum & monafteriorum Praela* 
,tis, vt eilemiter facienti veint adejfe. 

. Ii Poftea cum Carolus iv in imperatorem co- 
tonandus , fubfi.iem anni Mcccf.iv properaret in 
Italiam, confilio ventilato in confiftorio, vt nu • 
ni Car oli tl^ajferit Mauzeritu, Papa dc confilio Fratrum 
4 impera- Cardinalium ordinauit Fratrem Petrum Nun* 
torem. & ttium Apoftolicum ad Imperatorem Roma* 
'* '!!* num & Regem Rafliae, fedante Epifcopum 

?&*** Pa&tnferadefignatum.QuaS. Petrus apud impe- 
ratorem peregerit , explicat Maz.z.erius : nec haftenits 
vlla ad hanc Legationem Jpeftans Bulla reperta efi.Ex- 
fiant vero ad Ludouicum Regem Hungari^,^ 
JDucera Veneriarum, quibus commendat Epifco- 
pos Petrum Pa&enfem , & Bartholomaeum 
Tragurienfeni Sedis Apoftolicae Nuntios afead 
Regem Rafiix mijfos. Sunt & alia Bulla , in [cripta 
Stephano Regi Rafliae, Helenae Reginae, Oro- 
deftbiai* fio Elio, tum Ioannichi Patriarchae Seruiae, a- 
*nn»\m, liipfc Principibus, Comitibus <jr Baronibus eiuf» 
ebita an. S cruiae, fiue Radite,- tum porifiimum ipfu Se- 
l W m dis Apoftolicae Nuntiis Bartholomaeo Tragu* 
rienfi & Petro Patftenfi Epi{copis.D*/f*«.BMi- 
laferefunt menfe Decembri anni tAcccLiv,& an- 
nus fequens M c c c LV hac Rafiiana legatione exattus 
eft. Reliqua in Adis & ad ipfas Bullas explicantur . 

. 12 , Annofequente mccclvi plures Legationes 
S. Petro fuere impofita s tum intra O&auam Pen- 

tccoftcs 


ad Vitam S. Petri Thomajij. jj 
tccoftes nuntios Ioannis Palaologi imperato* 
risConftantinopolitani ad Pontificem venif- 
/c,qui Dominum fiium redire ad Ecclefiae vni- 
tatem velle, & fubfidium contra Tureas pete- 
re indicarint,/r4<//> ex MS. Vaticano Odorictu Ray- 
naldus ad hunc annum num.$ 2. Definierat verba fu - 
fcepto eiurandi fchifmatis confilto fupra memoratui 
Stephanus Rex Raftx. Quare hunc armis Ludouici .v> 
Regis Hungariae opprimendum, & Palaeologutn * 
omni ope & auxilio dignum cen fuit Pont ifex : cuius 
defideriovt optatus fucceffiu accederet, bellum necef- 
furio amouendum erat, quod Venetos inter & Regem 
Hungarix fuerat exortum : adqux omnia , quamuii 
difficillima apparerent , pacanda peragenda vnus 
Petrus Thomafius apti fimus indicabatur. Adlm , anno ij f f 
peratorem Conftantinopolitanum focitts rerum perfi- ad Regem 
ciendarum datus Guilielmus E pifeopus Si fopoli- ^u ng/tria 
tanus, ad Regem Hungarix Stephanus eledus ®' Vtnet0K 
Epifcopus Zagabricnfis , qui eiufdem Regis Nun- 
tius ad Pontificem mijfiu fuerat. Prxer at Venetis Dux * 

Ioannes Gradonicus, ad quem extant binx Litte- 
ra Apoftolicxtfuibus eum Innocentius Papa adhor- 
tatur , tum vt ab ft ineat a foedere cum Raffenfibut 
' ineundo, tum vt pacem ineat cum Rege Hungarix , ai 
quem vt eamdtrn etiam pacem amplecteretur alia* 
litteras mifit: aliis fuadet , vt bellum inferat fihifma- 
ticis , atque exercitui Chriftiani Imperatorem confli - ; ' 

tuit. Prxter Rajfenfes fchifmaticos arcendi erant 
Francifcus de Ordelaffis ac Ioannes & Gui- 
lielmus de Manfredis Eccleflx in Ualid rebelles . 


] 6 Commentarius pr Artitis 

Aliis praterea Litteris Apofiolias inhibitum erat 
triarchis Aquileienfi & Gradenfi & Arehiepi- 
icopo Salleburgcnfi , ne quis contra Regem Hun- 
garia fchifmatku aut bxreticu fauorem aut auxilium 
vllum praflaret. Data ha littera fuere menfe Iulio 
aut Augufto anni Pontificatus iv,Cbrifii Mccc- 
iv I ,fed aliquot diebus ante reliquat ftgnata fuire% 
frValao- qua mittebantur .W Pataeologum Imperatorem, 
logum im- patriarcham Conftantmopolitanum Grasco- 
feratorem. rijm Francilcum Gatteluxium, infidas Le- 
sbi leu Myrilenes Dominum :v/ videatui ini uti - 
Petro Thomatiomkw tempore fupra indicata 
ad Venetos & Regem Hungaria Legatio , qua poftek 
inde erat C mflantinopolim infii :uenda, remiffo for (an 
• ' ad Pontificem Stepbano elefto Epifcopo Zagabrienft, 

1 prioris Legationi» [ocio. Verum S. Petrum ex Hun - 

garia ob (peni p jus concilianda redii (fe Venetias, & 
ha. e armo optato fnCceJfu non impetrato , veniffe Romam, Ma^ 
7 per - atrius exacte indicat, ac dcin interuallis aliquibus 
a ^ a * temporis, paucorum hiemalium menfium, interpo - 
fit is, mijfum ejfeanno mccclvii Nuntium Apofto - 
Hcum Consi antinopolim. Verum Imperatorem , quo 
tempore M cbaelem filium loannis Cantacuzxni ce- 
perat , in exercitu conuenit ; eumdemtfa cum ad vrbem 
, regiam reuerteretur, comitatus , ad veram Ecclefia 

Imperatore % omaM doftrinam ampkftendam , qua caujfa lega - 
comerfo, ii on is erat, induxit. Refcripfit Imperator Pontifici vt 
Noueaib. Indi&. xr, anno mundi fexies mil- 
Jefimo o&ogefiino fcxagefimo (exto, qui Latino 
calculo ejl annus Cbrijii mccclvii,^ hanc lega - 
-■ - tionem 


( 




ad Vitam S. TeiriThomhfij. 17 
tlotiem obiuitS. Petrus , anne fequente.in Cyprum 
& Palafiinam profeftus, inde ad Curiam Romanam ' 
reuerfus. Hac infra, a Manzerio cap.q, $ & 6 Vita 
referuntur. ' 

13 ’ rlacuere Summo Pontifici fy $.K . E. CardU 
nalibm res a S. Thomafio in baftenus iniunttis le* 
gationibus fnmma dexteritate , telo ac virtute pera* 

(te : cui proChrifii fide & Eccleftd Romana perfi- 
cienda maiora facinora, tolerandacj 3 certamina fuei e 
impofita . Nam idem Papa Innocentius Palaologo in Orienti 
Imperatori, contra Tureas Orientem infrfidntCs anxi- anno 1^9 
lia depofcenti^ckm fuccurrere decfenijfet,atitioYoh- & tribu* 
tincatus vii,C hfifti mccclix, S.Petr&m crea- M Ueti **** 
tum Coronenfem Epifcopum , confiituit Legatum 
Apoftolicum in Patriarchatu Conftantmopo- 

litan o, ac pluribus Archiepifcopatibus Orientis, 
re uo rato omni alio Legato a'd illas partes ante miffo i 
monitis Patriarcha & Arcbiepifcopit , vt exercitum 
Cruce fign/ttorum contra lurcas colligerent : manda- 
to etiam ad Vrfum Arcbiepifcopttm Cretetifim feripto, 
w Legationem ac regimen vrbit Smyrnenfis cederet B. 

Petro, quem in partibus fua Legationis ivflhuit ge- 
neralem* haereticae prauitatisInquifitorem.Swwf 
* de his rebtu quatuor Bulla Pontificia , v Idus Maij, 

, anno vn Sedis, fignata. Qua. in hac Legatione an- 
nis fere quatuor praclare gefta funt } referuntur 
Mazzjrio, vt plurimum tefle oculat o^aprf & tribus 
fequentibus. . y 

14 ;• Mortuo interim Innocen tio v 1 , fuccefferat 
Vrbanus -v Anno mccCIxii dii' 'vi Noucmbtti- 

N B confiemus « 


- ; |Ra ;sM 

- - 


w 


‘■BE ■ 


:'& r 


. • 


I 


i %d Viete»- 
mites Me- 
diolanenfes 
Anno 1363 
fr /equite. 


Utrum in 
Orientem 
armo 1364 
& /equen- 
tibttti 


1 8 Commentarius prauius 
confecratus. Quo tempore Petrus Rex Cypri, par- 
ti tion vnica de Tureis vittoria valde illujlr is, ad re- 
cuperandam Palafimam auxilia petitum , in Occi- 
dentem venit : quem comitatus efi S. Petrus Tho > r 
mas y gefla per Orientem Apofiolica Legatione, & Chri- 
Sii cultu amplificato , clarus: & mox 4 Pontifice ad 
Archiepifiopatum Cretenfem promotus. Gerebatur eo 
tempore bellum valde arduum inter Romanum Ponti- 
ficem & Vicecomtes Mediolanenfes ob Bononienfis di- 
tionis dominium. Ad pacem hanc conciliandam mijfus 
ab Vrbano Papa efi PetrusThomas*»»* mc co 
IX iii, qui eam anno fequenti feliciter confecit, ac 
regrejfusad Pontificem ex fient entia Cardinalium Pa- 
triarcha Confiantinopolitanus efteonfiitutus. NulU de 
hifce legationibus hactenus reperta Sulla Apofiolica • 
Sed copiofiu & accuratus eft Mazjzarius, qui vbique 
aderat, in rerum ttmcgtfiarum narratione. De Bo- 
nontenfipace mox iterum agemus. 

1 $ Decreta iam erat expeditio Cruce-fignatorum 
contra Tureas, aliofq^ impijMahometisfeftatores*Tunc 
in locum Cardinalis Talayrandi mortui , ab Vrbano 
vanno Pontificatus 11, Cbrifii mccclxiv, S. 
Petras Thomas conftitutus efi Generalis Lega- 
tus, pro paftagio Terras fan£tae,& fubfidio Petri 
Regis Cyprij, & aliorum transfretantium . Fuit ea 
legatio amplifiima , ac plurimis priuilegiis ornata. 
Bxtant bina Littera Apofiolica , quibus & S. Petrus 
creatur Legatus, & de ea infiitutione certior reddi- 
tur Rex Cypri . Verum dum bac expeditio adornatur, 
timor belli noui Genuenfes inter & Cyprios exortus efi: 


*d Vitam $. Petri Thomafij. i$ 

tui avertendo ab eodem Vrbano mijfus eit anno Ut- interpcfa* 
ccclxv Pacificator S. Petrus Thomafius, .** 
litteris Apoflolicis pgnatis anno in Pontificatus,* f es * rm 
Kalehd Martij. Eumdem binis aliis litteris iv No- x * ?? 
nas Martij <$■ vii Kalend. Aprilis, incitavit Poti* * | | 

tifexyVt foedera pacis acceleraret . Nec deftitit adhorta- 
ri tum Adorrium Ducem & Rerop. Genuen* 
fem, tuntipfum CypriHegem ad pacem interni* . : ;| 

ni en te B. Petro ineundam. Qua mox feliat er com r- 
popta, Pontifex Litteris vi Kalend. Maij datu Re* 
gem Cypri rogat , vt quamprimum velii ad facratn 
expeditionem transfretare. Qjod & faftum efi. dat 
III O Gtobris vrbe Alexandrina intercepta , a qua ex* 
pedit ione cum Rege in Cyprum reuerfusS. Petrur, 
diem vita extremum ■ habuit V i lanuarij anni fi* 
quentii mccclxvi. Qux omnia acctiratipme cbk 
ramobferuauitf & deprmt Mazjurm vltimd par * 

HVita. 

Jf III 

tl #| 

Cottati a Summis P ontipcibus S. Petro 
Thomafio Epijcopatus rvarijy Ar~ 
chiepifcopatHs y \? atriarchatus . 

i V, * * . I- "^1 

16 \ yf Azzerius num. 1*7 Ffae Quia Ambaffia- 
V-*-ta, fiue Legatio pon.derofa.periculo- 
ia, authentica , imperialis & regalis erat, ide& x vj 

B 2 oportebat ’ 


>5 «Y 


Cl 

m 




• ' Commentarius pr tutus , 

Gonftitui- oportebat Nuntium authenticum & in gratJti 
tur ^ , L 0 . ajio e fle. Qv.ir* Innocentius vi Papa dedit ei Ec- 
feolu- Pa- defiam Paden/cm in Sicilia , & confecratus eft 
tlenfn iri Eptfiopus Pattenfts & Liparenfis anno CbriftiMC c o 
Sicili* & liv Eji Lipara £oliarum, fiue Vulcaniarum , infu- 
Ltparcnfis: i arum ad Septemtrionale Sicilix latus maxima, a.qud 
<fy reliqua Liparxorum infula appellantur : eji in ea - 
, 4em infulciaris antfquifma Lippra., .vt qux ante 
iellupn Troianum condita fertur, & primis Chrifli fe- 
culis Sede Epifopali ornata. ibi S. Agatho (cui dies 
.xxvii luuij [acer eji) fub Decio & Valeriano Impe- 
ratoribus Epifcoptu floruit, & monitu Angelico facras 
fi. Bartholomaei Apoftoli reliquias excepit : quas 
ii i ad feculum Chrifli nonum depofltas fuifle, ac tum 
metu Saracenorum primo Benfuentum , dein Romam 
/delatas conflat. Seriem Epicoporum interrupere Sara - 
feni, infula ea ab anno DCCCLXIV ad annum circi- 
. . te r 'M lx x x potiti quibus eieftis, vt religio Cbrflia - 
na melius rettttueretur , E cclefia S.Bartholomaso a 
Rogerio primo Siciliae Comite eretta efl , mona- 
fleriumjj adiunttuitt. E regiorte harum infularum in 
^ flexunfo Sicilix finu quingentos circiter a mari paffus 
fondirx Padae, vulgo Patti: cuius vrbisprtma men+ 
tio 'ad annum C hrifti mxciv occurrit , cum iam me- 
lioratus Rogerius etiam ibidem coenobium S. Bar- 
tholomaeo dicatum extruxit, aedifto Ijpar.enfi bo- 
norum focietate cdniunxir. Vtrique loco Udem prxfue- 
runt Abbates, Ambrofius, Ioannes, Giljbertus, 
aiiipoflremus creditur' cina annum mclxvi Epi3 
|copusPadcnlis^Liparcnfis conflit ut us. Cer- 


. 

» XM 


dd Vitam S. Petri Thomafij. ; 2 f 
itus conflat eius fuccefforem Stephanum anno mc- 
Lxxx Epiflopnm fuijfe. Ititer fubfecutoi Epifcopot' 
fuere ex Ordine Pradicatorum Barcholomaeus,* 
Ioannes, <jr Petrus, dein ex Ordine Fratrum Mi • 
norum Vinceritius & Petrus de PernisTeuto- 
fiicqs, cui xxi lanuarijanni mcccliv vita fundo: 
fucceflit S. Petrus Thomafius, Ordinis S* Marus, 
de Monte Carmelo, ftgnath ab Innocentio vi litterio 
Apoftolicis xvi Kalend. Decembris , anno Pontificatus, 
fecundo. Quibus relatis addit Lemana ad hunc annum 
mm. 6 , Lucam 'Waddingum , quia hahcbuL- 
Tam non viderat, quampiurimas Nuntiaturas, 
Legationes & dignitate^ eidem B. Petro Tho- 
mx concelTas , luo illi Petro Teutonico attri-». 
buiffc : donec fpecialiflima & cuidehfiffiini 
Deiprouidcntia, ac fingulariffimaemfdcrn Bw 
Petri interce/fione,citata Bulla in*Regeftis Va«* 
ticanis magno cum gaudio Religionis Carme- : 
liticae eft reperta. Hac ille Ecclefiarum Pattenfis & . 
tiparenfis coniunttionem dijfoluit Bonifacius ix anno 
MCCCIC, vnicui(]tte proprio afiignato Eplfcopo. Nu- 
per etiam Vrbanus vm Liparenfem Ecclefiam a Me'-/ 
tropolitico M.Jfanenfis Archiepifcopiiure immtmem 
fecit , & Sedi Apoflolia immediate fubiecit. De IJpa- 
renfibus Epifcopisnugit Ferdinandtts Vghellus tomo % 
Italia (aera in Appendice, de Paftenfibus vero &Lipa-' 
renfibus Rocchus Pirrus li. 3 Sicilia facra notitia 4 & 
8. Alibi correximus errores aliquorum , qui pro Lipa* 
renfi Epiflqpatu MAadenfem , , & pro Padenfi Pacen 
feti} in Hijfitnia ( vbi Paxr Augufta, vulgo Bada-. 

B J jK. 


ax Commentarius pr tutus 

joz. vrbs iff) aftgnarunt , aut fi proprios ei relique» 
rint Epifcopatus , eumdem fub Clemente vi Creatum 
tradidere, fub quo ante indicatus decejfor Petrus Tei l- 
tonicus jjfumptui fuerat >hinc prabitafeftinis & inctt - 
w * rus hallucinandi occafione . Correximus etiam Mos, 
qui a Paftenfi Epifcopatu immediate ad Patriarcha - 
Conii antinopolit anum, aut faltemad Archiepi • 
fcopatum Cretenfem afcendijfe firip ferunt. 
m 17 Innocentius litteris Apoftolkis datis vi Idus 
Maijanno Pontificatus yn, Chrijit mcccux, 
eumo B. Petrum Thomam h vinculo Eccleiis Pa- 
Coronenjis dlenfisabfolutura, Ecclcfiae Coronenfi praefe» 
in Pelopem- c jt in Epifcopum & Paftorcm. Maz^nerius num « 
"rf 0 * 39. ait Papam in augmentationem ftatusEc- 

clefiam Coronenfem dedifle , quando Legatum 
. Apoflolicum in Orientem dejlinauit. Esi autem Kq«* 

{uvij Ptolemaolib. 3, Geographia cap. 16 vrbs ma» 
ritima Peloppnnefi, in finu Meffeniaco Epifcopatu infi • 
gnis , fub Arcjtiepifcopo tunc Patrenfi, olim Corinthia* 
io, fu bielit a eo tempore Venetis. Sujfeftus efl Petrus Lua 
douico Turriano Mediolanenfi, ad Patriarchatum A- 
qudeienfem etiocato . Vrbis Coron® fitus , anife^a 
0» etiam Venetis extrufta, pluribus deferibitur in Sabellici fup « 
Uegropon- pkmento lib. 16. Fabius Patriarcha Conflantinopolita - 
tenfis in m habuit infra num, 80. Ecclt^am Coronen- 
in- f cm in com mendam ad vitamTuam, & Eccle* 
* fiam Nigropontenfem; adcoq 3 hac quaft alius eius 

Epifiopatus cenferi potefl, Efl autem N egropontium 
infula prope Achaiam , antiqua Euboea , cuius Epi- 
* . fcopus /uberat Archiepifiopo Athenienfi. Infulam hanc 


j tdVitgm S. PeiriThomafij. ij 
integro poft feculo Venetis eripuere Turei , quam expu • 
gnationem , ^ /fl/tt/* defcriptifhem exhibent Petrut 
Iuflinianuslib. 8 .hifioritVeneta ) & Sabellicus decade 3 
W. 8 fttbfintm . 

18 Pofiea Archiepifcopatu Cretenfi donatus efl a »no i} 6 } 

, ab Vrbano v anno Pontificatus illius 1 , Chrifii m- Archiepi- 
CCCLXUI , atque Vrfo fuccefiit, cui Innocentius feri- f c 0 P“* Cr *‘ 


p fer at anno Chrifli McccLix,vt ipfi Petro tum E- ur ^ f ' 
pifeopo Coronenfi cederet legationem & regimen Smyr- 
na ciuitatti.Eft Archiepifcop alti Sedes in vrbe Candia, * 

Creti infula : non enim fuit Cretcnds in Cypro 
Archicpifcopusi vt cenfuit nuper aliquis ; cum huius 
infula Archiepifcopalis Sedes fit Nicofia vrbe primaria 
& regia. Petrus Galefinius in Martyrologijfui Nota-* 
tionibus ad vm Ianuarlj facit eumdem in Cypro 
infula Epifcopum Famaguftae , perperam } loco 
abitus & fepultura deceptus. 

19 Demum ad Patriarcfiltum Conflanti- *Wi;£4 
nopolitanum ab eodem Vrbano v promotus efty an- Patrlar - 
no Pontificatus illius 11, Chrifli mccclxiii, cum c hoCP, 
eum defignaturus ierat facra expeditionis Legatum. 

Succeflit Guilielmo Latinorum teM> Conftantinopo- 
litam Patriarcha, qui, te fle Genebrardo , Calliflo & 
philotheo , Gracis Patriarchis & fchifmaticis , annos 
decem aduerfariam,fed legitimam , tenuit cathedram * 
Commemorato G tllifli obiture Philothei reflitutione , 
hifloriam fuam concludit CantacWfenus. Cum Philo - ' 
theo ergo f edit B. Petrus. Quinam tunc illi Arcbiepi- 
fcopifubictti fuerint , adipfas Bullas Pontificias dice- 
tur. Non lubet corrigere eos, qui in ips 3 vrbe Con- 
ii 4 ftantinopoli 




J 

P 

jE 


s| 






iVSoll 


2-4 Commentarius prauius 
ftantinopoli afferunt fediffe, quify in tempore Coflati 
Vatriarchatus mult^/n aberrant ,aut detiiq uePatri ar- 
ebat twi illi Alexandrinum tribuunt , nato hinc errore, 
> quod Patriarcha Conti antinopolit anus interfuerit ex r 
pugilationi Alexandri a* ' 

i • v" * 

§- IV 

I • < 

JZononienfis pax a S. Petra frmata: 
dia Theologica facultatis illic fun-* 
-• f- data . Libri ab eodem confer ipti. 

5 ‘ r . . ^ 

'W' . • • *■ 

‘4- %. -v 

20 jVT Obilifimam duitatum Italicarum Bono- 
■*-^niam, opibus rerum^ omnium abundantia 
non folitam vili Italia vrbi cedere, Jiudiis vero littera * 
Jfanonia, 7um reliquas fuperMre, tradidere plurimi in huius vr- 
■ hrrbt illa - bis encotnio. Imo Innocentius v i Pa pa in Bulla , cu- 
&*» ius hoc e(l exordium : Quafi Iignura vitas in Para- 

difoDei, data apud Villam-nouam Auenio- 
nenfisdicecefis^i Kalend.Iulij, Pontificatus 
anno yin, Cbrijti M cccLx,afferit Bononiam di- 
uina gratia magnis donis & gratiis illuft.ratacn, 
bonorum multiplicium fecunditate dotatam, 
faacade- ^ ^° CI amoeIJ itate non modica decoratam : ac 
tmaiuru cum animi delectatione fe recenfere vberes 
Canonici fru&us, quos ftudium Bonanien/e, quod lon- 
fy CiutlU gi/fitnis temporibus in feipfo, ficut perfulgida 
brh CC ~ & defusa claritate jonge lateq ue 

4 • * refyifo' 


. ad Vitam S. Petri Thomajij , 
refulfit in Iure Canonico & Ciuili & Libera- ' 
libus artibus , tamquam agrum plenum , cui 
Dominus benedixit copiosa fertilitate, produ- 
SifTcha&enus & producere. Vt autem maiora 
animarum lucra proueniant , Sc apud Bono- 
nienfes vniuerfalis Ecclefias flatus amplius pro- 
moueatur,. Pontifex populi huius deuotisfup- 
plicationibus benigne annuens, Apoftolica aur jnnocetnu 
<ftoritate ftatuit atque ordinauit, vt in didla ci- vi fiudim 
uitate fludium generale in facultate Theolo- Thtdogtc* 
gica perpetuis temporibus vigeat. Voluit autem 2*/^ 
affumi expertos & idoneos in huiufmodi ftudiis t ^ Q> 
Theologicas facultatis, qui in Parifienfi auta- 
liis famofis ftudiis eiufdem facultatis honorem 
magifterij fcu bacchalariatusacceperint.Hor fa- 
cultatis Theologica apud Bononien [es initium cenferi 
pojfet, fi bellicis tumultibus e voto Pontificis [edatis, fe* 
lix rei optata fuccejfus obtigiffet. - „ , 

1 1 Erant Bononierifes ( nam belli origo paucis efi 

indicanda ) pofl dominatum Pepulorum ab anno M- 
i cccl loanne Vicecomite Arcbiepifcopo Mediola - 
tienfifubafti : qui editto Pontificio Clementis vi per - 
cui fus fuit, ac dein init o patto anno m c c c li i folatus: 
permijfify illi duitas Bononia in duodecim fequentes fedobbetU 
annos cum pleno dominio, & regimine nomine Ecclefix, & 'vrbu 
cum onere xii millia florenorttm anno quolibet fol- obfidione, 
uendi. loanne e viuis anno M c C C L i v [ublato, fuc - e ° rum ^ 
cefferunt illitis nepotes Matthxtu , Bernabos & Galea - ^ peditur^ 
tius : tunc his Bononiam eripuit loannes Olegianus , 
veritus nevrbif Prafcftura a Matthao amgueretur i 

hoc 


7.6 Commentarius pr tutus 

boc interitu extinfto cum fratres Btrnahos &■ Galea» 
itus dictum Olegianum Bononienfi dominatu exuere 
armis niterentur; is fuis diffifus viribus, Bononiam E c- 
elefia in manus Albernotij Cardinalis, & Sedis Apofio- ' 
bea Legati,reftituh anno uccCLVi.Ojfenfus Berna - 
bos bellum Legato intulit , Bononiam obfedit , conatus 
eam, fed frufira,proditioneftbi fubiicere. Quare vt Le- 
gatum, ne ferrentur Bononienfibns auxilia > retarda- 
ret; varia Piceni oppida addefedionem traxit. Inno* 
centius Papa vt hominem furentem leniret , Ac- 
eaiolum Comitem Mdphienfem ad pacent componen- 
dam pernmit, ac plena facultate inflruxlt, Pax feli- 
citer compofita eft,& his legibus a Bernabone admiffa , 
vt labent e quinquennio odoginta centumue aureo- 
rum millia annua illi ab Ecclejia penderentur . Pacis . 
teges admijit Innocentius data ad Albcrnotiura 
cpiftola vi Iduslulij anno Pontilicatus vm, 
ChriJliMCCCLX, cum paucis ante diebus, fodicet 
Ji Kalend. lul\),perwifijfetjladia apud Bononien- 
fes Theologica erigi , quibus animos ciuium fperabat 
Sedi Apofioltca firmius Conciliare.Sed felix rerum exi- * 
tus defuit. De fciuitBernabos abrupto f cederis colloquio, 
ac varia ditionisPontificix loca infeftauit: alios ad re- 
bellionem concit auit , ac periculofifiimas Eotoliuij dr 
fSononUconiurationes , qua tamen oppreffa funt, con- 
fiam. Qua aliaque damna anno mccclxi illata 
funt . At Bononienfes obfefii , turmis auxiliaribus, qua 
noduintr ruerant , audi, Cadra Bernabonis expu- 
gnarunt : illum infuper anno mccclxii anathe- 
mate per cufit Innocentius Papa, ipfo eodem anno 
* - ^ pridie 


/ 


ad Vitam S Petri Thomafij. vj 

pridie Idus Sepremb . mortuus. En afiidua per annos 

fingulos bella , qua Bononienfibus initium fluctiorum 

Theologicorum impediuere . r 

22 Subroga tus Vrbaijus v , ad audiendam con* 

de tnnat 'tonis [en tentum , citauit Berntbonem, rt ante 

primum Marti) diem anni MCCCLXin coram aim 

effet : eumque,frufira Io annis Truncorum Regis inter-' 

(ef tonem ad colloquium pacis implorantem , die in 

Martij b are [eos damnauit. Luit mox poenas Bemabos , 

exercitu prope Bononiam cafo. Adfwjfe eodem menfe 

hltrtio Auenione di ftum Francorum Regem , &Pe» 

trum Regem Cypri infra cap. xi indicatur. Creatus 

tam ante erat S. Petrus Thomafius Archiepi- 

(copus Cretenfisj & dein ad Bernabonem , de pace 

atturus cum Philippo Mazzario Cancellario Cypri & 

Legatis Francis mijfus : fed bis reinfefta & dejperatd sub Vrba • 

rener fis t permanfu cum Miz.zurio Thomafius , qui rtnot.S Pe- 

fuo arbitrio pacis compofiitio permitteretur , Ducem trua Thtr 

permouit. Pax intra annum conclufa eft, & [ion at a ma f m P a 
* w . ~ j -rj l j cem rtcon- 

11 L Marti) anni MCCCLXIV. Sed w fide data haud 

fatis conflans Bemabos, nifuseft minis Ecclefia foede- ijc*, 
ratos terrere. Verum & his paciinclufis alia formu- 
lae fmcitae :ex quibus i fla hic repetenda duximus . 

Tandem pro huiufmodi guerra fedanda, & 
quae ex illaprouenerant & proucniebant con- 
tinuo fumma rerum & perfonarum diferimina 
remouenda, quamplures cogjpofitionis & pa- 
cis 'habiti fuerunt hinc inde tra&atus : fiipef 
quibus interuenientibus Inui&iflimo Domino 
D. Carolo iv diurna clementia Romanorum 

* Imperatore 


t 




i 


• i ■ ir • 

2 $ Commentarius pr&nius 
Imperatore femper Augu/lo & Bohemia» Re- 
ge , ac Sereni/fimis Dominis DD. Ioanne 
Franci», Ludouico Vngarias, ac Petro IeruJfa- 
lem & Cypri, illuftribus Regibus. qu> per co- 
lum Ambaxiatores & litteras apud partes prae- 
cidas pro pace huiufmodi faspius inftiterunt : 
& deinde huiufmodi pacis tra&atum conti- 
nuantibus inceflanter Ambaxiatoribus didi 
Domini Regis Cypri, videlicet Reucrendo in 
Chrifto Patre, Domino Petro Archicpifcopo 
Crctenfi, & egregio Milite, Domino Philip- 
po de Maferiis, Cancellario regni Cypri, qui ' 
ad Romanam curiam propterea pluries accel- 
ierunt, & redierunt ab inde, prout h»c omnia 
atteruntur plurium teftimonio efle vera? De-» 
Inum cooperante pacis Principe, Redemptore 
noftro Domino Iefu Chrifto, partes ipfae fuper 
concordia & pace huiufmodi conuenerunt 
&c.Refc>Jft funt aftaab anno mccclix , quoBcr- 
nabos primum aduersus Bononiam copias militares 
dttxerat. Ext an t publica rerum tum oejiarum monu- 
menta apud Odoricum ex antiquis MSS. poti fimum 
Vaticanis : quibus A da S. Petri Thomafij accura- 
ti fime confentiun t : in quibus cap. 1 2 num. 6 y dicitur 
Barnabous nec hominem reueritu$,nec Deum 
timuitte, precibus Imperatoris, Regis Franci», 
Regis V ngarias,ltcgi$, A puli» & nonnullorum 
Magnatum & Comitum non acquiefcendo,& 
minas illorum paruipendendo,ad vocem vnius 
iRitris fidus Ecclefi® obediens, t $c de peccatis 
' . • . , perpetratis 


ir ■" ’ .-a. ' • . ’ * ' ; ’ V - 

\ 


/ 


i 


advitam S. Petri Tbemafij. 29 

perpetratis poenitens, tantum Patre laborante 
& Deo confirmante. Modo ad Cardinafcm, 
modo ad Barnaboum reuertebatur :inde ad 
Curiam Romanam ad pacem confirmandam* 
PdfteaBononiam venit cum infinitis laboribus, 
cxjjlnfis 6 c periculis infinitis. Hxc pericula cap. Bononia 
13 'longe fufeq 3 enarranrur, ac tandem quidam Legum P r& f e£iltr ^ 
Doftor veniam ab eo publice petiit nomine populi, e quo f u J c &*** 
tnulti in eius mortem conjpirarant. Et ab illa hora, 
inquit Maz.z.erius, tama tranquillitas & obedien- 
tia in duitate fuit, quod ad vocem Patris mei 
ynaniraiter omnes obediebantcordialiter.Nam 
illa die cuftodiam liberalem,claucs duitatis, ca» 
ftri eius, & claues centum viginti caftrorum in 
manu mea vice Patris mei libere tenebam, 
regebam ... Aliquo vero tempore tran£id:o,<Sc 6 
Patre meo /apienter in pace & fine murmnra- 1 

tione ciuiratc& caftra in honorem Ecclefig gu- 
bernante, Legatus Cluniacenlis Bononiam & 
terras Ecclefis pro parte Papas re&urus & gu- eamtradk 
bernaturus, Bononiam venit; & preeeepto Pa- Andromb 
tris mei claues ciuitatis & caftrorum, cumnaa- €*'&**& 
gna laetitia & honore Regis Cypri & com-. 
mendatione Patris mei, fibi dedi. Narratodein 
cap. 14 eius ad Henetos accejfu, & belli fubfidio procu 
rato, addit versus Curiam iter arripuiffe ,%££ d 
Cardinalibus & amicis ficqt Angelus Dei rece- 1 
ptus fuit, Papa ipfiim dulciter vidit, labores & 
opera laudauit, commendauit & approbauit ... 
Patriarchatum C.onftantinopohtanum -dedit» 

* _ ~ * ' k *Y 

'tSba & Lc- 


■w-- 


■ 


primus ) 
Tunaato- 
ribusThee 

logict fa- 
cultati* 
agnojcitur 


* 


fr . - 


J- 

/ 


Comment*rius pr tutus 
& Legatum Apoftolicae S ed is ordinauit. 

23 Hac de pace procurata vrbi Bononienfi ope • 
ri S. Petri Thomafij, cuius aliud beneficium prxdu 
eant ciues,agno[centes eumdem primum ex Fundato • 
rtbus facri collegij Theologofuth Bohonienfium,qui ideb 
Dominica fecunda pofi Epiphaniam Domini , quando 
apud Bononienfes annuum feflum S. Petri celebratur, 
inter funt folenni Sacrificio Mijfie & concioni ,qu.tm a* 
Hquis Orator Ordinis Religioft , non Carmelitani, ha - 
bet in templo S . M utini Maioris , quod ab anno m- 
CCxcm pertinuit ad Fratres S. M ar i & de Monte 
Carmelo. Ita Antonius Mafinus in Bononia perluftra - 
fi. Decretum Innocentij vi,dcquoftipraattum, 
bellicis haftenus tumultibus impeditum , tandem pace 
tedutta robur futim obtinuit , euoe at is vndequaque 
ad ftudium aujpicandum Theologica facultatis virit 
£la r i fimis : quorum in antiquo Codice Collegij Theolo - 
gorum Bononienfium catalogus texitur , ac pott Deere • 
tum Innocentij traduntur ifia: Huius rei fama per 
vniuer/iim volante , tempofe Reuerendi/fimi 
inChrifto Patris & Domini, D. Androini 
Cardinalis Cluniacenfis , Bononiae & in dui- 
tatibus JEcclefi® in Italia conftituti Apoftolicae 
Sedis Legati, atque Venerabilis in Chrifto Pa- 
tris & Domini, D. Aymerici BononienfisEpi- 
icopSioftrae facrae Theologiae facultatis dignif- 
fimi Cancellarij , ad fundandum & inchoan- 
dum Bqnonienfe ftudium Theologicae facul, 
tatiscxdiuerfis mundi partibus huc accefle- 
runt viri facrae Le&ioui dediti, & in lege Do- 
" v naim 


X . 


ad Vitam S . Betri Thomajij. 3* 

cruditi,Do<ftores vtique Theologi,fcien- 
tia, moribus & virtutibus infigniti , quorum cum 
Magiftrorum nomina digna memoria funt ifta. lt S* 
Magifter Petrus Thomas, natione Aquitanus, 
tunc Dei gratia Patriarcha Conftantinopolita- 
uus . Ordinis S. Maria de monte Carmelo 
miraculis clarus. 2 Magifter Vgolinus de Vr- 
beueteri, Do<ftor acutiflimi ingenij , Ordinis 
Eremitarum S. Auguftini. 3 Magifter Fran- 
cifcus Adriani Bononien. vir Angelic» vita# 
OrdinisMinorum.4 Magifter Thomas de Pa- 
dua, Textualjs eximius & eloquentia clarus ; Or- 
dinis Carmelitarum. 3 Magifter Thomas de 
Fregnano de Mutina Do&or vtique moribu* 
infignitus, & fidei zelator intrepidus Ordinis 
Minorum. 6 Magifter Petrus monachus CIu- 
niacenfis, D. Cardinalis Ciuniacenfis Auditor 
& /ocius commen/alis. y Magifter Ioannes dc 
Podio Doiftor fpeculatiuus Sc haereticorum 
malleus, numqu^m feiTus, Ordinis Praedicato* 
rum. 8 Magifter Bonauentura de Padua, vir 
tam diuinarum, quam /ccularium litterarum 
Commentator praiulgendus Ordinis Eremi- 
tarum. 9 Magifter Ludouicus de Vcnetiis, vr- 
banx eloquentiae Parer, nec habens quidquam 
rufticitatis admixtum, Ordinis Minorum. Hi 
omnes„ veluti nouem Mularum imitatores al- 
mam Theologorum facultatem & Vniucrfita- 
tem inftituere: quorum omnium Antefigna- 
bus cft Dominus Petius Thomas OrdipisB# 

Mari* 


$L ' Commentarius pr aitius 
Maria cie Monte Carmelo. Hxc ex peructufto 
Codice T hornas Saracenus de Bononia num. 1 3 Vita 5. 
TettiThoma & exipfo Lemana ad an. i$ 6 <±num. 
IJ. Eumdem Catalogum referunt Waddingus in Notis 
ad Vitam eiufdem num. 14 & Vghellus in Epifcopis 
Bononienftbus, vbi afferitfupra memoratum Aymeri- • 
cum, ante Epifcopum Volaterranum , ad Ecilefiam 
Bononienfmm tr anfl.it umfuiffe xii Kal. Nouemb. 
die Santtis omnibus facra amo mc c clx 1 obtenti E- 
pifeopatus curam aggreffuntyunnis xxeam Ecclefiam 
gubernaffe. 

. 24 Huius ergo tempore & fupra relata pax con - 
slufa fuit aS. Petro Thoma, & coeptum Jludium 
Theologicum : ftue tunc ante abitum fuum(nam nulla 
f editus ad Bouonienfes alibi mentio fit)Lettiones Tbeo- 
bgicas aujpi catus fir,necdum Patriarcha Confiantino- 
polit anus : ftue potius ad eam dignitatem promotus , 
Bononia fubfliterit, ac Patriarcha Theologica inaugu- 
rationi pr afuerit, dum aut Anemone Venetias mittere- 
tur, aut hinc Genuam ad pacem conficiendam abiret , 
aut- certe Venellis, cum Pegis Cypri aduentum expetta* 
jet, Bononiam inuitatus venerit . Apud memoratum 
■/ Ipannem Groffum Ordinis Generalem , & apud au- 
&orem Appendicis ad Vitam num. 3 dicitur ifteB.f 
Petrus Vniuerfitatem Bononienfem, cum aliis 
ibidem regiftratis fundafTe primitus in faculta- 
te fua> fcilicet in facra Pagina fiue Theologia. 
Bx aliis Magiflris duo Celebriores funt, Thomas dc 
Fregnano^wrde Farignano , Mutinenfis, dein 
Generalis Ordinis Minorum anno mccclxVii ele- 


1 . 


S. Vttri T hontafij. 3 3 

SiU) ac fexenmo muneris fui finito f reatus Patriarcha collegU 

Gradcnfis , pofie} Cardinalu S. R.fr, & Epifcopus Tk- 9 ^. 
fculanus renuntiatus, diein extremum obiit anno M- mc fi de Fre- 
CCCLXXXI, adfcriptus Martyr ologio Francifca- gnano, 
no Arturi a Monafierio adxix Nouembrjs. Alter & Bona- 
tjl Bonanentura de Padua Ordinis Eremitarum ******* d* 
S. Augustini, quorum Generalis eleftus anno M C c o * A m * 
LXxvii, prafuit annis v m, tUm creatus etiam j 
^Cardinalis S. K. E. vixit ad annum Mcccxc, quo 
per occultum ficarium fagittd transfixus interiit k 
lunij, & quod ob EcUefu libertatem , cuius firenuus Mai-tyr 
propugnator erat, occifus credatur, martyrio corona- habitui . 
tus a pluribus dicitur. Inter alios ab fe editos libros , 
reliquit Commentarium in iv libros Magifiri fcnten - 
tiarum } binc fupta Commentator praefulgendus 
nominatur. 

Multos libros Catholice & ingehiose 
a S. Petro Thoma conicriptos tefiatur Baptifia 
Mantuanus in Apologia pro Carmelitisk Lemana ad ah. 

-• 1366 num.9 hos recenfet : De Conceptione bea- 
*tae Virginis Maria lib. vnum : to Magiftrum 
lentendarum lib» quatuor. Sermones varios, Libri £ s * 
•librum vnum. Epiftolarum ad diuerfoslib. i. Petrocon* 
Definitiones formalitatum lib.i. Extat Manu--^ rt * 

- fcript. in Collegio Balliolenfi Oxonij in Alh- v ‘ 

- glia cum huiufmodi nota: De definitione for- 
malitatuma Fr. Petro Thoma lib. 1. Item de 

-EfiTe intelligibili Manufcript. in Academi^ 
Cantabrigise lihf.i proutcolligitur ex Catalogo ■ 

• ThomsTames Angli, praepotato Ecloga, im- 
• . * C prefla 


WC 


34 Commentarius pr&uius. 

prcfla Londini i6co. Hic Lemana. Trithemius ab 
rt/fW/»f«Serm6nes varios lib. 4 ajferit. At Li- 
• /' brum de Conceptione B. Maria cum cpifto- 
Ja de Alexandria capra & reli&a refert infrk 
ltnmucu- citandus Arnoldus Bottius. Inter acerrimos immactl - 
Uta Cor. • i 4 ti Conceptionis Deipara Virginis def en fores referunt 
Mariae P ctrum Thomam Bernardimu de Batto Minori t a 
defenfa. ‘ tn f uo Mariali frmone 4 de Conceptione par . 3 & 
Ferdinandus Quirinus de Satabar Societatis lefu de 
Immaculata Conceptione cap.qifculoif. 

S V 

k. •' • 

Genus mortis S. Petri Thomafij. Cui* 
tus Jocer . 

pe»' * 

26 S~\Vo mortis genere mi feram hanc vitam cum 
item a felicif imaque S. Petrus commutarit , 
Martyrio a piorimism inter feriptores difeptatur. Alij Alexan - 
qutbufdam driam ttudio Chriftiana religionis propagandi, profe- 
feribitur ttum afferunt , ibidem^ a Saracenis, pofi multa lu- 
coronatus dibria, ad palum alligatum, ac telis confixum multis 
in . 'neAkx ' m d nert ^ us expiraffe: corpus fauciatum dein in in fit- 
tsndrind: ^ am c yP rum delatum fuiffe, & in Famaguttano Or- 

dinis Cafmelitani conuentu fepultum. Sed quia hic 
nullo nituntur fundamento, vitro vel obiter Attis an- 
tiquis injpettis , vtfubdititia fatfaue aperti veritati 
Cedunt . Alij ergo cum Alexandria a Bige Cypri inter- 
ciperetur > 


A 


ad fritam S. Petri Thomajij. 55 " / 

dperetur, teltsfcu lanceis Saracenorum tradunt con- „ 
fojfum,ac vulneribus hifiiftu femiuiuunt Famagufiam 
delatum, diem extremum obiijfe. Verum & hanc re - ' ' 

lationem nimis a vero remotam ejfe mox lorjlabit. 

■Altjfolim dicunt bello adueniente a telis volantibus 
vulneratum , dein a reditu accedente febri extinftum. 

At nullo prarfus vulnere accepto, illa fu m fingulari Dei expeditio t A 
beneficio confer uatum fuiffe, videtur Philippus MazjLe- ver ^ / 
tius,(jui lateri eius tunc temporis adb arebat indimduus 
focius, fatis clare indicare . Is cap. 1 6 expeditio^m A~ > 

lexandrinam accurare de fer ibit , & hac de S. Petro 
num.yf inter ferit : Diffinitum fuit horil tertia- 
rum in terram def endere debere, & bellum 
Dei incipere, ‘^ui tunc vidiflet Patrem 
meum. . . fuper eminentiorem locum galeae 
noftrae flantem, Crucem cum ligno Domini in 
manibus tenentem, & exercitum 4 dextri §*3c 
a fimftris benedicentem • . . Sed bello adue- 
niente & fagittis pluentibus timuit ire ? Certe, 

Non. Nouit DeGS, faciem eius mutatam , nec * \ 
aliquod fignum timoris nec in mari nec in ter- ^ < 
ra vidi in co : & tantum ardorem defccndendi * 

in terram habebat, quod £ fagittis infinite vo- 1 

lantibus cooperire (c cum clypeo, me pluries 
admonente, nolebat.. ..Tanta multitudo fa- 
gittarum fiper Chriftianos tunc cadebant, fic- 
ut pluuia fuper terram. Sed contra confuetudi- . 
nem humanam, Deo defendente, paucos & 
quafi nullos laedebant. Hac teftis oculatus, 'qui co- 
tam fmgula verba , conflantem vultus colorem , & 

C a quofium - * 


5 6 Commentarius pr artius 
quofctimque nutus geftuffo S. Petri pbferuabat : ac 
pojlea maximam eorum partem, quam ad poiierorum 
notitiam cenfebat aptiorem firipto tradidit. An ergo, 
fi vidijfet eum grauiter vulneratum, aut vulne- 
ribus multis infli&is & telis confoflum, filentio 
inuoluijfet ? Quidni , cum dicat , Deo defendente, 
r 4 quali nullos ex tanta militum , ac plurimorum im - 

piorum & blafpbemorum, multitudine IqCoSibtwc vi- 
rum Dei, in cuius laudem ea o mnia [cribit,prorfus ex- 
(/«% voluit f Certe fi fagittx aut capillos eius teti- 
t gijfcnt, aut veftem periculosa fcijfura lacer affent, non 

omifijfet 'mutilum eius animum verbis aptis fignificare . 
At fi grauia vulnera ei inflitta vidijfet , quomodo & 
fitam potuijfet folicitudinem fupprimere , & heroicas 
ab illo inter vulnera exercitas virtutes tacere, & in iis 


S. Petrum 
fanum & 
illifum 
fuijfeindir 

eant , qua 
ab eo mox 
facla fnnt 
Alexadria, 


deferibendis non bittorica pracepta implere ? Sed ex 
m qua poftea euenere , conflantem valetudinem eius 
abfque vllo aut morbi , aut vulneris vcftigio fuijfe 
confiat . 

, 27 Narrat dein Mazz.crius eodem capite Cbri - 
fiianos e nauibus excendijfe , Saracenos primo in vr- 
btm, tum ea relifta versiis Babylonem fugiffe ‘.captam 
a Cbriftiams Alexandriani , ac mox recufantibus m- 
litibus remanere, derelictam, frufira ad conftantiam eos 
hortante B. Petro: qui Cruce praecedente cum 
Rege ciuitatem intrauerat. Sed vae, vae, vae! 
inquit auttor, quomodp dolprem Patris mei & 
meum, nec non vituperium Chriftianorum nar- 
rare incipiam? ... Qui tunc Patrem meum Le- 
gatum dole ntemjtac ry m ante m a & quafi defpe- 

ratum 


^ • • 'i 

ad Vitam S. Petri Thomafij. 3 7 • 
ratum in’ caelum clamantem , & vc remane* > 

rent milites admonentem vidiiTet, & ipfos re- 1 

nuentes audi/Tet ; certe de Icandalo fidei Ca* 
tholica; doluiflet. Qjomodo honorem Dei, 
vnlitatem Chriftianorum,& Ierufalem iara ac* 
quifitam in retentione Alcxandriae clare often- 
debat : & damnum Sc vituperium Chriftianis • 1 1 
inde fecuttjrum, ipfam relinquendo , infinitis * 

argumentisdemonftrabat: Cum dein claftsinre «• 
diru temperate iad aretur, Pater meus, inquit, mi- to - 

lli quotidie dicebat :Ifta fortana, eftDeivinr- 
di&a, quia reli&a eft Alexandria ... Mira res, 
nam fortuna intumefeente & nemine fe pofle 
iuuarc, Pater meus tadlus dolore, epiftolam ad inter nau\. 
Papam & Imperatorem manu propria fcripfit, g*»dum in 
' & ad finem vfque perduxit. Nonne hxc hominis reAltu * 
bene valentis certa ftgna funt? Quidni vt tadum 
dolore ob Alexandriam relidam , ita vulnere faUr 
cium, aut impeditiorem.dixijfet > In Epijlola cap. 17 
relata, admodum longa & accurate (cripta , nulla vU 
lius in proprio corpore vulneris accepti mentio fit. Si 
mc, inquit B. Petrus , Dominus in amiffione re T 
rum temporalium aut amicorum mortej ant in 
^idione proprij corporis flagellafTer., /uftij- 
nuiffem ajquanimiter. En fe nihil pajfum ejfe Uar\ 
eloquitur. Pojl reditum in Cyprum , vti c.lS narratur * Nicofam 
Legatus artem fuam recepit, & ad gratiarum 
adionem Regem & omnes admonuit, proccf- . J 7 0 
fionem vniuerfalem ordinando & ibi- praedi- 
cando ... Tunc a Rege vcad/ummum Ponti- 

C 3 ficem 




38 Commentarius prautus 

ficem iret rogatus libenter annuens , & Regi 
V ilcfaciens nauigauit. Er hac cerrifima hominis, 
non grauirer Ufufed optime valentis jnnt indicia . ; 

28 C«/« Famaguftae ad viam Curiae Ro- 

manae (e praepararet, m Nanuttate Chrifti, in- 
dutus Pontificalibus, Matutinas ac tres M'iTas 
Trima folennescum mua # feftiue celebrauit:& eun- 
morbi eiui j oac redeundoin magno luto, frigore ta&us 
oecafioFa- ^ a l reratQm fenfit, & de hoc non curauit. En 
initium morbi quam , durate indicatum ! lnterim 
perfonse fuae iam ta&asnon parcens, nud.s pe- 
dibus in magno luto extra duitatem iuit, ibi-? 
que in Pontificalibus & nudis pedibus fu per 
lapidem fbns , MifTam folennem celebrauit. 
Sequentibus diebus aggrauatus M fiam quotidie 
celebrabat, & infirmitatem fiiam quafi occul- 
tare fuis videbatur, dum febris eum fortiter ar- 
ripuit. Hinc morbus } quo deceftt.non ex vulnere ali- 
quo ante accepto : cuius neque ibi, neque cap. 19* 20 
tJr 2,1 vlla mentio. At tandem cap.12 in Epilcgc feri - 
ptoris encomia S. Petri proferuntur , & dicitur 
inagnus & laudi bilis Praefui, maximus Patriar- 
cha , magnus Dei Propheta, vereApoftolu* 
Dei. His expolitis, non trepide addit auttor: Marty^ 
Dei, fi fas eft d icere. Qux. verba in fequentibus in» 
r - telligenda funt . Q^otie> proprium corpus marty- 
Martyrrf rio expofint, fuperius clare oftenditur,rf«m Ca~ 
opinio vn- tholicitCyprij, ob periculum ex tumultu Schifmatico - 
demat rum exovto intrepidi toleratum , Martyrem volun. 

(atium repuiwruntjn quofenfu progreditur Maz.* 
' n ' mmt 


ad Vitam S. PetrtThomafij. 39 
teriusitt ditio Epilogo, fubintelligens femper ijla ver - 
ha prapofita, fi faseft dicere. In confli&u igitur, 
inquit, & captione duitatis Alexandri® vulne- . 
ratus inimicorum telis obiit. Hinc libere Martyr 
% nonnullis pronuntiatur , vt qui , dum religionis 
Catholicae propagandae, & contra infideles pro- 
pugnandae conatu fortius inftaret , telis infide- 
lium vulneribus multis confofiTus expirauit. Ve - 
rtim Mav&rius fimili pbrafifupra dixit , in reten- 
•, tione Alexandri® acquiutam iam cflfe Ierula- 
lem : quod fiilicet fles magna affulgeret etiam Hiero» 
folyma tam procul diftta acquirenda, vt iam acquiji- * 
ta videri poffet . lta#ffcrit S. Petrum Thoraam, 
vt potuerit &grautttr vulnerari , & ex vulneribus 
mortem obire, etiam repentinam, fe periculis mani - 
ftjlisexpofuiffe. Sed hac extorte nimis dici forfan 
obticeretur. Numergo in portu Alexandrino inimico -> 
rum telis vere occifus mortem oppetierit ? An reliqua 
deinceps praclare fatta falso a Maz^erio ei adferipta 
funt ? An potius refufeitatus a morte, quod battenus 
omnes ignorarunt, ea peregit * Sed alia huc fleftantia 
adduntur : Si fas eft dicere (nam ea Verba duftor 
repeti cupit ) Martyr igitur & voluntate & fa&o 
fiiit .Ac primo Martyr voluntate fuit, dumnelo di * 
uini amoris flagrans, vt Chrijli Redemptoris veiligiis 
inftfteret, in contemplatione inter ar dentior a fuflma y 
quantum in ipfo erat, plurima, quantumuis atrocia, 
pati , ac (anguine effufo laureolam martyri) confeqtA 
defiderauit. Dein etiam Martyr fa&o cenfendus ejt 9 
dum media ad matyrium confequendum aptiora ad • 
jjA • • C 4 hibuit, 


: .i 


'Antiquus 
cultus Qo- 
fijforii 
Pontificit. 


40 Commentarius fr&nius \ 
hibuit,dum periculum fubiit non tantum vulnerum 
fidcarcerum , tormentorum & atrocifima necis pro, 
fide Chrijiiana patiendp, fi ipfe Legatus Apoftolictis.qui 
ad vrbis Alexandrina expugnationem vifus fuerat Cru- 
ctpr alata alios excitajje,in crudeles Saracenorum ma* 
nusincidijfet, 

29 Non ideo S .Petrum pronuntiattit Martyw: 
rem Ioannes Camerjfomu Doftor [aera Theologia , ac 
Minifter Prouiniiahs Fratrum Minorum in Terra 
fanda, dum in oratione funebri de S. Petro coram Ar- 
ebiepifeopo Nicofienfi & frequenti popula eum dem 
j>ius Sandtum cum omnium admiratione nominauit* 
Ioannes QroJfus,qui viuo adhuc Petro forftn Carmelita 
vixit , anno dein mccclxxxix electus Generalis, 
lib.i ViridarijSanftos Ordinis fui enumerat^ S An* 
gelum,<j«i4 nefariis interemptus obierat , Martyrem 
nominat : at nullam prorfus vilius martyri) aut vulne- 
ri 's infitti.mentionem facit, dum Petri. Thomaefw- 
comium pro fert, eunt San&i titulo cohoneffat.Fe ■* . 
fium dein eiufdem Sanfti in Ordine Cat meli t ico, folia- 
tum fuit celebrari fubritu Confejfiris Pontificis : vt , 
omnia ante feculum hoc x v 11 e%cuft MijfHif > Bre-> 
ttiaria, Kalendaria , etiam ex praeopto Capituli Seue- , 
ralis Roma habiti edita, ynattimeffi omnium api feti- ^ 
fum att^antur. At nuper fub annum Mb£ 1 x inno- , 
ttatus ritusefi , <jr cultus Martyris & Pontificis, intro - 
duttui. Floreba,t eo tempore apud Carmelitas furti 
Theologia Deflor T hornas Saracenus de Eonqnif. fan--. 
ffi Inquifitionis Con fulicr, quem in veneratione ^.Pe- 
tri Thema apud Bonomtifes pr metiendi fiUMWth) 
...... 1 f J labora ffe 


ad Vitam S. Petri Thomafij. 41 , 
Ubov atfe r ejlatur in fupra memorat* Bononia periti »> 
Jlratx Mifinus. Conjcripfit Saracenus circa annum 
MDCxxvn Menologium Car meli tarum , & S.Pe-. 
trum Thornam num. 17 Vitjeait Alexandriana, 
appuli/ie, vbi pietati*. & Catholicae offiaa 
dei maximo cum (enfu exercere coepit , & A- 
lexandrinosciues beneuolos ad fe attraxit, con-i 
ciliauitque : verum a Saracenis irruentibus ad- 
palum alligatum, ac telis infidelium mille vul- 
neribus uffetftum obdormiu i(Te. Et hanc tunc de 
morte eius apud Italos opinionem fuijfe fatis innuit his 
ibidem aditlnftis vetbis : Dum haec Bononiae me- 
ditarer, R, Prouincialjs Turonias retulit mihi 
in MS Cancellarij regni Cypri extare, D.Pc- 
tj-um Thomam fogittis quidem confofliim,led 
vulneratum diu /uperuixi/Ie. Qua opinio ab eo 
tempore carpit apud plurimos iuualefcere,& varia con- 
qui fita exempla ad probandum ,boc fufficere vt Mar- 
tyr dicat ur,c]uamuis non injlrittifim.i (iguificalione, 
ai que vt talis officio Ecclefiaftico Martyris Pon- 
tificis colatur. .{llujlr animus ad xw Ianuarij Aft* 
§. pelicis Presbyteri Nolani, qui multos quidem 
pfo fidc Clfrijli- cruciatus pajfus ejl, non iis tamen \m ■* 
mortuus, quin adeo iucoltiniu plures qnnos fupersies 
•uixit, Hunc plurimi ConfcHorem ftatuunt , at S. 
fyidmujqliify Martyrem appellant- , & /ubritu 
Martyris- coltturjn 'Btefriario Romano, 

30 Ioamifs Baptiffa de ledana tomo 1 AnnaU 
adamzzi num.i occafiope mortis. $,.Zephyrw Papa, 
addity -_4e B.,^eiii9. Tfio4\a r quandoque fufi 
c*.*. _ Confefioris* 


Ratione* 
pro marty 
mok non- 
HuUiialx 
M. 








42 Commentarius prduitss 

Gonfeflbris , quandoque vero fub Martyris 
tituloj etiam Sede Apoftolica plaudente, offi- 
aum celebrari ; eurnque , etfi violenta morte: 
extremum diem non clauferit , vt propterei 
merito folum inter ConfefTorescenferi debeat, 
maiorum tamen confuetudincper/pe&a, ideo* 
Martyris quoq; nomine infigniri mcruiflTe,quia 
* pro Ecclefia multa perpeflus fiiit, laborcfquc 
tolerati creduntur ipfius mortem acceleralfc. 
Aliquorum iudicio bx etiam pro martyrio videntur 
ad ferri pojfe rationes. Primb quia a Mazzxrio dicitur 
inimicorum telis vulneratus,Martyr Dei,Mar- 
tyr & voluntate & fa&o. verba fupra expo- 
fuimus. Ea de vero martyrio intelletta volunt a S. 
Petri difcipulo loanne Hildeshemio , qui in memorato 
r !t pra Dialogo contra detrusores ijia habet : In ex- 
pugnatione Alexandri» Paganorum telis vul- 
neratus, & ad Cyprurm redu&us interiit, cla- 
rus miraculis , Martyr gloriofus. Qua Hildesbe- 
mj verba dtferibunt Balduinus Leerjiusin CollettaneO 
exemplorum , & Arnoldus Bojlius par . 3 Breuiloquij . 
Verum hic auctor in libro de Patronatu B. Makc^ 
fuam mentem clare indicat, dum Martyrem ftudio. 
Martyrem laboribus, at Contellorcro profefc- 
(ione, ConfefTorem officio appellat. Ioannes Pa* 
Uonjdortts \ib. 3 Antiquitati f Carmditana cap. 12 
fcribtt Legatum fadumin Alexandriani, vul- 
neratum infidelium telis in Famagufta Cypri 
migrafie ad Chriftum. Secuti plufes , quorum ali - 
erui telis confolTum* Alexandri® Martyrtm ob- 

iilfo 

* 


' V 


ad Vitam S. Petri Thomafij. 43 

iifle dixerunt . Odori tus Raynaldus ad an.i^qc) num. 

18 //?4 : Perfun&us eft ade6 egregie con- 

tra Tureas A poftolica legatione , vt creatum 
poftc£ ab Vrbano Legatum in Cruce fignan- 
do exercitu aduersus-iEgyptios, & in Alex in?» 
dria expugnanda gloriofi/Jima pro Chrifto 
vulnera accepifle v luri /umus. flerunt idem Odo» 
ricus ex Mazjurio narrat an. 136 $ num. 19 vrbis 
Alexandrina expugnationem, & an. 1366 num. 17 
& 18 piam S. Petri martem , nulla fafta aut marty» 
rij aut vulnerum acceptorum ment one. Waddingus 
in Notis ad Vitam S, Petri num. 1 fujpicatur mdrtyrij 
opinionem exortam , quod exemplar quoddam ' ^ 

Gallicum huius Vitae aliquis corruperit , po- 
nens ad marginem in bello Alexandrino fuillie 
infidelium tdisplurimis confo/Ium, & poftei * l , * 
Faniaguftae vulneribus adhuc recentibus obiit < 
fc. Huic conietturafauet Lez^anaad an.i }66 num, 

8, afferens in codice Vit£ eiufdem, quem apud 
fe habebat, ex Galliarum partibus tranfmiilo, 
dici : quod antequam a vulneribus in obfidio- 
ne& captione Alexandriae acceptis (anus et 
fet, mortis infirmitas ipfum arripuit.y 4 f quotem - 
pore, quoiie auttorc hac [cripta Vita fit , non indica» 
tur. - tr* 

31 Natalis $. Petri celebratur viVebruartj>qao 
mortuus efi , in MS* Flor irio Sanftorum his verbis : 

Apud Famaguftam ciuitatech Cypri, B. Petri ttataVu < 
Thomae Patriarchae Conftantinopolitapi & Februor q. 
Dodoris percelebris, Carmelitici Ordinis Pro- 
k felloris. 


44 Commentarius prauius 
fcfToris. Hic poft plures. confcriptos libros ac 
patrata miracula, dic ac hora a fe praefignatis, 
(cliciter obdormiuit anno (alutis mccclxvi. 
Hcrmannus Greuen Carthufianits Colonienfis in Ad * 
ditionibus ad Vfuardum amo ijij - & ifit editis, 
& Petrus Canifius in Martyrologio Germanico anno 
1 573 excufo i Apud F^maguftam ciuitatem Cy- 
pri, B. Petri Thomafij, Patriarchas Conftan«r 
tinopolitani/Ordinis Carmclitarum, qui vita, 
dodrina miraculdqucclasus, tempore Caroli 
iv hora £ le praedida, quicuit in pace. Hoc eum 
blogio celebrat loannes Molanus in fuis ad Vfuardum 
additionibus anno 1568 prima vice excufts : Apud 
•Famaguilam ciuitatem Cypri , B. Petri Tho»* 
mafij, Patriarchae Conftantinopolitani , Do- 
doris percelebris : qui «poft plures de (aerae 
Crucis inimicis vidorias, poftque plures conr 
* (criptos libros ac patrata miracula, die ac hora 
A Cc prsefignatis feliciter obdormiuit. Paria hir 
bent Petrus Galefinius in Notationibus ad Martyrolo - 
gum , Philippus Ferrarius in Catalogo Sanftorum, 
'Oclauiiis Gaietanus in 1 dea Sanft orum Siculorum, 
-ab fquevlU omnes Martyr i) mentione. Verum, quod 
- fextus lanuarij dies folennitate Epiphania Domini int - 
tritus Do- pediatur , Bononienfes Academici, qui S. PctrumTho- 
tninica 1 mafium primum e Fundatoribus Theologica f acuit a. 
fofi Epi- fu agnofeunt, proxima pojl Octauam Epiphania Do- 
minie a, vt fuprk di ftum y folenni veneratione an- 
nuunt felium eius celebrant : cui ex induito Apoflo - 
■ li(o Pauli v vniuerfus Garmclit arum J)r do diem 
Clivii.. • . xxjx 


ad Vitam S. Petri T bomaftj . 4 $ 

XXIX lanuarij dicatum habet. < 

32 Patrocinium S. Petri & Vamagufbt &'m 
diuer fis Orbis terrarum locis folitum implorari Contra 
morbum epidemi a fcribtmt Bojlius , PaUonydorus, & patrocU 
ex antiquo Ordinis Breuiario Saracenus , aliit^.Ouam nium ce » - 
autem ipfe , bac lue infetta infula Cypro y diligentiam trapefitm* 
adhibuerit , eamque non abfijue miraculo auerttrit) 
infra cap . 1 o indicatur. 



VITA 






S. PETRI THOMASII 


au&ore Philippo Mazzeno, 
regni Cypri Cancellario, 

ex codice MS. nofiroad xxrx 
Januari] d nobis edita,ac de- 
nuo colluta cum altero MS . 
R. R. D'anielts d V irgine 
Maria, Prouinciu ‘Belgtca 
Ordinis Carmelitani Px- 

proumciahs. 

* ' > 

PROLOG VS AVCTORIS. 

j B ortu folis vfque ad occa- 

fiim laudabile nomen Do- 
% vr- m ’ n ' •’ 9 u ' a m,ra ^^' s Deus in 
Sandisfuis, & fandus in £ 
mnibus operibus fuis. Nouil- 


fimo vcr6 mundo aduefperafcentc & in mali- 
gno 





duftort Philippo Mazzerio, 47 “ 
■gnopofito, mirabilis & vere benignus iple 
Dominus Deus in Fratre Petro Thomae ordi- 
.nisB. Maria de Monte Carmeli, Reueren- 
diflimo Patriarcha Conftantinopohtano , ac 
fanda: Sedis Apoftolica: Legato pro lando 
paflagio: per quem Deus voluit illuminare Ec- 
clefiam luam militantem, maxime Orientalem, 
in virtute luminis intemeratae fidei Catholicae, 

& exaltatione fandae Crucis. Et, ne tantum ^ 
lumen temporibus noftris exortum, in lftis par- 
tibus Orientalibus in regno Cypri fub modio 
abfeondatur, ad excitationem deuotionjs fide- 
lium Catholicorum , in laudem Dei, eiufque 
genitricis gloriolae Virginis, & honorem fan- 
dae Crucis , cuius myftcrium idem gloriolus 
Patriarcha triumphanterpraedicauit,ego Can- AuRor s. 
cellariusCypri quamuis indignus, &heu ma- Petro '**»• 
gnus peccator, qui Iaeram eiufdern beati Le- c ' eCMrua » 
gati vitam clare cognoui , in Domino Iefu& 
inter omnes homines huius mundi, &, fi faseft 
mihi dicere , fuper omnes ab iplo fpccialiter < 
magis diledus; omni carnali affedu poftpofi- 
to, zelo eius fanditatis accenfus , ac pie coa- 
dus, de gratia Domini mei lefu Chrifti Vir- 
gine gloriosa inlpirantc , & beato Patriarcha 
Patre meo reuerendilfimo & amantiffimo, 
cuius amore langueo, adiuuante, felicem curi 
fum tanti Legati Apoftolici ad brauium, quod 
nunc obtinet, nec ambigo, & aliqua mirabilia 
& miracula Dei de multis per ipfum in luce ra- 
diantia, 


v ; 




1 


“ 4 $ ' yitdS. Petri 'Tlowapj * 

diantia , planS narratione infcfius defcribens 
declarabo. Cuius laudabilis vitae 'tanti Patris 
, -veritatem partim ab ipfo (ecretius habui, par- 
burit Ja-tiro h perfonis authenticis .& fide dignis, ft 
jcrilu, 'quod audiuimus & vidirqus, oculis noftris 
quoque perfpeximus, & manus noftrae contre- 
ftauerunt de verbo hoc , & vitii eiufdem Pa- 
■ tjris manifefta, quara vidimus, teftamur & an- 

t nuntiamus vobis fidelibus Chriftianis, vt gau- 
-deatis, & gaudium veftrum in odorem tanti 
‘Legati plenum fi 

• noftro. 

• » ' 

• c a 

S. Petri patria, Jnfiitutio, *vita mo- 
naflicafitloftrina. 


; in Chnlto ielu Domino 


p v T i 




• 4 

tua 


« 2 T)Ater vero meus ^mantiffimus de a Liri- 

£ X gua-Occitana,Ducatu Aquitani®, M^e- 

S. Petrus in- tragorenfi prouincia , villa quae dicitur c S&li- 
jiquiia- . nofa de d Thomas, dicecefis e Sarlatenfis, erat 
oriundus, & de parentela inferiori. P ater fuus 
\f mafifarius& terrarum non (uarum cultor, ani- 
maliumque nutritor in gradu fuo pauperri- 
mus, duos filios videlicet Petrum Thomae & 

' vnum alium, atque vnam filiam habebat. Mor- 
tUQ autem vno fifio > remanente Petro Tho- 
— « .mas cum forore fua, in anxietate paupertatis rc- 

manfernht* ( 


c 

d 


e 

f 

parentibus 


artui. 


* \ < 



* 


• - 'T ~ , ;>s> 

HuEioYC Philippo Matzerio. 49 
ttianferunt.Sed’ videns muenculus Petrus pau- 
pertatem patris & domus propria, a Deo iri- v • 
/piratus patrem reliquit, matrem* &fororem: mendicari - 
&iuitinvnum caftrum vocatum g Mampc- do Jluden 
fier, ibi quserendo panem pro Deo & fuftenta- g 
tione vitaejemper eundo ad fcholas: & in bre- docet pue- 
ui tempore taliter ftuduit, quod fatiscito eflfe- ™ e men i 
dus fuit dodor puerorum. Aliquibus vercx ' f } 
temporibus reuolutis, venit in ciuitatem /;A- Gramma* 
gennen/em , ibique multis annis ftuduit in ticam, & 
Grammatica, Logica , & Dialedica, femper Logicam .. 
nutritus de eleemofynis & labore proprio. Le- 
gebat enim fcholaribus prouincia Grammati* 
cam, & poftea Logicam vfque ad vicefimum 
annum aetftis fuae , a Deo femper prbuifus de 
vita, nec in tota vita fua£ patre vel domo pro- 
pria vnquam habuit valorem viginci floreno- 


- 


rum. 

3 Prior autem Conuentus cum Ledore 
B. Maria de Carmelo videns didum puc* 
rum Petrum habilem, duxit eum ini Ledoria, 

& ftetit ibi per annum docens pueros in Gram- 
matica & Logica. Quo fado Prior k Condo- 
mij eiuldem religionis videns ipfiim, & admi- 
rans eius fubtilitatem & fandam conuerfatio- 
nem, duxit eum ad conuentum Condomij, & 
induit eum habitu Fratrum ordinis B.Maria jy* clat * 


t 

K 


de Carmelo: ibique faciens profeflionem do- melita, 
cuit Fratres i uuenes per duos annos. Tunc Or- ^ . 
do videns fiifficientiam fuam & deuotionera, 

D ordinauit 


Sacerdos: 

l 


J). Virgine 
pii colit:' 


m 


ab ea re - 
creatur 
tromijjo te- 
uand* pau- 
pertatis 
fubjidio, 


50 Vita, S. Petri Thomajij 
ordinauit quod legeret in duitate Agennenfi 
Logicalia,ibique audiuit Philofophiam,& fte- 
tit ibi per tres annos , & fadus eft L Sacerdos, 
mundus carne ab omni fpurcitia iuuenili, ac , 
feruens in ardore deuotionis intemeratas Vir- 
ginis Marije, agonem fuum fine intermifEo- 
ne ei recommendans. 

. 4 Aliquo tempore tranfado peruenit ad 
tantam m paupertatem, quod vix poterat ha- 
bere veftes, candelas, aut oleum , aut alia par. 
ua neceflaria : nihilominus tantam deuotio- 
nem a pueritia in gloriolam Virginem habe- 
bat, & ei ita ‘deuote feruiebat , vt fadumeft 
quod fraudari £ defiderio non poterat.- Tan- 
dem ipfo femel exiftente poft matuflnas in dor- 
mitorio, & cogitans ad paupertatem fuam,o- 
rando bearam Virginem Mariam pro adiuto- 
rio, fortiter timens ne ftudiurrrpropter pauper- 
tatem perderet^eadem hora Virgo Maria vi- 
fibiliter fibi vigilanti & per dormitorium am- 
bulanti apparuit, ipfum accipiens per cappara, 
& ducens per dormitorium, fibique dixit: Fili 
mi/ne dubites de paupertate, quia te non de- 
feram .-fortiter ftudeas, & feruias filio meo & 
mihi. Quo dido beataVirgo Maria ab oculis 
eius euanuit- Adueniente iummo man£ Frater 
Petrus celebrauit MifTam de Virgine Maria, 
gratias fibi referendo de promiffione. Mifsa 
vero dida affuit vnus n Miles de patria illa, cu- 
ius nomen dedi obliuioniraui Miles dixit Fra- 


auttore Philippo <JMazzerio.' $r 
tri Petro : Volo vobis confiteri. Confe/lione q*odp?- 
autem fa<5ta Miles dedit fibi 0 quindecim rega- ttndk ae- 
lesauri. Et ab illa die in pofterum numquzim ct P tt ' 
habuit paupertatem. Quod miraculum fe cre- 
. ti/Iime ac dcuoti/Iime in laudem Virginis mi- 
hi peccatori ind igno per caritatem rcuelauit,& 
aliqua alia magnalia de ipsa Virgine, quas pro- 
pter leuitatem meam, teporem, frigiditatem* 
imo iniquitatem de memoria fua ( heu! ) euo- 
lauerunt. V tinam mifereatur mei ipfa Domi- - ‘ 

na mea / 1 

? Ordo vero fuus ordjnauit,qu6d in con- ^ ^ 
uentu Burdegalis legeret Logicam nouam, riU locis 
quo*d & fecit per vnum annum. Tunc ordo philofo- 
fuus iterum pofuit eum in p Albia, & legit na- P^ MA: 
turalem philofdphiam, & hoc per annum. Et , ? 
iterum legit Agenno per annum Phyficam. 

Tunc ordinauit ordo quod iret Parifios. Ec ' 
poftquam inrrauitReligionem,numquam dor- 
miuit fine tunica & (capulari , nec luper plu- \ 

mam.Iple autem ftans Par^ps mirabiliter pro- 
fecit, & ftetit Panfius per tres annos, & reuer* ’• 
fus cft in prouirteiam fuam,& fadus eft Ledfor ^ ■'£ 

q Cathurcij, & mirabiliter incepit praedicare 1 . * 

6 r Iplo autem exiftente iri Cathurcio, ac- tetyore 
ciditquod quadam aeftate tanta ficcitas fuit in ficcitatu t 
Cathurcio, quod omnes fru&us peribant, fie- 
barque quotidie proceflio ab omni Clero & r , 
populo adimpetrandam pIuuiam.Tunc ordi- . \ 

natum fuit, quod Fratef Petrus Thomas pias- 

D 2 dicaret ' 


52 . * Viti S. Petri Tbomafij ^ 
dicaret ftatuto die. Die vero ordinata Frater 
Petrus totum Clerum & populum duxit extra 
tu contione duitatem per mediam leucam proceflionem 
faciendo, & ibi incepit fermonem fuum; pri- 
mo populum deuotiffime confortando, omni- 
bus fecure promittens pluuiam;& quod in glo- 
riosa Virgine tamam fpem ponerent, &habe- 
promttttt renti \i 0 di e pl uu iam. Ipfo autem pradicante, 

K- nnlla apparente in caelo, nec aliquo figno plu- 
iim,& uiac, fed Deo cooperante, & Virgine gloriosa 
impetrat: intercedente, antequam fermo finiretur, ince- 

pit pluere paullatim, & tantum pluit quod vix 
potuit populus reuerti ad duitatem, propter a- 

, ' bundantiampluuiae.Illo miraculo vifo, illide 

ciuitate& prouincia reputabant ipfum Fra- 
J trem Petrum fandum, & etiam propter vitam 

fugit horto- & conuerfationem fuam mirabilem.Tunc ip e 
nm: ab illa hora quaefiuit occafionem recedendi ab 

illa prouincia propter honorem, *quem libi fa- 
ciebant, omnem gloriam humanam abominan- 
fo Barea- do. In Cathurc#autem ftfitit legendo, praedi- 
tae cando, & mirabilia faciendo per tres annos, oz 
Theologia. /' rcuer f us e ft Parifius, ibique ftuduit per qua- 
/ nior annos, &fe&useftf Bacellariusin Theo- 
r * logia. 


Langue- 

doc. 


a Lineua-Occitana^Lingua-Ocdtania trima - 

itauu aeiu& diplomatis &uoS. Petri datu appellatUr, qua 
w^Languedoc, quod hi populi affirment vocula 
Teutonica oockfiueoc.vtceteri Francifuosdsomateonyi 
ideo qp eliqua Q allia vice wwLanguedouy lUudtcttw^ 


duftore Philippo UUazzerio. <53 

b Pctrocorij Cafari, Pctrogori Plinio, vrbs Petro- 
goricum Aimoino, Petrocorium, Comitatui titulo Petio- 
tiim insignitum, in Ducatu Aquitania', a Ptolem&o V e(u- corij. 
na appellata creditur. M ' 

c vVaddingo vicus Salinarum. Sales efl, quem „ 
loannes Tardo Canonicus Ecclefu Salatenjis , in delinea - . - 

tione dioccefis Sarlatenfisjnter oppida Monpaferium & Bel- Sales vi* 
Utram collocat, &fautnt fequentia.Perperhn aliqui C o n- c us. 
domi natum referunt , vbi religiojoinfituto initiatus, & . ^ 

quafi renatus eJl.Lezana circa annum i j o f natum fiatuit. 
d An vicus Sales de Thomas appellatus, ab eo 
. vico T homa: illi cognomen ? an potius a patre ita cognomi- 
natus f 

. e Sarlatenfis dicEcefis auulfaa Pctrocorienli per . 

I0annemXXIIann.ch.iix7 riuo adiacet.Qui Dordoni* Satiatu® 
ad D umtun oppidum mifcelur. 

f Id eti villicus, vt extorno t. Codice antiquarum le- Mafw* 
gum obferttat lofephu* Laurentius in Amalthea, onomafii- nus. 
tf4.ma(Ta villa Bulengero de Imperio fy Imperatore. 

. g vYaddingo~M.orkX.is-pcn(\eri)ca{\;x\\m>oppidumhoc Monpale» 
tempore Monpafertum ad fontem fiuuij Drou , versus A- rium. 


gennum. ^ 

h Agennum, Jtue Aginum, adiacet Garumna , medio Agennu. 
itinere Tolofam inter & Burdegalam. vrbs ipfa celebris, & 

Sede Epifcopali olim ornata. 

i Le&ora, WLa&ora, WLa&oriumvrbs,anti- La&ora» 
quitate, Epifcoparu, pluribufque monumentis no- 
biliflirrUj vt fcribit Papirius Maffonus, iEgircio flumina 
fubluitur, in edito Jita loco, vulgoLctQUZ, vel Laiftout, 
fnfra Aufciorum metropolim. - 
k Condomium>4i«*Condomum>Condominium, on 
Condumnm , Sedes EJpifcop alis, ab Agenncnfi & ipfa per n * urQ ' 
Ioannem XXII. auulfa; ad funium Balifam fita, nec pro- 
cul Latiora, Scipionis duPleix Francicarum rerum fcripto- 
ris patria, ibi circa annum ijiy habitum Carmeliticum 
Jumpfljfe fcribit Lezana. 

P I 1 Sacer- 


t ■ ‘ v: 




54 Vita S. Petri Tbomafij " ' 

1 Sacerdotia initiatum circa annum tradit idem 
Zezana. ' ' • ’< LC - - 

m Saracenus narrat hoc miraculum patratum adre- 
leuandam , non propriam >fed montiferi) cuiufdam pauper- 
tatem k c ii mPr o u i n c i al i s in folcnni vifitatione de illius 
pauperie fublenanda valde anxius cilet. at quomocfo 
eum fui/fe Prouincialem probat ? Eadem in Breuiario or- 
dinis leguntur Didacus Caurien (is fcribit in Hijpanid Pro - 
uincialem extitiffeprouihcin Bstica. Sed quo auflorelnum- 
quam Hifpaniam vidiffe verius videtur . 

n Saracenus: Angelus Domini, mercatoris forma 
• indutus, ftatim illi prarfto fuit, Sc tantas illi aureas 
pecunias detulit, quanta ncceflitate yrgebatur coe- 
nobium illud, quo fafto Angelicus ille mercator e- 
uanuit. Vnde hsc habuit Saracenus ? Mazxerio ipfe Pe- 
trus contrarium narrauit. 

o MS. Mechlinienfe P. Danielis a Virgine Maria , j G 
regales aureos. Bofiius, xvr aureos non parui pou» 
deris. 

p Albia, Alba, ^Albiga, Sedes Epifcopalis ad Tar~ 
nimfiuuiutn, io. milliaribus Tolosa aiflat. 

q Cadurcorum metropolis vulgo Cahors , adolin- 
* dumfiueOldamfluuium.' 

x Referuntur h&c apud lezamm aH annum 13 j 8. 

/ . f i]4i. 

; T t Gfuaft BaciUaritis, qitia abfoluti ftudi) auHoritas per 
Ba lia- exhibitionem bacilli concedebatur : it a' /olebant pojfcjfiones , 

ihunera, dignitates conferriporreSfa hafld, fcflucd, cefpito, 

* * . bacillo. Vide Glojptrtum Spelmanm. Inalto MS. hodiernq 
vftt Baccalaureus legitur. 


Albia. 




«5* Ui .sT 


\v f-- 

• fEo&f. 


* i 


r.s ».VV, 


.n *; " -“W -j 


4 ,ai> 


CAPVT 

i 




X. 


anffore Philippo Mazzerio. 55 
C A P V T II 


taurea Do 51 oralis S. Petro collata. 
Comerfatio in Curia Pontificia . 


7 p Puerfusautemad prouinciamfuam,fa- 

« JC\.( 


.&us eft a Procurator Ordinis fui,& ve- 
nit inCuriam Romanam. Tunc Generalis Conttitui- 


Ordinis fui, exiftens in Curia , & videns ipfiim tur VrocWm 


Fratrem Petrum paruum corpore & modicas ' 

apparentiae, & quod ilii de prouincia fuaordi- 
nauerunt ipfum Procuratorem Ordinis, defpe- de/picitur 
xit eum in corde fuo, & nolebat iplum ducere * GenertU { 
prae verecundia in praefentia Cardinalium. 

Tandem moto Dei 8 c B. Maria, Dominus 
b Taliarandre Cardinalis Pctragoricenfis au- b ' 
diens fufficieritiam fuam, & quod erat de pro- 
uincia fua, voluit ipfum videre, & eum habe- 
re i.n prandio. Poft prandium vero fuit mota condona^ 
quaedam quaeftio fecundum vfum Cardina- tu \ m c *£ 
lium : ibique fuit Frater Petrus cognitus & di- * P9 ** 


uulgatus mirabiliter , & cognita fua magna 
fcientia & fubtilitate , pofte^ m Cuna coepit 
_ praedicare & drfputare,taliter quod omnes mi- 
rabantur de ipfo. 

8 Tandem ad promotionem Reuerendif- 
fimi Patris Domini Cardinalis Petragoricenfis 
per generale Capitulum Ordinis B. Mari# 

D 4 de 


O*. 


‘ * 


■ 




* 


m 


:*v 




5 6 Vita S. Fetri Thomajij 
de Carmelo ordinatum fuit, quod Frater Pe- 
Ititutur trus j ret Parifius y & curfum fuum perficeret, 
Parijios, vt p 0 {f et do&orari in facra pagina.Ipfe autem 
iuit Parifius, ibique legit in conuentufuo fa- 
cramScripturam;& fecundum conftitutiones 
^ ac,enc ^ Magiftros in Theologia, Fra- 

‘ ter Petrus non poterat licentiari, nifi comple* 
ret curfum fuum , videlicet quod legeret ad- 
huc per quinque annos vel circa. Accidit, au->. *j 
tem nutu Dei , Virgine gloriosa difponente, 
quod Virgo ipfura fuum deuotum fublimare 
volebat, quod circa annum tertium ipfius F s 
Petri legentis fuerunt Parifius circa quatuor- 
' decim Bacellarij in Theologia, Religiofi & fe- 
culares, anhelantes & expedrantes magifterium 
quilibet recipere illo anno, fecundum ordinem 
Vniuerfitatis : ade6 accidit, quod quaedam e- 
> rat difcordia orta inter Cancellarium Vniuer- 
fitatis, & prsedidos expedantes magifterium, 
ita qu6d debebat eligi Religiofus vnus vitra 
numerum praedirum , propter difcordiam 
fit TtoBor. prasdidam, & ipfuradodorari cum aliis illius 
ante tem- anni dodorandis. Tunc nutu Dei Magiftri io 
■ Theologia fere triginta duo, inter omnes Re- 
ligiofos Parifienfes confiderantes ipfius F. Pe* 

• tri fufficientiam,’ vnanimiter vocem fiiam de- 
derunt fibi, & ipfum elegerunt , & maximp 
Cancellarius, non obftante quod curfum fuum 
non compleuerat fecundum ordinem Pari- 
f fienfcm. pa&us eft ifaque c Dodor in Theo- 

. logii 


auttore Philippo Mazzerio. * 57 

logia Frater Petrus de contenfu. omnium , & 
contra conftituti^s Parifientes, in laudem 
Dei & admirationem omnium. 

9 Et ftatim reuerfus eft ad Curiam Ro- 
manam, videlicet in Auenione, cum honore 
non modico & laudibus infinitis. Tunc incepit 
mirabiliter praedicare coram Papa ,• & fa&us 
eft in Theologia Regens in Curia. Vifitabat 
Cardinales, praedicabat coram eis, difputabat, 
& foluebat quaeftion.es: praedicabat aliquando 
populo, & pluries faciendo duos vel tres ter- 
mones Clero & populo in vnodie, collationi- 
bus Cardinalium poft prandium exceptis. Et 
beatus erat Cardinalis vel Praelatus , qui Fra- 
trem Petrum Thomas in amicum domefticum 
& in mensa habere poterat. 

10 Iftum modum magifterij foi Parifiqs 
in fubftantia habui ab ore luo proprio. Infu- 
per ipfe confeftus eft, quod ipfo exiftente Pa- 
rilius & legente , numquam in*tempore fuo 
propter le&ionem ipte perdiderat vnam Mil- 
|am, quin temper celebraret ante le&ionem, 
nec Matutinas. Et fecretemihi confitebatur, 
quod celebrando Miftam fuam quafi in aurora 
diei, & poft Miftam ateendebat cathedram ad 
legendumjDeusin Miflisfuis magis infunde- 
bat in cor eius teientiam, intelligentiam,3c ve- 
ram expofitionem fa erae Scripturae, quam an- 
te habuerat in ftudendo le&ionem : & quod 
ipte> legente iq cathedra poft Miftam luam, 

talia 


redit Aut» 
nionetn: 


concionttr 
tur eorum 
Curia» 




gratiofia . 
Cardina-.* 
libfts. 

AjJidutU 
in offici» 
EccJeJtaJU - 
co, etiam , 
inter do- 
cendum,. 


[dentiam 
diuinitUA 
haurit di) 
Mifsdi 




V > ~ L,- 


* A' 




i ✓ 

d 


fugitpar- 
ticularita- 
Kj: ' 



'feminas 

tnouet vt 


•vanum or- 
natum di - 
peittant : 


&wF.wm, 



* 

'pro mona - 

ilerio ftipe 

amplam 

corrogat: 


?£t J j 

WrVt 



58 VitaS. VetriThomdfij 
talia fibi occurrebant, quae numquam durue- 
rat, & de quibus ipfemet dabatur, Deo (em» 
per gratias referendo &B.Mari a. d 

11 Ipfo autem in tanto & alto gradu con- 
fcenfo, non obftante in Curia, fempei; fubdi- 
tus erat Priori &Conuentui fuo , fcmpcrque 
furgens ad Matutinas:& numquam in vita fua* 
quoufque fuit Epifcopus, & Sedis Apodolicae 
Legatus, inconuentu fiio comedit extra refe- 
dtorium , nec alium cibum volebat comedere 
quam pauperes Fratres. Propter conuerfatio- 
qem fuarn fandam, & mirabilem praedicatio- 
nem, prae omnibus in Curia mirabiliter dilige- 
batur & reuerebarur, & fpecialitera burgenfi- 
bus, mercatoribus & mulieribus , quibus fecit 
dimittere per fuam praedicationem fiiperfluuoi 
cultum margaritarum capitis earum & orna- 
menta fuperflua. 

12 Qoyd auteriS hoc fit verum, qubd 

ipfum diligebant, confeflus edmihi, quod fe- 
mej propter penuriam non modicam Conuen- 
tus fui Auenionis,ipfe pietate Fratrum fuorura 
motus, fecit femcl vnam quaedam in duitate 
fjla Auenionenfi. Et in fer6 reuerfiis ed ad 
conuentum fuum apportando mille florenos 
dequaefta vnius diei ? ita diligebatur propter 
virtutem fuam, quod nemo ei petita negabat : . 

Sc fic alebar & nutriebat Fratres Ordinis fui' v- 
bicuniqueerat.Glorio.se in tora vita fua imple- 

t? ed promi/fio B. Maria prius fibi fa&a. 

13 Ia 

*• • ■ - 1 • • • ’ ' •* 

. • •• • ' 

r’ • v-- ' • • ■; ■ e;-" «■ - -Y <- 


Alitiore Philippo Mazzerio. 59 

13 In praedicatione fua vtique parcebat conciam 

nulli, ncc Domino Papae, nec cuicumque. In nuUi f Mrm 
medio vero fcrmonis communiter homines ri- 

dere faciebat, aliqua pulchra moralia narran- 
do,* mod6 flere, mod6 ridere facie batj& in fi- 
ne termonis fui omnis homo a facie eius aedi- rifem <§• 
ficatus & confolatus recedebat,: quia Spiritus fetum 
/andtus, ficutpie credo, d iuuentute 'fua per os 
eiusIoquebatur,necinfermonibusfuis vifuseft 
/pernere. Et in tempore fuo non erat talis prae- 
dicator in Ecclefia Dei, verbis cuius opera prg- 
ibant & fequebmrur : & certe vita fua poterat ' ,4' ,'j 
dici non humana, fed diuinaj quia nihil terre- 
num aflffe&abat , nifi folum augmentationem ‘ 

fidei Gatholic®, Fratrum fuorum & omnium : 

cum quibus loquebatur Verba autem fua . - .V 

ardentia erant in caritate non fi£a. 

14 In confeflionibus qualis! quomodo rc- inawftm* 
ducebat peccatores ad viam Dei & ad poeni- ** confef- 
tentiam, & quomodo laicis declarabat dubia, C 
& Clericis fubtilia ! Certe audeo dicere, quod 

pro vno peccatore ad i pium recurrente, & ab 
ipfb alias mlmquam vifo, fi oportuiflet, corpus 
/uum laetanter ad martyrium pofiiiffet. Igituf 
pro domefticis quid feciflet ? Caritatem eius& 
virtutesdifficileciret deferibere. • 

iy Ipfo autem coram Deo indarefeente, ■" Wl 
fic regente in Curia, Dominus Papa Clemens v 
vi debitum vniuerf® carnis e foluit : & debitis t 
exequiis folennitef completis , funus eius , jn 

quodam 


fi 


in Irsnf- 
ueHione 
torporis 
Clementis 

n 


tn via Ii 
diebus con- 
tionatur: 


0peT>. Vir- 
ginis , ra- 
tmpeUit. 


- v ' ■ 


... [fa» -TV' 


& 




£x>' '■ fi-v 




r' - ' 


«o VitaS. Petri Thomdjtj 'l { 
quodam/monafterio,^ prouifione Dei porta- 
tum fuit: ab Auenione vfquc ad praedidum lo- 
cum fyerunt duodecim dietae. Ipfe autem B. 
Petrus ab omni parentela Papae & Collegio 
eledus fuit ad praedicandum in itinere, & fecit • 
duodecim fermones in itinere, quolibet difc v- 
num, mirabiles & vltr^ qu^m mirabiles. Beata 
ergoMARtA Virgo, quae ramum fublimauerat 
deuorum Fratrem fuum Petrum, iterum vo- 
luit ipfum honorare. Nam funere Papae exi- 
ftente in ecclefia B. Marial de b Pugio, Fra- 
ter Petrus afcendit cathedram, vt praedicaret 
morefolico:& propter labores itineris, & prae- 
dicationes procedentes, inuenit (e ita raucum, 
quod loqui minime poterat, nec audiri Ipfe 
autem fcandalujm non pofle habere praedican- 
di, timens, incipere, vertit /e ad imaginem B, 
Marijs, Virginisjoraciooem fuam deUote fun- ■ 
dens. Q^a. finita. Virgine adiuuante, & popu* 
lo audiente, incepit alta voce thema fuum :& 
praedicauit , & ita elarej ficut alios fermones 
vnqjjam fecerat. Quam gratiam a beata Vir- 
gine Maria (ibi fadam ipfe Frater Petrui, 
ficut.irvhi dixit, ipfe B.M ari^e,, & meritis bea- 
tae memoriae Papae Clementis attribuit. Mira . 
tcs Sc laudabilis : intemerata Virgo in famulo 
fuo Fratre Petro dulcedinem fiiammirabiliter 
oftendit. 

* . - . .. c -j -• i / $ 

a. Anno 1345- inCapittflo generali Mediolani habito 
eltttnm fer ibit Leicana. _ 

■ '-'v b T*le- 



b Talerandus tdiii, filius Comitis Petragoricenfis,ex 
Epifcopo Autijfiodorenfi creatus Presbyter Cardinalis S.Pe- 
tri ad Vincula titulo 'Eudoxit a loanneXXHan. Ch.i 3 }i« • 
faftus Epijcopus Albanenfis a Clemente VI. * 

c Annum i}49 afftgnat Lezjtna. 
d De reuelatione faftd d Deipara Virgine apparente clf» 
ea Ordinis confer uationem, infra in Anale flis agemtUi 

e Dic6.Decemb. ijfi. ' * A 

f Cgsa-Dei in Aruernis, ubi quondam monachus 0* £ 

Abbas fuerat. 

f lta fupremis tabulis mandar at ipfe Pontifex. 

Aliis de Podio, vulgo le Puys, oppidum eft Velau- Podium» 
noram Anicium. De eius&de cathedrali Deiparifacra, & 
frequentibus miraculis celebri, copiose fcripfit Odo Gijftta 


• « / , 

confpe&u Frater Petrus gratiam inuenit. Qui 
Dominus Papa mirabiliter in fermonibus Fra- 
tris Petri dele&abatur, & videns fufficientiam Utitur 
& fandam conuerfationem eius, Fratris Petri Nuntius 
Thomae , & quod erat vtilis, imo neceflarius Apoiioli-: 
Ecclefiae Romanae, ad portandum nomen Dei ct ***djt*- 
M honorem Ecclefi* ceram Regibus & Prin-£^^ 


. Societatis noftra. 


# 


C A P V T III 



cipibus 


X'. 


it 

i 


t 


l b 


J ' 


( 

t* r ' 


I 

i 




faanteor- 
imatitt E- 
fifcoptu 
lattenjts, 

‘l 


61 Vita S. Petri Thdmajtj 
cipibus & filiis Chriftianorum; iplp Dommus 
Papa ordinauit Fratrem Petrum Apoftolicae 
Sedis Nuntium ad eundurti in Apuliam ad 
Regem b Apuli# c Ludouicum , & ad Regi- 
nam d Ioannam, eius confortem, propter ali- 
qua magna negotia Eccleliam Dei & regnum 
Apuliae tangentia.Quod & fecit,& praeceptum 
& Sede Apoftolica libi iniun&um ad honorem 
Dei& Ecclefiae laudabiliter fecit & complc- 
uit. Et haec fuit prima legatio (ua. t 

17 Et reuerfiis cft ad Curiam tempore in- 
teruallo. Et ipfo Fratre Petro femper praedi- 
cante & populum Auinionenfem reformante* 
/ noua in Curia venerunt, videlicet quod Rex 
g Racias , qui modo fe vocauerit b Bulgarias 
Imperator, /chifmaticus ad gremium Ecclefi» 
Romanas pie venire volebat. Illo ver6 tem- 
pore Caefar AuguftusKarolus iv.ini Italia ve- 
nit & ^,Romam. Confilio autem ventilato in 
Confiftorio, Papa de confilio Fratrum ordiria- 
uit Fratrem Petrum Nuntium Apoftolicum 
•ad Impcratorem,& ad Regem Racias.Et quia 
ambaffiata, fiue legatio, ponderofa,periculo(a, 
authentica,imperialis & regalis erat, ideo opor- 
tebat Nuntium authenticum, & in gradu alto 
clfe. Dominus autem Papa dedit tunc Fratri 
Petro Tiiomce Ecclefiam Padenfem in Sici- 
lia; & l fa&us eft Epifcopus.Iple arripiens iter 
fuum primo ad Imperatorem Romanum ve- 
nitjcuj fummus Pontifex per Fratrem Petrum, 
> Sedis 


F 


• > 


auctore Philippo Mazzerio. 6 3 

Sedis Apoftolicas Nuntium, multa bona offe- 
rens, fibi raifitpro parte ipfius Domini Pap* 

& Ecclefiae, etiam tra&aturus inter Ecclefiarn 
&ipfum Imperatorem magnae laudis &vtili- adCaroIA 
tatis Ecclefise , Reipublicae & honoris Chri- lv ' Im P^ 
ftianitatis. Quod & fecirtjuantum in eo erat : rMntnK 
& Imperatorem in #iorem Ecclefiae per ver- 
ba mirae praedicationis & deuotionis,femper ad 
honorem E cclefiae , folidauit, roborauit, & 
confortauit. r 

. j 

18 Recedente autem Domino Fratre Pe- 
tro ab Imperatore, & versus Raciam iter arri- 
piente, per Italiam, m Hurigariam, & Sclauo- nt 
niam tranfiuit cum tantis periculis, quod fa- 
milia fua pluries de die in diem mortem cor- 
poralem cxpe&abat.Ipfe vero firmus, conftans tendit m 
8 c ftabilis, nec labores appretiabat , nec mor- R*[ciam 
tem timebat, nec proprio corpori parcebat:fed P e r multa 
confortatus in Domino, vnionem Ecclefiae & P ertC(t ^* ! 
laluationera animarum cordialiter defiderans, 
omnia pericula itineris & laboris quafi ludum 
puerorum reputabat. Interamnia autem pe- 
ricula quas pertranfiuit , aliqua miranda infe- 
rius narrabo. Nam Frater Petrus, requirente 
locio ipfius Domini Fratris Petri , a Domino 
n Archiepifcopo Nicofienfi interrogatus, co- «j 
tam pluribus dixit , quod ipfo exiftente in fo- 
cietate ipfius Domini Fratris Petri Domini Iui» 
in via eundo in Raciam accidit , quodipfe 
Nuntius Papalis non potuit habere vnam ga- 
leam. 


\V 


arta ad 
eius preces 
nebula, 
tundit na- 
ttim Tur- 
cicam; 


in periculo 

naifragij 

orans. 


£4 vit* S* TetriThomafij - 
leam, fed intrauit in quodam ligno latis partio» 
cum familia fua.Et nauigante de Venetiis, eun- 
do verfus Raciam circa fines Sclauonias &oA- 
chaiae, Domino Fratre Petro in mari nauigan- 
te> cuidam ligno ma^no Tureorum libi occur- 
renti & a'ppropinquanti^iullo ingenio huma- 
no euadere poterat. Tuft marinarij omnes Sc 
alij de vita eorum defperantes Nuntium Apo- 
ftolicum exorauerunt,vt ad Deum preces fun- 
deret pro liberatione ipforum. Tunc Fratre 
Petro in oratione proftrato, & appropinquan- 
te Tureorum ligno, miraculose adeo caelo cla- 
ro, fole feruente , & nulla nebula apparente, 
fubito quaedam nubes condenla & fpifla li- 
gnum ipfius Domini Fratris Petri circum fui - 
fit, taliter quod lignum Tureorum valde pro- 
pe remigando, appropinquantis ipfius Nuntij 
Papalisligni vifionem perdidit; lignum ipfius 
Domini Fratris Petri versus terram nauigan- 
do, libere a Deo, nebula mediante, Tureos 
euafit. Miranda res, & miraculum obftupen- 
dum, ab ipfo gldtiofiffimo Creatore clare fiio 
feruienti demonftratum. 

1 9 Retulit infuper idem Frater Petrus, re- 
quirente Domino pr^dido Archiepifcopo Ni- 
cofienfi, quod eadem via lemel tantam fortu- 
,nam maris lignum fupradidum Domini fui 
inuafit, quod defperati marinarij fine regimi- 
ne aliquo inter fludus maris lignum vbi vole- 
bant ducebant. Accidit autem miraculose, 

quod 






I 


auSiore T hi lippo Mazzerio. 

{juod ligno appropinquante terram, & omni- 
bus expe&antibus mortem vicinam , Nuntio ex *r****- 
Apoftolico in feruentiori exiftence deuotionej^*"*'^. . 
fubit6 quaedam Vndavel flu&uatio maris 
gnum praedictum in quodam lacu, mari vicino 
Sc marinariis ignoto, profecit integrum & fal- 
num. Quas res non modicum eft miranda:nandi 
fortuna pacificata inuentum eft lignum in la- 
cu fiipradi&o, remote Valde a mari, & opor- 
tuit lignum defiiper terram trahere ad mare. 

Sic enim a Deo per oratioues ipfius Domini 
Fratris Petri faluati fuerunt, immerlfas gratias 
Deo referentes* : 

20 Multis ver 6 labotibus & periculis tranf* — 

a&is, Deo adiuuante, famulus Dei in Raciam 
applicuit, & diebus aliquibus clapfis, ad prae- 
(entiam Regis Ra?iae perucnit. Qui quiderri 
Rex inter omnes homines mundi [ uo tempo- 
re maior erat corporei & terribilis facie.Con- Re- 
/illudo autem illius regni & magnificentiae re- & er ” f 
galis eft ? quod quicumquc ad prifentiam Re- 
gis venit, ante falutationem pedem ipfius ofeu- n(H g ent u , 
latur, & alias reuerentias non modicum fuper- 
fluas facit. De quibus Dominus Frater Petrus 
Nuntius A poftolicus multoties arite praemoni- 
tus fuerat a pluribus, (ibi dicendo ; quod fi in 
hoc deficeret, periculo mortis fubiturus efifet. 

Stante Ver6 Apoftolico Nuntio in praefenti^ 

Regis fine inclinatione aut aljqua reuerentia, 
nc videlicet honores*Ecclcfiae derogaret, quia 

E Nuntius 






fedconue- 
luenti Jit-> 
lutat tone 
jfonorat : 


maligne 
abeo tra- 
Hatur. 


Slitti e&~ 

ftunty ne 
quis fiacrii 
fiuutn attdt- 


ret. 


66 Vita S. Petri T homaftj 
Nuntius Papalis , omni tempore, poftpofifta 
timore, & Deo cgnfifus, authentice S( gratiose 
Regem, prout decebat, (alutabat. Rex autem 
militia & Baronibus circumdatus, /uperbe 
Nuntium Papalem recepit , & multa verba 
magnifica Sc ia&abunda fecum habuit. Die 
autem conftituto exponendi legationem, ad- 
ueniente Fratre Petro, clare & ftrenue in qua- 
dam fermone, legationem fuam Apoftolicam 
Regi expofuit. Sed in refponfiombus /iiper- 
biam, cautelas, & mendacia ipfius Regis Nun- 
tius Papalis clare cognouit.Illo tunc omnes de 
familia Domini Fratris Petri reputabant ipliim 
Nuntium Apoftolicum & ipfos mortuos , vi- 
dentes crudelitatem Sc malinam ipfius .Regis* 
21 Tranfa&is aliquibus diebus, & multis 
tra&atibus in honorem Etclefi® Romanae 
concordatis, & iterum malitiose ruptis ; ipfe 
Frater Dominus Petrus femper Sc quotidie 
officium diuinum coram ie authentice celebra- 
ri faciebat, fiuein campis, fiuein duitatibus 8 c 
caftris. Tandem Rege tyranno indurato, ma- 
- litiam non modicam contra Ecclefiam Roma- 
nam oftendit, fecit praconizari, quod nullus 
Chriftianus Ecclefiae Romanae fiib priuatione 
oculorum Mifiae ipfius Domini Fratris Petri 
Nuntij Papalis intereflet. Erant multi ibi No- 
biles Teutonici &alij ftipendiarij ipfius Regis* 
Quo audito tin^pr & tremor omnes fideles Ec- 
clefiae Romanas appreherfdit* Ipfe vero fidelis 

Nuntius 


3 

M 

i 


- ^ 


• - 


. . V/ 


Auftort Philippo Ma&zerio. 

Nuntius intrepidus pie & fhenue eos confor- 
tans, & periculum , in quo ipfe & fideles £c- 
clefiae erant, benecognofcens, omni timore $ - 

mortis poftpofito, imo pro augmentationc fU . 
dei Catholica mortem defiderans , eis cum -contemmti. 
vultu fereno dixit, quod in craftina die, hora 
confiieta, Miflam folennem perfonalitergra- ' •’ v 

tia Dei celebraret, edi&o Regis non obfian- 
te: & qui noftrorum fidelium interdie vellet, 
bene fi bi placeret, & qui non, etiam contentus 
effet. Mane autem fodio Dominus Frater Pe- fa celebrat 
trus hora confiieta mortem pie ex pe&a ns, loco cor * Teu ~ 
authentico fepraeparauit ad Miiforn folennem toni ^ w » 
cclebrandum.Etccce fideles Ecclefiae quafi ad . 
martyrium cum gaudio currentes, alio alium , s ’ 

non expedfonte,edidhim Regis paruipenden- 
do, omnes ad Miflam ipfius Legati venerunt, idem edU 
& ipfam deuotiffime audierunt. Fuerunt au- fla- 
tem ad MifTam trecenti Teutonici, aliis Chri- rlt0 JPf r * 
ftianorum nationibus exceptis. 

11 Mifsa vero cum magna deuotione com- 
pleta; & Rege audiente, ipfc furpre repletus, 
edi&o Regali fra&o pro omnibus Teutonicis 
mandauit. Aduenientibus autem eis, Rex fa- 
cie turbata, zelo repletus cis dixit: Cur non ti* ... 
muiftisedi&um meum frangere? Nefcicbatis 
quod ego prteconizari feceram omnes oculos 
veftros eruere, fi Milfam injpiici noftri audire- 
tis? Teutonicorum vero quidam Miles deuo- 
tus, < 3 c ftrenuus omnium aliorum Capitaneus, 

E 2 cuius 


■1 


quorum 
aliquo ge- 
nerose Regi 
rejpofiden - 


e itu [tuo- 
rem na- 
tius. 


multos Ec- 
elefu re- 
conciliat. 


<>8 riu S. Petrirhe&ajtj 

cuius nomen obliuioni dedi , a Spiritu fandfco 
infpiratus & a Patie ineo animatus, pro omni- 
bus aliis Regi rclpondit : Domine , bene ve- 
rum eft,c]uyd cdidum veftiumaudiuimus,fed 
magis timemus Deum quam vos. Et quomo* 
do talem Patrem luium celebrantem fine no- . 
bis dimififlemus ? Bene Icitis, qu6d nosdmnes 
Catholici & fideles Ecclefiae Romanae fumus, 

& ex quo oculos noftros velletis eruere, non 
folum oculoSjled nos omnes mori pro fide Ca- 
thoiica defendenda parati fumus. Audiens au- 
tem Rex talia verba, adeo mitig.itus incepit ri- 
dere, & admirari.de tanta conftantia ipfius 
Nuntij Apoffolici& Teutonicorum. Exilia 
^hora tantum honorem & reucrentiam Domi- 
nus Frater Petrus recepit ab ipfo Rege aliqui- 
bus temporibus , quod feribere non valerem. 
Temporis interuallo Rege obftinato , in 
perfidia remanente , Dominus Frater Petrus 
multas Ecclcfias Metropolitanas & alias illius 
regni ad vnionem Ecclefiae Romanae refor- 
mauit, quae prius fchifmaticae erant. Et multis 
& infinitis periculis & infidiis a Rege cautelo- 
se ordinatis, cum difficultate, Deo adiuuante,. 
regno Raciae ipfe Nuntius Papalis Dominus 
Frater Petrus receffit fanus, & in Curiam re- 
uerfus eft. 


a xi .diebus. nam 9 Lecvmb, obiit Clemens VI.&iZ 
cjufdem inno centius VI eleflus efl. 

b Reges 


duRore Philippo Mazzerio. 69 

b Reges Apulia:, $>regnum Apulia:, abAlbertmo 
Muffato, Cortufiu fratribus , Ioanne Thurocio , aliifik hu- 
tus lui fcriptoribus , Aff/sllantur Reges regnum jj Neapoli- re „ nura# 
tanumtdlioquin Apulia propria, tam Daunia Peu- b 

cetia ,inter Ferentinos & Salentinos , ad mare fuperum.fi- 
ue Ad) laticum tacet, vulgo Puglia Piana,^» Terra di 
JBari. 

c Ludouicus,jf/wtf Philippi Principis Tarentini, nepos 
Roberti Regis Apulis., duxit Ioannam Reginam, Catolifi- j^ eI 
liam, neptem Roberti Regts aut fut.chm Andreas frater Ltt- j ou j cus 
douici Regit Hungarii h Roberto Rege loanne., quodfra-. vxor i 0 a_ 
tris.fui Caroli Martelli Regis Hungarii nepos effet, cum re- ^ 
gno maritus datus fuiffet menfe Septembri, an. Ch. 13 4 f* 
mortuus eft Ludouicus an Ch.i$H. 

d Super tiixit quartum nupta ad annum Chrifti I J 7 6 . 
e P erafla h&c Legatio anno 1333 menfe Maio\ alia ad' 

Genuenfes & Mediolanenfes impofita cjl menfe oHobri , cu- 
itts non meminit Mazzerius. De vtraquefuprx xHum eff. 

f Mijfts ad Pontificem Legatis , cum litteris ipfius Regis 
Rajfii, vti condat ex Aposlolicts litteris infra dandis, idem 
anno 1347 aGlemente VI petierat EcclefU comunchonem. 


A- 


i 


> 

1 

» 

l 


i 

i 


Jta Odorieusad illum annum num. ?o. 

g al. Rachia, Rafcia, Raflia dicitur. De ei Ran- 

zanus in Epitome rerum Hungaricarum Indice 1 in defer i- 
ptione Danubij hic refert: Vbi fc Sauus Danubio mifcet, Ra(cia 
fu perior M®fia a Pannonia dirimitur.Dicitur autem gaum. 
vulg6 ea Maelia Seruia, cuius primam occurrentem 
ex his locis partemhodie appellant Rafciam. Huius 
vevb prirtium contraque Pannoniam pofitum oppi- 
dum eft Bclgradum.. .Inde ad M. P. ferme* difiat 
Smedris, hoc eft,' S. Andre* nobile Rafcianorum 
oppidum. ... Indeadlocum, vnde eft Maeli* Infe* 
fioris, vtpotc regionis Bulgarorum, principium, eft 
oppidum Bliognum nomine, &c Hoc aliis Bodon, 
Budonium, dicitur, eratfij Regum Rafciifedes, vt feribit 
Thumiu* cap.jj, 

» E J 1 » Bul- 


rc- 


jq Vita S* Petri Thomajij 

h Btilgarix magnum partem tenebat. Thurocius re- 

Bukarfa.' S nnm Bulgarii^prffitf. e 5 » Principem ait fibi Impera- I 
' tpris BuIgarixftf«/;</7» vcndicare. 

i F/i»«w -v<w / Imperator 1 4 4 MU r 4» Ba$fi 
Carolus num j jjjouembru, Patauium ,j Mantuam %:afi 4 &»»«*• 
?vjmp. r ij anni 1 ^ I Mediolanum, vbi 6. Ianuar. corona ferrea cor 

ronatw eft. 

k Roma corona aurea coronatus eft y. Aprilts fefto Re* 

: ' ' . ^ furrethoms chrifiieiufdem anni 1 jyj. <p/ accurati defert - 
' bunt Cortufijltb.11. cap.i. 1.4. 6. 

1 Tufpt Pontificii confecratut efl S. Petrus a Guidone 
^ "Epifiopo Poftuenfi. 

m Innocentius Regi Hungaru fcribit,fe , qua coram ei 
ditia vellet. Nuntiis Petro & Bartholomao prafcripfiffe. 

n Inlryitla Cypra, R.iimuD.dp, de quo infra num 116, 
& ijo. 

o > 4 « /><«;«« Alba n ix legendum ? ita Nnntij a Pontifi- 
ce mi/fi dicuntur in Bulli Apoflolicd ad regnum Raflix, 
^lbania. Sclauonix, Si Albanix. deinde regio Illyricorum occi- 
der, talis Dalmatia Venetis propinquior, orientalis Albania 
vocatur, cui contigua efi RalTia , ob linguam Sci anorum 
etiam Sclauunia dicla. Afi Achaian eo tempore ditlam 
Ptloponncfi partem Occidentalem] hlfra conflabit. 

p Gernyuvsi autlor MS Vaticani apud Odaricum 
■ VVaddingus afferunt, dolpse egi fle cum Pontifice Re- 
* gem, Apocrifarios, non tam Romanx religionis 
affedhi,. quam declinando bello Himgarieo» aman- 
dalTc. VerumhulVc pofteaiuftas p cenas fux fraudis, a 
Ludonico Rege H ungar ia contritum & bugtiliatum. 
Ranzanus Indice 19 ait Bulgaros, qui a Ludouico defece- 
rant. expugnatos fuijfe. Thurocius cap. ) \ & Bonfinim 
j)ecadt i.lib. 10. aildunt regiam Bodonemex pug n a tam, 
& Regem in Hungariam rranfmiflum faHTe,yMStra- 
chmerum, fiue Strati mirem appellant, an hic idem, qui 
in Bullis Apofiolicis Stephaniis ? Bafilius loannes Heroldue 
fatabifid Gtnealogicd ad Nicetam Gregoram , & ChaU 

fondylam 


m 




ati&ori Philippo Mazzerio. 71 

condylum vult Reges RjtjjtA generati vocabulo Stephanos . v ' lv> 

Mei, vt alibi? Caifarcs, Abgari, Pharaoncs 

dillu De beBo a Ludouico Rege HungarU inferendo vide . , 

ab Qdorico indicata cm.itf 6 num. 14 , 

* . K 1 

0 C A P V T IV 

’• V 1 - fi i »* *' * * “ , • \ 

Apoflolica Legatio 5 . Petri ad Venet os 
Regem fj ungant, 

'23-‘~r - 'Emporibus aliquibus tranfadis , Papa Legatu* 
i. Innocentius, fidei inimicorum Oricri- mittitur 
talium deftrudionem, & Terrae fandae libe- / 
rationem defiderans, tamqukn pius Pater, mi- ^ aros ^ 
rabiles vidorias, ftrenuitatem, fapientiam,ma- veueus, ' 
gnificentiam,poteftatem,& deuotionem a Lu- 4 
doaici Regis Vngarias, cuius fama per vniuer- 
-fum orbem non immerito diffundebatur , ille 
tuncaudiuit , quod Rex contra Venetos illis 
diebus magnam b guerram c faciebat. Papa ve- 
ro vnitatem pacemque Chriftianorum, & li- 
berationem praedidam ad bonum finem de- 
ducere affedans, Legatum autem, Nuntium, 
aut Ambafiatorcm non lolum, fed & Ecdefi* 

Dei curforem promptum & fidelem, nulla pe- 
ricula timentem , videlicet Dominum Fra- 
trem Petrum Epifcopura Padenfem, ad pa- 
cem Venetorum & Vngiroruro reformandam 
raifit Dominus Apoftolicus: & Regi Vngariae 

E q 1 praedida 


I* 


rt 


bt 


j 


*. • 


frvt Re- 
gem ad bel- 
lum feter u 
excitet: 


mpitt Ve- 
netiani 


fad' per 
jnulta pe- 


Vi 


fn Hunga- 
fiam: 


7 i r 'Vitd S. Petri Thcmdfij 
praedido vexillum fandas Crucis & Fcclefirej 
eideta Regi tamquam Ecclefiae vexillatori in* 1 
clyto, & qti6d paflagium {andum indioareti 
cum multisr/ temporalibus & fpiritualibus gra* 
tiis Dominus Papa per curadem Dominum 
Fratrem Petrum tranfmifit. ' > 

24 Ipfe autem Dominus Frater Petms 
.bullis Papalibus praemunitus, &Apoftolica bc* 
pedidione recepta, iter fuum arripuit, & tran* 
(iens montes & Lombardiam, applicuit Venc- 
tiis. Ibiquc^ Duce& Nobilibus magnifice & 
cum gaudio receptus, Amb^fiatum iuurn Pa- 
palcm Domino e Duci & confilio fuo mirabi- 
liter in quadam fepnpne declarauit, multis dc- 
monftrationibps & argumentis infolubilibus 
cos ad pacem admonendo & pie exhortando 
concludebat. Refponfione vero Venetorum 
habi4,tranfiuit per cafira,& incurrit tanta pe- 
licula mortis in itinere, quod feribere tspdium 
eflet. Nam ftipendiarij vtriufquc partis, auari- 
tiamoti, pedes euangelizantium pacem turbar 
bant. Saepe enim & qyafi quotidie aut conti* 
iiue iftfidias libi ponebant, ipfum deridebant, 
gc aliqui pacem in dolo fecum faciebant. Ipf? 
■vero nihij terrenum dubitans , adeo conflans 
confortatus omnia pericula tam hominum 
.quam fluminum traqfiuit,.^C jn Vngariam ap- 
.plicqjt, <Sc 4 R e g e mapfueto & Catholico de* 
jjuote & Catholice «nagnificeque ad Ecclefiap 
jioQorem eil receptus. Tama.gqarra tunc tem- 

i ' • f 


Antiore Philippo Mazzerio- 7$ 
porislntcr Vngaros & Venetos fcruebat,quod 
tranfittisipfius Domini Fratris Petri per caftra 
vtriulque partis tranfeuntis magis potuit dici 
miracuJofus & diuinus quam humanus. Eia- 
pfis aliquibus diebus ipfe Pa&enfis Epilcopus 
Dominus Frater Petrus legationem luam Pa- 
palem authentice, reuerenter, & gloriose Re- 
gi Vngariae expoluit, Regem fublimando, i- 1 • 
pium pro parte Ecclefiae honorando , multa 
bona temporalia & fpirituaha offerendo, in ti- 
more Dei in amorem. Ecclefiae pie Regem btnign}& 
confortando. Iple autem Rex deuotus & Ca- honorifice 
tholicus Epifcopo & Nuntio . Papali benigne, aRe i e f*' 
clare, & dulciter ad omnia refpondit , Deum Cl ^ r * 
inuocando, Domino Papae & fandas Ecclcfi* 
regradando, multa bona offerendo, verum & 
deuotnm filium Ecclefiae fe monftrauit, 

25 Ab illa hora Rex Epifcopum multum 
honorabat , laudabiliter & honorifice fibi ne- 
celfaria miniftrare faciebat : ipfum libenter vi- 
debat, difta lua & praedicationes fuas dulciter 
audiebat, 8fde tanta lapientia & eloquentia 
Rex multum mirabatur. Tandem Dominus 
Trater Petrus, multis demonftrationibu*s& ex- 

hortationibus praecedentibus, & verbis d iuinis 

mediantibus, Regem , tamquam leonem ru- 
gientem, & deftrudionem Venetorum propo- perfundet 
nentem, ad pacem pio conucrtit.Et non ad pa- eipacem, 
cero Venetorum fiolum Chriftianorutliquejed & factam 
ad deftry<^ipncq 3 inimicorum fidei & l'bera r /w * 



tionem . 



'Venelli 

proponit 

fonditionts 

potis. 


74 Viu S : Tetri Thomdfij 
tionem Icrufalcm,ipfe Dominus Frater Petfu* 
Regem adeo induxit, tam humiliter & deuo- ! 
te, vt Rex ab ipfb Domino Fratre Petro e* 
parte Papae venerabile fignum & vexillum 
Crucis & Ecclefiae recepit:& in manibus ipfius 
Nuntij ApoftoliciRex /olenniter iurauit, per- 
sonaliter infra decem annos proximos locutu- 
ros fandum paflagium manu forti facere > & 
iter versus Terram- fim&am arripere. Omni- 
bus autem praedi&is a deq laudabiliter appro- 
batis & confirmatis , Dominus Frater Petrus 
cum magno honore fuo & Ecclefiae Dei , 8c 
beneuolcnria Regis, abipfo Regereceflit : 8c 
tranfiens per caflra inimicorum, Sc Vngaros 
&Teutonicos ; qui ante vclut leopardi preedam ' 
Venetorum fagittando accipiebant, iam miti- 
gatosinuenit: audierant enim voluntatem Re* 
gis ad f pacem effeconucrfam , & maximum 
honorem eidem Domino Fratri Petro fece- 
runt. 

z6 Tandem multis periculis euafis,Venc- 
tias, Deo auxiliante, perucnit, &ab aliquibus 
bene receptus & ab aliquibus minus, palatium 
Ducale afeendit : ibique coram Duce & con- 
cilio pacem tra&atam , poteftatem Vngaro- 
nim, & erga eos beneuolentiam rebellem de- 
nuntiauit.Pax vero per famulum Dei tra&ata 
talis fuit , vt Rex Vngarorum totam Dalma- 
tiam & Zadram Venetis dimittebat ■, omnes 
iniurias remittebat, & amicus Venetorum effi- 
ciebatur; 


du flore Philippo CMdzzerro. 
ciebatur; & vt pax & amicitia perfeda & ae- 
terna eflet , Veneti caufsa amicitias tantum 
quolibet anno vnum equum album Regi pras- 
(entarc debebant. Audientibus autem Venetis 
& Domino Fratre Petro pacem praedicatam in 
concilio, tumultus ndfc modicus furrexit : & in 
concilio tradatu pacis ventilato, pacem minus 
bene con/ulti recufarunt.Epil opus autem Do- 
minus Frater Petrus ingemifcens, multa bona 
introducens proponendo, & prophetice pacem 
honeftam recufantibus malum inde venire cla? 
re eis praedicebat. Sed nihil profuit. 

27 Et quia opera pacem diligentibus ma- 
nifeftare debemus, vc turbatores pacis iudicia 
Dei cognofcantj accidit quod Domino Fratre 
Petro pacem prasdidam annuntiante Venetis, 
qui ad guarram obftinati, de potentia humani 
& multitudine diuitiarum confifyquidam no- 
bilis Venetorum exiftensin quadam curia No- 
bilium , & audiens relationem Nobilium dc > 

Domino Fratre Pgtro, quantum poterat pa* 
cera prasdidam euadebat,- & in verbis iniqui- 
tatis coram omnibus prorupit, & Domino Fra* 
tri Petro & Ecclefiae Dei detrahendo bla/phe- * 

mauit. Et fic I multis Nobilibus bonum pro- 
pofitum pacis reuocauit. Non attendens ver- 
bum propheticum dicentis , Beati pedes &c. 

Sed Deus audor pacis deamator veritatis, non Fr&riptuu 
. in longum iuftitiam fuam in blalphematorem belltauBo^ 

diilimulauit. Nam Nobilis praedidus illo dic 

proprii ^ 




Vita S. Petri T homafij 
proprie a d guerram properans, atque alios con- 
fortans, fubitanea morte periit : qu* res non 
inodicyrneft miranda. Dominus nutem Fra- 
ter Petrus, videns quod non proficiebat, & 
quod in eo erat fecerat ,j:um dolore & lacrjr- 
pois de Veneriis recefGt, & ad Curiam Roma- 
nam rediit. Pofte£ verso Venetorum & Vnga- 
£ rorum guesrra feruente , & fahguinem eflfun- 
jjwtgarU dente, adueniente prophetia Domini Fratris 
•wntftu*. Petri, Veneti perdiderunt, & g Dalmatiam 
£ , totam amiferunt. 

*■' a Carolo Regi Hungxria anno t ? 4 1 vita funfto fuccef- 
fi Lulouicus natu maximus filius, zr lultj coronatus: cu- 
ius res ge jias narrant hiflorici Hungarici pfr a!ij & ex iis 
Luctam- Odorictt* & Bxjouim in Annalibus. Nonnu'la infra in 
cus Rex fiuHis Pontificiis referuntur, ex quibus conflat S. Petrum i 
Rafcia reducem cum Rege Ludouico egiffc. 

b Guerra, /JrteGuarra, pro bello a mdqaui fcriptori- 
bus (aptus vfurpatum : a Germanico Werre difftdium , 
'undefa Belgis Werren efr vcrwcrren , turbae, intri- 
care. Confult Spe/mannum, Voffutm aliofq \. 

c Anno Ch. 1 3 $6, menfe IuniBcoepit T aruifium obfr^ 
dere, quod Zadra, [eu 7.; ira, antiquis Iadera, vrbs mari- 
tima Dalmatit, a Venetis detineretur. Cortufij lib.ucap. 
8. Thur ocius cap.i^ & ' - . 

. d Infra in Bula dcc imastrium annorum obtulit. 

c Is erat Ioannes Gradonicus ,ad qupm extant infrk 
danda Littera Apoflolici, mortuus 1 8 Auguili huius an- 
nii^6. Eleclus Ioanncs Delphinus, intra Taruifrum 
abfefjtu. 

£ Cortufij htc ita confirmant : Menfe Qftobris inter 
Regem & Venetos tregua: ('jtwiqducias )ftatuuntur 
jper (jui^qucmenfcs. His finitis, de pace magna fuc- 
^ * 1 runr 


Hunga- 

rir. 

Gucrra. 




■--t. 


v;* 


dnttore Philippo <JM.Az,z£rio. 77 

funt colloquia, fedline Iru&u. 

g Hungari Zadrarn expugnarunt 17 Septembris an+ 

X j j 7 . partem exercitus ceciderunt an. t}f 8 , men,e I inua~ 
rw .• quo anno pacem hac •conditione conducam rei erunt 5 

Cortufij cap.u qudd Dominus Dux & commune Ve- - » 

necjarum omnes ciuiratts Sccaftra lita in Ciouatii Pax Vc- 
& Dalmatia libere debeant relaxare, & quod in Inis neta cum 
litteris de cetero DortnnOs Dalmatiae & Crouatiaefe Hungaris* 
non debeanc nominare. Iplevero Rex contra obtu- 
lit, quod tenebat in Epifcopatu Taruilij. Hanc pa- 
cem, magis necellariam quam vtilem.Dominus Dux 
& omnes ciues laudaucrunt. Hac dcpacebnc Cortufij» 

& fimul hifioriam jui temporis concludunt. 

C A P V T V " ' 

Legatio S. Petri 

Bcclefia Orientalis Romana recon- 
ciliata. 

aBTNtefuallis autem aliquibus temporibus, 

Anoua in Curiam Romanam venerunt, vi- 
delicet quod a Imperator Conftantinopolitau a 
nusad gremium fandae matris Ecclefiae veni- 
re volebat. Quod valde difficile erat credere, 
quia ab antiquo Graeci leparati lunt ab Ec- 
clefia , &multotiesin tra&atibus Ecdefiam 
Romanam illuferunt. ]STihilominus Papa In- 
nocentius vnionem Ecclefiarum defideran^ 

& filiorum peccata non recordans , ficut pius 
Pater aduertens, confide rans, & concludens, 

: , quod 


C onft antino polit an al 


Mittunt 
Legatus 
uipojhlscus 
Conflanti - 
nepoltm: 


'W- 


Impe- 

ratorem; 


> benigne ab 
eo excipi- 
tor £ 


78 * VitctS. PetriThomaftj J 

quod fi per do&rinam & praedicationem aticu- 
Jus Praelati Ecclefiae Romanae Imperator prae -1 
di&us, & cius populus Graecus ad veram obe- 
dientiaro Ecclefiae, Deo inipirante, venirent, 
per Dominum Fratrem Petrum , in talibus 
ade6 confuetum.Et onera landtae Ecclefiae de- 
/perata fuper humeros fuos afiumens, de Deo 
confifiis , au&oritate Apoftolica fulcitus, de 
Curia vetsus Conftantinopolim receffit Nun- 
tius Apoftolicus. Tandem poft multos labores 
& pericula infinita Conftantinopolim venit. 
Poftea in quodam exercitu, vbi Imperator e- 
rat, venit, ibique ab Imperatore & luisBaro^ 
nibus cum magnis laudibus & honoribus rece- 
ptus fuit : & legatione /uS /ubtiliter , demon* 
ftratiue, & deuote Imperatori expofita, cum , 
Imperatore remanfit , & re/ponfionem non 
habuit: quia Imperator illo tunc fa&is armo- 
rum impeditus erat. Sed verba ipfius Domini 
Fratris Petri in cor Imperatoris intra*uerant, 5 c 
ipfum mollificauerant , necnon & aliorum 
quamplurimorum Baronum Graecorum, in ho- 
norem & beneuolentiam . Ecclefiae Romanas 
ipfum Dominum Fratrem Petrum multum 
honorauerunc, & laute ei procuraucrunt ne- 
ceflaria ./ 

- 29 Tandem aliquo tempore interuaIlo,& 
Domino Fratre Petro femper de fide Catho- 
lica cum Graecis difputante, dubiaque & caeci- ' 
tatem ipforum iSpiritu landfco per demonftra- 

tionem 


Auftort Philippo Mazzerio, J9 
tionem clare fbluente , deuotas orationes ad 
Dfeum faciebat, & corpus fiium afflictionibus 
& ieiuniis macerabat, vt ad verum lumen Ec- 
clefiae Romanae caecitatem Graecorum redu- 
cere valeret. Quid plura ? Quidam malelo- tumrecon* 
quebantur, &alij bene. Sed imperatore ciui- ^ 
tate Conftantinopolim adueuientc,& Domi- : 

no Fratre Petro continue fibi praedicante & 
docente , ipfe Imperator fa&useft verus Ca- 
tholicus, &obed iens Ecclcfiae Romanae, arti- 
culos fidei figillatim confitendo, & fandam 
Ecclefiam Romanam efle matrem fuam aife- 
rendo : & hoc in manibus ipfius Domini Fra- 
tris Petri, tadis manibus ad fanda Dei Euan- 
gelia. Iurauit etiam promittere feruare, & fa- 
cere obferuari pro polle, quae ad fandam Ec- 
clefiam Romanam pertinent: necnon Patriar- 
cham Graecum perfidum, & vnitatis Ecclefi» 
inimicum promifit deponi, & vnum alium Ca- 1 

tholtcum eligi debere. Et ne ea quae Impera- 
tor confitebatur & obferuari promittebat, ir- * 
rita haberentur, admonitionibus pus & diuinis 
ipfius Domini Fratris Petri mediantibus , Im- 
perator tamquam fidelis Catholicus & deuo- faeram «i 
tus de manu ipfius Domini Fratris Petri Apo- co ™ mUrm 
ftolici Nuntij corpus Dominicum fulcepit de- 
uotiffime. Longum enim efTet feribere ea, quae 
Deus per manum ferui fui Domini Fratris Pe- 
tri ibi fecit ad laudem Dei & Ecclcfiae fuae vni- 
tatem, & ideo caufsa breuitatis dimittam. Sed 

- Vt 


• * 




littenu 
Imperato- 
rii ad Pon- 
tificem, 
Ifnttity 




8o Vita S. Petri Thomafij 

Vt appareat fubftantia pr£didorum,quoddani 
inftrumentum Imperiale, ex praedidis Summo 
Pontifici mitfum, infenusrefcrabo ad laudem 
Dei, qui per eumdem Dominum Fratrem Pe- 
trum tanta bona ih Ecclcfia Dei fecit. Forma 
ajitem inftruraenti talis eft: 

30 Sandiftimo in Chrifto Patri & Do- 
mino Innocentio, Dei gratia /acrofandae Ro- 
manae ac Catholicae Ecclefiae fummo Ponti- 
fici digniflimo, Ioanncs in Chrifto Deo fide* 
lis Imperator & moderator Romanorum* re* 
uerentiam quae eft debita & deuota. SandifH- 
ine Pater, in exercitu noftro, qui erat contra 
inimicos, venit Reuerendiffimus Pater & Fra* 
ter Dominus Petrus Padenfis Epifcopus cum 
alio Fratre £ Guilhelmo Epifcopo c Sifopoli- 
tanenfi. Et didus Dominus Frater Petrus Ve- 
ftrae Sanditatis Nuntius fex litteras obtulit, in 
quarum ledione laetatum eft Imperium no* 
ftrum & cxultauit. Etenim inuenimus in illis* 
quod VeftraSanditas fcribic,quod nosiuraui- 
mus & diximus, quod fumus fideles, obedien- 
tes, & deuoti, ac reuerentes cum multis Baro- 
nibus noftris, vobis & fiiccefloribus veftris, ac 
landae Romanae ac Catholicae Ecclefiae. Et 
afferebatis in ipfis litteris veftris , quod vos Sf. 
Domini Cardinales & Epifcopi veftri multum 
laetati eftis, & hortabamini nos, vt quod ince- 
pimus, opere perficeremus.Et vos veftros Prae- 
latos & Barones in noftrum adiutorium pro- 

uocaretis 


Httftore Philippo Mazzerio. $1 

udcaretis contra*Turcos& alios fidei inimicos* 

Et quod di&us Dominus Frater Petrus nobis 
referret veftram voluntatem. Qui prudenter £ 
nobis quaefiuit noftram intentionem, fi confi* 
teremur quas San&a , Romana ac Catholica 
Eccleiia praedicat & docet. Et cum tunc non 
potuerimus re/ponderc, voluimus Conflanti* 
nopolira accedere, & ibi reipondere: tardaui- 
mus propter aliqua quae contigerunt nobis. 

. Poft hoc Conftantinopolim venientes dedi* 

Inus operam, vt plenarie re/ponderemus. 

3 1 Scitote ergo, San&iffime Paterjquod 
cum omni /olicitudine, qua poffu mus, laboras 
uimus,& laboramus , vt Ecclefianoftra San- 
ata Romanas Ecclefiae vniatur, & cum conii-* 
lio& deliberatione Baronum noftrorumdi&o 
Domino Fratri Petro rc/pond imus, quod, fic* 
utpromifimus,ita volumus, & iumus obcdien- 
tes& fideles ac dcuoti Romanae Ijcclefiae : quibus b 
imo & promittimus & iuramus,& firmiter ego 
promitto & teneo omnia integre, quae fanda 
Romana Eccleiia tenet , & ipsa fide volo vi- tcan 9 
uere & mori , & nullo tempore ab ipsa diice- 
dam. Et ficpromifi didto Domino Fratri Pe- 
tro, & in manibus /uisiuraui, prae/entibus Epi- 
fcopis multis : & feruabo amodo fidem & fi- 
delitatem fummo Pontifici, quam /eruant alij 
Principes Romanae Ecclefiae. Nunc autem hoc 
facere non poflum, qudd totus populus obe- 
diat : quia non omnes iunt mihi fideles , nec 

F obediunt. 


8 2 Vita, S. Petri Thcmafij 

obediunt, & multi infidiantu*, vt habeant oc- 
cafionem contra me. Sed omnino complebo 
& firmabo vobis, fi adiutorium mittatis quod 
quaefiui, & nullus erit qui contradicat. Scioe- 
fl nim quod fi venerit Legatus vefter cum d ga- 
leis & adiutorio ; quod qu^ro, omnes fubiicien- 
impio - tur, & erunt fideles vobis. Et nunc, Sandifli- 
ratauxi- me Pater, ne contemnatis me filium veftrum : 
lium cotr* omneenim genus meum e a principio voluit 
Turea*. 0 hedire Romanae & Catholicae Ecclefiae , & 
- f fidele fuit & fubiedum , & etiam / proauus 
J meus v/que in finem vita: i uae:& inobedien- 
tia, fidelitate, & deuotionc praedidis deceffit. 
Etfic faciam ego omnino Deoauxiliante.Igi- 
tur ne contemnatis me filium veftrum , nec 
fpernatis duitatem & terram meam, cum exi- 
guo ei adiutorio, & omnia vobis fiibiicientur. 
benedictio- Multa bona fecit nobis Deus, poftquam acce- 
de Legati pimus per didum Dominum Petrum benedi- 
•viMonam #j onem veftram. Statim enim accepimus vi- 
uum magnum Principem Turcorum,& fubie- 
g cerunt fe nobis multa caftra. Necnon,^ qui fe 
fecerat Imperatorem , habemus in carceribus 
noftris, cum vxore & pueris fuis : 8 c credimus 
quod totum eft fadum propter benedi&io- 
nem veftram, de qua multum fperamus.Omuia 
quae fcripfimus volumus adimplere. 
h 32 Voluimus autem & h filium noftrum 
i i Defpoten Sanditati Veftrae deftinare: fed 
Dominus Legatus non iudicauit ad prae/ens 

id 


antiore Philippo Mazzerio. 8 $ 

ici fieri. Spero autem quod in breui veniet ad tonfhtuU 

Veftram Sanditatem: & vtinam ego ip(e pof- 
P r j t L j h . r r Ponttfictm 

lem venire ad exhibendum reuerentiam quam m i ttere 

debeo! Quae autem feribere propter multilo- /chomati- " 
quia obmilimus, dido Domino Legato com- cumPa - 
mifimus Veftrx Sanditati referenda. Propter tnwhtnt 
/^Patriarcham vero non dubitetis: deponam cie l >one * ei 
enim eum & ponam alium, quem fcio Sandae ^ 
Romanx Ecclefix efTe fidelem. Gratias autem 
ago vobis, quia mififtisfic nobis fapientem vi- 
rum & prudentem, de quo Imperium noftrum 
multum eft confolatum , & omnes RomasiSg 
ilatini ! propter dodrinam enim /uam in me* 
liorem vitam funt mutati & confirmati. Re* 
commendo me ipfurn & meum Imperium Ve* 
ftrx Sanditati. Ad fe curitatem prxdidorum 
Sc manifeftam adimpletionem praefens infer- 
tum iuflit fieri Imperium noftrum, quod / ru- t 

bcis litteris manu propria more confueto figna- 
uit, & m aurea bulla eft appenfa. Scriptum eft M 
enim Conftantinopoli in noftro a Deo cufto- 
dito palatio Blachernarum , anno k conftitu. 
tione mundi n fexto millefimo odingentefi- H 
. mo fexagefimofexto,menfisNouembrisfepti- ‘ 
modie, Indidione vndecimtl. „ 

3 3 His omnibus laudabiliter peradis noit 
folum Graeci ad veram fidem reformati, & in 
1 mel.orem vitam mutati ; fed etiam Latini 8c 
1 o Ianuenfes & aliae nationes Chriftianorum il- tf 
lic commorantium per fandam praedicatio- 
1 F i' nem 


84 VttA S. Petri Thontajtj 

Zutmos nem & do&rinacn, necnon & deuota conuer- 
Conftanti- f a nonem ipfius Domini Fratris Petri aedifica- 
nopoU agt- | 7antur i n deuotione & vnitate Ecclcfiae Ro- 

ftS confit « 1 1 1 ! 


/r bantur in aeuouuuc ^ vuuaw 
^atsPc- manae, & laetantes animabantur contra Tureos, 
ad fuftinendum bella Dei in pacc Ecclefiae. 


trtu. 


Sifopolis. 

Galea. 


Michact 
Pala:olo- 
gus Imp. 
Catholi- 
cus. 


Androni- 
cus fil. 
fchifina- 
ticus. 


a Ioannis Palaeologus. difltts Caloioannes. flius 
iunioris Andronici, accepto a tutore Ioanne Cantacuzc- 
no imperio [de quo ipfeCantacuzenus lib.a hifloriacap.+l 
& 41) mifit ad Pontificem: vti hic infra in Bulla indicat. 
De tempore legationis fuprkaclum. 

b VVaddingus in Annalibus Minorumfcribit Mi nor i- 
tam fuijfe. In BuUa Innocenti/ ambo pauperes fpiritu di- 
c E)? Sifopolis, in MSS. Cyfopolis , yrbs ad Pon- 
tum Euxinum , nunc Bulgaria adferipta, olim Thracia,® 
Sozopolis dicta, fub metropoli Hadrianopoli. . ^ , 

d Galea vox notijpma, pronaut longa, remis afla,eotp 
afluar i* ditia: ea comprehendit triremem , biremem ,& 
qua hodierno vfu vnum remigum 'ufum habet : hinc ga- 
leo t a, remex in tali naui, aut paruanauis. 

e Primus Pataologorum fuit Michael, qui Conftdnti- 
nopolim Latines Imperatoribus anno 1 1 6 1 eripuit , Legatos 
mtfit an. 1174 ad Lugdunenfe Concilium, & condttumin 
eo decretum fidei ratum habuit. Obiit , tejle Nicephoro Gre- 
gora, anno Gracorum 6 7 9 G Chrifli 1 1 8 } - &» V“>dfe cum 
Romano Pontifice coniunxijfet, ab Andronico filio, neplt- 
beio quidem ritu eft fepultUt, haud procul cajlrii, in quibus , 

tunc erat, humo obrutus. x 

f Proauus Andronicus Schifmaticorumfum- 

mus fautor , ideocj; a Clemente V. III Nonas Iunij, ani» 
Pontificatus eius%. Chrifli 1107. excommunicatus. An 
hunc a nepote Andronico I uniore in monafleriun? detrts - 
fum vult refipuiffe f Certe grauijfimo morbo liber tuum efft 
per aquam fontis S. Mari*, & mortturumpetiife 


auttore Philippo KM&zzerio, 8 ? 

tum monalhcum fcrtbtt Cantacuzenus lib.i cap.i 6 & 17. 
Videtur potius hic proauus pro abauo pofitus. De ab au* 
Caloioannis }A\chzti\c Catholico iamdiclum. 

g Marrhxus is erat, filius Cantacuzeni, de cuius, vxo~ 
ris, duorum filiorum, & totidem filiarum captiuitate, agit 
Cantacuzjenuslib.A,. cup.\ f . 

Ii Manuclem, vtinpriore epiftold apud Bzouium an. 
I J T y num. 3 9 fer ibit. Hic pofiea imperium adminifirauit , 
Princeps pius, prudens & eruditus. 

i Air7TV7tif Dominus Hanc appellationem Imperato- 
ri, filiis eius, & generis potijfimum tributam , docet Ponta~ 
nusnofter adCantacuzenum. 

Jc Hic GnWifius erat, dequopajfim Cantacuzenus; de 
kius legatione ad Triba Hos & obitu cap. ultimo, libri 4. 

1 Nicetas lib.i. vocat yfetfifsx ipvDpaniuxtfy» 

•rr %pv<relx>(ff tf niQtKc! rtfftxn tpcmhi, K9VXM drxflufiiiea 
eti/xxn licceras rubrica uoratas, figilloque aureo, Sc 
ierico filo munitas, quod conchx ianguine tinttum 
erat. 

m Zonar* tom j &%pvmtniftX4i- 

T&, epiftola aurex bullx, laurei figilli dicitur. 
n Is annus QhriRieft 1337, inchoatus a Septembri* 
o Genuenfes : ita pro Genua dicitur Ianua. 

C A P V T VI 

Iter S.tfetriiu Cyprum & HaUftina. 

34 r I 'Empore autem ordinato Dominus Fra- 
ter Petrus Imperatori cum lacrymis va- 
lefaciens, versus regnum Cypri nauigauic. Ec 
applicante eo ad duitatem Famaguftam Rex 
a Hugo bonas memorias Ierufalem & Cypri 

F 3 prascla* 


\ 


Delpota. 1 


* 


4 


Ab Hugo- 
ne Rege 
Cypri mx- 
gnificiex- 
feptus. 


b 


fjonorem 

faiwti 


IWrbct cqf- 
reptu*. 


8 6 Vita S'. Petri Thomafij 

prajclarif!imus& Catholicus inter omnes Re» 
ges Chriftianoruro, aducntum ipfius Domini t 
Fratris Petri in regnum filum audiens, obuiam 
fibi pcrfbnaiiter iuit cum tantis honoribus & fo- 
lennitarihus , quod maiori Praelato Ecclefias 
D ei fuflfeciflfet , & f-Epiiconum in duitatem 
fuam b Nicofenfem duxit. Dominus Frater 
Petrus videns Tibi honores vlrra modum per 
Regem i npenfos , ipfos quantum poterat re» 
cu fabar, Regi benigne dicens: Non fum Nun- 
tius , fiue Legatus Papae , fed quidam Frater 
peregrinus pauper , deliderans fepulvhruni 
Domini vifitare :& ideo placeat Regali Ma- 
ieftati mihi iftos honores 'non facere, quia non 
fum dignus tantis honoribus. E contra Rex 
dicebat : Domine Epifcope,benecognofcimus 
Vos, & quae per manus veftras Dominus face- 
re voluit: etfi non efTetis Nuntius Papa;, neque 
Epifcopus, nihilominus quiaMagifter in Theo 
Jogia eftis, & propter virtutes veftras, honora- j 
re vos vellemus. E contra Dominus Frater 
Petrus fe humiliando , & facram Scripturam 
pie allegando, refpondebat: & fic pia lis inter 
ipfum & Regem oriebatur.Tandem Dominus 
Frater Petrus coram Rege praedicans , Rex 
multam ipfum laudabat , & amplius honora- 
bat , & omnia figna amiciti* familiariter lihi 
oftendebat. 

Deo vero permittente, Dominus Fra» 
ter Petrus quamdam inhrjnitacem magnam 

habuit 


auftore Philippo Mazzerio. 87 
habuit in Cypro :de qua ipfe Rex & omnes 
.fui in immenfum doluerunt quod bene often- 
derunt. Nam omni die infirmitaris ipiius Fra- 
tris Petri c Regina Ierufalem Sc Cypri manibus c 
propriis cibum ipiius praeparabat, nec de cibo Regina 
alio comedebat. Quae res non modicum cft manibus 
miranda. Pluribus enim diebus infirmitaseius piatum 
durauit,fed Deo fauente,& Regina mmiftran- ^ uo ~. 
te, conualuitoc lanatus elt- p t: j. 

35 Vale ergo Regi & Reginae faciens, ipfis 
rcgratiando de beneficiis, ad viam Ierufalem 
ic. difpofuit : & contra confilium Regis, qui pe- * Hierofi- 
riculum ipfius Domini Fratris Petri, & mali- b mam: 
tiaui Saracenorum bene cognofccbat,& quod 
via fua Saracenis manifeftaretur, pro falfis 
Chriftianis mercatoribus intimauit. Ipfe vero 
admonitionibus Regis non acquiefcens , de 
D eo confifus, mare transfretauit, & Ierufalem 
peruenit. Quomodo autem a fidelibus Chri- 
ftianis receptus fuit, longum effet feribere. Vi- 
(itauitque fepulchrym Domini , & alia loca 
/andra , cum tanta deuotione & lacrymarum 
efFulione , quod omnes fideles prouocauit ad 
lacrymas. Quomodo autem fuper fepulchrum inuift loca 
Domini celebrabat deuotiflime , quomodo facra: 
pro Fratribus Chriftianis Deum deuote exo- 
rabat, quomodo Chriftianos in Ierufalem & 

Terram fandam inhabitantes pie confortabat, 
etiam vfque ad mortem pro Chrifto fuftinen- 
dam, quomodo martyrium affedabat,non va- 

F 4 lcrem 


d 

fublice 

condona * 
mr: 


ftdit in 
typum: 


f 


88 Viti S r TetriThomafij 

lerem verbis exprimere. Quid plura ? Multi 
ac multi fibi dicebant : Pater , non poteftis e- j 
uadere corporalem mortem: nara agnitus eftis 
Papalis Nuntius effe. Ip(e vero confortatus in 
Domino Iefu, talia verba paruipendens , toto 
corde martyrium defiderans , fi & Deo eflet, 
velut alter Francilcus. Nara omnes Chriftia- 
noscuiu&umquc nationis,quos habere potuit, 
congregauit in montem Sion 4 circa horam 
tertiam, coram omnibus Saracenis aducnienti- 
bus omnt tempore , poftpofito omni timore, 
gloriose & authentice praedicauit.Illo tunc Sa- 
raceni murmurauerunt,& timor inuafit omnes 
Chriftianos. Quidam autem Saraceni & falfi 
Chrifiiani dicebant, Quia bonus eftj alij vera, 
Malus eft. 

37 Ipfo vero peregrinatione fua pera&a, 
gratias Deo agens, per medium illorum ibat, ; 
& nemo in eum manum pofuit, &r^uerfuseft 
Cyprum fine aliquo impedimento. Rex au- i 
temipfum videns , &quae fecerat inter Sara-» i 
ccnos audiens, dulciter iplum recepit ad mi- j 
rando, & plufqu^m admirando , & Deo re- 
gratiando,quod a Saracenis viuus euaferat.Ipfe 
quidem fuae praparationis impediente cauLsa, 
aliquibus temporibus in Famagufta e remanem- 1 
te, Creatori fuo Virginique gloriofae fic totis 
viribus humiliter /eruiebat, quod omni media 
no&e vel circa, in camera fiia proftratusin ter- 
f^cq tam deuofo & tatnfetuide, & fic tam in- 
: . v * - • 


- 

I 


dtitforc Philippo M 
tente in orationes prorupit, 
hil mundani lentiret. Vnde 
pellanus vna vice, dum per f 
tin&a luce pergeret , fuper ip(um Dominum 
Fratrem Petrum tranfiuit, nec ab eodem fen- 
titus fuit, vt narrabat. Et eifdem horis, quibus 
fic in orationibus proftratus erat, ignis de cae- 
lo fuper cameram ipfius per Armenos & alios 
ibi vicinos & confines vifus eft quampluries mf9 . 
de/cendere. Quod miraculum non fblum per 
praefatos Armenos & Graecos, verum etiam per 
fchifinaticos & fidei Catholicae alienos , & qui 
hoc, vtdi&um eft, viderant, eft indubitanter 
approbatum. Ob cuius reuerentiam & perne- 
tuam memoriam Fratres Carmelitae ipfius do- 
mus in Famagufta in aurora diei cuiuflibet 
Miffam conftituerunt celebrari. 

38 Omni autem intentione fua completa, 

Rege & populo eius per praedicationem & redit Aug^ 
(an&am conuerfationem ipfius Domini Fratris 7 » ontm '. 
Petri aedificatis, ipfe valefaciens Regi reuerfus 
eft ad Curiam Romanam, & a Papa Innocen- 
tio & omnibus Cardinalibus gloriose vifus eft. 

Poft aliqua tempora praeclariflimus Hugo Rex 
Ierufalem & Cypri praedi&us, Papae Innocen- 
tio mifit cpiftolas , in quibus continebatur, 
quod Soldanus audiens aduentum ipfius Do- 
mini Fratris Petri Papalis Nuntij in Ierufalem, 
eius praedicationem, & receflum de terra Iuli 
$inauit& dolyit,& pro/ Admirato Ierulalcm 

ftatim 


'atzerio. 89 
vt quafi raptus ni- 
quidam fuus Ca- / eruente* 

nam cameram ex- 


9° Vita S. Petri Thomapj 

ftatim mifir, &ipfum decollari fecit, co quod 

ipfiira Dominum Fratrem Petrum de terra 

fiia permififlet exire. . 

* t 

a Hugo Lufinianus, infra num. 48.deLefignico> 
Lufi- cuius maiores a PiHoritbu* Gallu ( vbi Lufiniacum ca- 
niani Re- ftrum, ciuilibus bellis d Duce Monpenferto mn.Chr. i J 7 f. 
g es Cypri, euerfum) oriundi, in PaUfiind militamnf.ex quibus Gui- 
go Lufinianus vlt imus Hier ofoly morum Rex.vrbe a Sa- 
ladtno JEgypti Calypha an. Ch. 1187 expugnata, regnum 
Cypri ab Henrico II Rege Anglorum emit, fumma, pro qua 
<■ Templariis erat oppignoratum , repr&fentatd. ita^j eo re- 
gno Lufinianorum familia potita €H ad annum vfque Ch. 
1476 quo, extinclo Iacobo puero, deuenit in potefiatem Ve- 
netorum. 

b Eft N icofia fedes regia & archiepi/copalif. 
Leonora c Leonora VVaddinge, filia Petri Principis Ar agoni}, 
Regina. Comitis Ripacurtu , & Montaneorum, Iacobo II. Rege A- 

r agonum prognati, quem Surit a tomo 1 hili. Aragortia lib. 
^cap.71 Comitem Ripacurtu , &Empuriarum vocat. 
d VVaddingm, in a; de Fratrum Minorum, 
e In coenobio Carmelitarum. 
f Sic infra num. 4. Admiratus Holpitalis militiae. 
Admira- Apud Bulingerum lib. 8. de Rom.Imper.cap.%1, Amiraeus 
pis. dicitur Princeps Senatus Saracenorum. Matth&ut Pa- 

rifius ad an. 1 171 ifiafcribit: Amiralius foppenfis, 
natione Saracenus : qua: dignitas apud nos Anglot 
£onfulatus vocatur. 


CAPVT 


tutiore Thilippo Mazzerro. 91 

C A P V T VII 


Jppifcopatus S . Petri CoronenJis:Lega - 
tio Apoftolica vmuer falis in Onen - 
te. Creta ab harefi purgata . 

39 J)Apa Innocentius informatus de dilfgen* 
* tia, lapientia, & virtutibus ipfius Domi- 
ni Fratris Petri , & quomodo Dominus pet 
manum eius in omnibus viis eius & legationi- 
bus operabatur, Ecclefiam fuam fandam mul- 
tiplicando & fiiblimando ; informatus etiam 
per epiftolas Regis lerufalem & Cypri ac ipfius 
Imperatoris Conftantinopolitani de virtutibus 
eius; ipfe Papa, de confilio Cardinalium , de- 
terminauitipfum Dominum Fratrem Petrum 
padenfemfBpifcopum ad partes a Romanias 
& Cypri mittere, nop Nuntium Papalem fin- 
gularem tantum , fed b Legatum Sedis Apo- 
ftolicaefpccialem & vniuerfalem,vt in partibus 
praedi&is aedificare, plantare, euellere, contra 
inimicos fidei bellare, fchifmaticos ad vnionem 
Ecclefiae reducere, & ad omnia alia , quae ad 
pfficium plente legationis Apoftolicae pertinere 
debercnt.Et Papa dedit ei in augmentationem 
ftatus fui Ecclefiam Coronenfem. Ipfe autem 
JLegatuspriuilegiisApoftoijcis munitus, bene. 




a 

b 

Legatu* 
JpojlolietH 
• vniuerfalii 
in Orienti 
mittitur i 


ante crea* 
tu* Epijca* 
pu* Coro- 
nenfif: 


Suunt tm - 
feratorem 
contra 
Tureas: 


r. 


cxflrum 

iapfacum 

expugnat: 

C 


f i Vita S . TetriT homaftj 

didione Apoftolica accepta, ad partes fibi in- 
iundas peruenit. Et officio fuae legationis fun- * 
gens, galeas Venetorum, Hofpitalis, & alio- 
rum fidelium congregauit.Et ciuitatem Smyr- 
narum fibi commiffam, & alia loca foe lega- 
tionis Chriftianorum, pie& ftrenue vifitans, 
Conftantinopolim peruenit. Et Imperatorem . 
contra Tureum guarram facientem , & adiu- 
torio indigentem , ipfe Legatus plurimarum 
galearum comitatu affociatus vifitauit,& eum» 
ficut prius promiferat, confortauit. Et omnes 
fiias legationis Chriftianos in guarram Tureo- 
rum pie animauit : multa bona fpiritualia & 
temporalia offerens & promittens ibidem Im- 
peratori praedido & omnibus Magnatibus, Sc 
populo fuas legationis praedicando, fande con- 
uerfando, & corporaliter bellando asdificabat: 
multa opprobria inuidorum& detradorum 
& falforum Chriftianorum fuftinebat, & mul- 
tos labores corporales & pericula infinita pro 
multiplicatione fidei incurrebat; & plures vi- 
dorias magnas intrinfecus& extrinfecus con- 
tra Tureos (ibi dabat Deus. 

40 Nam inter alias ipfemet cum galeis 
praedidis & galeislmperatoris confilio venti- 
lato, ad quoddam caftrum Tureorum, c La- 
pzacum vocatum , a mari fatis remotum iuit« 
Ipfe quidem & fiii manu forti caftrum fortiter 
expugnauerunt, & tandem adiutorio Dei, & 
admonitionibus follentibus ipfius Legati, paft 

multos 


tutiore Philippo Mazzerio. 9} 

inultos labores & pericula , caftrum fortiter 
obtinuerunt : & gratias Deo agentes , caftrum 
expoliauerunt & combuflcrunt,& confilio de- 
terminato pofueruntfe ad viam galearum. Hi$ 
pera&is Turei flammam habitationis eorum 
videntes, & dolentes , in magnis turmis con- 
gregati inter mare & caftrum in infidiis latita- 
bant vindicare (c de Chriftianis cupientes* 
Dominus autem Legatus de vita 8c morte in 
Domino confortatus , quinquaginta militum 
Hofpitaliorurn, plurimorum Venetorum, Ia- 
nuenftum, Anglicorum, Graecorum, & alio- 
rum Chriftianorum turma aflociatus, agmine 
fuo ordinato versus galeas ordinate tendebat* 

Et ecce Turei in diuerfis turmis de infidiis ex- 
euntes, vlulantes & vociferantes vnanimiter in 
noftros Chriftianos fortiflimum impetum fe- 
cerunt. Et ftatim alio alium non expe&ato, Turcit n t 
omnes marinarij Chriftiani, & alij quamplu- 
res, vexilla fua relinquentes , viliter & in op- rMentl 
probtium fidei Chriftianae ad galeas fugerunt. 
Dominus autem Legatus inteftinis dolens cum 
militibus Hofpitalaribus & nonnullis aliis oc- 
cidentalibus paucis, Tureis reftitit, & faciem 
nonmutauit. Illo nunc bellum aggrauatum 
eft, quia Chriftiani noftri pauciflimi, & Turei # 
infiniti erant; leroper defendendo &inuaden- 
do Tureos noftri Chriftiani versus galeas 
trahebant.* Tandem ftrenuitate militum Ho 
fpitaliorum, necnop & aliorum paucorum, & refiiitt 

ftrenui- 




quemdam 
Tuream 
Ecclefia 
tributa- 
rium facit: 

e 


9 4 PitaS Petri Thomafij 

ftrenuitate & benedi&ione ipfius Domini Le* 
gati Tureis d deui&is & retroa&is, Deo ope- 
rante galeas afcenderunt.Iu bello quoque prae* 
di&o/eptem de familia Domini Legati virili- 
ter defendendo occifi funt,& quamplures alij 
Chriftiani fugientes. De Tureis vero trecenti 
mortui funt & Capitaneus eorum. Et iic voluit 
Deus Legato fuo vi&oriam dare in captione 
caftri,& in bello quoque virtutem eius & con- 
ftantiam offendere, & in fine bellide inimicis 
cius vindi&am accipere. 

41 Talibus autem operibus, videlicet prae- 
dicando, docendo, bellando, infideles bapti- 
zando, fchifmaticosreducendo, & Ecclefiatn 
Dei multiplicando , Dominus Legatus conti- 
nue militabat , modo in Smyrnis, modo in 
Rhodtim, modo in Conftantinopolim, modo 
in Cyprum, modo in infulam Cretae , modo 
in Turdam, modo cum multis galeis , modo 
cum paucis; & aliquando /oli proprio corpori 
non parcebatnauigando & guarram faciendo, 
opportune quoque & importune , in hieme 
ficut in aeftate, in periculis maris , in periculis 
bellorum, in periculis hominum, & continuo 
in falfis fratribus, laetanter omnia fuftincbat.Et 
tantum laborauit Deo auxiliante, quod tem- 
pore legationis fuae durante communiter Tur- 
ei perdiderunt. Nam vnus de maioribus Prin- 
cipibusTurcorum, videlicet Dominus de* Ha- 
lelogo, tributum reddidit , quod numquam 

antei 


, ' . v - • . • • 

au flor e Philippo Mazzerio . 9\ 

antea alicui Legato vel Chriftiano fecerat, 8 c 
Chriftianos abinceps in terram fuam femper 
honorauit. 

42 Pofte£ autem Dominus Legatus in Ie- 
gatione fua fic proficiens, ab infula Crete no- 
ua audiuit.quie cor eius non modicum contur fretam 
barunt, videlicet quod quaedam haerefis abo* petit , a 
minabilis in infulam praedidiam pullulabat, & 
fpecialiter inter Nobiles & Maiores illius infu- 
lae. Dominus auteto Legatus extinguere defi- 
derans f haerefim antequam fortificaretur, o- f 
mnia alia negotia fuae legationis poftpofiens, 
in Candiam cum folagaliota applicuit; Si hoc 
contra conflium omnium amicotum fuofpm, 
duabus de cauf!is.Nam galeas Venetorum plu- 
res ipfe Legatus retinuerat, per verba fuae mira^ 
praedicationis, in /eruitium Dei contra T urcos, 
per aliqua tempora vitra terminum galeis da- 
tum per Dominationem ipforum.Et amici Le- 
gati dubitabant , quod, ii veniret in Cretam, 

Dux Cretarum a Legaro de fa&o repeteret contempti* 
propter ftipendia galearum prgdi&arum,quod P r 0 P°fi** 
impoflibile erat Legato foluere. Alia cauda e- 
rat, quod non iret Cretam, quia principalis il- 
lius haerefis erat cognatus germanus vxoris 
Ducis Cretarum :& ideo amici eius timebant. 

Ipfe autem Legatus Deum magis timens, 
quam homines, & mortem proprij corporis & 
amicorum paruipendens, de Deo confifiis,& 
officio fuo ftrenue fungens, omni timore poft- 

pofito, ^ ' v 




1 

i 


96 Pitd S. tetri Thomajtj 
polito, duitatem Candias afccndit , ibique I 
Duce non tamquam Legatus vel amicus, fed < 
quafi inimicus receptus eft. Ec ideo fupradi&a 
dubia amicorum Legati Sc vltr& euenerunt. 
Nam Dux prasdi&us , viam Dei nefeiens, fti- 
pendia galearum praedi&arum a Legato im- 
portune, fuperbe, & cum minis repetiit. Lega- 
tus autem verba eius fapienter diffimulans, de 
haerefi fubtiliter inquirebat, & tempus tranf- 
ibat. 

Inuenta autem hasrefi , hasretfcos in 


43 


ciuicatem Candias commorantes Legatus co- 
ram fe Vocari fecit, inter quos cognatus vxo- 
ris Ducis vnus illorum & maior erat. Iam hae- 
retici hasrefim fiiam firmauerant j infulam 8 i 
fideles multos corruperant.Hoeretici vero coi- 
rttat hire- latione fa&a , ad praefentiam Legati cum fu- 


tKOS; 




V- 




cpprobrtU 
lacejfitur : 


perbia, arrogantia, & indignatione venerunt. 
Legatus autem dulciter & pie eos in quodam 
fermonc ipfos de fide examinauit. Ipfi autem 
verba bona & dulcia Legati paruipendentes, 
arroganter & non ad propofitum refponde- 
runt. Tunc Legatus ipfos diuidere voluit, & 
figillatim vnumqueraque examinare , petens 
pro parte Ecdefias Romanas adiutorium a bra- 
chio feculari, videlicet d Duce. Dux veroifta 
audiens, furibundus & maledifpofitus, & ab ! 
vxore agitatus, ad Legatum venit , & multa 
opprobria fibi dixit, adiutorium fibi negando 
& ipfum minando.Quo fa&o quoddam mur- 
.v mur. 






anttore Philippo CMazzerio. 97 

mur , ad promotionem amicprum haeretico* 

S rum, in ciuitatem & infulam, & in mortem e- 
itis& fuorum Latinorum Ecclefiae Romanae 
furrexit.Et tunc omnes familiares ipfius Lega- 
ti reputabant fe mortuos , & Domini fiii ho- 
ram mortis expe&antes. Legatus autem talia 
videns, in Dornino confortatus , nihilque ti- 
mens, omnes fuos Latinos Ecclefiae Luae Ro- 
manae pi^ confortabat , & vique ad mortem 
pro eis fuftinendara pro fide Catholica, fi ex- 
1 pediret, hborauit. 

44 In craftino autem Legatus virtutem 
Dei & Ecclefiae fuae ofiendens.Duccm & to- 
tam ciuitatem pullatis campanis interdixit Qc . 
excommunicauit, officium diuinum fulpcndit, 

& oftia omnium ecclefiarum Latinorum clau- Vkeem ex* 
di fecit, & Duci talia verba dixit, quod omnes comfn ***** 
mirabantur, dicendo, quod Ecclefia Romana c *f f 
fidelibusrfgna dabat, & ab infidelibus regna farcit , 
leuabat:& incafiiquod inobedientes & has- diu additis 
refim fuftincrent , Dominus Papa a Venetis mim\ 
Dominationes Cretarum ieuaret, & alteri da- 
ret. 

4f Dux vero audiens magnalia Dei. & 
opera quae aJDeo faciebat , conlilio habito, ti- t . 
morDei percullit cor cius , & incepit timer 
; Papam & Dominationem fuam Venetorum. tiam g re ‘^ 
Tunc mollifica tus a Deo, perlonaliter ad Le- 
gatum venit, veniam fibi petens de praemiflis. 

Legatus humiliter eum recepit, & per verba 
\ - G fan&a 

^ * ' . ' \ ^ V* * • - • 


** < 


98 Vit* S. Petri Thomajij 
janda ab omni malitia ipfum & aljcs reuoca- 
.uit. Et taJiterquod Dux,& confilium fuum in 
examinatione hrereticorum fuerunt , & a Le- 
gato in prgfentia Ducis condemnati fuerunt in 
mortem ignis. Haeretici iufte condemnati, ha> 
refim fuam coram omnibus confe/Ii funt,quam 
coram Legato & omnibus reuocauerunt,& de- 
uotc veniam petierunt. Cognatus autem vxq- 
ris Ducis in hxrefim perfetierauit , & per Du- 
* cem proprium, brachium feculare, combuftus 
h arefiar- fuit. Miranda res , & plufquam miranda fuit. 
champer - Nam Cretenfes tunc fautores haereticorum, qui 
tinacem ant £ dentibus in Legatum fremebant , modo 

vva?” quafi adorant & venerantur, & a Duce 

* & Nobilibus infulas mirabiliter honoratus, 

quidquid petebat adimplebatur. 

46 Iple autem Legatus haerefi extirpata& 
eradicata, Ecdefia fanda Romana trium- 
phante, & Legato lumine fandas fidei infulam 
; Cretarum illuminante , cum beneuolentia & 

laudibus de Candia recefiit, & in itinere fuo 
5 in quadam ciuitate Cretarum applicans , g Ca- 
hemojpt ne £ vocata, olla cuiuldam haeretici haerefis 
Uteuci p rS edidae effodi fecit & comburi. Ettranfiens 
per legationem, & versus ciuitatem Smyrna- 
buri; rum, venit ad cuftodiam, cuius Legatus ipfe 
labores & pericula vitra qu^m dici poffit fulti- 
nuit, modo ftipendianos Smyrnarum propria 
pecunia & fudore foluendo, modo eos dulci- 
ter adojQncndo & praedicando, & pluribus vi- 

t.< cibus 


Au&ote Vh Hippo CMaz&erio. aa 

cibtis cum cis contra Tureos perfonaliter cer- 
tando. Et btfcuitef 'omnes pecunias, fi ue de fti- 
pendiis/uis propriis , /lue de prsedieatione Sc 
quomodocumque habere poterat , in cufto- 
diam Smyrnarum Scguarram Tureorum, \x omniafua 
tanter pontbat, p^rCe viuendo. Et quidquid bellum 
habere poterat de Cypro, de Rhodo & com- 
mumtatibus lanuenfibus & Venetis, in tali Vfu *"***' 
fe gloriabatur ponere. * 


• a Vt ConfiuntmopolU nom^otnz, itu Thraci* apptU 
M/4£/2Romania. 

b fi ac omnia in Litteris ApoFloUcis-mfirk referuntur fp 
explicantur. 

c In hi Floria Mufujg.annicd Tureorum Leunclauii 4 
/i&. ij. Lepfeke dicitur, quod antiquis L am pfefurii, A* 

Ji& ad HettfJPonttim oppidum, iflhac haud multo ante fe pri- 
mum infuderant in G > aciam Turea. . / ‘ . 

d Aliud MS. domitis. 

... c yVaddingu* Dynafta Alti-Ioci. 

£ Tn/rd buUa 1 9 flatuitur generalis Inqnifitor h&retica 
pr auitatu mp artibus fui legationis, citm facultate qua hic ; 3 

refertura fui. . 

~ g Vrbs Epifcopalis in Creta Occidentali, frpofi 

diam totuu inful& pneipua , Bellonius veterem Cydo- Canea. *■ 

oiam , Jeu Cydonem, exijlimatejf: commodiflimus hic 

portui ftd a Tureis vlt imo hactenus durante bello occupatus. . 4 


l\it. 


r \ 1 . p-t jf 




• ?»j . 's. 


'V , 




r , 


•r» 


1- 

* ■ 0 • -- * c» 


2 ‘ : capvt 




r 

l'«' 


EMC At Ut 
ad con >- 


100 ' Vit 4 S. Petri Thcmnjtj 

C A P V T VIII 




<'4 


f 

Inauguratio Petri Regi Cypri fatta a 
S .Petro. Schtfmattcorum reduUio. 


47'T'Ernpore interuallo & bon* memoria 
JL rfHueone Ierufalem & Cypri Rege 
viam vniuerfie carnis /bluto , Petrus eiu/dem 
primogenitus ad /ceptrum regale veridice 8 c 
htereditarie peruenit. Et quia Legatus talis & 
tantae famae erat, opera fua manifeftabant, in- 
clytus atque deuotus Princeps b coronam Ie- 
ru/alcm & /aeram vn&ioWfem regalem defide- 
rans, pro Legato mifit , vt ab ipfb facraretur 
& coronaretur. Legatus vero in Rhodo erat, 
& prae laboribus praecedentibus fortiffime fe- 
bribus infirmabatur. Nam ad fefta circa Nata- 
lem Domini in le&o iacuit vfque circa fc~ 
ftum Pa/chae proxime /ubfecutum. Quo fefto 
nandum appropinquante, & termino coronationis Re- 

Ttevem Cv* • . * . ^ T • r • ^ • 


* gis imminente, Legatus infirmitatem propriam 
fn. ager eo p aruI *p enc j cnSj & honorem Ecclefiae, videlicet 


proferat'. 


coronationem pragdi&am, defiderans, ipfum, 
in pedibus /uftinere non valens, in galeam por* 
tari /e fecit.Etip/o nauigante versus Cyprum, 
de infirmitate fua valde aggrauabatur, taliter 
quod /iii de/perabant ip/iim non pofle viuum 
applicare Cyprum. Sed Deus, qui/an&ura 

propofituna 


* r \ 


i 


duttort Philippo Mazzerio. i o t 
propofitum Legati cognolcebat, qui cor & re- 
nes fcrutatur, in Legatum miraculum euiden- 
tiflimum oftendit. Nara galea applicante in 
portu Paphenfi, Legato in ledo quali mortuo 
apparente, Dominus Berengarius Gregorenfis 
Nicoficnfis Decanus, eiusfocius, de galea per 
porticulam pauperis exiuit , ipfam poft eum 
daufit,inciuitatemque iuit hofpitium praepa- 
rari, in quo corpulculum Legati requiefcere 
pofler. Et holpitio praeparato, Dominus Bc- 
rengarius ad galeam reuerfus eft infra quali 
horam arccelfu eius h galea. Et ecce opera 
Dei & mirabilia eius ! Nam eadem hora, qua fulito fa - 
recedit Dominus Berengarius Gregorenfis, ad natur 
jalenum lanus fine aliqua febre vel aliqua in- S - Gre i» tfy 5 f 
firmitate de ledo furrexit , & luper puppim 
galeae alcendit laetus & hilaris, Deo regratians 
jn immenfum. Dominus vero Berengarius 
ipfura vidensftantera fupra puppim, cum ad- 
miratione non modica Legatum interrogauit, 
quomodo ftabatj lcfpondit, Valde bene. Et 
quoraodd ftatis ? Ipte dixit .* B. Gregorius me 
fanauit. 

48 Delcendit autem de galea, & venit ad 
duitatem & hofpitium libi praeparatum, & 
abinceps nullam infirmitatemhabuit. Miran- 
da res & clariflinum miraculum eft omnibus d 
Domino patefadum: de quo ab iplo Domino 
Berengatio locio cum deuotione non modici 
mihi referente, fibi amicabilitet confolanti.Le- 

G 3 _ gatus 


i 


■ 


1&2, Fit a S. Petri Thomajij . 

gatus autem tunc ad Regem veniens, fi £ pa* 

. tre honores & amicitias receperat fuo tempo- 
m/tgnjfici fgj a filio vero non minus. Rex Petrus cum 
cxctfftur: & magnificentiis contra eum iuit, & 

cum deuote& humiliter recepit, honores de* 
centes fibi exhibendo.Et a Regina matre eius, 
f 6cc Regina conforte ipfius,& ab omnibus No- 
bilibus, Dominis & Dominabus,* cum gaudio 
& honore lufceptuseft, Tempore autem fia- 
tuto & determinato ipfius Regis coronatio* 
pis,& multis prtedicationibus & diuinis admo- 
nitionibus ipfius Legati procedentibus, Rex, 
Regina, Legatus, omnis exercitus; & populus 
vtriufquefexus, inFamagufta,cum magna fo* 
lennitate, venerunt: & aliquibus peradis Iolen- 
pitatibus ad talem adum percinentibus, ad re- 
quifitionem omnium Baronum nobilium re- 
gni, necnon & totius populi, vna voce claman* 
tium; Legatus Pontificalibus indutus* cum o- 
pini Clero fglenniter afficiatis /ufFragiis, caere- 
moniis ad hoc, pertinentibus laudabiliter Sc 
deuote peradis , cum omni gaudio & laude 
Dei, in ecclcfia Cathedrali Famagufiana, co- 
ram omnibus, ad honorem Dei & Rcclefiae luo 
fandae, & multitudinem fidei , & dcftrudio 
nem inimicorum Crucis, Petrum de Lezigni- * 
co iam coronatum corona Cypri, oleo fandq 
inunxit & lacrauit, & coronam IcruLlem he- 
reditarie fibi legitime pertinentem fuper caput 
£iu$pofuit > & ipfijm fplcnnitcr caronauit : 8c 


Regem co- 
ronat & 

inurigit, 


Muftore Philippo Mazzerh. ioj 
fa&um eft gaudiqifc vniuerfale ab omnibus 
Chriftianis Orientalibus, & maxime accipien- 
tibus. Et durauit folennitas poft coronatio- 
nem multis & multis diebus in Famagufta, & ’ . 

pofteaNicofienfi, Legato femper praedicante, 
docente, & in viam Dei, & inimicorum fidei 
deftru&ionem , Reges & alios confortando, 

49 Multis autem. diebus tranfa&is ad au- 
res ipfius Legati peruenit, quomodo Epifcopi 
& Sacerdotes Graeci , & omnis populus Grae- 
cus Cypricnfis,fchifmatici erant, nec Ecclefiae 
Romanas reuerebantur : imo fideles noeros 
ad ritum ipforum, quantum poterant, induce- 
bant. Legatus autem ifta audiens, & clare vi- 
dens Ecclefiae Catholicae perditionem , jfiifpi- 
rando condoluit & ingemuit.Ipfe autem vnio* 
nem Ecclefiarum, & caecos ad verum lumen 
Ecclefiae reducere defiderans, informatione fa- 
da, &-a Rege petita licentia, Epifcopum ma- 
iorem Graecorum , & omnes Sacerdotes eius, 
quos habere poterat, inecclefia maiori Nico- sehifmAti- 
fienfi ad (e conuocari fecit. Ibique Legatus cos in tcm- 
Clericorum & fapientum Latinorum turma P^ um con “ 
afiociatus, ecclefiae ianuis omnibus claufis, ne uocat> 
tumultus G raecorum fieret, {edens coram altari 
maiori, Epifcopum Graecorum & omnes Sa- 
cerdotes eiuscoram fe vocari fecit.Ibiqucdul- errorum 
citer & demonftratiue facram Scripturam eis ar S utt * 
exponens , & errorem eorum clare demon- ( 
ftransjipfos ad veram, fidem & Ecclefiae Ro- 

G 4 manas • 


I 


ac quof- 
dam con~ 
uertit ; 


tumultu 
contra fe 
t *cit#o, 


Intrepide 

+4 inartem 


1 04 Vita. S. TetriThomaJij 
manae veram obcdientiaaf benigne informa- 
bat. Et iam multi & multi confeffi funt erro- 
rem eorum, & reformati font. 

$■£> Sed diabolus de tanta vtilitate Ecclc- 
fiae inuidens, cor cuiufoam Sacerdotis obftina- 
ti & perfidi alios inflammauit, & in verba ini- 
qua & inuoluntaria alios in ecclcfia exiftentes 
commouit, & contra Legatum alta voce pro- 
rupit. Populus vero congregatus ad fores ec- 
cle/iae, audiens rumorem verborum prasdi&o- 
rum in ccclefia, incepit murmurare & clamare 
contra Legatum. Et fa&uscft fubitd concur- 
fus totiuspopuli Nicofienfis ad ecclefiamcuro 
rumore, dicendo : Moriatur Legatus. Sacer- 
d6tes autem mali Graeci in ecclefia ftrepitum 
populi furentis audientes, ianuas ecclefiae ape- 
ruerunt. Et eccetotiis populus furibundus cum 
clamore valido ecclefiam intrauit. Legatus au- 
tem hoc videns, multis Latinis fugientibus, 
fo abfoondentibus, illis Latinis qui fecum re- 
manferant dixit: Confortamini in Domino* 
afferte Crucem coram me, & laetanter moria- 
mini profide Catholica. Nec motus ab eo lo- 
co, vbifodebatjdurrexit in pedibus coram alta- 
ri maiori,& focicnon mutata versus inimicos 
{ nos firmus flabat , 8c dulciter mortem expe- 
&abat. Populo autem congregante, ftatim ad 
p alatium noua venerunt. Et ccce fubiro, Rege 
prasc/pientc, Princeps Antiochias frater Re- 
giVeamjanitj <% plure§ milites cym eo, £c e- 

^ . quos 


i 


tutiore Philippo Mazzerio. ioj 
quos ftatim afcenderunt , & ad ecclefiam cu- fabpifl** 
currcrunt. Princeps autem verus Catholicus 
& deuotus cum baculo in manu populum per - fureruis 
cutiens, fubito deecclefia eiecit:& fic gratia populi eri- - 
Dei Legatum pium & morte liberauit. Tunc 
omnes fideles Chriftiani Deo gratias reddide- 
runt, & Legatum Martyrem voluntarium re- 
putauerunt. 

51 Ipfc autem Legatus £ Spiritu fando 
confortatus nullum timorem habuit > nec ha- 
bere oftend it, & contra confiliura amicorum 
ab inceptis non cclfauit. Nam poftea Graecis 
praedicando, ipfbs inftruendo, modo cum mi- 
n*s, modo cum bonis verbis, officio legationis 
(uae ftrenue fungens , & Rege Catholico & 
deuotiflimo con/entiente & fauorem dante. 

Legatus opportune & importune Epifcopum fyfcop* ' 
maiorem Graecorum, & alios Epifcopos, fere aliofy 
omnes Sacerdotes Graecos infulae regni Cypri, Grtcas 
ad obedientiam Ecclefiae Romanae, Deo ope- conmtm 
rante, confirmauit. Quod autem per Lega- 
tum, aut Praelatum numquam fadum fuerat, 

& vfque hodie per manus Archiepifcopi Nj- 
cofienfis confirmati funr, & Papae & Romanas 
Ecclefiae obediunt. Mira res& miranda, & 
quanta pericula mortis magna pro Ecclefia ft- 
ftinuit:&. quanta bona.in Ecclefia fecit : & 
quantas animas perditas ad caelum Deus per 
eum reuocauit. Ecclefia Catholica in Cypro 
fic multiplicata <Sc decorata, & %cclefiis & Sa- 
cerdotibus 


, lof> ' j . Vita S. PejriThomafij 

cerdotibus Latinis, Graecis, Armenis, Notho- 
# rinis,& aliis lege diuina ^ Legato data ; iplc 
sbit in valefaciens Rfgi & Reginaj & omnibus aliis, 
ehodum. mu Itifque documentis eis datis £ Rege qui 
multos honores & amicitias-, in principio, in 
medio, & in fine eidem contulerat, cum lacry- 
mis pietatis recellit, & versus Rhodum & Tur- 
quiam grefius fuos, ficut conlueuerat, direxit, 

' a Obiit Htigo an. i j 6 1 . in itinere, citm in Europam 
proficijceretur, imploraturus Regum Chrisii anorum auxi - 
Jt.cx Cy- J^ (im contra Saracenos pro recuperanda Terra f ancla. 

P n * b Nam ante difcejfum patris ex infula , Rex Cypri co- 

ronatus erat. 

C Echiud, filia Rapini Montfortij. tjuam fibi f anguine 
Echiua iunclam duceret , poteslatem olim fecerat Clemens V[. IV 
Regina Kal. lunij, anno "pontificatus /. Chrifii IJ4». vt ad eum 
Cypri, annum refert Rzouius nu.ij. 


C A P V T IX 

Vifitatio Epifcopatits Coronenjis a S. 
Petro injhtuta : reditus eius in 
Cyprum, 

5 2 TPfe autem afFc&abat Ecclefiam fuam 
propriam Coronenfem&4 Achaiam vi- 
fitarej fed amici fui vnum dubium fibi pofue- 
runt, dicent^ quoraod6 Principifla Achaiae, 
quae quondam fuerat vxor primogeniti fratns 

Regis 


atiftore Philippo CMaz terto. 107 
Regis Petri Icrufalem & Cypri, de quo fratre 
Dominum Hugonem de Lizinaco habebat, 

& ipla Domina ab aliquibus male informata ad 
fccptrum regni Cypri filij fui Domini Hugo- 
nis tendebat contra rationem. Et amici Legati 
fibi dicebant, quod coronauerat Regem Pe- 
trum, dubitabant de indignatione ipiius Do- * 
minae Principiffae contra Dominum Legatum yfocoro- 
Caufsd filij (iii , cum ipfa etiam tenebat certa mnfanEc- 
caftra fortia Ecclefi§ Coronenfis vicina:& ideo tkjiam ^ 
non confidebant ipfum Legatum pcrfonaliter 
ire in Epifcopatu fiio, nec in potentia iplius^ ' 

Principiffae, caufsa praedida. Legatus autem J 

de talibus dubiis parum curans , gregem fibi : • 
commifTum vifitare defiderans, de Deo confi- 
fus ad viam fe pofuit, & nauigando Coroniura 
applicqit. Ibicjue a /uis dulciter receptus eft dc 
ab omnibus Baronibus & Nobilibus Achaiae 
cum gaudio vifus, & in immenfum honoratus. 

Legatus vero officio fuo cum diligentia fun- fj M diosi 
gens,(icut confueuerat , in prouincia Achaiae iftbicf w 
incepit ptfedicare, docere, fchifmaticos Grae- dica * 
cos ad obedientiam Ecclefiae pie reducere, Ec- 
clefias Latinas & Remores ipfarum reformaro. 

Principes confortare, & populum verbo Dei 
nutrire, & multa bona & d uina ibidem face- ' 

re. Videntes autem Nobiles illius prouinciae 
fandam conuerfationem,& verba diuina ipiius 
Legati audientes, in vitam meliorem &deuo- ». y 
tiorem conuerfi funt. _ . . 

53 Et 


p' 


t 


Io8 VitiS. Petri Thomajij 

53 Et quia in omnibus prouinciis,vbi Le- 
gatus officium exercebat, in omnibus legatio- 
nibus fuis , Deus inter omnia bona commu- 
nia, quae periplum faciebat, aliquod lingulare 
miraculum oftendere voluit milcricordicer 
* pro luo feruo Legato, ficut fuperius apparet, 
♦ id idem in Achaia oftendere voluit. Nam in 
Achaia erat quidam Baro de maioribus pro- 
v b uinciae illius, qui Dominus de b Arcadia voca- 
» Domino batur, & ad hunc iuit. Dominus vero de Ar- 
dt Arca- C ad : a vxorem habens bonam & deuoram, 
J&bemgr& p| urcs fi|j as etiam habebat, fed aliquem filium 
9 xc r tMr ' a Deo habere non poterat in multis annis.Ipfc 
; . autem & vxor eius, (an&itatem ipfius Legati 

confiderantesadeo, cogitauerunt,quod fi Do- 
minus Legatus iplam Dominam benediceret, 
hoc^ipfurn impetraret. Tunc Dominus de Ar- 
cadia Dominum Legatum ad domumpro- 
priaminuitauit,ibiqueipfum magnifice hono- 
rauit, quia potens & diues vitta modum erat : 
& poftea caufiaminuitationis coram omnibus 
.fibi manifeftauit. Legatus autem audiens de- 
uotionem hofpitis fiii & hofpitifije , iplos dul- 
citer in Dominum confortauit. Et recordans 
Ioa.T 4 *rj* verbi Saluatoris dicentis : Quidquid petieritis 
frectbtu p acrem j n nomine meo, fiet vo b«s , in rccefifu 

mafcuUm fa°> & conu,u ‘° && 0 Legatus Dominum & 
e i promittit omnes eius ad fc vocauit , & quamdam bene- 
& dictionem deuotiflimam & longam , Iaeram 
irar. Scripturam multipliciter allegando , pro filio 
. habendo 


• . 


au&ore Thilippo Mazzerio. 109 
habendo, diuinum adiutorium inuocando fle- 
xis genibus, Legatus deuotiffime compilauit. 

Et benedidione completa, de Deo confiliis, 

Domin® ho/pitiifae fuae filium a Deo habitu- 
rum firmiter promifit; & valefaciens ad £c- 
clefiam fuam Coronen/em remeauit. £t cccc • 
aliquibus diebus tranfadis , Deo operante, Sc 
Domino de Arcadia & vxoreeiusde promiL 
fione Legati praeparantibus, Domina concepit 
& peperic filium, & non funt frau3ati a deii- 
derio fuo.Quae res non modicum eft miranda. 

54 Aho quidem tempore Legatus femcl 
de Rhodo in Cyprum venire voIcbac 3 & afccn- 
dit fupernauim magnam Franciae, quae i cafii 
ibi applicuerat versus Cyprum tendens. Na- % 
uigante autem naue , tanta fortuna ipfam arri- 
puit, quod no expedabant aliud qdlmnaufra-» •. +; 

gium. Sed Deo volente , & fortuna inturae- ' 
icente, nauis partes Paphenfes in Cypro non 
in portu, /ed in loco periculofiflimo applicuit. 

Marinarij autem mortem vicinam expedan- > 
tes, fanda collatione fada, adjutorio humano v 
deficiente, & in caelum adiutorium clamantes, • 
decem & fex anchoras fortiffimas in mari pro- • . 
ieccrunt, fed fortuna inualefeente nihil pro- 
fuit.Tunc omnes ad Legatum recurrebant pro dimifii ^ 
auxilio diuino habendo. Legatus vero in ora- ^ rucetn 
tione proftratus j & \ Deo exauditus lubito 
furrexit , 6c quamdam crucem fuam deuoft 
cum fune naui periclitante in mate proiecit. Et 
% cccc 


1 


i hortatur 

opera 

fooutentU 

Reger», 


Clerum *§• 
populum: 


4?iamCy- 
proeoiem 
mido infe- 

a*> 


T. , j 


m FitaS. Petri Thomaffj 

rat, Cypro excepta, & /pecialiter iam fortiter 
vrgcbat Rhodum, & Turquianf , atque Sy- 
riam. Audiens autem Legatus virgam Dei Cy- 
pro appropinquantem, ad Regem ftatim iuit, 
&vt de folia regali defeenderet poftulabaf, 
pOpulumque adunaret, poenitentiam ageret, 
in caelum clamaret , videre fi Deus iram luam 
placaret & populo parceret. Rex autem deuo- 
tus, Catholicus, & Deum timens , Legatumi 
pie audiuit, &quidqOid Legato placuit adim- 
pleuit. Tunc Legatus iram Dei placare defi. 
derans, &ne mortalitas in Cyprum veniret, 
manum ad poenitentiam pofiiit , Clerum & 
coetum congregauit , & proceflionem fecit, 
'Mifias placabiles inftituit, & muita bona in- 
cepit. 

57 Deus autem, cuius iudicia ablcondita 
finit, ferutans corda hominum, vt Cyprienlcs 
probarer, & gloriam fuam in Legatum (uuna 
manffeftarct, vfque ad Famaguftam mortali- 
tatem peruenire permifit. Itaque ftatim homi- 
nes ex epidemia ta&i poft duos aut tres dies 
diftoluebantur.Noua quoque per regnum di- 
tiulgata vfque ad Regem & Legatutn perue- 
nerunt. Et ecce timor & tremor mortis omnes 
.apprehenderunt, & gaudium noftrum verfiina 
eft in ludtum. Legatus autem dolore intrinle- 
co radius, de Deo confifus, Regem, Reginam, 
Nobiles& populum congregauit, & praedica- 
re incepit, ad poenitentiam omnc$ inducendo, 

' ^&ad 


kuttoYt 'Philippo Mdzzerio i 13- 

&ad lacrymas prouocando, femper affirman- 
dd, qucid , fi vellent cum Deo bene ftare, & 
yitam 'm melius eriiendare> peftilentia £ regno 
recederet. Tunc Legatus deuotionem Regis injltitik 
& aliorum percipiens , ad diem ftatutum pro- iiitmiuni 
cefliortem generalem inftituit, omnefque nu- 
djs pedibus incederent, atque- teiy narent in 
paye & aqua. Mortalitas autem in Famagufta 
paullatim cre/cebat* Adiieniente autem dic 
proce/7ioriis,ecce RcX cum omnj progenie iua, 
Nobilibus, burgenfibus,& populo,- yn^Regi- fuppiiedtjd, 
nis & mulieribus de palatio Regis,, jn pane & nemnudit 
aqua omnibus ieiuriantibus,^ nqdis; pedibus & 
cuni magna.humjlitate & deuotioneinceden- 
tibus, fimplicibus veftimentis indutis, per t ur- j*, . y^t 
mas ordinate in orationibus ad magnam Ca-. 
thedralem ecclefiam peruenerunc.Et ecce Le- 
gatas Pontificalibus.indutus, cum prani Clero 
diuerfis nationibus Chriftianorum afifocia- 
tis, nudis pedibus cum proceflione in ccclefiam 
obui^m Regi iuit. Et congregati r fiipul coram 
Crycifixo omnibus- genibus flexis ,• Legatus 
cum lacrymis alta voce, fictit poterat , Clero 
jrelpondente, & populo facrymante in csluni 
clamare coeperunt & cantare :SandeDeUS, 

Sande fo r tisy ^pdc ini m or tal is &c» Qui friutmi* 
cum .yjidiiret effundere , ; «i;, caelum frttMmt 

clamare, & iri; dii|^sljpguisi. Pcpmifericor* 

/djaip .petere,, aiacvytpip etiam fpabftinere non 
potqitvEtpeusnpiifericordia motuSj eos pieli- 
E - H ' " J bcrauit 


itz FitaS. Petri Thomafij 

. rat, Cypro excepta, & fpecialiter iam fortiter 
vrgebat Rhodum, & Turquianx, atque Sy- 
riam, Audiens autem Legatus virgam Dei Cy- 
pro appropinquantem, ad Regem ftatim iuit, 
hortatur &vtde folia regali defeenderet poftulabaf, 
opera populuraque adunaret, poenitentiam ageret, 
$£**£*** in caelum clamaret , videre fi Deus iram luam 
placaret & populo parceret. Rex autem deuo- 
tus. Catholicus, & Deum timens. Legatum 
pie audiuit, &quidqtiid Legato placuit adim- 
Clerum & pleuit. Tunc Legatus iram Dei placare defi- 
fopulum: derans, & ne mortalitas in Cyprum veniret, 

manum ad poenitentiam pofuit , Clerum & 

• ■ 'r coetum congregauit , & proceffionem fecit, 

‘Miffas placabiles inftituit , & multa bona in- . 
cepit. 

A' Cv - 57 Deus autem, cuius iudicia abfeondita 

poeoiem funt, Icrtitans corda hominum, vtCyprienfcs 
malomje - probarer, & gloriam luam in Legatum fiium 
Ma, manffeftarct, vfque ad Famaguftam mortali- 
tatem peruenire permifit. Itaque ftatim ho mi- 
nes ex epidemia ta»5li poft duos aut tres dies 
diftoluebantur.Noua quoque per regnum di- 
uulgata vfque ad Regem & Legatutn perue- 
? nerunt. Et ecce timor & tremor mortis omnes 

r apprehenderunt, & gaudium noftrum verfura 

ettin lu&um. Legatus autem dolore intrinfe- 
v * co ra<ftus,deDeoconfifus,Regem,Reginam, 
Nobiles & populum congregauit, & praedica- 
re incepit, ad poenitentiam omne* inducendo, 

& ad 


aqua: 


ku$or£ Philippo Mdzzerio 1 ij* 

&ad lacrymas prouocando, femper affirmans 
dd, qucid , fi vellent cum Deo bene ftare, & 
yitam in melius erhendare* peftilentia a regno 
recederet. Tutiq Legatus deuotioneib Regis injlhuk 
& aliorum percipiens , ad diem ftatutum pn> mtmiun \ 
ce/Iioriem generalem inftituit 3 omnefque nu- tn P a ” e & t 
dis pedibus incederent, atque- ieiy narent ia 
pape & aqua. Mortalitas autem in Famagufta 
paullatim cre/cebat. Adueniente aurem die 
proce/Jioriis,ecce Re £ cum omni progenie fua. 
Nobilibus, burgeniibus,& populq r ynil Regi- ftfppbcatiqZ 
nis & mulieribus de palatio Regis, jn pane & nemnudu 
aqua omnibus ieiuriantibus,^ nqdif ; pedibus P e ^ m & 
cum magna.humi)jtate & deuotioneinceden- 
tibus, fimplicibus veftimentis indutis, per tur- ^ ,Vy^. 
mas ordinate in orationiBus ad magnam Ca- 
thedralem ecclefiam peruenerunt.Et ecce Le- 
gatus Pontificalibus indutus, cum omni Clero 
&diuerfisnationibus ChriftianorUm aflocia* 
tis, nudis pedibus cum proceffionein ccclefiam 
obui^m Regi iuit. Et Congregati r /jipuJ coracn 
Crycifixo omqibti?. genibus flexis ,• Legatus 
cum lacrimis alt4 Voce, ficiit poterat , Clero 
j-elpondente, & populo lacrymante in cslum 
clamare cceperynt 8C cantare;San<fkebeUs, 

Sande fortisySandc & immortalis Se a Qui frluemfo 
.cum viditfet lacrymas’ effundere , iri caelum freeatur: 
damaxq, &, iri^diUqrfis ljpguis a, Deprairericor- 
diaqapetere.,alacvyipi?etiam ip abftinere non 
potqit . E t D e usupijler ico rdia raptus, ,eos pie ii- 
Ui.oai. ‘ "fi ' “ berauit 


tortatur 

aJ opera 
focmtcnti& 

Regem, 


Clerum & 
populum: 


<$> iam Cy- 
pro eoiem 

malo mfe- 

&*> 


m * FttaS. Petri Thomaf/j 
rat, Cypro excepta, & ipecialiter iam fortiter 
vrgebat Rhodum, & Turquiant, atque Sy- 
riam. Audiens autem Legatus virgam Dei Cy- 
pro appropinquantem, ad Regem ftatim iuit» 
&vtde folio regali defeenderet poftulabaf, 
populumque adunaret, poenitentiam ageret, 
in caelum clamaret , videre ii Deus iram iuana 
placaret & populo parceret. Rex autem deuo- 
tus. Catholicus, & Deum timens , Legatum 
pie audiuit, &quidqOid Legato placuit adim- 
pleuit. Tunc Legatus iram Dei placare deii- 
derans, &ne mortalitas in Cyprum veniret, 
manum ad poenitentiam pofuit , Clerum & 
coetum congregauit , & proce ifion em fecit, 
'MiiTas placabiles inftituit, & muita bona in- . 
cepit. 

57 Deus autem, cuius iudicia ablcondita 
jfunt, ferutans corda hominum, vt Cyprienies 
probarer, & gloriam iuam in Legatum iiium 
manffeftaret, vique ad Famaguftam mortali- 
tatem peruenire permiiit. Itaque ftatim homi- 
nes ex epidemia tadli poft duos aut tres dies 
diifoluebantur.Noua quoque per regnum di- 
uulgata vique ad Regem & Legatutn perue- 
nerunt. Et ecce timor & tremor mortis omnes 
apprehenderunt, & gaudium noftrum veriiim 
eft in ludium. Legatus autem dolore intrinie- 
co tadfcus, de Deo conHius, Regem,Reginam, 
Nobiles& populum congregauit, & praedica- 
re incepit, ad poenitentiam omne* inducendo, 

& adi 


huttor* Philippo Mazzerio 1 1 j 
&ad lacrymas prouocando, femper affirman* 
d<5, qucid , fi vellent cum Deo bene ftare, & 
yitam in melius eriiendare* peftilentia £ regno 
recederet. Tunc Legatus deuotionem Regis injlituk 
& aliorum percipiens , ad diem ftatutum pro- muniunt 
ce/Iioriem generalem inftituit, omnelquenu- 
dis pedibus incederent, atque- ieiynarent \ n at * U(t ' 
pape &aqua. Mortalitas aiitem in Famagufta 
paullatim cre/cebat. Adiieniente autem die 
procC/Ijoriis,ecce Rex cum omni progenie fiia, 
Nobilibus, burgenlibus,& populo, vn«l Regi- fn^iiattiqZ 
riiis & mulieribus de palatio. Regis,, in pane & nem nudi* 
aqua omnibus ieiunantibus, &. nudis; pedibus P**ibu* & 
cum magna humilitate & deuotioneinceden- 
tibus, fimplicibus.veftimentis indutis, per tur- ^ 
mas ordinate in orationiBus ad magnam Ca-, 
thedralem eccldiam pejuenerunc.Et ecce Le- 
gatus Pontificalibus.indutus, cum omni Clero 
8c diuerfisnationibus Chriftianorum aflocia± 
tis, nudis pedibus cum proceflionein ecclefiam 
obui^m Regi iuit. Et; congregati r fiipul coram 
Crycifixo omnibus, genibus flexis ,• Legatus 
cum lacrymis alta voce, ficiit poterat , Clero 
refpondente, & pppu Ioda cry mante in «elutu 
clamare . coeperam & cantare; San&e DeUs, 

5andc fortis; &nde 8 $ immortalis & c* Qui friuemdi* 
cum yidiflet lacrymas; effundere , iii caelum precatur; 
clamare, &; iri dipqrfis linguis a Depmifericor- 
/djarppetere, alacvytpif etiam fp abftinere non 
potu;t. Et Deusjpiifericordia raotuS; ,eos pieii- 
: H ‘ berauit 


tortatur 

opera 

focnitentia 

Rigem, 


Clerum & 
populum: 


&iamCy~ 

pro eoiem 

malo infe- 

it*» 


ili ■ Vita S, Petri Thomafij 
rat, Cypro excepta, & specialiter iam fortiter 
vrgcbat Rhodum, & Turquiant, atque Sy- 
riam. Audiens autem Legatus virgam Dei Cy- 
pro appropinquantem, ad Regem ftatim iuit, 
&vt de folio regali delcenderet poftulabaf, 
populumque adunaret, poenitentiam ageret, 
in caelum clamaret , videre ii Deus iram fuam 
placaret & populo parceret. Rex autem deuo- 
tus, Catholicus, & Deum timens , Legatum 
pie audiuit, &quidqt)id Legato placuit adim- 
pleuit. Tunc Legatus iram Dei placare defi- 
derans, &ne mortalitas in Cyprum veniret, 
manum ad poenitentiam pofuit , Clerum & 
coetum congregauit , & proce flionem fecit, 
‘Midas placabiles inftituit, & mulca bona in- . 
cepit. 

57 Deus autem, cuius iudicia abfeondita 
lunt, ferutans corda hominum, vt Cyprienfcs 
probarer, & gloriam fuam in Legatum (uum 
manffeftaret, vfque ad Famaguftam mortali- 
tatem peruenire permifit. Itaque ftatim homi- 
nes ex epidemia ta« 5 ti poft duos aut tres dies 
difloluebantur.Noua quoque per regnum di- 
uulgata vfque ad Regem & Legatuln perue- 
nerunt. Et ecce timor & tremor mortis omnes 
apprehenderunt, & gaudium noftrum verfiira 
ettin ludtum. Legatus autem dolore intrinfe- 
co ta&us, de Deo conHfus, Regem,Reginam, 
Nobiles& populum congregauit, & praedica- 
re incepit, ad poenitentiam omnes inducendo, 

& ad 


kuttow 'Philippo Mazzerio t if- 

&ad lacrymas prouocando, femper affirman-* 
dcJ, quctd , fi vellent cum Deo bene ftare, & 
vitam itt melius eriiendare* peftilcntia a regno 
recederet. Tunc Legatus d eu otioncrii Regis mjtittik 
& aliorum percipiens , ad diem ftatutum pro- mimiunt 
ce/fioflem generalem inftituit, omnelquenu- tH P a ? e & 
d)S pedibus incederent , atque ieipnarent in 
pane & aqua. Mortalitas autem in Famagufta 
paullatim cre/cebat. Adiieniente autem dic 
procC/Jjoriis,eccc Rex cum omnj progenie fua, 
Nobilibus, burgenfibus,& pppulp,.yn^ Regi- fuppiuatioZ 
pijS & mulieribus de palatio. Regis,, in pane & nemnudu 
aqua omnibus ieiuriantibusj^.nqdif; pedibus & 
cum inagna.hu militate & deuotioneinceden- ZfttTpnZ 
tibus, fimplicibus veftimentis indutis, per tgbjVrt 
inas ordinate in orationiBus ad magnam Ca- 
thedralem ecclefiam peruenerunt.Et ccce Le- 
gatqs Pontificalibus indutus, cum omni Clero 
& diuerfisnationibus Chriftianorum aflocia- 
tis, nudis pedibus cum proceflione in ccclefiam 
obuitim Regi iuit. Et; congregati , fiqnil coram 
Cryicifixo omnibus- genibus flexis Legatus 
cum lacrymis alc3 Voce, ficiit poterat , Clero 
yelpondente, & populo lacrymante in calatu 
clamare coeperunt 8c cantare : San&c DeUs, 

SantSte fortis; &pdcj8c inimortalis & c» Qui &i U emib- 
.cura yidilfet laf$rp#s; effundere , : iri caelum precatur: 
.clamaiq, &; iri diU^rfislipguis a Dcpmifericor- 
/Jjaip petere,, ajacvytpifetiam fp abftii>ere noq 
pQtujt..Etpeus i^^ricordia motus; eos pie ii- 


cli.JvO» 


H 


berauit 


fr 


lio ' VitaS. Petri Thomafij 
ecce fubitb adeo dataeft tranquillitas maris, 
ficut vnquam ante fuerat. Omnes autem ftu« 
pefa&i & velut amentes, de liberatione eorum 
Deo gratias non modicas egerunt : & pofte£ 
Legaro fimiliter gratias reddiderunt. Miran- 
da res a Deo noftro, qui laluos facit fpcrantes 
' infe. * - • 

Legatus autem in officio fibi commif. 
fo fic continue proficiens, vt fupra, legationem 
fuam circifibat. Et ecce> Petrus Ieru{alem 8c 
Cypri Rex, quod a iuuentute fua defiderabat* 

' • ‘ videlicet deftru&ionem inimicorum fidei, in 

lucem produxit. Nam cum exercitu valido* 
manu forti, cxpenfis^ propriis, ciuitatem inui- 
• f <5tiffin>ara.c; Sathaliam perfonaliter adiit, SC 
fl eam fortiflime d expugnando adeo gloriosa 
Saehxliaa triumphauit : & ciuicate ordinata & munita* 
Rege Cypri eum triumpho non modico io regnumiuum 
ccpugutt*, Cypri reuerfus eft. Legatus vero talem vido- 

riam inauditam cum gaudio audiens , • Satha- 
* liam venit, ecclcfiam <? conftituit*. Sacerdotes 1 
& Religiofbsad diuinum officium celebran* 
dum inftituit,& Chriftianos pro parte Regis 
ciuitatem cuftodientcs in Domino animauit & 
confortauic,' & multa priuilegia fpiritaalia ibi* 
ptocefftones dem pie reliquit.Et ppftea venit in Gypnumi 
& Mjfa- & manus Regis pie confoTtansy necem mimi* 
irrgraita- eorum fidei Deo laudabiliter regratiari fecit, 
jfloceffiones & Miflar folennes pro vidoria 
tuit. . Sathali*mftituit,& Regem Nobiles popu* 

' .... , { > lumquc 


duEiore Philippo Mazzerio. m 
lumque Cyprium in deftru&ionem inimico. 
ruQi fidei mirabiliter in Deum animauir. 

a Achaia propria olim erat Peloponenfi ad fmum Corin- 
thiacum prouincia, cuius urbs primaria Patra. Hic latius Achaia.' ‘ 
fumiturpro latere /altem Occidentalis Peloponnefi ad Io- 
nium mate, ut ei Corona includatur. 

b Ibidem urbs ad Amathum fiuuium, forti olimCy- 
parijfus, hincfinm Cyparifitis nunc Golfo d' Arcadia di- 
citur. HU ibidem uicina regio Arcadia ditia Arcadia. 

_ c Ciuitas maritima & Archiepifcopaltt Car amatus, oc- 
cidentalis, /tue antiqua Pamphylia, Ptolem&o lib. y cap . j-. 
alii/cfj antiquis Attalia , medio fere inter Rhodum & Cy- 
prum itinere. Meminit Sathalise expugnata VrbanutV, 
infra Bulla io. . 

d Froijfardus lib. I. hif?. Francka cap. feribita. 
mnes m urbe repertos fisi (fe occifos, quod de TttrcU & qui- 
dem reficientibus {olum intelligi forte debet. 

e MS. noflrum, confecrauit. -fj 


'Y 






C A P V T X 


• r.,t 


‘.“cl • 4 


1 

Y'n-1 




P ejhlentiaa Cypro, miraculose auerfa- 
Pia a S. P etro infhiuta exercita • 


tiones . 


5(3 T Egato autem fic regnum Cypri in a- 
4 — «morem Dei reformante , & Rege de 
vi&oria Sathalise a Deogloriante/ecce flagel- Fe ft e ™- 
lum Domini in circuitu regni Cypri vcfjft. cum d M *Z 
Nam mortalitas &peftilentia quali vbique e- fatue 1 "**' 

rat, * - 


m • Vitu S. Petri Thoma/Ij 
rat, Cypro excepta, & Specialiter iara fortiter 
vrgebat Rhodum, & Turquiant, atque Sy- 
riam. Audiens autem Legatus virgam Dei Cy- 
pro appropinquantem, ad Regem ftatim iuit, 
hortatur &vtde folia regali defcenderet poftulabaf, 
sJopar» populumque adunaret, poenitentiam ageret, 
■S®^”*** in caelum clamaret , videre fi Deus iram luam 
placaret & populo parceret. Rex autem deuo- 
tus, Catholicus, & Deum timens , Legatum 
pie audiuit, &quidqOid Legato placuit adim- 
Clerum & pleuit. Tunc Legatus iram Dei placare defi- 
fopulwn: derans, & ne mortalitas in Cyprum veniret, 

manum ad poenitentiam pofuit , Clerum & 

'' coetum congregauit , & procdfionem fecit, 
'Miflas placabiles inftituit, & muitabonain- . 
cepit. 

friamCv- ^ cus autem, cuius iudicia abfeondita 

froeoiem fimt, ferutans corda hominum, vtCyprienfes 
malomft - probarer, & gloriam luam in Legatum fimm 
&*> manffeftarct, v/que ad Famaguftam mortali- 
tatem peruenire permifit. Itaqueftatimhomi- 
nes ex epideroia ta&i poft duos aut tres dies 
difloluebantur.Noua quoque per regnum di- 
uulgata vlquead Regem & Legatutn perue- 
nerunt. Et ecce timor & tremor mortis omnes 
.apprehenderunt, & gaudium noftrum verfiim 
eli in ludttim. Legatus autem dolore intrinle- 
' ' . ' co ta&us, de Deo confifus, Regcm,Reginam, 
Nobiles& populum congregauit, & praedica- 
re incepit, ad poenitentiam omnei inducendo, 

& ad 


kutforo Philippo Mazzerio i 13- 

& ad lacrymas prouocando, femper affirman-* 
d<5, qucid , fi vellent cum Deo bene ftare, & 
yitam m melius erijendare* peftilentia a regno 
recederet. Tunc Legatus deuotionem Regis injlijiik 
& aliorum percipiens , ad diem ftatutum pro- wmiuni 
cefliodem generalem inftituit 3 pmnelque nu- * H P a ? e & 
djs pedibus incederent , atque- ieiy narent iq 
pape &aqua. Mortalitas autem in Famagufta 
paullatim cre/cebat* ; Adtieniente autem dic 
procC/Jioriis,eccc FLcx cum omni progenie fuA, 
Nobilibus, burgcnfihus,& pppulq r yn£k Regi- ftffpiudtjoi 
ni§ & mulieribus de palatio Regis,, jn pane 8c nemnudit 
aqua omnibus ieiunantibus, &; nudif; pedibus P edibtu \ & 
cum magna.humjlitate & deuptione inceden- 
tibus, fimplicibus veftimentis indutis, per tur-^^^^ 
tnasordinate in orationiBus ad magnam Ca- 
thedralem ecclefiam pei;uenerune.Et ecce Le- 
gatas Pontificalibus.indutus, cum omni Clero 
& diuerfis nationibus .Chriftianqrum aflbeia* 
tis, nudis pedibus cum proceffione. in ecclefiam 
obui^m Regi iuit. Et congregati r /lmul coram 
Crycifixo ommbu?. genibus flexis y Legatus 
cum lacrymis altd Voce, fictit poterai , Clero 
j-cfpondente, & populo lacrymante in cslum 
clamare coeperunt & cantare :San&ebeUS, 

San&e fortis; Sande &imrnortali$ &c» Qui faluemdi* 
.cum vidiifet lacrymas; effundere , in caelum precatur: 
flamarq, ^ iri djUqrfis linguis a pcprai/ericor- 
diam petere., a lacvy tpfietiam lp abftfncre non 
potuit. EtDeus mdericordia mqtu^eos pieii- 
siiijjav H bcrauit 


Ivi 


114 Vitati* Petri Thomafij 

bcrauit ab illa mortalitate.' r v 

58 Cum ad meam memoriam reduco <!e- 
tiotionem mirabilem beati Patris mei Legati, 
necnon & deuotionem Regis & totius popu- 
li, a lacrymis abftinerenon podum. Legatus 
autem proce/Iione & multitudine tranfeundo 
per Nicofiam ad ccemiterium iuit , & cathe- 
dram ad prdsdicandumafcendit.Omnibus au- 
tem (edentibus & filenticrfa&o, Legatus o$e- 
ius aperuit , 'St praedicare incepit mirabilia 8c 
vitra qu^m horninibus miranda , tefte Deo, 
Rege & omnibus intelligentibus dedarauit 
. breuiter in (ermone fuo, gratia Spiritus (an&i 
euni confortando : omnes ad ldcrymasprouo- 
^cauit* de peftilentia^omnes confortauit, & iri 
gaudium (pirituale corda audi&ntium coriuer- 
tit. Quid plura de fermolne verba multiplica- 
te ? Nam fi fas eft dicere , Aiiguftinus vel ali- 
quis (andtorum Dororum e'umdcm fermo* 
hem licet fecifient, latis fuiflet. Sermone vero 
finito^ fe tnhore mortis populo &Deo foluto, 
LegatuS, R6x, & omiiis ! multitudo ad eccle* 
fiam liiaiottm reuerfi ftfriti ibiquesi Legato 
Mifla (dlinnis celebrata -fifiP, & omnes Deum 
inuocaueriint , ipfi regradando de dodtrin& 
Legati 8 t misericordia Dei, & de peccatis ve- 
niam petfendo, &pefinleiifijfo euadendd.MiL 
sa comjjlerif Rex & omnis multitudo ad do- 
mum propriam reuerfi /uht. Legatus auteri* 
ieiuniis fatigatus) labore diei percuflus , vefti- 
■-J ii mentis 


«f . • :5 “ :r,T ‘ v . - ; 

nuii ore Philippo Mazzertd . . iif 
Cientis facris exutus, luftinere (e quafi non va- ' 
len$ , fere Ipiritum Deo teddidit. Sed refe- 
&ione panis «Sc aquae accepta, vites in Deum \ 

refumplit. ; * ’ -d • Vu 

59 EtftcNicbfia in Deum confortata, & 
ad poenitentiam pie reuocata ,& in mifericor* 
diam Dei reli&a. Legatus peftilentiam parum 
timens i & folUtem populi fibi commifli delii 
deranS, in fornace peftilehtiae & mortalitatis* 

• videlicet in Famagufta perfonaliter iuit. Et 
iam peftilentia prastialebat & ctefcebdt de die • 5 , . ; 
f ; in diem, ita quod quadraginta vel triginta qua* , 
libet die moriebantur. Legatus .autem dolore 
perditionis fratrum Ciorum tadtus, videns per- 
ditiones Chriftianorum & periculum perditio* 
ilis fidei Catholicae in Cyprum , mentem Ia* ^ 

f • crymofamad Deum leuaurt, deuote anferi- , - 
eordiam Dei implorando* Cbngregauit enim 
populum a feniore vfque ad ladentem,ipfuifa* 

<jue in Deum Confortando, poenitentiam pro- famagu^ 
clamando, St pro milericordia habetid&ifl ese- fi& etiam 
lum clamando: & ficutin Nicofil fecerat, pro- fuppUca- 
ced^onem generalem ad diem ftatutum iri Fa- *** 
magufta indixit* Adueniente verri die pirocef. * 
Conis, & ecce nationes Chriftianorum Quaeli- 
bet in turmis fuis & ordirie, iri lingu^ materna 
cum hymnis, canticis & lamentationibus, ver- 
sus ecclefiam tenebant*'' Sed ; aliquis interrri- 
-garet, quae erant iftae nation^s Chnftianorurri ? 

Certe ibi erant Graeci, Arraeai , Jjopthotioi, 

• H 2 Iacobini, 



i * 


114 Petri Thomajij 

bcrauit ab illa mortalitate^ r 

58 Cum ad meam memoriam reduco <!e- 
tiotionem mirabilem beati Patris mei Legati^ 
necnon & deuotionem Regis & totius popu- 
li, a lacrymis abftinerenon poflum. Legatus 
autem proceflione & multitudine tranfeundo 
perNicofiamad ccemiterium iuit , & cathe- 
dram ad pT^dicandumafcendit.Omnibus au- 
tem (edentibus & filentiofa&o, Legatus o$ e- 
ius aperuit , 8c praedicare incepit mirabilia 8 c 
vitra qu&hhdminibus miranda , tefte Deo, 
Rege & omnibus inteliigentibus declarauit 
. breuitec in (etmone (uo, gratia Spiritus (an<3:i 
eum confortando : omnes ad lacrymasprouO- 
cauit* de peftilentia ^omnes confortauit, & id 
gaudium (pirituale corda audibntium eortuer- 
tit. Quid plufca de feraioheverba multiplica- 
te ? Nam li fas eft dicere , Aiiguftinus vel ali- 
quis (an&ordm Do&brUm dumdcm lermo- 
hem licet feciflentjlatis fuilTet. Sermone vero 
finito* & timore mortis populo a Deo (oluto, 
Legatu*, Rfex, & omnis \ multitudo ad eccle- 
fiam iiiaidWm reuerfi (drit* ibique^ Legato 
Mida (dlinnis celebrata fulti & omnes Deum 
inuocaueriint , ipfi regradando de do&rin& 
Legati 8t milericordia Dei,& de peccatis ve- 
niam petendo, & peftilctff iiin euadendb.Mifi 
s2 comJjtet$ Rex & omnis multitudo ad do- 
mum propriam reuerfi (uht. Legatus 'auterii 
ieiuniis fatigatus) labore diei percufl us ,■ veftfr 

li mentis 


4 




'auft ore Philippo Mazzerid. . i if 
fiientis facris exutus, foftinere (e quafi nonva- 1 
lenS , fere fpiritum Deo Reddidit. Sed refe-- 
&ione panis & aquae accepta, vites in Deum r 
relumplit. 

59 EtficNicofia in Deum confortata, & 
ad poenitentiam pie reuocata ,& in mifericor- ' s s 
diam Dei reli< 5 fca. Legatus pcftilentiam parutrt 
timens i & faldtem populi fibi commifli dcti-i 
deranS, in fornace peftilentiae & mortalitatis* 
videlicet in Famaguftd perfonaliter iuit. Et 
iam peftilentia prasiialebat & ctefcebat de die j v. v 
in diem, ita quod quadraginta vel triginta qua* .. - > 

libet die moriebantur. Legatus autem dolore 
perditionis fratrum fuorurtv ta&us, videns per- 
ditiones Chriftianorum & periculum perditio* 
iiis fidei Catholicae in Cyprum , mentem la* 
-crymo/amad Deum leuaurt, deuote miferii , - 
cordiam Dei implorando* Congregauit enim 
populum a feniorevfque adla< 9 :entem,ipfu^hi 
<^jue in Deum confortando, pwnitentiam pro- jr a mdgt^ 
clamando, & pro miforicordia habend&inceei fi& etiam 
lum clamando! & ficut in NicofiI fecerat, pro- fupplica- 
cefiionem generalem addiem ftatutumin Fa- ***“ 
magufta indixit* Adueniente ver6 die procef. * 
fionis, & ecce nationes Chriftianorum quaeli- 
bet in tufmis fuis & ordirte, in lingu& materna 
cum hymnis, canticis & lamentationibus, ver- 
sus ecclefiam tenc^bant.' Sed aliquis interro- 
-garet, quae erant iftae nationesChriftianoruoi } 

Certe ibicrant Graeci, AFmeni , fcJofthormi, 

%• H 2 Iacobini, 


qtu nudis 
ftdibut 
fufceptn i, 
Variit na- 
tionibus • 



\i6 VitA S. Petri Thomaftj 
Iacobini, Georgiani, Nubiani,Indiani,jEthio- 
piani, &alij multi Chriftiani quorum quilibet 
ritum diuerfum , & linguam diugrfam habe- 
bant; necnon & Latini & ludcei. Legatus vero 
omnes iftas generationes mifericordiam Dei 
inuocantes, omnes ieiunantes in pane & aqua, 
& nudis pedibus ambulantes , luminaria infi. 
nita accendentes, in ecclefiam Dei humiliter 
recollegit, & cum omni multitudine per ciui- 
j tatem Famaguftam gradatim proceflionem 
etiam infi- deuottffiinam incepit , & breuiter ad tantam 
delibuit . deuotionem populum prouocauit, quod nutu 
JQei infideles Saraceni., Turci T & Iudaei illic 
- -;ex.ftentes in lacrymas prorumpebant, & nu- 
dis pedibus ad proceffionem Chriftianorum 
. deuotiflime ambulabant. Tandem proceffione 
- finita, & omni'populo in maxima contritione 
; & deuotione cxiftente, Legatus fermonem 
iuum incepit , & tantum frudum in fermone 
v .; -fecit, quod non folum Latinos Ecclefiae Ro- 
manae fideles ipfum intelligentes, & alias na- 
tiones eum non intelligentes, etiam infideles, 
ad lacrymas prouocabat. Quid plura ? tota illa 
dies lacrymarum, ieiunij, & affli&ionis fuit. Et 
Deus mifericors, patiens , & placabilis, qui 
non vult mortem peccatorum , fed magis vt 
conuertantur& viuant, clamorem Legati, & 

. lacrymas populi audiuit , & mifericordiam 
fuam mirabilem meritis ipnus Legati, ficutpic 
; credo, populo fuo oftcndit.Nam illa die in ci- 
* i uitate 




I 

tutiore Philippo Mazzerio. II7 
i uitate Famagufta tadi ex epidemia , & mor- 
tem fine termino expedantes in ledis fere du- * 

. ccnti iacebant, & quidem luna in reuolutione 
erat, quod lecandiim medicos pauci euadere 
poliunt. Sed Icfus Chriftus nofter lummus 
medicus, ad reuolutionem lunae, fd eft, ad pec- 
cata populi, non refpiciens , omnes infirmos 
fanauit, nec vnus qi. idem mortuus eft, & die- 
bus praecedentibus moriebantur vitra triginta 
vel quadraginta. Et ab illa die mileratioms in 
Famagufta & in omni regno Cypri mortalitas, 

Deo milcrante, & Legafb orante, receffit.Mi- 
ra res & vitra quam miranda. 

60 Legato autem in Cypro a Deo fic di- Maza* 
uina opera mirabiliter operante, ego Cancel- 
larius regni Cypri indignus , praedida mirabi- 
lia per manum Legati lui videns & audiens, & 
fanditatem eius confiderans , aliquando 8c 
communiter referendarius mei Domini Re- 
- gi6ad Legatum , & Legati ad meum Domi- 
num in lecretis & altis negotiis ipforum indi- 
gnus eram. Legato autem ftatum meum & in- 
tentionem meam declaraui, & tantam carita- 
tem in dulcillima paternitate cius de fado in- 
ueni, quod fi fcriberc vellem, nec tempus qui- 
dem haberem, nec mentem meam ad plenum 
calamo explicare valerem , & ideo opera Dei 
periplum fada tranfibo. Vnum lcribam,&te- f nTatrem 
ftc Deo verum dicam, qu6d ab iplo tempore eli i uur * 
citra, iplum ih Patrem meum fingulariftimum 

H l grati! 





Tetrum 
Cypri Regi' 
ad recupe- 
randam 
faUJiind, 


Ii 8: Vita S Petri Thomafij 

gratia Dei degi, &ipfe in filium quamuis in- J 
dignum :& vtinam gratiam Dei in ipfoad ple- 1 
num cognouilTem,& in eo debitum meum ple- || 
pe perfoluilTem, ficut caritas fua ardentiflima ’ J 
in me perfbluit & adimpleuit : quod in tranfi-r 1 
fu fuo de hoc mundo clare apparebat. 

C A P V T XI * 

Iter S. Petri Regis Cypri adPapam 

& Principes Chyijlianos. Archiepi - 
Jcopatus Cretenfis S.Vetro collatus . 
Sacra expeditio in Pal<z(linam de- 
creta. 

61 pHtfus autem Ierufalem & Cypri Rex, $ , 
/ * iuuentute fua defiderio defiderabat libe- 
rationem haereditatis fu® patern®, regni Ieru- 
falem, necnon liberationem ciuitatisfand®: & 
mundationem eius in corde fuo proponens, 
quod fi a Deo fceptrum regni Cypri fibieue- 
niret, inacquifitione Terr®-fan&® perfonam, 
bona, & regnum exponeret. Ipfe autem £ Deq 
per manum Legati coronatus, de vi&oria S a- . 
thali® a Deo animatus, morte, vt di&um eft 
prius, a regno luo Cypri remanente , amplius . 
continere fenon potuit, quin defiderium fuum 
fap&um a iuuentute in lucem pftcnderet.Na m 

Iemj>er 


aueftor Philippo Mazzey/o . 119 

i femper confortatus in Domino per Legatum 
! de fanda & deuota intentione, ipfe Rex fa- 

1 pienter & difcreteconfiderans^.udd de fe nee ’ , 

de regno proprio fufficientem quantitatem 4 ^** 4 / 
gentium & armorum ad acquirendam er- Qcci(len _ 
ram- fandam non habebat $ & ideo pro fuc- tem comi - 
curfu St adiutorio habendo ad Reges & Impe» tmn 
[ ratorem Occidentales ire Deo inipirante pro- 
pofuit. Quod & fecit. Et regno fuo Cypri fa- 
pienter difpofito , duitate SatKalia munita & 
confortata. Rex de fuo regno versus plagam 
I Occidentalem, caufsa praedida, viam arripuit* * m > 
Legatus ad idem defiderans, quod & Rex, vi» 
i dens de fado deuotum propofitum ipGus Re- 
[ gis, Deo cum lacrymis regratiatus eft, & omni 
honore & vtilitate /uas legationis poftpofitis, 

Petrus Legatus Petro Regi adhaefit, &ipfum 
totis viribus adiuuarepromifit. 

61 Rex vero omni magnificentia regali 
» &deledatione natiuitatis propriae poftpofitis, 
fandum palfagium & Crucis myfterium , 8 c 
' • adiutorium pro acquifitione fandas Crucis 

quaerens, Legato Papali affociatus, mare tranf» . 
fretauit,& Venetias applicuit :ibique honori» 
fice & magnifice £ Duce & Venetis receptus. 

Sed prius tranfiens per Rhodum, admonitio- 
nibus oiuinis ipfius Legati, & requifitione Re- - 
gis,confenfum paflagij a Magiftri Hofpitalis;& 4 
Conuentus Rex in feriptis authenticis habuit. 
Tranfeuntes autem Rex & Legatus de Vener 

' . H 4 * 


3' T 


in Tt*li& 
*vbigt/( ho- 
norifici ex- 
cipitur,: 


fortiter pro 

nuxiliii 

obtinendis 

*l n \ 


120 Vita S.PefYtThdmafij 

tis perLombardiam versus Curiam Romanam^ 
circumeuntes Cominunitates, Dominos, 8 c 
Tyrannos in via honores infuetos & mirabiles 
&firoiliter non vifos, quos Nuntius iufti belli 
Dei Rck recepit, •& fpccialiter Venetiis,-ibique 
fundamentum pafTagij pronauigiis habendis 
inuenit, & conlenfum nauigiorum Veneti pro 
pafTagiis magnifice & deuote velut Catholico 
Regi obtuIerunt.Sed quis mortalium feriberet, 
quae & quanta Legatus in Regis adiutoriuiq 
& pafTagij minifterium operabatur : quomo- 
do communitatibus Venetorum & Ianuen-r 
fium, Dominis, Tyrannis, & populis, demon- 
ftrationibus claris aptitudinem, poflibilitatem, 
&neceffitatefn pafTagij clare oftendebat, vitu- 
perium negligentiae Chriftianorum ottenden- 
do, & ipfbrum obligationes ad pafiagium de- 
monftratiue probando ? quomodo verbum 
Reg is gloriose & deuote fupradidis declara- 
uit, eorumquerefppnfionibus pie refpondir,& 
dubia pafTagij clare foluebat ? Breuiter Rege 
auxilium petente, & Spiritu fando per os Le- 
gati inftruente, admonente, & operante,com- 
diunitates praedidi dorainij, Mediolanenfis,& 
ali; Tyranni & Domini, (criptis eorum authen- 
ticis mediantibus, omnes adjutorium magnum 
pro paflagio Regi obtulerunt. 

3 Rex autem viam fuam a Deo profpe- 
raii confiderans, collatione fada cum Legato 
Januam pro aliquibus negotiis propriis reman f 
r.J 1 • • ■. '1 ’ •'* • fit. 


1 


tutiore Philippo Mazzerio. r 2 1 

fit, & Legatum ad Curiam Romanam tam- 
quam praecurforem praemifit. Legatus vero in 
Curia veniens, Papam Vrbanumv. b nouiter b 
creatum inuenit , eique fuiaduentus & Regis '• 
caufiam indicauit , Regem magnificando 8z 
deuotionem eius, & fandum propofitum Pa- 
pae demonftrando , & pro caritate & pafTagij 
affedione Regem (andificando. Etficut Pau- 
lus nomon Chrifti coram Regibus & Princi* 
pibus portauit, ita Legatus nomen Regis co- 
ram Papa & Cardinalibus Principibufque ma- pr&currk 
gnificauit, & pafiagium annuntiauit.Papa ve- Auem ° ^ t £ 
ro Legati fufficientiauo & conuerfationem eius 
a ftudiocognofcens , & tunc ipfiim audiens, y 9 
de laboribus eius& his quae adeo fecerat in le* 
gationibus fuis pro exaltatione fidei Catholi- , * 

cae, informatus, ip/umcum gaudio non modi- 
co vidit, & fn verbis eius exultauit fpiritus eius 
in Deo & fando pafiagio, Regem Cypri vide- 
re defiderans , & ipfurn de bono propofito 
commendans. Quomod6 ver6 Legatus & Do- 
minis Cardinalibus & aliis amicis in Curia 
cum gaudio & caritate vifus & receptus eft,& 
etiam £ detradoribus, feribere nequirem. Pa- 
pa autem iufte& digne fandam conuerfatio- * v .. 
nem, & eypenfasipfius Legati in legatione fua 
fadas confiderans, & quod fideliter laboran- 
tibus, & fideliter adeo operantibus pierctri- creatur 
buendumeft; Legato ne fciente ( viuic Domi- A rchiepi - 
nusj nec procurante , Papa zelo caritatis ad r Cre ~ 

ftridus/ 


’ , . . J2& VitaS. Petri T homafij 

ftridus,Archiepifcopatum Cretenfem fibi me- 
, rito dedit jn fui ftatus augmentatione. 

64 Eo tempore cxcellentifliraus Princeps 
i c Ioannes Rex Franci# in Curia Romana e- 
x$t, & Petrum Ierufalem & Cypri Regem, 
confanguineum fuum ibi pie expedabat, ip- 
fiira videre defiderans, paflagium fuum afte- 
dans.Quid plura? Omnibus in Curia ad ple- 
, num de intentione bona Regis Cypri & vo- 
luntate paffagij a Legato informatis, reprobis 
detradoribus maledicentibus , & eledis Dei 
'SvuK***' benedicentibus, videre Regem & fuum palfa- 
Re™Cvfri g ,ucn defiderantibusj ecce Rex litteris Legati 
vifis,ad viam fe po(uit,& adCuriam die d Mcr- 
curij paflionis Chrifti cum gaudio applicuit. 
Ibique a Papa, Rege Franci# , Cardinalibus, 
pie &caritatiue receptus eft.Et breuiter inten- 
tione Regis Cypri fub breuibus expofita Pap§; 
&Papa; , Regis Franci# & Regis Cypri, & 
Cardinalium gollationc fada in breui tempo- 
re, Legato femper ftimulante & admonente, 
negotium Dei & paflagium tantum creuit, 
quod omnes audientes, mirati fiint, Nam die 
Veneris fanda, tertia die aduentus Regis Cy- 
pri, Papa authentice & honorifice e Miffam 
perfonaliter celebrante. Regi Franci# , Regi 
Cypri & f Baronibus nobilibus infinitis# ve- 
nerabile fignum Crucis propriis manibus de- 
dit. Et poft b dies non multos Papa in quo- 
dam fermanc puhlice caram Rege & aliis paf- 


ftex Cypri 

d 

Wnit A- 
lUTiionem. 


/i 


au flore Philippo Mazzerio. 113 * 

fagium generale indixit, terminum praefixum s J uraex P* m 
jiominauit, i Regem FranciaeCapitaneumge- , 
ijeralem , Cardinalem Petragoricenfcm Le- Font ific e , 
gatum, & Regem Cypri praecurforem genera- \ 
lem pafiagij, velut athletam fidelem Chriftia- Regf Tran* 
fios Orientis difpenfaturum ad infideles inua- cu confli- • 
dendos, ordinauit. Qui tunc fidelium bona tut0 Gen 
Ierufalem defiderantium, Patrem meum Cre- , 
tenfem Archiepifcopum gaudentem & exul- 
tantem & gratias Deo agentem vidifiet,* certe 
in gaudium eius ipiritualiter exultafifet, nec- 
non& gaudium Regis Cypri. Nam quod iq 
anno integro yel plu$,vidplicet paiTagium pro- 
curando , a Papa habuififet in tribus diebus,' 
tantum negotium modico labore obtinuerunt^ 

& non lunt fraudati 3 defiderio*fuo. 

quia afFedus pafiTagij iam indidi 
non folum ad Regpm Franci* & Regem Cy« , 
pri, led etiam ad Imperatorem Romanorum 
& alios Reges Chriftianorum pertinere vide- 
batur, guia bellum Dei 6? vniuerfie Chriftia- 
nitatis erat j nec ipie Impercor & alij Reges 
ad indicendum paiTagium iam indidum vo- 
cati fuerunt, ideo Rex Cypri diuinitus iriipira- 
tus, bonum finem paflagij defideran$,£JRegem l »i 

Anglii, & l Imperatorem Romanorum,»/ Re- » 

gem Poloniae, & Regem Vngariae, n perfona- 0 

lite^vifitauit , &ip(osad.o conuiuium fandi Imperati* 
oafiTaeii iaro indidi deuoteinuitauit, lemper 

r r> j . r * itos Reges 

proponens ad terminum iuum ordinatum VP- Rex 

nctias cyptL 


114 VitaS Petri Thomajij 
netias pofle venire , & velit prascurfor pafla- 
gij,ficut ordinaucrat, pofle transfretare. 

■* 

a Erat Magnus MagiflerRogeriusPinfius, creatus aty- 
Roger i u$ noiiss» mortuus 1 8 May anni i j 6 f . 

Piciius. b Elettus eft Vrbamis Vi8 Ottebris , conjectatus & co - 
, tonatus 6 Nouemb.ijCi. v 

c Venit Ioannes Rex ad Pontificem i o Nouemb. & ite- 
rum in Quadragefimd, de quo aduentu hic agitur. 

d Ergo 1 9 Martij qui dies ajfrgnatur in AdS. Vaticane. 
Tafcha tunc incidebat in i Apriles. 

c ideFl, officium f aerum, quod eo die celebratur, nam 
proprii Mi fla non dicitur, cum non Jit facrificittm : efl ta- 
men facrificij hejlerni repetita libatio. Froijfardus vult con- 
cionem a Pontifice habitam. 

f In Vita VrbaniV additur Rex Danit. Is erat WaU 
demarus 

g MS. Mechlinien. vniuerfalc. fuiffe id rutili coloris > 
quod vefiibus affuebatur , ajferit Froffardus tomo i Hili. 
Tranc.cap.u 7 vbi varios Cruce Jignatos nominat. 
b Die iz Aprilis. 

i Acceptatum a Rege Francis , primo quod pater Philip- 
pus Valefius olim tah fe voto obflrinxijfet. Secundo . vt con- 
foeder ati milites, qui pace iam inter Anglum &Fr ancum 
fanritd Galli as vaflabant, ex ea educerentur. Froijfardus. 

k Eduardum IU fub quo ab eius filio Eduardo Wal- 
lis. Principe Ioannes Rex Francis in PiHonibus, 18 Sepu 
an. Ch acie commifsd fuperatrts, captus, & in An- 

gliarn abduHm fuerat . Apud hunc Londini DauideRege 
Scotis egiffe addit Froijfardus cap. 1 1 8 . 

1 Prags tribus hebdomadibus permanfit apud Impera • 
Urem. Froijfardus cap. 117. at quibus de caujfis expeditio- 
nem illam recusdrit, tradit Dubrauius hifl. Bohemics c. 11. 

m Cafimirum Magnum, Ladiflai Loftici filium, 
cui an. 1570. defunclo fuccejfit Ludouicus , qui hoc tem- 
pore Hungarit Rex erat. 

n Accejjif 




•■t 


& 


atifiore Philippo MaT^rio, ■ izf 

n Accejfit etiam Regem Nauarre, Duces TuUacenfem & 

Brabantti, ac Comitem Flandru, apud quem reperit Re - 
getn Dani*, ita Froijfardus. 

o ItaMSS. at legendum ad fu b fi di am aut quid fartile 

C A P V T XII 
P axBononienJts a S. Petro procurata. 

66\JT autem ad Patrem meum a diledi£ 

V fimum, & opera eius mirabilia in vti- 
litate pa/Iagij ad honorem Dei & laudem eius, 
reuertarj accidit, quod Deo permittente ,. 8c 
diabolo inftigante, illis temporibus tantum flo 
gitium ^guarrae, &efFufio /anguinis inter Eo 
clefiam Romanam ex vna parte & Dominum 
Barnaboum de Vicecomitibus Mcdiolanenfi- Jn bt 
bus ex altera, caufsa duitatis Bononise,vigebat: inter p*. 
quod patfagium indidum omnino illa guarra pam 
durante impediebatur, nec ad finem optatuta 
venire poterat. Rex autem Cypri in tranfi tu 
►, -fuo Mediolanum cum Domino Barnaboo pr^- < 

dido de pace tradauerat , & etiam in Curia onc ” tam * 
cum Papa. Et auditis Regis verbis pro pa/Ta- 
gio nece/rario, conclu/um fuit in Curiaj qubd 
h de con/en/u Papae Rex Franciae Ambafiatores 
. fuos /biennes, & etiam Rex Cypri, Mediola- 
num ad Dominum Barnahoum tradandi pa- 
^ cem committeret. Rex vero Franciae vnuui 
pagnum Comitem & vnum Epi/copum eiqt 
. ' ■ dem 


In bello 


mittitur dii 
Cancella- 
rio Cypri & 
Legatu 
Francis ad 
Disce Me 
dtolanejem 
ad uriu de 
pace: 


Z,\\ 

w «ixr. *» 


■ 

I26 vtu S. TetrtThomafij 
dem c Cardinalisfratrem mittere deftinauit.Et 
Rex Cypri Patri meo Archiepifcopo & mihi 
Cancellario indigno negotium praedi&um 
impofuit. Rege autem Cypri de Curia rece- 
dente, & versus Principes tendente, fupradi* 
dti Ambafiatores prodidi Regis Franciae, Pa- 
ter meus & ego vifuri versus Mediolanum iter 
«arripuimus. Et tranfadtis menfibus diebufque 
completis infimul Mediolanum app icuimus, 
• 6 c h Domino Barnaboo honorifice fufeepti, 
caufsa noftri aduentus fufHcieiiter expolita 
•Domino Barnabao,& re/ponfione habita cauk 
•*a breuitatis vetsus d Cardinalem Hifpanum, 
•Sedis Apoftolicae in Italia Legatum, guarram 
Ecclefiam militantem & gubernantem, & in 
'Romandiola commorantem iuimus : ibique 
-cum eo pro parte in fauorem paflagij de pace 
tradhuimusi&refponfione habita infimul Me- 
diolanum reuenimus, & quod tra&atum erat 
Domino Barnaboo retulimus/ i ’ 


•' 67 Nunc autem opera Dei in Patrem 

v meum, & quomodo Deus ipfum magnifica- 

re voluit, quia humiliter in omnibus procede- 
bat, manifeftare cogor , & quas vidinartabo, 

• non dctra&otie,fed in laudem condignam Pa- 
? tns mei, & honorem Dei, qui depofuitpoteii- ^ 
~ tes de fede & exaltauit humilem: quia repro- 
■batconfiliaPrincipum, & vocem peccatorum } 
? non exaudit. : Narh'Ambafiatorcs Regis Fran- 
, ciae, de regali .maieftate Franciae praefumentes, 

& 


* 


auBore Philippo Mazzerio, iz ?- 
Sc Regem Cypri , paflagij & Dei nuntium, 
paruipcndentes , in tradatis fupradidis Pa- 
trem meum/apientiflimum > a Deo illumina- 
tum , qui tanta bona in Ecclcfia Dei fecerat, 
ilon habendo refpedum, quod ipfe Archiepi- 
/copus & Magiffer in Theologia egregius e- 
f at , paruipenderunt : & pacem peieosquafi 
fonrfadam gloriam indelperantes,& frudum 
citis Regi Franciae impendentes, de Patre meo 
parum curauerurit!, ip/umquati defpiciendo* 
De me veto nondoquor, nili de initirta Patris 
mei : ($uia non eram dignus efle focius tanti" 
Patris in legatione , fed neque miniflref eius* 
Deus autem cogitiaciones homiUuoa cognoa 
/cens, & diflipatts eorum confilia , 'totum cra- 
datumdeftruxit& rinnihilauit. Nam Lega-; 
tum Hi/panum durum, amaricatdm, ad guar- 
ram inflammatum , & contra Dominum Bar- 
mbourn indignattim, nec in padis flendis fibi 
credendum inuenitiius:Dominun*Barnaboum 
furibundum, & cdntfa Ecclefiam multa mala 
machinantem, ip/ariitjue minantem , & velut 
leonem rugientem, & pacem defpicientem in- 
iienimus.Tunc Deo permittente acres in prin- 
cipio, in fine fradr /unt : non in fine, (ed quafi 
in principio. Nim Ambafiatores Regis Fran- 
ciae inter fe collatione fada, de labore fuo & 
conclufione d e /perati , inanes & vacui & de 
Domino Barnaboo male contenti £ Mediola- 
no versus Frahciam rcceflcrunt; : 0 • 

68 Sed 


Iw/Oii 


abhii fu- 
perbe con- 
temnitur i 



quibus re 
infetin&r., 
deiperatd _ 

bu4 t 


permanet 
cum Can 
cellario , 


128, yiu$. PelriThomaftj - SlL 
68 Sed Pater meus de Deo confiftis, cad* 
telas diaboli latis recognolccns , & quod ma- 
gnum & arduum opus, Ipecialitet Dei, in pau- 
co tempore adimpleri non poteft , lapienter 
confideransj ad orationes toto corde confii- 
git, determinando nos in Mediolano aliquid 
bus diebus iram Domini Barnaboo a Dso pla- 
caturam expedare. Sed fubito quale miracu-t 
lum Deus oftendere voluit & oftendit ! Nam 
D eus per- Regem Cypri praecurlorem Tuum, 
Crucem exaltari difponens, lacrymas & ora- 
tiones Patris mei exaudiuit , & cor Domini 
Barnaboi. fubito conuertir* Nam infraduo? 
dies a recelfu Ambafiatorum Regis Francias* 

Dominus Barnabous Patrem meum & me ad 

{evocari praecepit, & in loco fecreto inte^Pa* 
tfem meuiq& nje ledens t (hic leofadusDea 
eft agnus) cura vultu fereno Patri meo & mihi 
dixit : .Nunc audader mecuro de pace loqua- 
mini, & qqidquid vobis videtur dicatis. Tunc 
tuba Angelica -non verbis humanis, fed per 03 
fandi Spiritus , velut quidam Angelus Dpi, 
fendis Sediuinis admonitionibus Pater meus- 
voce pia relonando Dominum Barnabqum 
mitem &aucHenteai. ad pacem dulciter ion^ 

, uertebat. Sed quis fum ego, vtdida fa<$a, ad* 

&liuci ' monitiones inauditas ipfius Patris mer ad Do- 
patemfua- minum Barnaboum comqaendare velim?- Nlon 
Atti - • certe dignus & fruftra labqrarem. 'Quompdo 
‘ v in verbis fuis monftra plapauit, ^quomodo h^- 
N " norena 


» 


Auttore Phtlippb K^fatzerio, iz$ 

■hdrem Ecclefix cufiodiebat , potentiam eius 
fpiritualem demonftrando., quomodo Ducem 
Barnaboum de guarra fada line metu, pericu- 
la oftcodens, corrigebat : quomodo in conuer- 
fione eius & pacis rp/iim magnificabat, & mul* 
ta promittendo exaltabat: quomodo bona pa- ■. , 
cis, mala guarras, padagij in guarram & vtili* 
tatem eitis in pace, mirabiliter Iaeram Scriptu- 
ram multipliciter allegando, declarabat, hono- 
rem Regis Cypri procurando & ipfum exal- 
tando, feribere non valerem, nec /cirem. 

69 Finitis autem verbis Dominus Barna* retotafuo 
bous a Deo tadus , & Patre meo dulciter in^ arbitrio ah 
ftrudus, aliquantulum cogitauit ; & poftctl cum il [° permif- 
magno /u/pirio dixic : Libenter vos audiui, & *** 
pacem omnino cum Eccle/i^ , fubditus & fi- 
delis deinceps fibi e/Te volo. Eatis ad Cardi- 
nalem ftatim, & pacem tradetis , guarram 
meam & pacem meam in manibus veftris po- 
no. Mira res, & ftupenda, & quafi hominibus 
incredibilis , Deo operante & virtute Patris 
mei laborante! Nam qui anteti dentibus in Ec- 
clefiam fremebat , hereditatem eius definie- 
bat, fanguinem eius bibebat , fidem Catholi- 
cam adnihilabat , errorem inter Chriftianos 
feminabat , nec hominem reuerebatur, nec 
Deum timebat, precibus Imperatoris, Regis 
Francix , Regis Vngarias , -Regis Apulias, & 
nonnullorum Magnatum & Comitum non 
'acquicfcendo, & minas ip/orum paruipenden- 

I doi 


130 Vita S. Petri Thomafij j 

do; ad vocem vnius Patris mei fa&us eft Ec- 
clefiae obcdicns. & de peccatis perpetratis poe- 
nitens , tantum P tre meo laborante 3 & Deo 
confirmante. Modoad Cardinalem, modo ad 
Dominum Bernaboum reuerrebatur ; inde ad 
Curiam Romanam ad pacem confirmandam. 
Pofteaad Bononiam venimus cum infinitis la- 
boribus, expenfis. & periculis infinitis ad vtili- 
tatem bcclefiae. Remanente Bononia in manu 
Ecclefiae , infra annum pax completa & con- 
firmata fuit , quae vfqueaddiem praefentem 
adeo laudabiliter durat. Et non reducitur ad 
memoriam alicuius viuentis , pacem in Lom- 
bardiam tantum vnquam durafle , ficut prae- 
iens pax a ^.cge Cypri defiderata , & a Patre ; 
meo nomine lpfius tranata , & me praeiente 
confirmata. 

j ■ r . . #• * n 

a MS.noJlrum, dulci rtimum. 
b Betti huius originem jupra§ 4 paticli deduximtu. 
c ItahlSS.at Comitis legendum arbitror. 
d ./Egidium Garzia: Aluari Carnlium Alborno- 
tium Conchenfem, ex Archiepifcopo Toletano iresbyttrwn 
Cardinalem. 



CAPVT 


Atltiore Philippo Ma&zetio. tp 

* i. 

C A P V T XIII 

Pericula r Bononi<z a S . P etro conterit - 
' \ /uperata. 

^oQEd iriterpericiilacdntinUancio, quitra- Auleuoldt 
i3&ando pacem incurrebamus, aliqua iri bellum 
laudem Dei &ipfius Patris mei referam. Nam °P tantet * 
multi tyranni & Caftellani & ftipendiarij,lon- * 
gitudinem guarra affe&antes, & inde viuen- 
tes, impeditores & turbatores pacis , mortem w 
lioftram continue afte&abant 3c qusrebanr. 

Nam femel de vno caftro ad aliud trarifeun;- 
do, coram quodam caftro pacifice tranfiui- 

mus& ecce fere triginta Vngnri& alijftipen- ' • 

diarij de pace dolentes, & de nobis fe vindica- 
re proponentes, fubito calcaribus vrgentibus, 

& gladiis extra&is, nobis inopinantibus, fuper , 
nos quafi inimicos venerunt. Ego veramor- 
tem vicinam incurrere timens, non videbam 
remedium. Sed Pater meus a Deo conforta*- reprimUi 
tus, nihil dubitans, firmiter ftetit , & faciem 
versus inimico* alta voce dixit ‘.Quid vultis? 

Illi vero vocem audientes , vclut a Deo per- 
cudi, gladios fu os in vaginis repofucrunt j & 
ftatim retrocederunt , Sc fic euafimus manus 
eorum. Pluribus & pluribus vicibus accidit, 
quod guarra feruente , & nobis, pacem tra- 

I 2 dantibus, 


i 


ftpe peri- 
cula eua- 
diti 


Vita S. Tetri Thomajtj 
dantibus, & in medio caftrorum nobis ab/que 
armis equitantibus, in via coram nobis, & re- 
tro homines ab inimicis continue expoliaban- 
tur & occidebantur ; nos autem per medium 
illorum rranfeuntes, virtute Patris mei , ficut 
pie credo, liberi & fine perditione, omnia pe- 
ricula tranfibainus. 

... . .71 Aliud periculum magnym digne feri- 

bendum incurrimus. Nam pace confirmata, 
& Bononia praecepto Papae in noftris manibus 
vice Regis Cypri pofita, fecundum ordinem 
tradatus pacisjRedore vero praecedente Bo- 
noniae recedente , & a nobis duitatem & ca- 
ftra ei pertinentia regentibus & gubernanti- 
bus, diabolus de tanra pace uifueta inuidens, 
plures Nobiles & ciues duitatis Bononise, qui 
Bononien - de guarra viuebant , & magnas prouifiones 
fibus in eius tempore guurrae a Cardinali Hifpano recipie- 
mortem fcant, inflauit, & ipfos ad mortem noftram in- 
citauit. Ipsa vero collatione mortis noftraefa- 
da, in ciuitatem eundo de vico in vicum, de 
arce in arcem, quamdam fallam vocem femi- 
nauerunteiuibus in aure, dicere : Infidiae,infi- 
diae. Nam Archiepifcopus & Cancellarius pro 
.certo iftam ciuitatem Domino Barnaboo in- 
tendunt tradere. Et fic populum falsa lugge- 
ftionein mortem noftram incitabant. Et eccc 
.fubito in duitate Bononiae tumultus & rumor 
populi, inftigante diabolo, n.on modicus infur- 
. rexit :cainpana pullatur, populus congrega* 


conjpiran 

libas. 


• ' m : ■ ■ . • • 

* QF * 

auftore Philippo Mazzerio. 1 33 
tur, maior pars dicabat : Moriantur prodito- 
res. Alij dicebant : Non. A Deo autem fuit 
quod illa die ad <jb&ddam|caftrum pacifican- . 
dum, quod caftfum aliqualem guarram contra 
Bononienles faciebat, intrauimus. Nam fi illa 
die in Bononia fuillemus, fecundum di&a er- 
ilium fine dubio in periculo mortis fuifiemus. 

72 Mane autem fa&o, nobis de hoc ali- 
quid nefeientibus, cum gaudio caftro pacifica- 
to, ad ciuitatem venimus. Confuetudo vero 
erat in Bononia, quod quotiefeumque ad ciui-' 
tatem veniebamus, magna quantitas Nobilium 
&ciuium contra nos veniebat extra ciuitatem* 

Patrem meum recipiendo & honorando. Sed 
illo die extra' ciuitatem nullum vidimus,& mo- 
dicum mirati fumus. Nobis vero appropin- 
quantibus ad ciuitatem, auditis talibus nouis» 
viuit Deus, non modicum timui, quoniam ali- 
qui amici forenfes obuiam nobis venerunt, & ^ 

periculum'noftrum,& quod euenerat dolentes 
nobis retulerunt, confidentes nos non intrare 
ciuitatem. Quibus tamen non obftantibus, col- 
latione fa&a inter Patrem meum & me, Pater 
meus dixit innocenter : Tefte Deo fumus ab periculo 
omni proditione inhoxij. diabolus iterum pa- contem P*» 
cem turbare nititur, timorem nobis incudens: 
fed Deo auxiliante non praeualebitJn nomine 
Domini eamus.Intrauimus enim ciuitatem non 
afiociati, vt folebamus. Et Nobiles &ciues 
nos ab vtraque parte in dolo recipientes, nec 

1 3 falutantes, 


134 Vita S. retriThomafij 
{alotantes, jfcd murmurantes, lic ad hofpitiuai 
noftrum venimus.Ibiqne cum timore non mo- 
dico itando , de hora in a duitate per 

amicos noftros mala noua hobis veniebant. 
Crcfcentc raaleuolentia & murmuratione ci* ■ 
uium contra nos , tunc Pater meus de adiutoi- 
rio humano defperans , videns periculum ap- 
propinquare, ad prationes diuinas confugit. E- 
. go vero nullum remediurn euafionis vidqbam, 

auribus apertis continue expeftabam illam vp- 
■ cem dicentem : Moriantur. Sed Dominus Icr 
{us i qui liberat pauperem & innocentem de 
furore populi, & /perantes in (e non dclpexit, 
timorem meum & orationes Patris mei pie re* 

* fpexic. 

73 Nam Pater meus deuotifljme Mifsa 
celebrata, intamera fua me vocauit , & quid 
pulfatA a Deo cpgitauerat dixit mihi, pt ftatim omni 
campand timore poftpolitp ad palatium mifit, & inopi- 
pojnrium pat £ ma gnam campanam congregationis to- 
fonuocar, t j u$ ppp U |i fbrtjfljme pulfare praecepit, dicens 
quod coram omni populo palam in palatio lo- 
qui vellet. Campana autem pullante & popu- 
lo murmurante, & versus palatium eunte; Pa- 
ter meus & ego ajm paucis & quali ad iudi- 
cium euntes ad palatium venimus, ibique tan- 
tum populum congregatum ir.uenimUs, quod 
yix ad ledenv afluetam afcendere potuimus.Et 
|lli Nobiles, qui totum rumorem excitauerant, 

, ■ ip fedibus iuxta nos ab ytraque parte ledebant, 


• ; • 


auffor e Fhilippo Mazzerio. 135 * 

& tranfuersa facie modo nos, modo populum 
• refpiciebant in dolo. Silentio autem faiSo, Pa- 
ter meus clare & ftrenue incipiebat quamdam 
collationem facere, & tanta mirabilia inaudi- 
ta, & /aeram Scripturam continuo allegando, 
dicere, quod aures audientium tinniebant : & 

(pecialiter declarando rumorem inllpientium, ( 

quomodo iniquitas fadta non in nobis, (ed in feconeio- 
per/ona Papae & Regis Cypri conuertebatur: ne habitA 
quomodo populum pulchre in verbis fuis cor- tum % com ~ 
ripiendo reprehendebat , & portet ipfum ex- P ontt ‘ 
culando iuftificabat & laudabat; quomodo au- ' 

«flores tanti (celeris ti veneni (eminati , lo- 
quendo generaliter acriter reprehendebat, 
ipfos condemnabat, & poftad poenitentiam & 

Ecclefiae obedientiam iple piereuocabatrquo- 
modo opus diaboli hoc fuiife probabat cla-, 
ruin, innocentiam noftram adeo demonftran- 
do, & ad pacem fa&am (eruandam,& ad Ec- 
clefae veram obedientiam omnes pie induce- 
bat. Quid plura? Verba (ua djuina & ardentia, 
corda audientium in. caritatem veram, cogni- 
tionem, & contritionem (celeris perpetrati in- 
flammauerunt. Et qui antea inimici erant no- • 

ftri, amici fa&i (unt. 1 

74 Et ccce quidam a Do&or Legum dc 4 
primatibus ciuitatis in medio populi (urrexit; gurda Le- 
ti. prout poterat & (ciebat* in genere (ubftan- 
tiam verborum Patris mei gratiose replicauit : ^ 

& Patrem meum laudando , commendando, 

I ^ • & niamfetit» 


b 

legatttt 
Cluniae en- 
fis Bononia 
Paj>& nomi- 
guber- 
nat. 


Joan.6. 


0« Fit a S. Petri Thomaftj 

& fidelitatem & laborem eius approbande, pro 
parte totius fibi & mihi innocentibus veniam 
petiit, populum excufando , Patrem meum 
glorificando : 8c Ecclefiae veram & cordialcra 
obedientiam demonftrabat.EtabiJla hora tan- 
ta tranquillitas & obedientia in ciuitate fuit, 
quod ad vocem Patris mei vnanimiter omnes 
obediebant cordialiter.Nam illa die cuftodiam 
Ijberalem, claues ciuitatis, caftri eius, & claues 
centum viginti caftrorum in manu mea vice 
Patris mei libere tenebam & regebam. Ego 
autem tanta mirabilia, tantum periculum, tan- 
ta mfccur ita te m in vno die integro videns, de 
liberatione noftra Deo altifljmo regratiaui, fi* 
bique& meritis Patris mei totum attribui. 

Aliquo vero tempore tranfa&o & Pa* 
tre meo fapienter in pace & fine murmuratio- 
ne ciuitatem & caftra in honorem Ecclefias 
gubernante,* b Legatus Ciuniactfnfis , Bono- 
niam & terras Ecclefiae pro parte Papae re&u- 
rus & gubernaturus, Bononiam venit : & prae- 
cepto Patris mei claues ciuitatis & caftrorum 
cum magna laetitia & honore Regis Cypri, & 
commendatione Patris mei, fibi dedi. Mira 
res: nam tanta virtus exibat de verbis Patris 
mei, qu6d nemo verbis eius refiftere poterat. 
Et merito fibi dici poterat verbum Petri ad 
Dominum : Ad quem ibimus? Verba vitae ha- 
bes. Quanta pericula alia digna relatu, quan- 
tos Jabptes, quantas infidias corporales & ipi- 




pitUftJcs, 


attttore Philippo Mazzerio. T 3 7 
rituales , quantas contumelias & opprobria, 
qusereqdo vnitatem & pacem Ecclefia;, & cfw 
fc&um ian&i pafTagij, caufsa breuitatis ornit* 
to/cribere, quod non valerem. 

a Academiam illam luris fludio iam dudum celebrem 
fttijje fupra ex Bulla Innocenti) vi diximus. 

b Androina de Rocca, ex Abbate monafterijS. Pe - 9 
tri Cluniacenjis, Presbyter Cardinalis creatus ab Innocen - 
fio vi an. Ch 1361. Hic ante Barnaboum & foetos ana- 
themate a bfoluit , &facra vybi Mettio lanenji aliifq 3 illitu 
fociorum oppidi! rejlituit. 

C A P V T XIV 

* 

; ** ■ / i . ' ' 

Belli tenue /ubfidmm d Venetis nur^ 
%ente S. Petro concejfum , d reliquis 
Principibus negatum . Patriarcha > 
tus Conftantmapolitanus cum Le* 
gatione expeditionis facra S. Petro 
collatus . 

7<?C JEd quia /uperius dixi, qubd nemo veN 
^bis Patris mei refiftere poterat : vt cla* 
riushoc oftendam , & aflfedionemdiuinam, 
_ quam ad paffagium habebat , pace k Deo per 
ipfumfa&a& confirmata, via fandi pafTagij 
pmnibus aperta, in Bononia nobis exiftentibus, 
fpetuendiilimus atque dile^iflimus meus Do* 

minwi 


1 3 8 Vita S. Petri Thontafij 
minus, lerufdem & Cypri Rex , in partibus 
Occidentis Reges an tedu 5 fco$ circumeundo, vt 
dictum eft, prius qualdam litteras manu pro- 
pria (criptas initii mihi, & vt perfonahter Ve- 
nerias me transterrem ad nauigia praeparanda 
pro tranhtu&i luo palTagio & nonnullorum 
Principum& armatorum, ad terminum ordi- 
natum praeparandum. Rex vero Cypri illo tunc 
Patri m.eo de hoc non Icriplit, quia ipfumag- 
grauari laboribus dubitabar.Tempus enim mi- 
hi impolitum praeparandi nauigia ita breue e- 
rat,quod vixfpatium duorum mentium habe- 
Jlbits. Pe- bam, quod mihi omnino impoffibile erat.Ego 
trus cum autem non modicum contriftatus de inobe- 
CanceUa- dientia a meo Domino reprehendi dubitans, 
rto^ eae- ^ 'p a ip a gj um ^ nouit Deus) deliderans, 

reperti re - Patrem meum amantiflimum refugi , & 

motam ex- negotium tibi indicaui. I ple vero caritate i n- 
pe ditioni flammatus inducias non qyaeliuit , ipfum me 
micciam, rogantem non expeiflaiiic,(ed dulciter me con- 
fortans, viam ftatim versus Venetias arripuit. 

77 Nobis autem aduenientibus Venetiis, 
a & a Duci & Concilio caufsa noftri aduentus 
6 ^ ^"^ ra expo(ita,& relpontione debili habita, magnum 
J"/" * contrarium notirte petitionis, & pallagij inue- 
nimus , & multum turbati fuimus. Primum 
contrarium fuit, quia tempus termini & aduen-* 
tns Domini mei Regis erat nimis breue, vc di- 
l dum eft prius. Secundum erat, quod b Rex 
Francise, qui erat Capitaneus generalis palla, 

tfi» 


aufi ore Philippo Mjzzerio, 13 9 

gij, viam vniuerfe carnis ft)I uerar; Sc inde V e- mortem 
neti omnimode dcfperati de paifagio, mone- r 
re guarram contra Solflanum, fiue dfe caulfa 
ipfius guarra recufabant,de mercimoniis ipfb- 
rum dubitantes. Tertium erat, quia non vide- fuppetuu* 
bant nec viderant aliquos fi&ores Domino* 
rum Occidentalium praeparationem fiue pro* ® 

\ffionem pro paffagio faciendo. Quartum 
maius impedimentum : nam Deo permittente 
infula Crete iis diebus contra Dominationem 
Venetorum omnino c rebellauerat. Et Veneti, C 
fpreto paffagio & quocumque alio negotio, 
quamdam armatam armatorum d equitum fa- # d 
ciebant militiam pro recuperatione infulae fuae & Cretam 
Cretae. Etficadco impediti , quafi voce o- 
mnium Venetorum, nec paffagio generali nec larUem; 
paffagio particulari vacare poterant, nec naui- 
gia dare , nec pro pecunia mutuare difpofiti 
erant. 

78 Tunc Pater meus Archiepifcopus Cre- 
teniisin ralibus non difcipulus fcd magifter e- 
rat, de refponfione debili Ducis & contrariis 
fupradidis non defperatus, fed in Deo confi- 
fus, ad aratrum, ficut confueuerat,manum ap- 
pofuit;paullatjm Duci, nobilibus, & mercato- 
ribus contrarium opinionum eorum argumen- 
tis d emonftrabilibus clare demonftrauit. ipfi traflat ne- 
vero in contrarium replicantes, vt fciebant & gotia cum 
poterant, conclufionibus eius nullo mod o con- * 

tr^diepre valebant, mp audiente. Tunc Dorair 

natio 


140 VtiA S. Petri Thomajij 

natio fupradida, confilio habito, quatuor No- 
' biles anticjuqs apicntio^s & magis expertos 
totius duitatis elegit, duos litteratos & duo$ 
Jaicos. Et vt petitio noftra annihilaretur &Pa- * 
trem difputando vincerent, ficut concepit, or- 
dinauit, quod diffi ile erat. Nam fere perqua- 
draginta dies qualibet die /emel in die vel bis 
cum Patre meo in certamine deputatioms pro- 
didi quatuor lapientes conuenicbant,me pr®- 
fente. Sed qui argumenta diuina & moralia 
vtriufque partis memori® commendare portet, 
certe difficile eft, & mihiimpo/Iibile eft.Tan- 
^ dem in fine, Deo, cuius opus erat, operante & 
fermones Patris mei confirmante, illud, quod 
Venetis omnibus impoffibile iis diebus videba- 
tur , ipfi velut Catholici & deuoti Patri meo 
7 vice Rcg.s ad terminum fuum obtulerunt. 

Qn® oblatio certe in laudem Venetorum & 
Patris me| Pupra fenfum humanum procuran- 
iatyeirx! a tis feriptur® commendari debet. Nam Veneti 
Venetis. morte Regis Franci® & infui® fu® Cretenfis 
****&*'• proditione , necnon & aliis multiplicibus im- 
pedimentis non obftantibus. in honorem fan- - 
di paflagij,& reuerentiam & amicitiam Regis 
Cypri nauigia ad terminum ordinatum pro 
duobus millibus militibus cum eorum equis, 
armis , familiaribus & vidualibus pro tribus 
’ menfibus in terram Soldani, vel cuiufcumque 

fidei inimici transfretanda fecundum yolunta- 
, - ipfius Domini Regis obtulerunt. Ita ta- 

( men 


. 5 * «•» *■» < 5 . «. 




auBore Philippo Cfttazzerio. 141 
mcn quod Veneti medietatem nauigiorum 
praedidorum propriis expenfis loluebant , & 
alia medietas per Regem & transfretantes /ol- 
ui debebat. 

79 Ecce pulchrum principium paflagij, 
cum difficultate & mirabili admonitione Pa- 
tris mei, Dei virtute, procuratum. Defiderium 
{uum fandum paflagij mirabiliter oftendebat, 

& quod in eo erat ad plenum faciebat , viam * , 

paflagij omnibus in eflcdu aperuit. Et, vt ve- 
re credo , minitterium primi paflagij coram # 

Deo obtinuit Quibus laudabiliter peradis.fta- h&c Regi 
tim bullas authenticas oblationis pr^didae Do- & p f/* 
minationis Venetorum ad Regem ineum nmtM * 
Dominum in Occidentalibus partibus tranC. 
mili, & mirabilia Dei, quas Pater meus ad ho- 
norem luum & pa/Jagij laudem fecerat, cum -"A— 
gaudio Regi manifettaui. Tunc Pater meus in 
Domino gaudens: & continue peroptime ad- 
impletis omnibus negotiis libi commi/fis ,& 
plus ad reterendum merito fupradida Papae» 

& paflagium fuftinendum, corporaliter me di- ; : ^ ' 

mittendo, .& non mentalicer , versus Curiam t 
iter arripuit. Adueniente autem ipfo ad Cu- 
riam & quae a dido tada erant Papae referen- 
te, & padagium confirmante ; Papa ipfum . 
dulciter vidit , labores eius & opera laudauit, 
commendauit, & approbauit : & a Cardinali- 
bus & amicis ficut Angelus Dei receptus fuit. 

Nam omnes opera per ipfum fada audientes 


142- Vita, !. Petri Thonttijij 

non folum mirabantur /cd in ftuporem coti* 
ucrtebantur. 

80 Aliquibus Vero temporibus ante adi 
uentum eius in Curia, ficut Deo placuit. Car- 
dinalis Petragoricdhfis Legatus Paflagi/, Ca- 
e picancuna, videlicet Regem Francias, efedutus 
Cardinale eft, debitum humans conditionis folucns.Sed 
Tetragort Deus optimus, qui vnicuique fecundum opera 
cenfi, Lc- ^tribuit, & exaltantes fidem Catholicam 
& minifterium Crucis, non folum iri patrii 
ntortuo, glorificat, /ed etiam in hoc feculo honorat 8 c 
exaltat; ipfum Patrem meum ad altiorem gra- 
dum afeendere voluit. Nam Papa futficien* 
tiam & Dei virtutem in Patre meo fulgere co- 
gnofeens, de confilio Cardinalium, Patri meo 
amantiffimo maiorem dignitatem in Ecdefia 
Patriarcha R° man a rniliiante poft Papam dedit folenni- 
Conjlanti - 1 tcr J videlicet Patriarchatum Conftantinopoli*. 
ttopolita- tanum , infuper Ecclefiam Coronenfem in 
nas Le- commendam ad vitam fuam, & Ecclefiam Ni- 
*&fonis^ e ’ £ ro P onren k m J & loco Cardinalis Petragori- 
c ’ cenfis Papa ipfum Patrem meum Apoftolicae 
* 'Sedis Legatum pro paffagio/crdinauit,& de- 
cem .florenos quotidianos in expenfarum au- 
gmeritatione fiiarum praeordinauit. O quam 
• bonum efifpcrare in Domino , mandata eius 
ferunre, &in Deo ponere fpem fuam/ Vera- 
citer Pater meus viam fuam Deo reuelauit, to- 
tam fpem in eo pofiiit, quae Dei erant ardenter 
quaefiuit,minifteriurti Crucis Sc pallagium an- 
* * nuntiauit 


a uttore Philippo CMaz zerio . 143 

nuntiauit & praedicauit. & quantum erat in eo 
veraciter adimpleuit:<Scideo Deus eum fic ex- 
altauit & magnificauit. 

81 Ipfe autem Pater meus Conftantinopo- 
litanus Patriarcha & paflagij Legatus , gratiis redit Ve- 
&priuilegiis Apnftolicis munitus non modi- 

cum, bencdi&ione Apoftolica recepta, versus 
Venetiasad profequendum fidelium & Regis 
Cypri pafiagium iter arripuit. Et in via fua fi- multot * 
deJes commonens, oc luper humeros eorum b e u„ m r 4 
venerabile fignum Crucisimponens,ad paffa- erum 
gium Regis Cypri omnes inuitando , & my- 
fteriutn Crucis prolequendo, Venetias appli- 
cuit. Et a Venetis gratiose cum honore non 
modico & Ecclcfiae reuerentia receptus fuit* 
Venetiam venerant ad terminum Regi Cypri, 
aliqui Principes & Nobiles Occidentis cau/sa 
paflagij, in fucis bona quantitate ; qui Patrem 
meum Legatum libentidime viderunt, & ab eo 
confortati fuerunt. Veneti vero in promilfis pa- 
rati de oblatione Patri meo fa dta vice Regis 
ad terminum ordinatum numquUm retrocef- 
ferunt. 

82 Sed (heu ! heu ! ) quis mortalium do- 
lorem intimum Patris mei & meamamaritu? 
dinem ad plenum narrare valeret ? Spes noftra 
verfa eft in nihilum : Pater meus cum tantisla- 
boribus & periculis vineam plantauerat,/ed in- 
de vinum dulcius meile habiturum fa&um eft 
acetoliim & felle mixtum. Naua vipera illa an r 


144 VltA S.PetriThomafij j 

tiqua vcnenofa, (cuius caput Virgo contriuit) 1 
decipit genus humanum , ranci boni fu- 
turi voto iduidens , laluatiofiem animarum 
ferre non furfiftens,intoxicauit vinum nofirum, 
id miram deftruendo paflagium. Nam Dominus meus 
Rex ad Principes Occidentes auxilium pro 
paflagio quarens, propter peccata lamentan- 
'i . da iliorum, ad quos negotium paflagij rationa- 
biliter magis pertinebar, impeditus iuit : & ad 
terminum fuum Venetias venire non potuit* 
ntultU dif- proh dolor ! Termino vero elapfo & Patre 
cedentibus, meo Venetiis exfpedante & lacrymante, prae- 
didi Nobiles Venetiis caufsa paflagij expc* 
dantes, de aduentu Regis dubitantes, delpe- 
rati receflerunt, paflagiumrelinquendo.O do- 
lor in anima! Iam termino tranfado Veneti de 
oblatione lua antedida abfoluti fuerunt*, & 
milites receflerunt cum dolore, vultu trifti, de 
palTagio delperati. Tunc mercatores reprobi 
g gauifi funt , & de paflagiog trufauerunt. Ille 
tunc Pater meus triftis defolatus opera diaboli 
bene cognofcens, de Deo non delperatus, ele- 
dos paucos pro paflagio, quos inuenire pote- 
adDeum rat, in Domino confortans, ad lacrymas Sc o- 
recurrit: rationes fe pofuit, Venetiis Regem expedan- 

do, & pro ipfo Deum orando. Conluetudo 
• ' adeo fua erat, quod in omnibus agendis fuis 

humano lenfo deficientibus ad Deum & eius 
Matrem Virginem recurrebat. Et quidquid 
implorabat comaumiter impetrabat* Pluries 


duStore Philippo M*&&etio, » 4 ? 

fbi hoc expertus , & numquam fui deceptus, 
& etiara in arduis negotiis & quafi impofflbi- 
libus. -• 

83 Rex autem Cypri ImperatotemRo^ 
manorum 8c alios Reges 8c Principes Occf- 
dentales, cum magnis periculis , laboribus, & 
expenlis fere per annum dum dimidSbvifita*» 
bat, quotidie adiutorium pro pariagio peten* 
do. Sed htu peccatis mundi imminentibus,# 
inuidi^ Principum regnante, non inuenit qui 
laudem datet Deo, rie<? quf de pallagio cura» 
ret , nifi irt vdrbo la&ante 8i eflfe&u carente# 
Non fuit qui terra /an&as milercretu* , nec de 
opprobrio fuo compateretur.! Proh dolor loi- 
mnesfe Regi Cypri excufaUerurtt , & ipfiitn 
vacuum & lacrymantem remiferunt. Tunc 
Rex me Principibus Chtiftianorum defpera- 
tus, termino luo multo tempore elaplo, & fine 
adiutoriode Dcoconfifus, cum expenfisdl- 
mnibus de palTagiodelperatus, Venerias eft re» 
ucrliis,&^ Venetis magnifice receptus. Sed 
ille qui in rebus delperatis fortior erat, St ipfaj 
res ad. finem bonum Deo operante perducet 
bat, videlicet Pater meus Legatus , obuiam 
Regi imt, & ipfiim lacrymantem & de labore 
(uo & termino perditis lamentantem inuenitl 
EegatuS vero Regi compatieris, a Spiritu (au- 
dio inftru&us, iplum dulciter Sc (nuitis argu- 
mentis confortauit,& vt in Deum totam /pem 
luam poneret, retro notr rc(piceret,ad aratrum 

- K manum 

. • 


a Principi- 
bus Occi- 
dentalibus 
auxiliis 
negatUf 

5 


kegetft Pk- 
netuu ve- ' 
nisuum 


confilmf. 


VtU & Petr * Thomafi) 
manum fortem poneret, & Deus ipfurn adiu- j 
uaret, ipfum pie admonuit. Rex veioaDeo 
& verbis Legati confortatus, magnalia in ho- 
norcm Dei cogitans, vires refumplit, & in ex- 
penfis propriis aliquos fideles non multos fe- 
* ' cum adunauit , mare caufsa transfretandi & 

• •• pafTagium non relinquendi. Sed Legatus quid 

faciebat ? Regem inceflanter confortabat, o- 
mnes in minifterium Crucis animabat, demon- 
ftrando vi&oriam Dei non efTe in multitudi- 
jic populi, fedde caelo fortitudinem demon* 

- ftrando, quod paucos in paflagio Deus adiuua- . 
ret, & ita Regem animabat, & ipfurn pie ad- 
monebat. . 

a Erat is Laureatius Celfus , cui ea de re hortatorias 
litteras mifit Vrbanus Papa 1 4 Iunij j 3 63. 

B Obiit in Anglid 8 Aprilis anni 13 6 4. cuifuyfjjttfc 
&«Carolus V. . ' r 

- - c Ob tributum mfulanu impofitum , carcert mclujo \ 
1 conar do Dandulo JDupe, & negotiatoria nauibtu in' 
jerceptis. Domitu rebellibus Creta ad imperium reuocataeSl 
armo 1364, menje Maio. 

d Mille, & peditum duplo maiore numero, pr&ter co- 
pias nauales fub D««Buchino Vermio. Papa VII Idus 
Decemb. an. 136$ prsceperat Duci Venetorum, vt Petro 
Archiepifcopo Cretenfi & Sedis ApoRolics Legato , in his 
qua ad pacem Cretenfium attinerent, obtemperaret. Bzo- 
uiusnu.11. 

e Ergo pofil Aprilis, non menfe IanuariovtpoHenoris 
tradunt. 

- ( VI Idus Iuli}. 

t g idefi, in dolo gloriati funt. SspiusuuKa. & truffa- 
rc legitur in Vita B. Angele, dcEulginio 4 lanuar. 

, 1 CAPVT 

mSu* m * • * ** 


I 




L- ♦> „ 


-na i 


4 Httore Thttippo Maz&erio. 147 

.... - : s ? ’• . • ■ : 

C... At.J? iV T XV 

>: v .r.« d-^i: .: 'V 

Wl. 


induftrid S. P*- 
; tn jMatm^ Clajjis ad expeditio* 

nem eMijfai Exercitia pia a S. ?e- 
??£ tromfiituta . 

■ : • ' . ■ ■■•. 

8 4 n Ege autem parato cum exercitu fuo 
fVparuo ad transfretandum, & perfonam 
fuam in magno periculo ponendo, fed profer- 
uitioDei terminando. Legato ardenter nego- 
tium Dei pro fequente; &ccce generis huma- ^ 
ni antiquus hoftis , pater mendacij, & Crucis 
inimicus , de paflagij generalis ffipradi&i im- iu\ 
peditione adhuc non contentus, iandtis operi- 
bus Patris mei,necnfcn & bonas intentioni Re- 
gis, inuidens, noftrum paruum & lingulare pa£ ' < 

(agium & cum difficultate impediuit,& quod» 
dam os ad rodendum in ore Regis proiecit* 

Nam illi, qui regni Cypri cuftodes fideles efle 
videbantur, & magnum a adiutorium Regi 4 
obtulerunt, videlicet Ianuenfes, pro quadam Ge»uenfes 
controuerfia in Cypro fa&a inter Regis offi- 
ciales & ipfos Ianuenfes , $ regno receflerunt *ZtiJSn 
naale contenti, & in Ianua collatione fa&a ad 
guarram regni Cypri parati, in deftru&ionem 
paflagij. Rex vero ifia audiens, de propofito 

K a impeditus. 


gdit Te* 
initi 


lentum f- 
liose excipi* 

turi 




/ 


148 . VitdS. PeiriThomafij 

impeditus, non modicum conturbatur. Sed 
ne oputfpci impediretur, per nuntios Ianuen- 
fibus multa bona verba pacis mifit,& quae fien- 
da erant per eum promifit.Ipfi .ver6 verbis Re- 
gis non acquieueruntjMiitfd' galeas plures pr®« 
parauerunt ad guarram Regi faciendam , & 
contumeliam Crucis verfand.am.Tunc qui leo- 
nem in agntim mutauerat , & pacem Ecclefi® 
Deo operante fecerat, videlicet Pater meus 
Legatus, de Deo confi/us, in talibus afliietus, , 
Ianuam pro pace reformanda perfonaliter iuit: 1 
& a Ianuenfibus , qUi femper eius amici antea 
fuerant, diabolo inftigante , cum opprobrio 
receptus fuit. Namlanuenles indignati contra 
Cyprienfes praeconizari fecerunt, quod nullus 
Ianuenfium obuiam Legato Regis nuntio iret, 1 
nec ei hofpitium praeberet, in magnam crude- 
litatem & inauditam. Intrante autem Legato 
Januam quali lapidatus fdlt, nec vbi caput re- 
clinaret inuenit In ciuitate : murmurantes 8c 
lapides in familiam Legati ia&antes, vna vocc 
guarram Cypriam clamantes.Familia vero Le- 

f ati de vita eorum & Domini Legati delpera- 
at,& mortem expedabat, videns populi ru- 
morem & eius malam voluntatem. Tandem 
Pater meus nihil timens in Ipiritu , tamquam 
Pap® Legatus in quadam ccclefia hofpitalis 
cum difficultate receptus fuit, 8c vix refedio- 
nem habuit. ? 

; gc furia aut»m Ianuenfium • aliqualiter 

" tranlada^ 


.i 




- • i'.'.'. 


.VAV.< 


Auttore Vhilifp Mazzerio. T4p 
tcinfa&a, Legatus atf palatium iuir, & b Du- k 
ci & concilio,aduentus fui caufTam primo cum 
humilitate aperuit : & in refponnone corda 
amaricaeoicognouit. Papafcnim, ne Regis pa£. * 
fagium impedicetur, pie admonendo eis de pa- 
ce afFc&uahter fcnipfit, & nonnulli alij c Prin- c 
cipcs & Comites. Sed Ianucnfes nihil inde cu- fumm* in - 
rauerunt, & /uperbe refpondebant , regnum ^ na . '° l 
Cy.pti minando, & de timore Dei parum cy- *^ efi 
rando. Legatus autem qui num quam aliquem 
tradatum inceperat, quin quantum in eo erat 
perficeret, ficut in procedentibus dar <2 patet, 
modo cum minis , mod6 cum argumentis in- 
solubilibus, mod6 cum verbis melliflui) dolo- 
ribus humanis, patientia inauditil, & laboribus 
infinitis procedentibus, non in modico tempo- 
te corda Ianuenfium mollificauir,& ad pacem 
conuertit. Et Venerias fa&a pace reuer/iis eft 
ad Regem, non modico gaudio, antiquo fer- xed, [ Vtne ~ 
pente adeo deuidof o : ; ;r 

86 Tunc Rex de pace propter paffagium * 
gauifiis, fideles quofquoshabere poterat coq- * 
gregauit, in expenfis propriis, Sp fiqoadiutorio # 

alicuius Principis vel communitatis Ghriftia- * 
norum. Legatus virb exercitum RegiSin mi- animat ad 
nifterium Crucis Sc Dominicae .pa&ionis pie ixpeditio- 
cortfortabat, omnibus transferendis venerabile 
fignum Crucis dabat , peccatores abfoluebat, tos; 

& orationibus continuis, & diuino officio me- ' 
diantibqs, inftitutipnes diuinas transferendis ' ;v ■ 

. pi* 


: 


Hex vpuef 
nmr editu- 
rum Je in 
ysgnum.ni- 
Ji prius in 
hoftes mo- 


itiam au- 
xilio aliorit 
Trincipum 
dejlitutut. 




- VivAaV 


ClaJJts in 
Rhodum 
appellit: 

d 


150 / Vtta S Petri Tboimfij^ 

pie & deuojte declarabat..Rcx ven 3 pietate & ' * 
deuotione motus , & verbis Legaei licoiatinue - i 
admonitus & confolatus, de Deo confidens, 
publice votum .cmiftt , videlicet f^joiioaquam 
inregnum Tuum intrare, nifi priubcqro, exer- 
citu luo in tertam inimicotmpa fidei petionilr- > 
ter intraret* etiam/i mori deberet. Tunc detra- 
ctores pallagij videntes Regis apparatum,- & 
Legati firmum propofitum ,:fconfufi dunt, & 
aliqualiter. tacuerunt. Noua tunc. ad Principes 
Chriftianorum volauerunt , ipfos ad bellum 
Dei excitando.) fed ipfi tamquam crapulati & 
vino dormientes, de pafiagio parum curantes, 
nullum adlUtorium dederunt, .nec folum pe-, 
dem ind< moue.runt veniendo- ad paflagium 
Regis inchoatum, & pec /uramum Pontificem 
publice iamindiCluin-. ;t!i n: ni: r j 

87 , . Rex- autem Deo operante Sc, Legato * 
cooluleiwfj pluri busnauibbs armatorum , & 
fere quingentorum equorum oneratis in‘Rho- 1 
dum ante praemiffis in tertio anno a receffu 
regni fuijCum duabus galjeis- folis de Venetiis 
versus plagari .Qnentalemreceflit , & omnia 
nauigia (ai exercitus lexcehfci ferine armati & . 
rnarinafijpmpies5/&equi pr^di(fti in expenhs& : 
ftipendiis Regiis erant arnu^ss» v.na (olS galea 
accepta a Dotninationen Venetorum Regi a 
communi notata, Rex veroLegato afifociatus, 
vento pro(perante,iniatisi»reui temporeRho- , j 
dum applicuit-, dc a/ZMagifiro Hofpitajitatis 

? magnifice 




audi ore Philippo Mdzzerto. ijfc? 

magnifice receptus Fuit. Rex vero pluribus* 
menfibus ante Principi Antiochia? fratri fuo* } 
regenti Cypri regnum, in mandatis fcripferat*- 
vt exercitus regni fui Cypri, regnoin bona cii-J 
ftodia permanente, obuiain fibi Rhodum[Ve^ 
-niret.Quod & fa&um eft.Nam Rege m 
dum aliquo tempore expedtante, venit exerti- J f^> Cj' 
.tus Cypri, videlicet fexaginta nauigia, inter gk-^M» 
leas.huifperia, &alia nauigia militum ariiia-i 
torum, fagittarum, baliftarura iri bona quanti- { 
tate onerata. Qui tunc Patrem meum gauden- Rho- 
tem, exercitum benedicentem & Deum glori*- yiienfm 
ficantem vidiflet, in deuotionem & inimico- * 
rum fidei deftrudionem conuerfus fuiffeti It-« 
le tunc Magifter Hofpitalis iri feruitio Dei & • 
adiutorio Regis dentum milites ordinis fui elitfip 
git, & nauigia fiia armari praledfiic & fecit * 

• 88 Et Rex & omnis exerckus iri Ddrrii- r 
no laetatus, & de bello confortatus , inimicos « 
fidei iAadere defiderabanu Legatus autem 
ad artem fiiam diuinam cum Ifetitia manui# omnium 
fortem pofuit, legem dando, praed i ca nd 0; cr unanimos ad 
ccs noftris peregrinis & etiam Ichifmaticis dan- petito 
do, confeffiones audiendo , peccatores abiol* 
uendo & reconciliando, moa6 in confilioRe-* 
gis, modo ii^rmarinarios& pauperes, modto 
inter Barones& milites, modo ad Magiftiuroi 
Rhodi & fuOS milites in hi?mil!tate & diurnat 
admonitione laborabat : nunc irifirmos 
tando, nunc tumores pacificahdo, nunc inte^ 

K. 4 Anglico» 


* V % ■ * 

j j V ViU S> PeiriThomafij 
Angi icas, Cyprienjfes , Gallicos, & Teutoni* 
cps conuerfaturjfemper vnitatem, caritatem, 

# bellum Dei hortabatur. Quid plura ? Tan* 
tam gratam oflfudk Deus in Patre meo Lega* 
to, quod omnes io exercitu quafi tpfam ado- . 

. , , rabant, $; qui manuni /uam in die ofcularipo* 

iterat vel etiam henedi&ionem receperat, fc- 


•curusde omni cafti periculi fe reputabat, Qua- 

i * * 1 a#i w/> a H n»i/\frtr JCt Inl/mnPC A4 ii ld( 


luti. 


les procdfiones depotas & (blennis Minas 
perfonahter celebrando, quales praedicationes 
4 C;Cnjce faciebat l ^m in praedicationibus 
* luisomncsadlacryipas prouocabat , mentes 
omnium eleuab^t,.& v, (que ad mortem fufti- 
nendam pro Chrifto pmnes animabat & prae* 
parabat. Taqtum.labprauit, dcita ardens erat, 
quod vut comedebat, dc,parum quafi njbil dor- 
miebat, eitakatiQpenjj Qruciis & fidei Catbo* 
licae.defiderando &exprcitum informando d? 
iliumioao^» i. . 

Wxcttm- .89 Etbreufe^lafioribu^inverbisfiisfan- 
que Qjrtntfl ^% m^dianti.bqs> ^^ fua .copuerlationc 

milites ca- cqram omnibus Iqcepte , tantum fecit quod 
fite/jtHK& paucis diebus ante re^efium Regis a Rhodo, 
Rex& omnes ffcargnes & Nobile? de manu 
Legati deuotiffime & Catholice (acratifiimum 
corpus Dominicam receperunt. i-tin exerci*. 
tu non remanfit fidelis Catholicus » qtn ante 
ttcefium cprpu$ Dominicam npn reciperet, 
Ccd etiam ipfidelcs.Qbriftiani feruiente* in ma*? 
^mdeupti<^ip£poue^ 

agentes. 


eommunt- 


au B ore Philippo Mdzzerio, 153 

agentes. Quot & quanti erant illi homines ar- 
morum, qui anteii confefli non fuerant in de- 
cem vel viginti annis plus aut minus ! Quanti 
etiam illi, qui deuotioniscaufsa ad paffagium 
non venerant, Jgd caufsa vanitatis & auaritiae^ 

& beneficij R *s! certe maior pars exercitus. 

Veraciter Deo mifericorditer infpirante 3 c 
Legato informante , in exercitu omnis vallis 
impleta eft, & omnis mons humiliatus eft, 

90 Sed quid fecit Deus in exercitu fuo 
paruo ? Nam Regis potentia inter Tureos vo- 

laute, Deus tantum timorem & terrorem in Re& ifo^ ' 
cordibus Tureorum incuflit , quod maiores uunt. 
Principes Tureorum , videlicet Dominus de 
Altologo, & ille de Palatio , Ambafliatores, * 
(uosfolennesinRhodum mi/erunt Regi , 8 c 
caftra iua, homines, & vidualia & amicitiam, 

Regi prae/entauerunt per nuntios , & fibi fer- 
qirefub tributo obtulerunt. Quod &faducn 
eft. Magna eft potentia & Dei bonitas, qui 
feruum luum Regem fic honorauit, & corda 
inimicorum eius ad pacem copuertit, 

91 Adueniente autem termino recefliis, 

Rex de loco inimicorum fidei inuafuro fecre*, 
te in concilio ventilato, Deo auxiliante, Le- ; 

gato benedicente, proppfiiit SoldanumBafcy- * 

Ioniae , fandam ciuitatem Ierufalcm& cius 
hereditatem occupantem, non ad caudam fcd 
ad caput inuadere , & versus Alexandriacq 
(pum & Dei exercitum dirigere.Et valefaciens 

Magifoo 


♦ 


, i<?4 Vitis. Petri Thdmajtj 

• * Magiftro Hofpitalis, galeam afcendir. Lega- 
tus vero & omnis exercitus galeas & mauigia 
afcendcrunt, & in portis Rhodi iuxta galeam 
Regis mutuo ie congregauerunt. Mira res a 
Deo mirabilis , & narrandi \^agna ctt gloria 
Domini, & mira, qui ponentes manum ad ara- 
feluit daf triim m fidei Catholicae multitudine retro non 
Jis ex Rho- refpicientes fortificat, augmentat, & roborat. 
*°» Nam Rex' Cypri a Principibus & Chriftianis 
Occidentalibus dereliChis& de/pe&us, nunc 
•* t a Deo fbrtifi catas, & k Legato diuinitus inftru- 

- . Ctus, contra opinionem quafi omnium pafia- 

•* ' gium profecuturus, adeo potentem fe inuenit. 
Nam inter galeas, huifleria, ligna, naues,& alia- 
iiauigia fere centum fecum habuit in experifis 
propriis, quatuor huitferis & aliis paucis naui- 
giis, Erant circa mille Nobiles armati, balifta- 
rtj, & fagittarij j" Se marmarij erant omnes ad 
bellum parati. Totus autem exercitus Regis 
fuit circa decem- millia bellatorum , & circa 
mille & quadringenti equi. Sed ij quid erant- 
contra Soldanum & tantos Saracenos ? Certe 
fatis, quiaDominuSlcfusnobifcum erat, Cru- 
ce praecedente, Viah noftram in omnibus prae- 


t. 


'92, Legatus autem, pcrfortifEcclefiafticis 
totius exercitus affibeiatus , iri galeam Rogis 
afeendit pro bepediCbone gerietali exercitus ; 
Dei fienda. Et afcenfoih em i nem r6ri ‘ldcb'ga- 
fcae, vt ab omni exercitu videri poiTet Rege 

. prope 




i 


tuff ore Philippo Mazzerio. ify' 

prope iplum ftante , & omnibus dantibus & 

Legatum rc/picicntibus, omnibus (ignis & ve- '&• Vetnu 
xillisgalearum& aliorum nauigiorum depofi- cla f'f ola >* 
tis, Legatus quamdam largam & inauditam at- 
que pulcherrimam henedidlionenj n Spiritu 
fan£o incepit, antiquum teftamentum& no- 
uum in benedictione allegando, mpdo naui- 
giaVrriodo arma, modo per(onas,mod 6 mare,, 
oiodo tOtum exercitum benedicendo inJbono- 
re Crucis, & Saracenorum deftrudlionem, au- 
xilium Dei inuocando. Rex vero& omnis ex- 
ercitus Legato deuotiflime ad omnes benedi- 
ctiones capitibus inclinatis refpondebaht , & 
in magna deuotione erant. _ Finita autem be- « „ 

nedi&ione, lignum regale , videlicet quem-- 
dam leonem rubeum magrtum, in galea- Regis 
fubito leuauerunt^& tubis omnis exercitus in- * 
fqnantibus, & vexillis infinitis leuatis vna vo- 
ce terribili in cielum clamauerunt, Deoregra- >, .y u -. > 
tiando, clamantes & dicentes : Viuat,viuat.Pc- atchman-- 
ttus Ierulalem & GyprjRex , contra Sarace- tetotoexet* 
nos infideles. TunoLegatus Regiivalefaciens «*«• 
&ip(um benedicens reuerjfus eft ad galeam; 
fuam, me femper an omnibus aflbciamc. 

a Regem an. 13 6 3. antequam Auenionem abiret, Prm- 
eeps Simon Buccanigta, celer ief Ordines fummu '& qiuji- 
tijftmii honoribus exceperant , omni genere magnificentia • 
profecuti, vt tradunt Petrui Bizarnx & Vbertwt Folietta 
libij.hifl Genuenpf. ' 1 : ' *: 

b Gahxicli Adurno. - . - . « 

c Maximi -f . • 


\$6 Vitu S. TetriThomafij 

c Maxime Dux & Rejpubltca Venetiarum, vti ex Of- 
fer ii Vrbani Pap& confiat. 

d Erat U Raymundtu Berengerim, qui Vinfio i S Matj 
mortuo fuccejjerat. • 

C A P V T XVI 


Alexandria intercepta : dereliEta.Vir 
tus fingu laris S. Fetri m ea expe- 
ditione elucet. 


93 j\ Dhuc nefciebat exercitus, vbiRexire 
**volebat, vel in Turquiam vel in Sy- 
riam, vel in itgyptum. Legatus vero & con- 
cilium lecretura Regis , eius voluntatem 8c 
propolitum fciebant.Rcx autem a portu Rho<r 
di recedendo, (apienter Turgendo, totum exer- 
Signifieat citum versus Turquiam duxit, &inTurquiq 
Etx Alex- aqua dulci quantum volebant noftrileuata, 
0*driju» Rex versus altum pelagum viam fecit. Elon* 
gato ab omni terra omnibus nauigiis, volunta- 
tem luam omnibus mantfeftari fecit , videlicet 
quod versus Alexandriam Deo permittente; 
tendebat, & quod omnes galeas luas ligna or- 
dinata leruando lequerentur, hoc in mandatis 
dabat. Tunc omnes gauili Alexandriam cla- 
mantes vociferabaqt, quali effet quoddam ca- 
ftrum paruum, vel oppidum ipfiim captum re- 
putabant.Sed quid fecit Deus mirabile. in ocu- 
•- lia 


Atittore Philippo Mazzerio. ' 157 
fis noftris, nc manus noftra haec , & nc opus 
humanum videretur ? Eundo & Regem prae- 
cedendo in via nauigia feparata ab inuicem,vt 
pluribus diebus non vifa, ventum profperum 
omnibus habentibus , &t velis in altum quafi 
nobis ludentibus , Deus mirabiliter in quarto 
dic k rcceftu terrae bene mane totum exerci- 
tum in portu Alexandriae congregauit. Mira 
res k Deo : nam marinarij de via jfegypti con- 
/ueti, velut admirantes fa&i numquam talia vi- 
derunt, & remotius valde efle credebant.Sara- 
ceni ver6 exercitum Chriftianorum in portn 
ipforum refpicientes, non modicum admirati 
& turbati fuerunt.Exeuntes autem Saraceni de 
duitate Alexandriae cum multitudine infiniti 
populi, vt portum nobis defenderent, in cam- 
po phalangas /uas coram nobis ordinauerunt. 

94 Erat autem dies Iouis , & hora quafi 
{exta. Sed Rex, vt diftin&e & ordinate inimi- 
cos Crucis inuadere^ , figna fua daret & mo- 
dum bellandi, & quae pertinebant ad. militiam 
ordinaret, confilio ventilato , illo die Iouis re- 
quieuit, &in terram non defcendit. Videntes 
autem Saraceni, quod exercitus Chriftianorum 
ad terram non defccndebat, animati ad terro- 
rem nobis rcputauerunt. Sed Deus nobifcum 
exiftens hoc manifefte fecit ad maiorem vi&o- 
riam& gloriam fui nominis habendam. Stan- 
tibus nobis fic, ftrenuitatem Patris mei Legdti 
&martyrij eius ardentem voluntatem tacere 


intra tpu£ 

triduum 

cbofteUih 


is 


Saraceni 
aciem « m 
flruunti 

4 


quiefeunt 

Chrifhamt 


Jt. Petrea 
Cancella- 
rium ad 
pugnam 
hortatur. 




Saraceni 

•urbem 

triuniunt. 


158 Vita, S. Tetrt Tbomajij 

nonpofTcm. Nara Saraceni in turmis (uls mul- 
tiplicatis fapiencer&ftremie in lictore portus 
ordinati vociferantes , nos ad terram defeen- 
dereexpedantes. Legatus adhuc caufTam ne- 
/ciens noftrae retardationis inimicoj inuaden- 
di, mihi cum magno feruore defiderij claman- 
.do dixit : O frater mi dulciflime Cancellarie, 
in memoriam pa/fionis Domini eamus cum ga- 
.lea noftra, eamus ad terram , tantum vitupe- 
xium fuftincrenon poflura : inuadamus Sara- 
cenos Cruce praecedente , & /equantur. Cru- 
cem omnes galeas noftrce.Ego autem audaciam 
eius, & voluntatem ipfius pro Chrifto morien- 
di confiderans, & non modicum admiran$,ri- 
dendo libi refpondi : Pater mi, adhuc noneft 
hora mortis noftrae , non eft Rora ad terram 
defcendcndircura reuerentia hoc non faciam. 
Ipfc vero tantum triftabatur , qudd Icribere 
non valerem. Ego enim Regi meo, Patris mei 
habebam galeae & ordinationibus regularibus 
.obtemperate, cui omnes obedire habebamus. 
Tunc Saraceni tota die ac node ciuitatem for- 
tificantes & fine numero exercitum (uum in 
littore multiplicanres, de exercitu noftro pa- 
rum curare videbantur, & cum buccinis vexil- 7 
lis eredis , & luminaribus infinitis , in littore 
portus totsl node /uper nos vigtlauerunt, ciui- 
rate circumuallata fuper muros cuftodibus & 
infinitisluminaribus. 

x ^ 

9 S Rex autem & omnis exercitus Chri- 
- - ftianorum 


atittore Philippo MAz,z,erio. 159 
ftianortim ad tra&um baliftae fere cum dimi-. 
dio iuxta Saracenosin portu ftabant,&in Do- 
minum quie/cebant, diem futurum cum gau- 
dio expedantes , & vidoriam a Deo fperan- 
tes. Mane autem fado,& fole in clypeis, ar- 
mis, galeis Chriftianorum,in terrorem Crucis 
inimicorum refplendente , diflinitum fuit per 
Regem & concilium , Deo auxliante, hor& 
tertiarum in terram defccndere debere, & bel- 
lum Dei incipere. Qii tunc vidiffet Patrem &fan{Um 
meum interius & exterius nobiliter armatum, fmantts ' 
fuper eminentiorem locum galcasnoftrae ftan- Cyprios 
tem , Crucem cum ligno Domini in manibus 
tenentem, & exercitum a dextris 8ck iiniftris 
benedicentem ! alta voce omnibus dicendo ’ etrui » 
clamabat : O milites Dei eledi, in Domino & 
fanda Cruce eius confortamini, inimicos eius 
non formidantes, vidoriam a Deo fperantes, 
bellum Dei viriliter agite, quia hodie paradifi 
porcae funt apertae. Tantum benedixit &cla- 
mauit, quod omnium audientium corda con- 
fortauit.Sed bello adueniente,& fagittispluen- 
tibus timuit ire f Certe, Non. NouitDeusi fa- 
ciem eius mutatam, nec aliquod lignum tinio- 
sis vnquam nec in mari nec in terra vidi in eo, 

& tantum ardorem defeendendi in terram ha- 
bebat, quod a fagittis infinite volantibus coo- 
perire fe cum clypeo, me pluries admonente, 
nolebat. Pulfante vero Regis buccina, erada- contr *f a ' 
tim & paullatim fecundum ordinem datum, 

4 . ■ . _• galc# 


i6o Viti S. Petri Thomefij 
galeas & alia nauigia versus terram ^ remigare 
inceperunt. Et appropinquantibus terram, Sa- 
racenis vitra quam credi poffit viriliter portum 
defendentibus, nauigia noftra fagittis coope- 
ruerunt; Tanta enim multitudo fagittaruai 
fuper Chtiftiapos turtt cadebant, ficut pluuii 
fuper terram. Sed contra confuetudinera hu- 
/ manam, Deo defendente,paucoS& quali nui- 
fds laedebant, Pfalmifta dicente : Cadent a la- 
ff&Wfj* ifere tuo mille Scc. 

H ‘ n - 95 Galeis autem terram appropinquanti- 
bus, fcalas, vt in terram defeenderent, in mari 
Hxjcaidut iuxta littus vi armorum proiecerunt. Sed Sa- 
CbriJUani: raceni baliftas noftras non timentes , in mari 
vfqnead pedus intrabant, clypeis eorum coo- 
pertis exitum noftrum viriliter defendebant. 

. . Tandem bello quali horS durante, & Deo be- 
nedicente & Legato, modici de noftrisin ter- 
ram defcenderuric,& forti bello terram acqui- 
Gtracmi f c ndo vidoriam habere inceperunt. Tunc . 
fugtuium chriftiani noftri qui citius poterant in terram 
w * m * delcendebant, & Saraceni versus ciuitatem fu- 
gientes terga verterunt. Noftri vero perle- 
quentes & ipfos occidentes vlque ad portam 
duitatis i pfos perfequebantuf. Saraceni vero 
cum difficultate portas duitatis contra nos 
clauferunt, & tunc pro defenfione fuper mu- 
ros afeenderunt. Magna eft gloria Domini, & 
inifcricordia , & vidoria eius vfque in astcr- 
nura. Certehic vnusex noftris perfequebatur 


kuSiore Philippo Maifterio. i€ i 

mille, & duo fucabant decem millia. Quid 
plura ? Dominus nofter Iefiis Chriftus proptei 
nomen fuum nobis oftehdit maiora & iriaii- 
' dita. Nam Rege armatoriim fidelium circum- mox ea it- 
' ballato, muro ciuitatis appropinquante, cilii- ferta, ver. 
tate finf ingenio & ordine aliqualiter debella- s ** s Ba tyl 4 - 
ta,ad portas ferrea* igne modico polito, infra nem * 
horam Saraceni & Deo percuffi a muros & tur- 4 

res reliquerunt; & animis deficientibus duita- 
te relidi verfus £ Babylonem fugerunt. f 

97 Tunc noftri Chriftiani cUm vexillis 
muros libere afcenderuht,& portis adeo com- 
buftis fine impedimento cum parUo damno 8 c 
quafi cum nullo, Rex, Legatus, & omnis mul- 
titudo Chriftianorum, CrUce priecedcnte, cu 
Uitatem iritraucnint. Et capta eft ciiiitas mi- capitur b 
gna Alexandri® a Chriftiahis, Deo operante, chrifliahii 
t quafi hora nona die Veneris, Odobris mehfe, AlexjiiH* 
anno fexagefimo quinto, c quarta die.QuisIo- * nA l 6 * % 
quetur potentias Domini : timuerant aures in- 6 
fidelium. Notas facite in populis potentias 
eius & mirabilia qu® operatus eft in jfcgypto 
coram nobis, vt enarretii in progenie alteri. 
Recedant vetera de ore veftro, quia Dominus 
Iefusnoftris tcmporibuS populum fuum Chri- 
ftianum exaltauit, & odientes eUm in fugam 
cohuertit. • 

; * 98 Sed v® vae v®! quomodi dolorem 

Patris mei & meum, necnon vituperiumChti- ‘ 

ftianorum narrare incipiam ? feribere nefeio : 

L - arida • 

^ - S 



1 <• • • * r . . A e i 

>■ 162 vitaS. VetrithomAfij 

arida* eft manus noftra , quii vires mihi defi- 
ciant. Caudium & honor Chriftiahorumver- 
fa funt in vituperiunv Exaltatio (ahdae Crucis 
in ignominiam lacrymarum & moeroris. Pi- 
porta per mifericordiam Dei enyfte- 
tium fandae Crucis omnibus aperta : & per a- 
uaritiam, vAnam gloriam & modicam fidem, _ 
iterum claufa. Pro tali dolore quid clamabo? j 
quid plora # bo, & lamentaborpPercuffit Moy- 
fes lapides & fluxerunt aquae , & Deum non 
fandificauit , & ideo terram fandam a Deo 
fibi oftenfam intrare non meruit. Sed heu/ 
heu! non aquam , ied omnia bona mundi a j 
Deo Chriftianis tradita, & via Paradifi patefa- ( 
da , Dominam iEgypti Chrilfiani poflede- ] 
rant; fed Deum non glorifipauerunt : & ideo J 
meruerunt tantum bonum perdere, & ciuita- I 
XecufAnt tem Alexandriae viliter relinquere. Nam ciui- 
milites A tate capta vidoriofiflimus Rex pro cuftodia 
UxxndrU c j u i ta tis tenuit confilium generale: fed adiuto- 
temanen. fes ^ j) e ; feruitores paucos aut nullos inuenit. 

Rex vero cum lacrymis milites magnos, par- | 
f : uos & mediocres, vt fecum remanerent pie ' 

implorabat. Sed ipfi de hoc Regi excufantes, 
& Crucem fandam relinquentes, de receffu’ 
jl& i d eos promptos inoepiebat. Qui tunc Patrem meum 
hortatur Lee ratum dolentem, lacrymantem , & quali 
B- fetrui, deiperatum in caelum clamantem, & vt rema- 
frufira, gerent milites admonentem vidifiet , & ipfos 
y renuentes aodiffet,- certe de fcandalo fidei Ca- 

tholicae 


dnfitore Philippo Mazzerio ,163 
tholiae doluiffet. Quomodo honorem Dei, 
vtilitatem Chriftianorum, & duitatem dleru. ; ^ ■ 
falem iara acquifitam in retentione Alexan- 
dri;», clare oftendebat. Et damnum & vitupe- 
rium Chriftianis inde /ecuturum ipfamrclin- ^ 
quendo infinitis argumentis dcmonftrabat, 

Aliqui vero de exercitu noftro remanere cum 
Rege & Legato prompte offerebant, /ed dia- 
bolo inftigante maiores ipforum impediebant. 

Quid plura?Corda indurata & iniquitate per- . 
ciilfa fuerunt ; & Regem dolentem & Lega- 
tum prae dolore quafi moricntem reprobi vi- 
cerunt, de receiTu concludendo, de Deo de- • : 
fperando , & de potentia eius non confifi, &, 
vi&orias eius inauditas prorfus fuerunt obliti. 

Damnum enim Chriftianorum & noftrunrvi- 
tuperium (cribere non valerem, & meam tri- 
ftitiam renouarem , fed in quadam epiftbJd 
' authentica , manu Patris mei Legati feripta 
. Paps Sc Imperatori dirigenda, cuius tenorin- 
fradfequitur. vt clarius poteft intueri. 

99 Rex vero in concilio fuo vi&us,Dcb tex dolem 
permittente, Alekandriam relinquens, nemine igitur k 
inimicorum per/equente, in galeam quiete ad- Alex “ 
/cendit,& nofter exercitus in nauigiis fe colle- r e fa ££ 7t 
git, Versus Cyprum tendentes, Paradilum re- * 'i 

linquentes, in pelagtnu nauigauerunt. Sed 
quid fecit Deus nobis? Tantam fortunam in 
mari mifit, quia omnia nauigia noftra diuifit» 
forturtana fugiendo & quafi periclitando. Sed 

L 2 qui 


i$4 PitiS • thmaftj 

qui antei timore pcrcufli fine caulsa Alexan- 
tngenti driam reliquerunt, tantUm timorem in mari 
tempeftm habuerunt, qu6d refpirare quafi non poterant. 
*'ufr Hr Tantfim mare timebant, remanfiffe in Alexan- 

Mth dria afife&antcS , & peccatum cognofcentel 
Pater meus mihi quotidie dicebat:Ifta fortuna 
eft Dei vindidfca, quia reli&a eft Alexandria. 

Maiora enim videbitis in tempore, non dubi- 
tetis. Mira res, nam fortuna intumcfccntc, & 
* nemine fc pofTc iuuare, • Pater meus tadus do- 
lore, epiftolam praedicam manu propria feri- 
, * pfit,& ad finem vfque perduxit, & mihi often- 
ditj cuiils tenor feqUitur in hsc verba. 


* fhemus Wxlfingham de rebtti Anglicit , in E duar- 
io m itaferibit, fedpbperam : Non ceperunt nifiva 
i»am partem vrbis, ex vna parte fluuij , quia bra- 
chium quoddam marinam vrbem fetat, reliquam 
partem tenudre pagani. . 

b Vrbem Soldnru regiam. . . 

c Inia tertia die OHobtit, tittetd Ddminiedli E 
ietexnum.it} ubi anno fequenti tnortuta dicitur^ Mar- 
tii fello Epiphani*, 6 lantearij. v 

d Ita Tetrarcha epiftol* ad Philippum Mazxenum. 
Jam, inquit, non tlntum Alexandria, fcd Memphis 
& Antiochia, &Damafcu$ & Babylon Chriftiano- 
tum eflent. Dein addit : Paucorum virtute, quorum, 
tu etiam pars fuifti > illa nobilis ^ciuitas data erat, 
emltdtum fcu ignauia fcu perfidia erepta. 



CAPVt 


tutior* Philippo Mozzerfo. i$J 

C 1 P V T XVII 

Ppiftola S. TetriadVapam ii Impe* 
ratorem, dejuccejfu expeditionis . 

l©oT Icct communis dolor planctu digno* 

JM/catur communijverum quod plus tan- 
git, plus communicat mcerore,& vifccra com- 
punctionis inducit, Et quia ego vfquc in fenp* 

<tam & (eniqm laboraui >& clamans raucus 
factus lum, frequenter lingua'percuticns,cum 
armis non valerem, vt Chnfto fideles milites, <. j 

pugilesl^sv Christi arma (umerent, (cutp 

protecti fidei procederent , & Ierufalem ma* » 

trem noftram , diu fub Agarenorum ritibus» 

imo potius, fecibus , detentam, magna Chri- 

ftianorum negligtfntii & defidia nertinaci\ 

£umnunc,in nouiffimt hora & in fines fecu* 

lorum, ac in termino temporis , Illuftriflimo 

Principe Petro Rege Ierufalem & Cypri, di- 

icurfq laboriofo & impenfis grauiflimjf cura 

(anctiffimo Domino Vrbano Papa V pafla- 

gium procurante , cuius indignus legationis 

functus fui officio , cum multitudine copiosi 

ve ni (Te mus, armato Rege praedicta Capitaneo. Cj*JP s fito* 

praefidente, cum deuotionis affectu,velis infla- 

tis; mari quieto, & vento -proipero, quem Deus tum 

de the/auris. luis produxerat; non per mare 4 ndrmm- 

l 5 & V ^ 


1 


166 vita S. Petri Thomfij « 
irc viderentur, fed potius & manu Dei portari 
line impedimento, diuerfa naiigia , node ac 
diediuifa & ab inuicem non vda, vnadie in 
portu Alexandriae inclufa , nutu potius illius 
qui Petrum fecit ambulate in mare, quam re* 
gimine humano. 

ioi Qjjete indida a meridie vfque ad ter- 
tiam alterius (equentis diei , ante maris egref* 
fum, multitudine infidelium pro egrefTu reii- 
ftente, vt probaret Dominus vires noftras, qui 
fu V virtute paucos de noftris deduxit in lit- 
tiefienditur tore. Quibus terga vertunt infideles, quibus 
in littus: fbga fuit remedium & inclufio intra muros» 

Ezech. js t ex tunc fatis cito fecuta funt vaticinia Eze- 
chielis Prophetae, vt fierent iudicia in iUexan- 
dria, iudicia, inquam, Dei, hominibus ignota, 
Deo cognita, vtnon pollent aggrauati armis 
pergere, muros afcenderc , lapides proiicere, 
irec fagittas baliftis trahere, cfUtbus inimici vbi- 
que tatii in muris quam in turribus , quam ia 
c * hbfpitiisinuentifunt vitra modum. Sed non 
fuit pugna noftra , fed Domini, qui omnibus 
rilirabilibus hic mirabilior eikfmit, narrabitur in 
aeternum. Pugrtauit populus Ifraeliticuscon- 
; *' t£A ; Am4lech,qui non tuebatur muro, Moyfc$ 

ttugabatur,& moriebatur populus, cum ma- 

n Et hic lallari non potuit nec 

Ckriffitz Sacerdos, nec populus , q u i a vix vnius extitit 
narum oc- hor^ ^ilgna, nec in bellando aliquis de noftris 
eijfi capitur mortuusicum ellcnt inexpugnabiles ini- 

Akxajri*. miri 


1 


unet 




tutiore Philippo CM*zzerio. 167 
mici, in homines afcenderqnt primum , nec 
quas vana quaerunt, iadant fe primum in bellis 
praelium quaerentes, quia non fuerunt primi in 
acquirendo, licet in relinquendo pro tali dolo** 
re. Pugnante Iofiie franguntur muri, & intrat 
pppuIus.-Sed hic (6 Deus! ) relinquuntur tur- / 
res vtcaftra, muri vt cattra relinquuntur, vacua 
intrant promifa^i. Quis Scripturarum difeur- 
fus ? nullus fuit hic fidelium occurfus. Ferreas , 

comburuntur portae , gentes traduntur 4 in 
morte, quas non fcruauit Deus fugae forte. Et 
fic capitur ciujtas, vt Parifiiis habitata, vt Ve- 
netiae grata, vtlanua fata,plenadiultiis,iocun- 

da deliciis, fecunda frudfibns, irrigata flumi- 
nibus paradifij frequentata mercatoribus: quae 
erat iEgypti Regina, baculus infidelium > & 
porta fidelium fi tenuiflent, * , 

103 Sed noftrum gaudium verfum ett in dejerifuf, 
ludium: vnde& conturbatus eft venter m eas, 2ggj£ 
3 voce contremuerunt labia mea. Patior, pa- ^ 
tior vehemens., & non eft qui compatiatur af- 
flido. Diulaboraui, laboraui in gemitu meo. 

$ed nunc materiam deduco, gemitus ‘in publi- / ; 

cum profero, ideo verba mea dolore font ple- . 

na. Exitus aquarum deducent oculi mei, & tor- 
rentes effluent lacryfnarum. Sagittae enim Do- 
mini in mefunt. quarurri indignatio ebibit fpi- 
ritummeum. Sed torrentes iniquitatis alienae 
cojnturbauerunt me. V tinam aperiantur cata- 
radae miferi capitis mei* i & totus in lac rymis 

• • L 4 fluuius • 




168 Viti S. Petri TtiomAji t 
fluuiuj. Multis enim folatio funtlaciym*. 
Dolor fiquidem /peciem ignis gerit,quia dunj 
plus tegitur plus reuiuifcit. Si me Dominus in 
amiflione rerum temporalium, aut amicorum 
. morte, aut in affli&ione proprij corporis fta- 
gellalTet, aequanimiter iuftinerem.Secl pla!g«W 
Jentio, quas ad interiora mea peqetrat. Nec 
minus crucior , quam fi quisrilccra mea a me 
violenter auellat. Et quid mirum ? im6 miror, 
fi non morior: quia vidi illata vujnera, ablata 

v foedera, prolata (celfera.O illata yulncra ! vul- 
gus & liuor & plaga tumens: vulnus in facie^i- 
uor infamias, plaga tumens cum infanie. O 
vulnus in facie ! vulnerati enim fuerunt princi- 
cipales , confilium facientes in ynum milites, 
qui videbantur potiores, filmmi, fortiores , v t 
Mattii. • facies in corpore. Qui autem, vt PetrusChrifto 
& e f>* ^ ,ce ^ ant ; oportuerit nos mori t«- 
cum, non te dimittemus. Sed timore percu/fi, 
initatem 11 on ancillas yoce, quia non aftitit, nec aduer- 
torum, qui lariorura pofie, quia nullus potuit nocere. Re- 
2t egemre- Jiquerunt enim eam , de Deo. non confifi, iu 
UMlea? - nullo proqifi, fed ex toto' diffifi , ac fi Deus, 
quosiam introduxerat, fortis non efletprocu- 
ftodia: non attendentes + quod fu per muros 
eius po/uitcuftodes. O liuor infamia! Nonne 
.dicent gentes: Vbi eft Deus eorum? quas ante 
dicebant, yt vero percepi relatu: Deus pugna» 
yit pro cis. nofter Machbmetus victus eft. 
Deus Chriftianprum magnus & fortis eft; de- 


uerticoe - 
ffrunt. 




n 


Atittore Philippo Mazterio . 1 69 

fidens qui apparebat glorio/iis in militibus fuis. cummo- 
Et reddebant teftimonium,qui non nouerunt, > 

ncccxquifiuerunt nomen tuum. Gloria no- 
ftra verA eft in ignominiam. Dies fefticonucr- chrifiiM' 
fifimt in ludum , Abbatum in opprobrium, na: 
homines eius in nihilum. Secundum gloriam 
eius multiplicata eft ignominia eius, fublimitas 
eius conuerA eft in ludum. Et ego vidi heu ! 

& vtquid eft mihi' viuere, cum (it tantus liuof 
in Amise, plaga tumens cum inAnie ? 

10 5 O plagaEcclefiae cum inAnie , quas 
fanari non poteft medicamine ! Heu quis me- 
debitur incantatori h ferpente jpercufTo ? Qui 
debebant modo incantatores, lerpentinos ho- 
mines, membra Arpentis qui noftros decepit ~ ' 

parentes, obmutefeere Acere; veneno percudi, 
dicatis in animo : Non potuerunt ftare, quibus 
maledixit Dominus. O genti peccatrici, filiis Prinr jP e> 
(celeratis, femini Procerum, populo graui ini- ’ 

quirate ! Dereliquerunt te, alienati funt retror- F tMm ^ 
fura. Et fit magnus piandus in Ecclefia quia tuantur* 
vidit vulnera; nec minor, quia attendit ablata 
foedera. Heu dolor infojerabilis ! Numqu^m 
auditus fimilis. ‘Quos Deus coniunxerat,vt ca-< 
peretur ciuitas, diuifit iniquitas. Vnus recedit | 

ab alio, & Ada eft diuifio , contentio inter 
Principes. Et reCe/?erunt b Anglici , qui vide- * 
bantur fortiore s,fada coniurationc cum Prin- 
cipe, cuius ex parentela 8 C dolosa fequela no- 
paen tacere debeo. Sed doleo,quiafuper eo eft difccdunti 
V. ; - , qqercla; 


M 


C/ourUs- 

iritts genc- 
t»se tiaris 
emsleimm 

M& h ' 


w?. 


170 ' . Vita, S. PetriThomafij 

querela :fcmpcr carcbit medela , quia narra- 
turae vulgatur, quod ipfe facit talia, vtfitre- 
li&a Ajexandria.Et maledicunt Catholici mul- 
ti, credatis, & Gallici, & quamplures Teuto- 
nici^ omnes Italici, clamantes: \ T x homini 
illi, per quem fcandulum venit. Melius erat (i 
natus non fuiflfet homo ille. Quia cum voluif* 
fet caput , Rex, refumere vires, velut probus 
pailes, noluerunt hi affiflere : fed cum fuis An- 
glicis , qui nolentes in ciuitate in craftinum 
pernotare deui&a ('ibi poteftis peccatum no- 
tare) fe oftendit abfentare, & omnino fegrega- 
re a Regis confortio, 

104 O dolor ! in medio cum cancellatis 
manibus, vna cum Cancellario , milite vero, 
ftrenuo, dodta, in confilio philofopho , de 
Manieriis,dolente pro miferiis Chriftianorum 
atque fqfpiriis, quife prompte offerebat pro 
turris cuftodia,quae erat magis dubia, cum bra- 
chiis quinquaginta, cum fociis. quadraginta in 
cxpenlis propriis inftantiffime , & cum fletu, 
vt flaremus fine metu inducendo, cumcxem- 
plis, & hoc multis argumentis , quod poterat 
cuftodiri locus nofter.& murus. Et inflabant 
apud Regem cuflodiendi dando legem. De 
noftris verbis non fait cura, fcd fequuntur ni- > 
mis dura : nulla confidentia de Dei potentia, 
imo inceperunt contra fari Admirati, & mur- 
murari. Sed non fuit murmur contra me , de 
quo trjftor maxime, fed contra Dominumjde 

quo. 


auttore Vhilippo xJMazzcYto . 17 1 

quo, credo, elt: iratus Deus iplc & turbatus, & • 

fentict Admiratus Hofpirahs militiae, qui prius 
nec lentendis, neque verbis aliis , hic induci 
potuit, quod remaneret procuftodia ordinis, ttmorem 
nili in Regis agmine, & concedendo negaret, incutit, 
&lic fugam impetraret. Et quia folus ille plu- 
ries habebat quam mille > turbauit non imme- 
rito plures a propolito. Et fic totius exercitus 
eius verbis agitatus recedit quali fugatus. Iplis 
enim timorem incutiens , praedixit multoties , 

quod veniret Soldanus fine mora , quali ca- 
ptans horam. Et tamen licet dantes verecunde 
ante muros, non iocunde , die c fexta recelli- 
mus; nec venilTe quemquam percepimusdmo 
nec intrare muros audebant : tantum nodros 
ij timebant. Sed quia Icribitur, Fugitimpius p r° a * x8 - 
nemine perlequente, verum dixifle nouimus, . 

& in noftris percepimus. Vidimus lic rupta A i ex ^irU 
foedera, & mondraca Icclera. In egrellu vidi- 
mus vanitatem : led percudit cos Deus. Et ma- 
rinanj praecedebant in hymnis, in ilio egrelfu 
tripudiantes : led percudit eos Deus, vt quali 
caeci palpantes parietem, pretiola non inuene- 
tunt, & quae erant lua reliquerunt alienis in 
egredu in inf^dplicat.e, quia non cognouerunt 
Deum; & ideo conqueritur iplc Deus. 

10$ Audite caeli & auribus percipe terra, Ifa.r.». 
quia os Domini locutum eft: filios exaltaui& 
enutriuijipfi autem Ipreuerunt me. Cognouit . . J 

bos polfellbrem luum & alinus praefepe Do- 

mini 




jyi FitaS. Fetri Thomafij 
mini /ui; I/rael autem me non cogriouit, vf* 
dens Deum I/rael, /cilicet populus Chriftiano- 
rum, qui viderat mirabilia in mari fine pericur , 
Jo, in exitu deuhfto populo, in captione ciuita- 
tis.quafi fine obftaculo. Audite caeli & auribus 
jtertatm percipe terra, id eft , P res fidentes Praelati in 
£f~ Ecclefia , & terra, id eft, Principes terreni : 
md [seram quanta fecit nobis Dominus , & praecedite tu 
txptdmmi Summe Pontifex, populum exhortando, in- 
amnuin- dulgentias 'concedendo , thefaurum Ecclefiae 
**** „ exponendo, quia tibi quafi imponitur plaga 

praeiens. Quia fi venifiet populus in fufficicn- 
tia, & prouidifTct de aliquo Ecclefia, nulla ex- 
' cufatio fuifiet , de tanti loci cuftodia. Vide 
; Domine opprobrium npftrum in loco reli&o, 

& attende Dei yrirtutem : quia cum paucis, & 
quafi cum nullis, inimicorum comparatione, 
tradidit tibi' Deus ciuitatem muris circumda- ... 
tam, turribus Ornatam: vbi iEgypti diuitiae, 
vbi iEgypti deliciae, vbi timor eft inconcuftus • 
Agarenorum, qui numqu^m erit di/cuflus.In- 
fta opportune & importune, quia non reftat 
aliquid aliud nifi vt oculos noftros ad te leue- 
mus, vt fiibuenias& fubito cum gente Agare- 
norum confligas : quia timor debilitat cas, 

Deus nos adiuuat. 

& impera- 106 Et tu inui&i/fime Impdfrato.r,ad qtseqa 
mem vt refpiciunt oculi totius Ifrael,vtincipias tu Rex 
tam ipfe Regum & Dominus Dominantium:cu,i Deus. 

fuJcipMt» Salomone /apientiam, pjus Pharaone po«, 

tentiam* 

‘V • 

II It ' 


kitRore Philippo Mazzerio. 173 
tiam, &,vt fama habet, fatis multam pecuniam 
concedit : cui praebebuntRegesauxilium,Vc- 
neti&Ianuenfes& maritimi fufficiens naui- 
gium, Dominus Papa indulgentiarum fuffra- 
gium, & vacabit populus affe&us deuotionc. 

Clerus ieiuniis & oratione, totus mundus in 
collatione. Oftende Domine potentiam tuam, 
i6c veni, & libera hos. libera fandam duitatem 
Ierufalera, quas tanto tempore fuit ancilla. Ad 
te clamauit, & clamor eius vfque ad aures per- 
tienit Domini Sabaoth : quia fi non exaudieris oticum 
Sc audieris, timeo, & non ego folus, fed multi mmutur 
mecum, vtirafcatur Dominus contra te, & per *&«*»**» 
casante tempus. Infigniuit enim te Dominus* mm * 
tot infigniis, dotauit te totpriuilegiis, vitra & 

(tipra omnes praedeceffores,vt merito & ex de* 
bito recognofcere debeas , & in illo quod eft £ . 

Cbi magis gratum , vt recuperes locum fuurn 
de Ierufalem, & ibi fiat facrificium illibatum 
& vefpertinum. Quod tibi concedatur peff 
Deum viuum & trinum, Arnen. 

- < ^ "v * . ^ Mi < 

a WdlfmghAmut : perempta illic non modica mul- 
titudine paganbrum. 

b idem : Interfuerunt plures Anglici & Aquitani- 
ci, referentes in Anglian»& Aquitaniam pannos au. 
reos & holotericos, (plcndoreique gemmarum ex6- . 
ticos, in tcftimoniuta tantae vi&oria: illic fadz, 
v C • Hinc Petrarch* in epifi. ad lonnntm Boccatium afje- 
tit, animum Regi non defuifle, fed a comioatu ex 
Tranfalpinis maxime gentibus collefto defertum, 
ye qui pium Regem non pietate # fed cupiditate ie- 

querentur, T - v. ; 


;» t^4 VitaS.retriThomafij 

cjncretttnr, collegis fpoliis abiero. G)uii.lem TttrOr- 
tha plutibut in epiflol a ad Philippum Alnzzerium exag- 
i gerat. 

d idem Walfinghamus.: quarto dic captionis eius 
vel quinto, recedentes illadi duitatem depraedatam 
incredulis reliquerunt. 

f' 1 ' 

C A P V x XVIII 

W r j±'’ /«'♦*<' f • . . • ' * -3 

,*7 *♦ * *•' • 'l i , *■•.«. . ' 

Reditus clajjls *in Cyprum, S , Petri , 

r , gritudo . 

*'*•, • * r ‘ / 

* * * 1 ’ » ■* 

m Cyprum' ^npAndctti cum in finito periculo exerci- 
i tu noftrodiuifo , & ah inuicem non 
cumclafle v jfb, Cyprum Rex applicuit, & vnacum Lc- 
S. Petrus, g ato Nicofiae afcendit. Tunc Legatus pofepu- 
0 filium artem fuam recepit , & ad gratiarum 
asiones Deo fiendas Regem & omnes adrno- 
fupblicatio - nuit, proceffionem vniucrfalcm ordinando, & 
nes uuiicit ibi praedicando de vi&oria Alexandriae Deo 
ingratiori regradando, regnum Cyprium de guarra in- 
M&onem: ce p t £ cun Soldano & paifagio inchoato pie 

confortauit. Tunc Rex determinato confilio, 
quod ad fiimmum Pontificem iret, & quas fa- 
&a erant referret, & ad iutorium peteret, Le- 
ie&matur gatum dulciter rogauir. Qui libenter annuens 
md Pontifi- & femper pro fide laborare defiderans , Am- 
eemLega- ^ a {j a ta a Rege plene accepta, & Regi valefa- 
**“’* ‘ ciens najiigauit. 

108 Tunc falfi &auari mercatores Alex- 

andriam 


dtittore Thilippo Mazterio. 175 
andriam ire f olebant * & pacem lingularem 
cum Soldano facere proponebant. Legatus ve- 
ro ifta audiens , aggrauatus& fortiter dolens 
gcnefaliter omnes mercimonia facientes in ter- 
ra Soldani a excommunicauit. Sed vide ma- 
gnum miraculum inde cito fecuturum. Nam 
quidam Venetus , paruipendens fententiam 
Legati, cum vna galea versus Alexandriani 
Viam arripuit, fed tantam fortunam a Deo ha- 
buit, quod reuerfuseft in Cyprum & ibi peri- 
ditault naufragium faciens, galeam, & quid- 
quid habebat perdidit, & vix euafit. Et vfque 
hodie fententia praedidta operante, plura & 
plura nauigia vndique venientia Alexandriani 
caufsd mercimonij merunt, & quafi Omnes pe- 
riclitauerunt,& illorum qui viuus euafit a SaA- 
cen is captus fuit. 

109 Aliud miraculum mirabile. Nam Pa- 
ter meus in fortuna magna uaihi dixerat, quod 
maiora viderem de illis , qui fuerunt cauda, 
quod relifta fuit ^lexandria. Na'm illi a regno 
Cypri Versus Pontum redeuntes, fere per mil- 
le milliaria nauigauerunt, & adeo fortuna per- 
cudi & ipsa ducente coram Ale xandria iterum 
iuerunt, & Cyprum profalute reuerfi funt.Et 
poft ter quater de Cypro recelferunt, fed for- 
tuna inualefcente, & Deo mare tribulante, 8 C 
furorem fuum prasdi&isoftendeate, iterum 
Cyprum reuerfi funt. Tantum timorem & tan- 
ta pericula aded tranfierunt, quod pri&s Alex- 

andrias 


Negotian- 
tes in tertii 
Soldani ex- 
communi- 
cat: 


contemni • 
tes diurni - 
t tu punid- 
tur. 


Varie la- 
ciantur qut 
cauffa fue- 
rant rehEU 
AlexadrU, 




1 PitdS. Petri thomafij 

andriae remanere, ficut credo, fi*ptem annis ili 
cordibus filis elegifienf.Et vix in quatuor meri- 
libusii regno Cypri omnino recedere potud- 
tunt : nec laetitiam eordialem credendum eft 
confcientia remordente vnquam habebunt. 
Ifta memoriae duxi fcribendum, vt opera Dei 
manifeftentur, & quaerentes Deum & Crucis 
myfterium toto & puro corde , ficut Pater 
meus Legatus fuo tempore fecit, exaltentur <3c 
in Deum glorificentur. 

no Tempus enimpropeeft, Vt ad trifti- 
tiam meam reuertar , dolorem meum reno- 
uando, & cum lacrymis feribendo. O fortuna 
tua tota amaritudine repleta ! Cor meum & 
vifcera njea nunc amaricando perietrauit, ficut 
In Alcxandria Domino mc o f ecit * 
tuna, /ed Dominus Iefiis Chriftus omnipo- 
tens, miJfericors & metuendus, qui animas fud- 
tum fidelium viycentcshunc mundum pollu- 
tum a corpulculo (egregat , & in caelum glori- 
ficat. Deus enim laborem Patris mei Legati 
pie refpritit , & quomodb Velut alter Paulus j 
nomen fiium coram Regib.us& Principibus 
ftrenue portauit, Crucem ian&ara , & Eccle- 
fiam fiium multiplicando exaltauit. Nam pec- 
catis noftris imminentibus, & gratias Dei non 
cognofcentibus. Patrem rioftrum £ nobis leua- 
tiit, & me filium fiium defolatum dimifit. Sed 
vt finem iuum gloriofiira, temporibus noftris 
inauditum, in omnibus fidelibus manifeftettir, 

; inferius 


auftore Vhilippo Mazzerio. 1 77 
inferius declarabo , ad laudem & honorem B. Petru 1 
ipfius Domini meilefu Chrifti, & memoriam 
ipfius Leg^ji, & inftrudionem proximi. Pater 
vero meus felida Alexandria vique ad finem Uxandrtf. 
fuumgloriofum numqu£m,ficut confueuerat, 
laetus fuit, tantam amaritudinem in corde fuo 
portauit, quod mortem , fi a Deo efTet, afFe- 
dabat, ficut clare patet in epiftola fua fupra- 
dida. Ipfe vero in Famagufta ad viam Curiae 
Romanae fe praeparabat, & galeam fuam expe- 
diendam expedabat. Ego autem £ Domino 
meo Rege cum ipfo ire ordinatus eram , cum 
Rege ftans litteras Patris mei fieri faciebam^ 

111 Adueniente vero die NatiuitatisSal- 
uatoris, Pater meus femper magna officia diui- 
na perfbnaliter celebrans, in vigilia Natiuita- 0 fp c i a rv. 
tis Domini Famaguftae de ecclefia Carmelita- ekfiafiica 
rum, vbi hofpitabatur, ad ecclefiam maiorem inNatitti* 
pedes in magno luto pro matutinis foienniter tme Chnfi* 
celebrandis iuit. Et indutus Pontificahbus>mf- 
tra femper in capite, matutinas celebrauit, ac 
tres Midas folennes cum nota feftiue, St eun- 
do, celebrando, redeundo, frigore percufTus 
fuit. Nam ipfe ieiuniis, vigiliis & dolore fcotus 
maceratus erat. Et nec alia veftimenta contra 
; frigus qu^m aeftate portare volebat. Tunc fri- in magno 
gore tadus, aliqualiter fe alteratum fenfit, & frigoro 
de hoc non curauit. S^d quid fecit? Omnibus 
feftis Natale fequentibus MifTas in Pontificali, 
bus celebrabat, & totus ardens in cultu diuino 

M- perfonaa 




i j$ Vltx S. Petri Thomafij 
perfon® fu® iam ta<2® non parcens, dic fabba* 
h ti Natale Domini b fcquentis de ecclefia Car- 
melitarum nudis pedibus in magno luto extra 
e ciuitatem ad ecclefiam beat® Mali® de c Ce- 
xudupedi- n a iuit. Ibique in Pontificalibus & nudis pe- 
btu incedit: Jjbus fuper lapidem ftahs , Miftam (biennem 

nntrakit- celebrauit. Et quando (®pe a /uis reprehende- 
batur, eis refpondebat dicens .‘Quomodo an- 
tiqui Patres in eremo nudis pedibus continue 
erant ambulantes ? Adueniente vero die Do- 
► minico & die Lun®, aggrauatusMiifam quo- 
tidie celebrabat, & infirmitatem Tuam quafi oc- 
cultare fuis videbatur. 

1 12 Die autem Martis febris eum fortiter 
arripuit, & facie mutata familia f'ua de ipfo du- 
vifitatur a bitaqit, & ftatim miferunt pro me. Ego vero 
Cancella- cum gaudio mqdico citius qud potui Famagu- 
riocum ftam die Mercurij fequenti veni, & medicum 
medico re- re gj u m mecum duxi. Pater meus tunc fatis be- 
ne ftabat, & non inueni eum ira aggrauatunl, 
ficut mihi di&um fuerat. Et cum eo ficti vfque 
ad diem d (abbati & medico regio curam ipfius 
impofui. Die autem (abbati ipfe me compulit 
ad Regem reuerti, & negotia fua & mea pro 
itinere & litteras expedire, dicens mihi, quod 
' bene ftabat , & quod cito recedercmus.^Ego 
veroinuitus abeo recc(li,& parcat mihi Deus, 
quia male feci: fed voluntatem eius, ficut no- 
uitDeus, femper adimplere defiderabam.An- 
tereceffum meum ab eo, folum me vocauit,& 


■ 


|*»i 


cum 


X . 


tuitore Philippo Mdzze fio. • 

cum quadam cari*te feruenti , qua mc indi- 
gnum & non plene cognofcentem amabat, vi- Mivitdni 
tam & peccata (ua cum mirabili contritione t uam n * f * 
familiariter mihi narrabat^Quae peccata (ua iu- vnt ' 
dicio meo non reputabam, nec reputo attentis 
cifcumftantiis. Ego vero, quod mihi infpira- 
bat Deus, (ibi confolando dicebam. Tunc fa- 
miliariter mihi dixit : Frater mi, ego fum pec- 
cator magnus , (ed habeo bonum Iudicem, 
pium & mi(ericordem,Deum meum, ad quem 
recurro, & de venia non defpero. Iftis auditis 
verbis de eo multum timui ; (ed quia mihi di- 
cebat, quod ben£ ftabat , de difpodtione do- 
mus fuae ei loqui non praefumebam.Ipie autem 
tunc mihi prophetice dixit : Eatis, vt cito pdC. 

(itis redire, quia omni ifta/cptimana aduenien- 
te intendo recedere, ficut Deo iubehte fecit* 


a PValftnghamtts : omnia genera fpederdm rran£ 
marinarum ( id eli aromatum ) diu pdftharc & rariora 
& cariora fulre. 

b 17 . Decembris, feflo S.loannis EuangelijU, rumpo - 
ftridieNathtitatisyVt interpretatur VVaddingus num. 
citmfejlum Natiuitatis inciderit in diem lotus, 
c IVaddingus, Cana. 

d }. lanuarija?ki} 60 < yi-t 


M 


capvt 


.51 


if - j * 3f** 




/ 


1S0 Vita S. Petri T bomafij 

C A P V T* XIX TR 

r; P raparatio S . Petri ad mortem . 7 ^- 

mentum . 

• i 

Hortem 113TLI0 dic fabbati, me ab eo recedente, ipfe 
dr#*- Amcepitaggrauari,& Spiritu fan&oreue- 
»««*/**- J aotc , dare mortem fuam cognouit. Ab illa 
■* hora non fuit aliquis , qui in eo folum vnum 

fignum terroris mortis in verbis fuis cognofce- 
ret : imo tantam lapiendam, difcretionem, Sc 
fecuritatera in eo vigere & crefcere tunc often- 
dit, quod numquam in vita fua tantum oftcn- 
deret. Illo tunc ciuitatis Magnates ipfum vifi- 
tauerunt, inter quos Dominus Petrus Marcel- 
li Regis Cypri Camerarius affuit: cui Pater 
meus prophetice clare dixit: Domine Petre 
faciatis praeparare galeam , quia die Mercurij 
omnino recedam. Aduenientc autem die Do- 
minica circa horam tertiam , Fratrem Arnol- 
a dum a de Solino Ordinis fui , Confeflorem 
generalem fbum vocauit : & cum magna diligentia, con- . 
ayfifme tr j t j one mirabili, & lacrymarum enufione, lon- j 
gam generalem & particularem confeflionem 
fecit. Pofteii ab ipfo fuo Confeffore Miffam 
* deuotiflime audiuit, & totam familiam fuam 
coram co communicari fecit,eifque quamdam 

admirabilem praedicationen; fecit ; & quod be- 
ne 


: ;.:,V ; : .t 

m;.. ffty -1? m r h » ;• 

atiBorc Fh Hippo CM/tzzerio. iS r 
ne cum Deo ftarent dulciter admonuit. Sed 
quis verba fua diuina fcribere valeret ? Certe 
impoflibile foret. 

114 Sermone vero ad familiam omnibus 
flentibus completo, iuflit apportari vnum fac» 
cum vilem & abominabilem, & cum clara vo- 
ce dixit: Ifta eft veftis candida & iocunda,cum 
quaChriftiani fepeliri debent, faecum quali 
b iocale fuper caput eius ponens. Tanta mira- b 
bilia deuotionis& contritionis dicendo, quod 
omnes inundatione lacrymarum fluerent. Et funem fib* 
tunc ipfe pietate humana coadus fortiflime 
fleuit. Deinde coram omnibus fecit afferri v- * 
nara chordam, & eam pofuit ad cofum fiium, 
ligando & ftringendo chordam per os eius 
cum magna contritione dicendo : Non fufficit 
ifta chorda tali peccatori, ficut ego fura: parua 
eft enim ad caftigandum talem peccatorem. 

O quotiens, ait; cum lingua mea falsa offendi deponitta- 
Deum meum ! Tunc iuffic feipfiim deponi in ^ um *■* 
terram, & in terra iacens familiae fuae alium fe- 
cit fermonem mirabiliter femper concluden- 
do,quod cuni Deo bene effent,*& quod fi hoc 
facerent, Deus eos bene prouideret, dulciter 
eis promittebat. Tunc ad lignum Crucis fe 
conuertit adorando, ofculando, & mirabilia 
dicendo, & manibus iundis veniam deuotiffi- 
noe petiit omnibus familiaribus fuis, omnes ad 
iacry mas prouocandp , & dicendo : O fratres 
ffiei & amici, quantos labores Sc pericula in fer- a J tutt 

M 5 uitio 





y ; 


/ 


i8* * VitA S, Petri Thomafij 

liitio meo fiiftinuiftis, famem , fitim & frigus, 
fortunas, 8c tribulationes. Non honoraui vos, 
nec tradaui, nec procuraui, ficut debuiffem ; 
dulciter me & mores meos fiiftinuiftis. O quo- 
tiens in periculo mortis pofiii vos ! Ouomodo 
poffem vobis retribuere? parcatis mihi, parca- 
tis. Familia vero prae abundantia lacrymarum 
<i refpondere non poterat. 

11 $ Tunciuffit iibi afferri facrati/Smurn 
(urat adfe corpus Domini, quod erat fuper altare coram 


m 


dtftrrri 
tcrpu* 
Chrilti : 


ipfb, per Confefforem fuum, & manibus iun- 
dis coram Sacramento lftam orationem legit: 
Deus propitius efto mihi peccatori. Et deud- 
tiflime dixit poftea articulos fidei figillatim, 
mature, & cum quadam magna reuerentia alte 
confefluseft cum contritione ardenti & flenti, 
dicendo qu6d fi in aliquibus dogmatizaflet vel 
aliquam quaeftionemfiue dida aliqua contra 
fichjra- fidem Catholicam, praecepta fandae Ecclefiae 
ftjponcm difputando, loquendo , conferendo, vel alio 
•r * * ' quocumque modo caufsa yapitatis, fimplicita- 

tis, coram Dep fuo toto cofde reuocabat.Qui- 
bus didis ait .-Domine non fora dignus &c. 
Aue falus &c. quae omnia cum magna deuo- 
tione dixit,- & reuerpnter deuotiffime, in fi- 
de non fida communicauit. Quo fado fatis 
citoip/um fuper ledum fuum fedendprepQ- 
fuerunt. ConfefTor vero fuus, & nobilis yir 
Hugnedus deMaymmon Patris mei magiftef 
hp/pitij,ipfum patrem meum Legatum co^- 

fplantcs, 


communi- 

c#i 


A 


V 


nu&orc Philippo Mnzzerto. 183 
folantes, chordam liue funem decollo luo le-- 
uarc voluerunt. Quibus dixit : Abfit,abfit,non 
leuetiseam, Iftarioneft condigna retributio, 
peccatis meis. Si non timerem Deum meum, 
bene facerem aliud cadaueri meo, quod tan- 
tum peccauit contra Deum luum: iuffitquc 
familiae , vt iplum aliquantulum requiefeere 
dimitteret, & quod optime ftabat. Quod 8 C 
fa&um elh 

iiS’ Ab illa hor£ femper tenebat oculos 
fuosfurfum Contemplando, dixitque : Heu, .> 

quare receflit Cancellarius? Tunc venerunt ad 
eum duo Sacerdotes deuoti, caulsa viiitandi. 

Dominus IcilicctBarnardus Groflarius Papae, 

& Dominus Petrus eius locius. Quibus Paiter V. 
meus dixit:Bene fto, fed oretis Deum pro me ? • 

Ac quod fibi placeat me liberari ab idis latrun- 
culis, id eil:, daemonibus. Hos videbat in acie 
aduersus pedes ledi. Rurfus dixit: Beata Vir- 
go Maria ipfbs c timuit, orate pro me. Iuflit c 
igitur accipere Crucem luam, quae portabatur videt tur- 
ctoram eo, ad caput ledi exifteiitem , & fecit dA ~ 
eam poni ad parietem ad pedes leCti, vbivide- 
Bat latrunculos, & ftatira receflerunt ab oculis virgine, 6 * 
cius. „ cruce fit- 

,117 Illo turlc familia cpnuocata, omnibus g*” tur - 
ianuis apertis , coram amnibus per Notarium 
authenticum diftinde, mature, & lapientiflf- • 
me ordinationem luam & vltimam volunta- 
tem, mente limus 8 c intelledu vigente, fecit & 

M 4 prdinauit. 


Condit te- 
J lamentum 
fapientijfi- 


me. 


Cancella- 
rium con- 
stituit te- 
Jlamentt 
Jut execH- 
totem, 

♦ 


v >- 


Wv 

;rv 


184 Vita S. Petri Thomafij 
ordinault. Sicut mirabiliter apparet in tefta- 
mento ipfius fcripto, in quo memoria eius, fa- 
pientia, deuotio, & Spiritus fandi gratia ma- 
nifefte declarantur.Et vere fecundum opinio- 
nem Archftpifcopi Nicofenfis dicentis, quod 
ipfe Legatus in plena fanitate fua de difpofitio- 
ne bonorum fuorum non ordinafTet ita com- 
plete, ficut fecit. Confeflor vero fuus fibi pe- 
tiit, quem vel quos CommifTarios habere vo- 
lebat. Ipfe vero irefpondic cum quodam ma- 
gno & cordiali fufpirio, dicens : Alids feci & 
conftitui pugilem meum Cancellarium, fibique 
bona a Deo fibi comroifla corpus & animam 
recommendaui, & iterum ipfum volo. O Pa- 
ter mi amantiflime, quomodo pofTem ifta fcri- 
bere linelacrymarum inundatione, caritatem 
mihi impenfam commemorans ? Certe non. 
Tunc ad admonitionem fapdam Confefforis 
lui Dominum Archiepifcopum Nicofenfem, 
& Dominum Berengarium Gregorenfem,Ni- 
cofienfem Decanum & Papas Colledorem, 
CommiiTarios fuos conftituit , necnon& me 
dolentem & miferum filium fuum. 

118 Quid enim ordinauit de fepultura fua? 
Humiles audite.Ille vero qui ab omnibus Chri- 
ftianis Orientalibus velutPapa, fi fas didice- 
re, quia locum eius tenens , propter fandam 
luam conuerfationem reputabatur, & quafi ad- 
orabatur , humilis femper in vita , humilita- 
tem non. modicam in fine oftendit,pompo/ara 

fepulturam 


■m 


< 


auftore Fhilippo Mazzerio. 18 ? 
fepulturam abominando, dicens : Sepelite me u&etfi m 
in introitu chori , vt omnes homines cadauer chori j-^ 
meum calcare poffint& debeant, & etiam, fi Uri.vtab 
poflibile eft, capreae & canes. O quanta humi- omnibus 
litas ! Ordinatis vero per ipfum fapienter o- calcetur: 
mnibus, quae ad illum diem Dominicum per- 
tinebant, Pater meus illa node quieuit, & fa- 
milia ad quiefcendum iuit. Die vero Lunae in 
mane Hugnedus praedidus magifter hofpitij 
ad ipfum vemti Cui Pater meus, ipfum per ma- 
nus tenens, motus pietate humana, quia ipfum 
diligebat, dixit : Fadum eft de me fecundum 
voluntatem Dei mei ; amplius non ibimus li- 
mul. Mandetis, mandetis pro fratre ijieo Can- 
cellario. Illo die toto aggrauabatur febri ter- 
tiana duplici, & vifitabatur illa die a multis, qui w 

ipfum valde aggrauabant , quia omnibus ref» 
pondebat. Inter quos Conftantino Chiquoli 
cum Venetis & amico fuo fallaciasfeculi agno- 
fcens, dixit .- Amodo & deinceps in hoc mun- numquam 
do non bene fto : tempus eft recedendi. No- dicit fe mo- 
tandum eft, quod in infirmitate fua vfque in rtt ^ rum, ir 
finem numquam exiuit de ore fuo qu§d mo- l ur ^ ecc ^ 
reretur, fed femper dicebat : Recedam, rece- 
dere intendo, recedere debeo. ' Y 

iis? O quotiens Deo verbum B. Martini 
dixerat : Domine fi adhuc populo tuo /um ne- 
cd!arius,non recufo laborem ! O quotiens cum egregtk ai 
multis confolantibus, a Spiritu fando confor- mortem 
Catus, & mortem corporalem paruipendens* re h naiu4 > 

dicebat : 




sj’ 1 
W V 


tutatur 

horas lege . 
re, quas 
pumquam 
tmiferat: 


t 


I 


fettt extre- 
mam un- 
ctionem: 


ry. 


f SfrXyrr 






■ 'Ja»r 


1 86 V it a S. Tctri Thomrfij 

dicebat : Eadem eft mihi mors& vita. Si enim 
DeoncceflariusfunvpropafTagio, & laborare 
debeo, contentus fum viuere j & fi non furn 
neceflarids,de morte conrcntor.Mihiidem eft, 
fiat voluntas Dei mei Iefu Chrifti. Illo die ter 
incepit horas ftias dicere , & infirmitate inua- 
lefcente , intelle&u claro /emper remanente, 
complere non potuit, dix-itque Confefiori fuo, 
quod horas fiias pro ipfo & coram ipfo dice- 
ret, quod & fecit* Et cumquodam dolore pa-» 
Hm confefifus eft , quod h die profeflionis fu » 
in ordine fuo B. Maria Dei Genitricis de 
Monte Carmeli , numquam horas fuas prae- 
termifit, f ec pro infirmitate, nec in terra, neo 
in mari, nec pro aliquo imminenti periculo. 

120 Tranfacfto illo die, fequenti no&e cir- 
ca horam quintam duas candelas albas bene- 
dicas coram eo accendi fecit. Hora verofext* 
noCis mifit Confefiorem fuum pro d Epi/co- 
po Laudunenfi Vicario inFamagufta, vtcum 
omni Clero Ecclefiae maioris ad eum veniret, 
& facrum oleum indutus Pontificalibus fecum 
apponeret. Interim vero omnem familiam 
fuam coram fe vocari fecic, & prascepit omnia 
oftia domus & cameras aperiri. Illo tunc iuflifi 
libi afferri Pontificale , & quafi infirmitatem, 
nefeiens, cum manu propria officium vnCio- 
nis quaffiuit & inucnit. Fecitque totum offi- 
cium vndionis diftincfte legere, antequam E- 
pilcopus Vicaf ius veniret, & fccicfe deponi in 


. 


4 


i 


4 


v.r- 


i 


aufl ore Philippo Mazzerio. 187- 

tcrra cum facco praedido fuper caput, in pace omnta ipje- 
expedansEpifcopum.Cum autem aduentum 
Epifcopi audiret , praecepit omnia luminaria ’ , 
domus accendi, & fecit fibi afferri aquam be- 
nedidam iuxta fe & crucem. Adueniente au- 
tem Epifcopo cum omni Clero, ficutprae- 
ccperat, & in camera intrantibus , Epifcopus 

f unibus flexis Dominum Legatun) falutauit. 

‘ater meus vero non refpondit. Incepit quafi 
alta voce totus fanus dicere : Domine ne in fu- > 

rore tuo arguas me &c. & folus aliis refpon- 
dentibus vfque ad medium feptera pfalmorum ipfemet 7*’ 
dixit, 8c intelledu animi clarefccnte & vigen- pfamosl** 
te, fed potentia humana aliqualiter .deficien-. 
te, fecit fignum manu fua Domino Epifcopo, 
vt fecum diceret. Qmd dt fecit. Et fic cum 
multis ia crymjs & deuotione inaudita comple-, 
uit omnes feptem pfalmos cum letania, omni- 
bus gementibus & lamentantibus. Tunc Epi- 
fcopus folenniter <Sc complete ipfiim inunxit. 

Domino Legato refpondente fibi,& illam tu- tunica vili 
nicam. vilem & immundum (capulare, quibus &f ca P u l*- 
indutus erat ad carnem, ne homines viderent, c * rn * 
pro pofle fuo cooperiebat & ablcondebat. Ot- 
ficio vero vndionis completo, Eater meus dc- 
potiflime dixit Confiteor 5 & Epifcopus fecit 
fibiabfolutionem. 

12^ Epifcopo, Clero, & familiae, & omni- p e tit ab * 
bus tunc humiliter veniam petiit , dicens: Si omnibus 
^li^uundo vos aggra.uaui , vel. dilplicui, ofii- ventam : . 

'cium 


dat omni- 
bw benedi- 
ctorum. 



*K>Vi SA\ 
• • ■' ■ \ 





* r 

* • 

locale. 


l88 Vit&S. Petri Thomafij ■ 

dum mihi commifliim exercendo ; parcatis, 
parcatis, parcatis , & omnibus exiftentibusin 
Cypro & alibi fecundum quod vobis occur- 
ret, nomine meo veniam petatis. Qujbus audi- 
tis ConfefTor fuus & omnes aftantes fandum 
Patrem audientes, Iacrymis fluentes vnanimi- 
ter clamare coeperunt, dicentes: Pater, Pater, 

<fa nobis benedidionem tuam. Ipfe vero Epi- 
/copo& omnibus aftantibusin terram genibus 
flexis fandam benedidionem dedit, dicens : 
Benedidio Dei Patris omnipotentis & Filij 
& Spiritus fandi defcend at fiipervos&ma- i 
neat femper, & aqua benedida manu propria 
afperfit. Tunc Epifcopus cum Iacrymis non i 
modicis Patrem meum exhortatus eft,vt fupra ' 
fedum portari fe iukeret. Qui recondit alt2 
voce, & quafi cantando, dicens : Non decet 
hominem Chriftianum mori nifi in cinere Sc •; 
cilicio : & hoc bis dixit. Pofted dixit Epifco- 
po : Recedatis , quia confolatus fum & bene 
flo rleuauitque oculos fuos furfum, &fignum 
cum manu fecit,& dixit : O vosalij maledidi, 
modo non habetis poteftatera mecum , quia 
nunc bene fto cum Creatore meo Iesv Chri- 
sto. Quo dido receflerunt Epifcopus, & o- 
mnis Clerus, pie flentes & lamentantes tantum 
Patrem, & repofitus eft fuper ledum. 

a VVaddingtu, de Solinis, Lezjtna , Arnoldum feu 
Andream Soljne. 

. b id ejl, monile, gemma, & Jrmilia fretiofa, qui ioco & 

inani 


auttore Vh Hippo Mazzerio. 189 

fami voluptati infer uiunt. 
c idejly timore perculir. 

d Erat tum Laudunenfts Epifcopus Gaufridus le Mein* 
gre Boucicault, e Decano Turonenfi creatut anno 
mortuu s Bononia anno 1570. Ab hoc diuerfus eft Gaufti - g-r 
dusle Meingre, frater Ioannts Boucicault Marefcalci : qui Lruidti- # 
di Hi Epifcopi, ex fratre itidem Marefcalco nepotes , & b&re- r 

des fuerunt. Ext ant pofhemi Boucicault getta olim confert- nC ° S ’ 
pta } & d Theodoro Qodefroy anno 1 6 1 o in lucem dat A. 




C A P V T XX 


* * Vius S.Vetri obitus. 

T L . . * ‘ ♦ 

Vnc praecepit quod legerentur pallio- j^et/lbi 
nes coram$o > & pluries fane corrige- pafJnn 
bat & emendabat legentem Sacerdotem, cum legi'. 
tanta di/cretione & maturitate , quod omnes 
videntes &, audientes velut amentes fac5ti funt. , 
Tunc familia ab ipfo rece/fit,& ipfum requie- 
lcentem dimifit. Ante diem vero illius nodis 
Pater meus verbum Sapientis commemorans, 

Non erit merces /erui tui vfque advefperam Deut. 14.' 
apud tej conuocari fecit coram fe totam fami- 
miliam, & fecit fibi afferri vnam cafletam, in 
quaerant mille floreni minus quinque vel fex, 
quam pecuniam propria naanu diuiut omnibus 
familiaribus fuis, fecundum quod ordinauerat 
vnicuiquc in teftamento fiio, fiue in vltima vo- 4^0^*" 
luntatc. Et hoc cum tanta difcretione & pieta- p ren0f: 
te & maturitate, quod omnes mirabamur, & 

iterum 


i 




Jfteiieot 

dimittit: 


tfjoTt non 
umet : 


tyo VitaS. Petri Thomafij 
iterum eos remifit^ fe,& requieuit fempcrag- 
grauando. Mirabantur autem omnes in eo de 
duobus; primo de taura (apientia & difcretio- 
ne in homine moricnte.Secundo quod illa ani- 
ma benedi&a in illo corpufculo vacuo huma- 
nas potentiae tam diu remanebat : non erat illi 
nifi cutis, nerui, &offa. Sed quare voluit hoc 
Deus facere, & tamdiu animam in corpufcu- 
lo retinere? Certe pie credo, vt propheta fuus 
fidelis inueniretur; prophetauerat enim diem 
recefTus fui ad Dominum; vt etiam fpeciali mi* 
fericordia Dei meruerim videte, quem tantum 
amabam, ante obitum fuum gloriofum , ficut 
ante prophetauerat : & in tranfitu fuo mirabili 
ego peccator & indignus^lius fuus aedificarer, 
& omnes videntes & audientes tranfitum eius 
ab hoc mundo. 

* 123 Die autem Martis, quaB erat dies Epi- 

phaniae, adueniente , venerunt medici Regij 
confortantes eum & confblantes,fed non fecit 
mentionem de eis,quafi dicendo; Medicis tem- 
poralibus non indigeo : habeo enim medicum 
meum mecura fpintualem Iesvm Christvm, 
qui me iam fanauit; ipfum appeto, & cum ipfo 
bene fto.Vere relatu omnium mortem tempo- 
ralem tantum ipfe timebat, ficut ille qui vadit 
ad conuiuium. Nara inuitatus erat £ Chrifto, 
ficut cit$ patebit. Medici vero receflferunt. 

124 Tunc venerunt omnes Magnates ci- 
iiitatis Famaguftae ad vifitandum eum tota dic, 
, & quali 


n; 


auffore Philippo Mazzmo. 191 
& quafi omnibus nominarim refpondebat, 

> cendo cum quadam caritarc intima : Bene ve- 

iieritis, bene Ito, valde bene fto ; & omnibus nMim fg ~ 
fingillatim benedi&ionem Tuam dabat. Qui- sp 0 7idtti 
dain veniebant, & alij recedebant:& tanta ad- 
miratio & dolor in ciuitate inter fideles Ec- 
I dedas Romanas de receffu tanti Patris erat, 
quod lacrymofum effet fcribere.Hora vero ve- 
spertina Hugne&us magiftcr hofpitij fui ca- 
meram intrauit , & Pater meus ipfum vocans 
(edere fecit iuxta fe, atque ei dixit : Nonne ad- 
huc venit frater meus Caocellarius?Hugne<ftus 
refpondit : Domine mi ftatim veniet. Nuntius 
enim venit, qui dixit , quod ftatim erit apud 
nos. Tunc dixit Pater meus cum dolore, & 
quafi lamentando de me mifcrrimo & infelice 
peccatore, qui negligentia mea nimis expedta- 
ui (parcat mihi Deus, & ipfe Pater meus) di- 
cendo : Ego diu expe&aui ipfum. £ t prophc- 
tice dixit; Adhuc expedabc cum per duas ho- quamdiu 
ras. Tantum enim in Deum meum me indi- expeffat»- 
gnum diligebat, ficut animam fuam. Et ficut 
pie«ftimoa Deoimpetrauerat,fe non receffu- 
rum nifi prius me vidillet,& voluntatem fuam 
reuelalTet. Quibus pera&is venit magnificus 4 

Dominus Iacobus de Rubeis eius diledus,fte- 
titque coram eo. Pater vero meus ipfum Do- 
minum Iacobum triftem caufsa fili refpiciens, • 

dixit fibi :0 fili bene fto, ne doleas.MuItifunt S V lj 
vocati, pauci vero ele&i. Ego vero fiira voca- 
A. ‘ tus, -'> •; >] 


J. 


192 , Vita, S. Petri Tbomafj 

* tus, & de ele&is .-Chriftus vocat me, ego vado 
ad Chriftum. Ne doleasfili mi, nedoleas.de- 
r ,w ditque fibifuam benedi&ionem & recellit. 

, v 12 y TuricinterrogauitPatermeusDomi- 
no Gaufredo Capellano fuo, qui tenebat cru- 
cem coram eo : Dicas, nonne adhuc venit fra- 
ter meus CancellariusPCapellanus vero relpon- 
dit : Pater ftatim veniet. .Dixit Legatus : Mo- 
do dimittas me aliquantulum requrefcere,quia 
non expe&abo aliud nili lplum Cancellarium.' j 
Dixit ei CapellanusrPater placebit vobis, quod 
legantur coram vobis Palliones ? Relpondit : . 
Adhuc non eft hora. Qnbus tranla&is baiulus 
Regis cum multitudine Magnatum cameram 
intrauit, & dulciter Dominum Legatum con- 
, fortans & confolans, vt aliquid acciperet eum 
admonuit. Pater vero meus de diredo non 
relpondit, manum ad crucem ponens refpon- 
Crttetmpii ditrEgo vero accipio de ifto fru&u vitae, qui 
Amplexa- regit & luftinet me, in quo confido : ipfinn vo- 
*"’•* lo, & nolo aliud. Tunc traxit crucem inter 
brachia fua , amplexando ante faciem fuam 
meliori modo quo poterat. Et non poterat 
ipfam crucem regere fine ad iutorio. Aggraua- 
tus autem amplius non loquebatur. 

126 Erat tunc quali media hora ante (olis 
occaliim. Et illa hora , iubente Deo & mihi 
gratiam concedente, de Nicoflis veniens Fa- 
maguftam intraui , ad hofpitium Patris mei 
non fine dolore veni. Familia autem Patris 


Attfi ore Philippo Md 7 ,zerio, 195 

mei mihi dicebat : Feftinatc , feftinate, Pater redtuntU 
meus in extremis laborat: vos expedat,loque- ^ e jj e 9^ 
lam perdidit, mori non poteft. Ego autem fe- * 
ftinanter cameram intraui, & veni coram eo. 

Cui dixit Capellanus; Pater,ecce Cancellarius* ^ 
Iple.vero in extremis laborans , & iam mani- 
bus, brachiis.& tibiis mortificatis,me refpiciens 
ftatim manum /uam dextram de ledo extraxit, 

& manum meam accipiens,mihi (ane & diu lo- ^ m0iti g 
cutus eft non pauca verba, imo omnem ordi- & vsri* 
nationem fub breui compendio mihi declara- dkitt 
uit, quafinon eflet infirmus. Ego vero dubi- 
tans ne tantum mecum loqui (ibi noceret, dixi- 
que ei ficut fciui : Pater mi, modo eft tempus, 
vt contemplemini illam excellentem diuinita» 
tem, quam tantum in vita veftr£ praedicaftis. 

Ipfe vero refponditmihi : Frater,ita facio.Ea- 
tis, eatis, expediatis negotia mea , & familiam 
meam, & non reuertaris amplius ad me. Hoc 
dicebat propter dolorem , quem (ciebat me 
habere de labore (uo & tranfitu. Mirar es £ 

Deo, & magnam clementiam mihi oftendit 
peccatori Deus, quomodo Pater meus, qui ab 
omnibus quafi mortuus reputabatur, membra 
fua frigida,&nonloquen$,dum me indignum 
rcfpexit, vires k Deo refumpfit , manum fic- 
Am & aridam mihi porrexit, & cor eius mihi 
aperuit. Quid de eo amplius dicam, nifi quod 
Deo meo inde gratias referam, &Spiritus(an- 
<fti gratia aedificabor in caritate fua , tranfitu 

N fuo % 


194 FitaS. Petri Thomafij . 

fuo& vita? Et merito : plantabitur enim in 
corde roco& memoria mea. Tunc receffi ab 
eo iuxta praeceptum fuum, & vocaui familiam 
& Notarium , vidique in feriptis in /ubftantia 
omnia, quae mihi dixerat, gloriose ordinata. 

127 Etfubito ad Patrem meum reuer/us 
fiun, vt ipfum confolarer; dixique: Pdter, or- 
dinationem vettram complete fa&am vidi, 
ipfumque ipiritualiter confolatus fum ficuti fci- 
ui. Qjja ipie iam quafi totus frigidus , & in 
proximo recefTurus , continue in extremis la- 
borans, ad admonitionem meam fpiritualem 
quiete refpondit : Bene, bene.Et heu amplius 
non locutus eft, nec mihi, nec alteri.Stetitquc 
moritur fic intrinfccus laborans corpufculo fuo non mo- 

ptacidijfime ucnte t nec aliquod fignum mortis nifi pium 
frimperce- 0 ft en( jentc vfque quali ad fecundam horam 
pttbtltter, no £j s £ t camara hominum & mulierum vlu- 
lantium & lamentantium repleta , me coram 
coaftante tradidit fpiritum ad Deum qui fecit 
illum, anno natiuitatis eiufdem Domini mille- 
fimo trccentelimo fexagefimo fexto menGs Ia- 
nuarij d>e fexta. Viuit enim Deus & anima e- 
ius, quod non fuit homo vel mulier iplumin- 
tuens,qui percipere potuit aliquo ligno, quan- 
do anima beata exiuit a corpore:imo multi ad- 
1 ftantium , ipfum intuentespoft magnum fpffc 

tium animae eius receflus, credebant ipfum ad- 
huc viuentem, nec oculos eius claudere prae- 
fumebant. Quidam dixerunt : Rcceffit ,• qui- 
■if' dano 


auctore Philippo Ma&zerto. 19 y 
<?am verd : Non. Et tamen veraciter iam ani- 
ma diu ante receflerat. Cilui autem cogno- 
uiflemus tranfitum eiusglorioium, omnes ad- 
ftantesad lacrymas refugium habuerunt» Et 
fa&useft clamor tantus & vlulatus in camera 
derecefTu Patris mei, & pia lamentatio, -quod 
durum & lapideum cor habuiilct, qui nos vi- 
diiTet, & compaflionem non habuifTet. Finitis 
vero lacrymis , qus finem non habebunt, & 
corpufculo P atris mei habitu fuce religionis,vi* 
delicet cappam albam, induto, ficut praecepe- 
rat, chirothecis Pontificalibus in manibus, Sc 
(and aliis in pedibus , facie diicooperta, & mi- 
tra fub pedibus eiuspofita, ad ecclefiam cum 
multis l 3 crymis& lamentationibus deportatus 
eft, qudfi fi mplex Frater iuxta ordinationem 
fuam humillimam. 

C A P V T XXI 


ingenti 

omnium 

complora* 


tione. 


Miracula pojt mortem S . Petri patra - 
ta. Sepultura . 

128/— Orpufculo autem beati Legati in me> 
V_>dio chori collocato, ad /ecreta Iacry- 
marum paftore percuiTo fcce/fimus. Nobis ve- 
ro recedentibus , quamplurimae deuotas mu- 
lieres vt vigilarent circa Patrem meum reman- 
ierunt. Sed Dominus Ieliis, cuius fdem inte- 
#; N 2 meratam 




I$6 Vita S. Tetri Thomafij j 

meratam, ac crucis fan Gtx claritatem ipfe verus 
Pontifex & Legatus praedicauerat, non mul- 
tum tardauit ipfius beati Patriarchae clarita- 
tem, vitae & corporis puritatem, mundo pate- 
facere, vt ficut tota vita Tua quoddam lumen 
in Ecclefia Dei extiterat, ita poft mortem alu- 
mine caelefti miracula inciperet, ac eius fandi- 4 


- A . ; tatem oftenderet. Circa namque quartam vi- 
ZrL* giliamnoflis iUhis, prae triftitia & dolore mu- 
corpus tita lieribus circa feruura Dei dormientibus, llla- 
j fplendor rurr) q U £dam monialis,imo fandimonialis eius 

quidam deuotiflima , proftrata tn oratione a cafu fa- 
ttlejlii. c j em fiiam versus Patrem leuando direxit. Et 
lubito quemdam radium fplendidum & lumi- 
nofum a fummitate ecclciiae vfque ad corpus 
beati Patris mei firmifer ftare confpexit. Quae 
non modicum admirans , lumine perorna & 
in ftuporem verfa, alias mulieres excitauit, 6c 
vifionem narrando, claritas illa cadica difparuit 
fubito. Mulieribus vero in vnum accedentibus 
ad Patrem meum , clarum & inauditum Ti- 
gnum praelibati luminis inuenerunt. Et prope 
corpus eitu refpicientes faciem fandi P atris, ac totum cor- 
tnadidum, pus fuum madidatum & recentem, quali ho- 
quajirecem minem de balneis venientem, non fine admi- 
* bdMK ra ti 0 ne viderunt. Accipientes autem mulieres 
prudentes bombacem in quantitate bona, cum 
lumort quo faciem cius & 4 corpus totum deterferunt. 
multAf*- Cura quo certe bombace poftea, meritis & in- - 
Fm mir*' teruentionibus eiufdem Legati, mulca miracu- 

QUln. 


7 ^ ^ * - > 

duttore Philippo CMazzerio. 197 

la quampluribus vtriufquc fexus Deus rnirabi- 

liter oftendit. 

119 Et quia de node tranfitus eius ex hoc 
inundo ad Patrem fuerat , per duitatem Fa- 
roaguftam pius eius rcceflus communiter igno- 
rabatur. Mirabilia quippe Dei narrabo. Nam 
fado mane campanis pullantibus, quafi finguli 
Angeli Dei fingulis domibus duitatis mortem 
Legati diuinitus nuntiafTent, fubito &in con- Totariui • 
tinepti tota duitas commota eft k minimo vk taiadetM 
que ad maiorem, & omni onere & tarditate 2^ ^ 
poftpofitis per turmas, alij alio non expedato, , * 

ad ecclefiam Carmelitarum currentes perue- 
nerunt. Et repleta eft ecclefia vtriufque fexus 
hominum tam Catholicorum, quam fchifraa- 
ticorum,quara infidelium.Corpus Legati tam- 
quam fandum vnanimiter & deuotiflime co- 
lendo venerati funt. O mirabilis res 1 Nam na- 
tiones fchiflnaticae Chriftianorum,fcilicet Grg- 
ci, Armeni, Georgiani, Iacobitae, Copti, Ma- 
roni, & ali) diutii ab Ecclefia Catholica, maxi- 
me Graeci & Calogeri, eorum qui viuente Le- 
gato fanguinem eius in facrificium oblationis 
libenter bibiflent, quia errores eorum claris de- 
. monftrationibus confundebat , ipfbfque ad 
gremium fandae Romanae Ecclefiae debere ve- 
nire monueratjnunc omnium iniuriarum obli- 
ti, fed & qtiafi ab erroribus filis conuerfi , aut ettam 
eius Legati fili/ deuotiflimi, capitibus difeoo- ^raT/inJi 
percis contra confuetudinem ipforum , cum a j euttt . 

N 3 profunda 


'1 


198 * VitaS. PetriThomaJij 

profunda rcuerentia , altero non expedato, 
pedes & manus Legati fandi deofculantur.Ee 
beatus ille qui aliquam particulam minimam 
veftimcntorum luorum pro reliquiis habere 
Clara fa- poterat. Nec mirum. Quia ipfo viuente pro* 
cies apparet pterafpernm poenitentiam , & viles pannicu- 
a morte , los quos ad carnem quotidie portabat me tefte, 
corpus eius foetorem reddebat : feci ipfo mor- 
tuo, clara facie & clariori fine comparatione 
qu^m viuente, nullus malus odor, imo potius 
& fuauem bonus exibat:& quod.plus mirabile & raro au- 
pdoremex - ditum, membra &arqculi, fupra f naturam & 
fyirat. morem hominis defundi & mortui, dudibilia 
& tradabilia palpantibus fe praebebant, nulla 
penitus rigiditate apparente, ftcut quando vf- 
•' uebat. _ j ' , 

130 Adueniente autem Reuerendiffimo 
Domino Patre Ray mundo ArchiepTcopo Ni- 
jLxequu cofenfium cum aliis Praelatis, officium folennifc 
celtbran - fimum mortuorum, prout decebat , celebra* 
batur. Tantus ver6 concurfus hominum ac 
mulierum in ecclefia aducnerat, ac rantapref- 
fura, qu6d vix officium diuinum compleri po- 
tuit, Et beatus ille vel illa, qui ad ofculandum 
. ilmdum ^orpus peruifnire ptiterat. .Aeetiam 

illi Catholici non pauci & potentes, qui male 
infirmati Legatum in vita peccatorem reputa- 
bant,.eiquc detrahebarit, fandum corpus ve- 
nerantur, publice dctradicnis fuum peccatum 
fonfitentes. , 

jix Aliud 


auBore Thilippo Maz zerio. 1 9 9 

131 Aliud quoque fignum eius fanditatis 
non tacendum adueniat. Nam praedicando pro 
funere, prout moris eft, per Dominum Archi- 
epifeopum Nicolienfem Fratri Ioanni b Car- ^ 
mer/Toni,Magiftro fblenniffimo in facta pagi- 
na, MiniftroFratrum Minorum Terr^-fandae, M f nor - tfa 
de regno Aragoniae, in fero officium praeliba- tn oratione 
tum praecedente commifTum fuit.Qui Minifter funebri 
quamuis modicum tempus haberet, verifimi- 
Jiter meritis Legati, a Spiritu fando plene edo- 

dus , mirabilem fermonem fecit inftuporem 
omnium audientium , fanditatem ipfius Pa- 
triarchae ac Legati Apoftolici multis ac veriffi- 
mis argumentis & dcmonftrationibus clarifli- 
mis monftrando , contra morem Ecclefiae vi- 

dus in fermone, ipfum Sandum continue no- ^ an( ^. um 
nnnando.Nemoenim in Ecclefia Romana & 

Catholica Sandus praedicatur, nifi ab ipsa Ec- 
clefia canonizatus fit. Sandus autem aliquis 
v pie reputari poteft ante canonizationem , fed 
non praedicari. Officio vero completo, in prae- 
fentia Archiepifcopi ac omnium adftantiutn 
didus Magifter Ioannes Minifter examinan- 
ti do interrogatus fuit me praefente, quare Domi- 
num Legatum in fermone fuo ita publice San- 
dum nominaueTat? cum facramento, reueren- 
tia, ac deuotione relpondit, quod coadushoc 
fecerat, & prout credebat a Spiritu fando, ac rfid inter 
meritis eiufdem Legati abftineje fe non pote- rius cox* 

fat, quin ipfum Sandum nominaret.Et veraci- ***** 

N 4 ter ' 


■jr>n 


200 VttA S. Petri Thowajij 
ter confitebatur, quod inftudio termonis pro- 
pofuerat ipfum Sandum non appellare. Nunc 
autem pie credebat ipfum fandum efte. Et fic 
mirabilis Deus in Sandis fuis, viuific* Crucis 
ac fidei praedicatoris fui fanditatem multis ar- 
gumentis Ecclefiae Orientali oftendere voluit, 
vt exemplo tanti luminis Catholici in Domino 
exultarcnt , (chifmatici ad matrem propriam 
rcuerterentur, infideles ad fidem inuitarentur. 

13* Remanfit autem Pater meus amari- 
tiffimus in ecdefia per fex dies inhumatus exi- 
pvtnef 6 . ftens, omnibus membris eius, vt fuprtl, dudili- 
diebtu infe- b USj & fadus eft continuusdifcumis.de node 
pultw. £ jjg jpfo m venerantium, ficut Sandum. Et 
ex tunc coepit coruteare miraculis. Cupiebant 
autem omnes habere de fuis reliquiis, & vbi non 
poterant habere , per corpus & membra eius 
circumducebant bombacem & deuotionc ma- 
xima feruabant.Qui poftea de diuerfis infirmi- 
tatibus pluribus contulit fanitatem, mirificante 
Deo Sandum fiium, qui eius beneficia poftu- 
labant, quibus eflfedum praebuit falutarem, & 
exaudiuit clamantes ad te. 


a MS. nofhrum, pe&us. 

^ b VVnddingw, baraerfon. 




• -ii *• 






. . jr .. 






< 


capvt 


"ia - k. 


I 

1 


au flore Philippo CMazzerio. 201 

C A P V T XXII 

Epiloms fcriptoris. Sncomia 'B.Petri. 

I^CEd, d cariffimi, fi Ieremias, cuius omnes t. Parat. 

^cantores & cantatrices vfque inpraefen- jj.xf* 
tem diem lamentationes fuper Iofiam repli- 
cant, & quafi lex obtinuit in Ifraelinonne ego 
velut alter Ieremias replicare debeo fuper rc- 
ceifura araantiflimi Patris mei? Orphanus Sz 
orbatus fum, fine patre remaneo :& piandus 
& lacrymae rcuertentur in finu meo. Audite er- 
go vniuerfi Catholici , & videte dolorem 
meum, & damnum Ecclefiae. Vere lucerna O- 
rientalium Chriftianorum extinda eft , & in 
cordibus quamplurimorum- in fide laboran- 
tium tenebrsfadae fiint. Deleat Deus impie- 
tatem , &confbletur terram fandam Ierufa- 
lem. Si enim petatur, Quis eft ifte qui euanuic 
a nobis, de quo tanta fcnbo ? non dico tanta, 
fed potius pauca. Refpondeo, quod magnus& 
laudabilis Praefuli& maximus Patriarcha & no- s ntrut 
bis recellit. Nonne hic erat Pater omnium oppettaua 
Chriftianorum Orientalium, qui in infinito nu- Tatriar- 
mero generauit fibi filios in Euangelio Dei & 
minifterio fandae Crucis ? Sed quid plus? Cer- 
te magnus Dei Propheta erat. O quotiens Sc 
quotiens auribqs.mcisipfum prophetare audi- p 

uij ! 


«R 





B 


2.02, VituS. PetriThomapj 
ui: & veraeuenitfe quae dicebat ! Nonne, vt 
/uperius patet, diem & horam obitus fui pro- 
phetauir ? Nonne in vltimis laboribus fuis cla- 
re prophetauit, me expedaturum, & non ab 
hoc mundo receflurum per duas horas; quod 
&fadum eft? Sed quid plus ? Vere ApoftoJus 
Dei, id eft, milTus. Nonne hic midus erat a 
Deo per luminum Pontificem euangelizare 
A 'pojloks, fandum paflagium , & fidem Catholicam 
plantare, euellere, ligare, difloluere velut Apo- 
ftoli ? 'Quod &pie Deo operante fecit, vt fu- 
a perius clare patet. Sed quid plus ? a Martyr 
Dei, fi fas eli dicere. Quoties proprium cor- 
pus martyrio expofuit, fuperius clare oftendi- 
tur. In conflidu igitur & captione duitatis A- 
lexandriae vulneratus inimicorum telis obiit. 
Martyr igitur & voluntate &fado fuit. Sed 
quid plus?ConfefTor fuit.Nonne hic per duo- 
decim annos Nuntius & Legatus Apoftolicus 
nobili/Iimus,velut alter Paulus coram Regibus 
& Principibus, haereticis, fchifmaticis populis 
& infidelibus nomen Domini noftrilefuChri- 
fti ftrenue confefTus eft v/quein finem vitae 
fuae > Dedor etiam fuit faerx paginae, errores 
extirpans, & dubia clare fbluens , praedicator 
Crucis & veritatis inauditus & mirabilis. 

134 Dolorem meum quis enarrabit? Quo- 
mo.do calamo amaritudinem meam explicare 
queam ?Suftincte hic Orientales Chriftiani, 
panem lacrymarum comedite, & poculum ve- 

ftrum 




Martyr, 


Confejfor, 


Jbftor, 






/ 


nuBore Philippo Mazzerio 203 
ftrumcum fletu mifcete. Quid dicam ? Cui 
conqucrar?Vnde in hoc veniet mihi auxilium, 
vt confoler ? Doleo , & doleoquod tantum 
incurrit damnum Ecclefia eo abeunte.O Deus 
veinam eum redderes, & tuum regnum ftabi- 
liret, & defenderet Ecclefiam. Qnd deinceps LugetCatb ? 
facient filij Orientalis Ecclefiae , efurientes & cellarius 
circumeuntes famelici duitatem, vt canes,non °^ aMS 
habentes qui eis panem vitae trangat, & velut ' / 

oues errantes fine paftore, & difiiipuli tinedo- 
< 5 tore , caeci fine du&ore ? Heu Pater pie, Pa- 
triarcha, & Legate, baculus meae fuftentatio- , | 

nis, vbi es ? Quid faciet filius fine te, dulcis Pa- 
ter, meus amator? vbi cubas ? indica mihi.Cur 
terrae nunc es focius; qui in te nullum yoluifti 
terrenum ? Famagufta, Icrufalem, duitas regia, 
quae non minorem de Principibus Ecclefiae 
detines, quid fecifti? Redde mihi Patrem 
‘ meum Famagufta,famam Patris mei,virtu»cin 
gefta. Sed quae mortalium lingua explicare 
poflet,quanta vtilitas Ecclefiae & fando pafla- 
gio enat vita fua, quantaque haereticorum dc- 
ltrudio & defperatiofHic certe omnibus Chri- 
fticolis Orientalibus amabilis & dilc&us erat 
in vita fua, & ideo eius receflum fingulis flere ' 
licet. 

135 Ne igitur verba mea nimis protra- 
hantur, cefifet omnis dolor , abeat triftitia, qui- 
bus tamen attingere non poflumus,quae velle- 
mus: qus non loiura nullum adhibent reme- 
* diup^ 

i V ■ 4 a 


104 Viti i S. Petri Thomafij : 

gaudet ob dium, fcd augent. Si enim Patrem noftrqm 
et diligimus, cius iastitia gaudeamus. Non enim 
floriam, diligit, qui fua tantum vtilitate diligit. Idcirco 
etfi pro ea, quas nobis cuenit inutilitas , dole- 
’ mus, & pro eis qu® recepit gaudia , ficut pie 
credo , coll®temur. Adiit ergo nobis hodie 
cauda magnae laetitias.Cantemus Domino can- 
ticum nouum. fbnorum iubilet vocibus mater 
Ecclefia. Hodie, ficut credo pie, obtinuit pius 
Patriarcha & Legatus , quod tanto asftuabat 
' defiderio. Hodie deui&is hoftibus & latrun- 
culis, obtinuit triumphum. Iam non efuriet 
neque fitict amplius , neque cadet fuper eum 
fol, neque vllus®ftus : ablata eft ab oculis eius 
lacryma : & mercedem, pro qua toto vitae fu® 
tempore laborauit, obtinet. Confolemur ergo, 
demus magnificentiam Deo noftro, quoniam 
Dfei perfc&a fimt opera, & omnes vi® eius iu- 
dfeia. Digni enim non eramus frui Patre tanto 
^ diutius, quia peccata noftra inter ipfum & nos 
diuiferunt. Confiteamur Domino & collaude- 
mus Deum Saluatorem noftrum, qui non dc- 
* rehquit fandum Patriarcham intribulationi- 
; bus, qu® in agone huius vit® miferrim® cir- 
cumdederunt illum. Sed Deus adiutor fuus 
fa&us,liberauit corpus fuum a perditione, a la- 
queo lingus iniqu® , & a labiis operantibus 
iniquitatem , & eum fublimiter collocauitm 
viam pacis & patri® , vbi omne gaudium, o- 
mms fuauitas, omne quod defiderari poteft : 


attttore Philippo Mazzerio. 20 $ 
vbi felix & gloriofa eft refedio animarum poft 
labores & aerumnas: vbi caritas omnium fuper- 
noruni ciuium. Nemo enim ibi de fuo defrau- 
datur deliderio, & mors procul ibi diftat.Quis 
autem Angelorum vel hominum, quanta lit 

gaudiorum & glorias quae ibi funt, ef- 

ht fufficiens enarrare? Quiseffet intelledusad 
intelligendum idoneus, quae nec oculus vidit, 
nec auris audiuit,nec in cor hominis afeendit? 

Certe fi haec quanta fint gaudia confiderentur, - 

terrenis meliora , omnia ftercore apparebunt 
viliora. Omnis mundi laetitia fallax & vana poft 
. amariflimum & grauis farcina. Hanc quippe 
farcinam deponens fandiffimus Patriarcha, 
optimam illam partem elegit, q^ae ab eo nullo 
tempore auferetur. 

n6 Igitur Catholici Orientales , & fpe. 
cialiter Cypricnfes, gaudete & exultate , & 
pfallite,quia Pater nofter Legatus iarn brauium * 
obtinet , pro quo in agone huius feculi ab o- 
mnibus fere illicitis abftinendo cucurrit. Iam 
denarium recepit, pro quo tanto labore in vi- , 
nea fandae Ecdefiae laborauit. Iam talentum 
Domino reddidit duplicatum, pro cuius mer- v 
cede, gaudium Domini meruit introire. Pro- 
pter haec gaudens gaudebo, & canebo diledo 
Patri meo canticum nouum, vt fit laus eius in 
Ecclefia Sandorum. Ecce*yprdlus,in Cypro 
plantatus, in caeli altitudine fe b oftenditjad in- 
fulas & partes Occidentales longe diuulgetut 

nomen 



a Hac verba de vero martyrio a nonnullis intelleBa fu- 
frra § f explicatum tu. 
b MS. aliud, extendit. 


206 Vita S. PetriThomaJij . 

nomen fuum, vt fit in «ternum memoria eius 
in benedidione. Erubefcant fallaces haeretici, 
detradores & inimici fandi paffagij. Certe 
non eft mortuus , vt aeftimant fui hoftes, fed > 
vere vrdor regnat in terra viuentium. Hodie 
vndique fada fit in populo Chriftiano laetitia. 
Exultet praecipue fanda mater Ecclefia, cuius 
hod ie gloriofus filius & cultor & propugnator 
de agro fidei Catholicae, &dodrinis /andifii- 
mis & praefulgidisfignis & prodigiis, vtfol, re- 
lucet inter agmina Beatorum. Vale igitur a- 
mantiffime mi Pater, noftri femper faciens 
apud Deum memoriam, vt tua valeamus piik J 
fima interuentione, & in praefentiab omnibus 
protegi nociuia, & in futuro gaudia, quas iara 
tu poffides, adipifei. Arnen. 


207 

AD VITAM 
i S. PETRI THOMASII 

l • " u 

L\ Analeda ex variis audoribus* * 

• •. ^ 

I C A P v T I 

Appendix in MSS.Vit&Jubiuntta. 

Rater quidam Ordinis Mi- 
norum, a Ioannes nomine, A 

de Fauancia , Gardianus 
Conuenrus Paphi, dum ad- 
huc corpus beati Patris noftri TelZlrv 
inhumatum daret, tentus fubito graui dolore 
fquinanciae multum grauatus in gutture,& in- 
de non valens quielcere, confidens de meritis 
Patris noftri venit ad corpus, & manum dex- t 
teram beati viri ad guttur ftium applicuit, & . 

fanitatem per Dei gratiam ftatim adquifiuit. 

2. Frater £ Scephanus, Proumcialis Terras y 
• fandas Ordinis beatae Dei Genitricis Maria alinsafr*. 
de Carmelo, fcabiem radicatam habens & an- bitimtte- 
tiquam in membris fecretis, veniens ad locum 
fepulchri Patris noftri , manum luam po/uit datUK . i 
luper terram , vbi tanti viri corpus humatum 



ioS AdVitAm S. Vetri Thomafij 
erat deinde locum infirmitatis tangens, fana- 
tus eft.Multa & magna qus non iunt hic con- 
tenta, fecit Dcus& oftcndit hominibus diuer- 
fa beneficia per merita beati Patris noftri.Vn- ^ 
de fit benedi&us trinus Deus &vnus, Amen. ’ 
cd 3 Ifte* B. Petrus d Vniuerfitatem Bono- 
Theologica nienfera, cum aliis ibidem rcgiftratis fundauit 
ftudia Bo- primitus in Facultatejua,fcilicct in facra pagi- 
nanitinfii. n * f iue Theologi. 

4 Aucnione dum quadam no&c poft ma- 
tutina vigilaret, & Virginem Mariam atten- 
te exoraret, vt Ordinem fuura ciufdem titulo 
infignitum ftabilirct perfonis idoneis, fouerct, 

& ne extirpare permitteret: quia quidam Re- 
ligiofi hoc procurare apud fummura Pontifi- 
fitbD . vir - cem conabantur. Cui Virgo Maria DeiGe- 
ginis patro- nitrix apparuit, confolans & praedicens ne de 
cinioOrdo hoc timeret: quia ftatutum eft apud Deum, 
Carmelita - or£ j 0 f uus manebit vfque in finem fccu- 

rm - lu Nam& Hclias primqs Pater Carmeiitarum, 
cum e flet in monte Thabor cum filio meole- 
fu Chrifto , petiit qu6d ordo fuus , .quem in 
monte Carmeli inchoauit , permaneret vfque 
aduentum /uum contra Antichriftum: quod 
& eidem promiflum eft. Haec dicens Virgo 
Maria , continuo d ifparuit. Audiuit hoc e 'Fra- 
ter Ordinis feruitor fuus, fummo mane ve- 
nit ad eum , prouolutusad genua, petens fibi 
reuelari quae audierat. Qui dixit ei omnia, pe- 
tens vt nemini diceret quamdiu viucret. ErS. 

Petrus 


/ 


^Analetta ex variis. 209 

Petrus regratians Deo & Virgini Maria 
M iiTam de ck celebrauit , & fecunda die de 
Transfiguratione Domini, eo quod ordinis fui 
memoria tunc fa&a fuifTet f. f 

f Hic propter maximam fiiam fan&itatem 
per Dominum Papam Innocentium vi primo var ti?; p$ * 
afTumptus fuit in Epifcopum Padlcnfem in re- 
gno Sicili® circa annum Domini^ millcfimum * ' 

trecentefimum quadragefimum o&auum: * 

pofte^ in Coronenfcm Epifcopum; deinde ve- 
ro in Archiepifcopum Cretenfem; demum in 
^Conftantinopolitanum Patriarcham ; pofte^ 
autem & vltim6 in Legatum Apoftolicum pro 
paffagio Tcrr® fan< 2 ®. 


a Alii* Ioanues de Faucntisl , Fauentious, d* 
eo egirnu* num f Commentarij pr&uij 

b Stephanu* Corteph dicitur Lezana ad an. 
fcilicet & anno 1371 afferit forttijfe. 

C Abfiinuit ubique tali titulo Mazzerius. 
d De findit* Theologias Bononia, fundatis egimus $ 4 
Commentarij pr&uij 

e Io annes Hildeshemius, cuius verba mox damus. 
f Hic finit MS. Mechlinienfe. 

g Imo Innocentim tantum efl Pontifex faHus 18 De- 
eemb. anni 1 cuius annoz, Chrifli lyy+.eflS. Petrus 
18 Jtysemb. Bptfcopus creatu*. 



O CAPVT 

? ii.' i 4 v*» s > 



•V* A 


110 


A d Vitem S. Petri- Thomajij 



C A P V T II 


A 


Slogium ex Ioanne frfildesbemio , de 
Principio Ordinis Carmehtamcap. 

6 ' I ' Empore felicis recordationis Domini 
A Clementis Papas fexti fui ftudens in 
Auinione, feruitiique pfo tunc recolendas me- 
moriae Magiftro Petro Thomae, tunc feholas 
regenti, viro magnae feientiae , magnae famafe* 
magnaeque opinionis quoad fan&itatem vitas : 
cumque more folito coram iplo dormirem in 
fan&a no&ePentecoftes, vocibus dulcibus & 
tmris motibus expergefa&us, repente forrexi» 
de quo & ipfe fimiliter euigilauit. Petijpro 
tunc ab eo quid habuiilet: ipfe vero noluit in- 
A D«wrA^ icarc mihi.Multiplicaui preces flexis genibus: 
apparente & tandem vix obtinui, prasmiflfo tamen iura- 
addicitur mento, quod nonreuelarem , quamdiu foret 
4t mferuatio ,pf e f u p er ftes. Et tunc dixit : In triftitia mentis 
Qrdmie. t ^ f eruent ibus deflderiis obdormiui , defidc- 
rafis a Beata Virgine Religionis meae patroci- . 
nium & conferuationcm.Ipfe mihi refp#idit: 

' > * Petre, ne timeas , quia durabit in finem Car- 

meli Religio noftra, nam & pro ea fupplicauit 
etiam filio meo primus Ordinis Patronus fi- 
lias in Transfiguratione, & impetrauit. Re- 
^ tulit ifta mihi lacrymantibus oculis ipfiusprae 



1 ' 


i^AndeBaex variis, ii\ 

gaudio, ex quo & ego ad corifimilem fletum 
prouocabar; . . .i . Fa&us poftea Patriarcha 
Conftantiriopolitanusj multum viriliter, fide- 
litcrcjuc & deuote miflus Legatus a fummo 
Pontifice, iuuit Regem Cypri in expugnatio- 
ne Alexandriae, & ibidem Paganorum telis 
4 vulneratus, & ad Cyprum red udus interiit, 
clarus miraculis Martyr gloriofus. b 

2 H&cfuprh $ i Commentari} pr&ttij examinata funi, 
verbis etiam S. Thomafij ofttnjum , nullum iUi ittfli- 
Hum vulnus fuijje. 

b Eadem & eifdem verbis referuntur apud BaldUinutoi 
Leerjstwi in Colleflarieo exemplorum. Devtroftte &HiL 
deshemio & Leerfio tgimui fttpra § i; 

C A P V T III 

* - ... * 

; Elogium ex a tddnrie Groffo , kb. 1 
. b Vtridarij Carmelitarum ♦ 

*] \7 Igefimiis primus fuit S. Petrus Tho- 
V mas, natione Aquitanicus, Do&or it» 
Iaera Pagini VniuerfitatisParifienGs.Hic Sart- 
ius propter fiia^n maximam fan&itatem pet 
DominUm Papam Innocentium Jexttim pri* 
moafiumptus ftiitin Epifcopum Pa&cnlem 
iti regno Siciliae, 8c pofte&in Epifcopum Co- 
ronenfem, deinde c iii Archiepifcopum Crc- 
tcnlemj' demum ia Conflantinopolitanenlem 

O i Pacriar- 


f 

ili AdVitum S. TetriThomafij -V 
Patriarcham. Pofte^ autem, & vltimoin Le- 
gatum Apoftolicum pro paflagio Terrae-fan- 
Tundata Ifte Sandus, vt habetur in libro, leu Re- 
Vmuerjitas gjft ro Dodorum VniueriitatisBononienfis, in 
Bonorum- g cr A pagin a p r j m itu» ipfam. Vniuerlitatem in 
■* w ’ praedida facultate fundauic , vna cum aliis in 
praedido regiftro nominatis.In duitate Bono- 
nix mulca fecit miracula: & in captiuitate dui- 
tatis Alexandri® , vbi fuit Legatus Domini 
Papae, habens in luo comitatu multos Nobiles 
de diuerfis mundi partibus & regionibus, in- 
Vh* S. P*- ter quos fuerunt duo nobiles Domini de re- 
tri lata in gno Angliae. Dominus videlicet Greij Baro, & 
Angliam. Dominus Milon de Stapulton Miles. Ifti glo- 
riolam eius Vitam , fub inquifitione veridica 
tam fecularium quam'Religioforum defcri- 
ptam, ad partes Angli® deportau^runt. In re- 
gno Cypri in Conuentu Famaguft® VI dic 
naeniis Ianuarij ab hac luce migrauit, vbi eius 
corpus multis clarens miraculis requieicit. 



a Vixit Gr offui y forfm eum S. Thomqfio Ofdirus Ca*~ 
meUtici alumnus, faclus Generalis anno i j 8 9 . 

b Habemus illud Viridarium fenes nos ex codice Fran- 
cofurtenfi (tefcriptum. 

c Fer Vrbanum quintum Pafam. iZ > , • 5 



CAPVT 



v 


■V» 


Antiettiex variis. 213 

C A P V T IV 


Elogium ex a Arnoldo Boftio,cap. 11 * 

b Patronatus Beatiffim<e Virginis b 
Mari je de Monte Carmeli , hoc 
titulo. 

Quod fplendidiffima pulcherrima- 
que caeli Regina, Carmeli Patrona 
Marta , delitiofb amatori fuo 
B. Petro Thomasio Carmelirat, 
veluc affe&uoliilima mater filio 
quam faspius (ingulariter apparuit: 
quem in virum prasclariflimuni 
lingulari adoptione enutriuit. 

8 T) Eatus P etrvs Thomasivs Carmeli- 
J5tanae Regulae diftri&iflimus oblerua- 
tor,Pa<9:enfis Antiftes, & Patriarcha Conftan- 
tinopolitanus, totius quoque Eccleliae { cuius B. Vetrm 
gloriofus filius, cultor frugifer, & propugna- ob filialem 
tor ftrenuiflimus extitit ) fortis, ac fplendidif- 
fima columna, a teneris vnguiculisfuper-ama- e i, n j} ar 
biliffinaam Virginem Mariam indicibiliamo- matris fio» 
re complexus eft : fa<5hque eft ex feruentidi- ueturt 
Ic&ionc , continuoque & fideli cultu > inter 

O 3 cum 


■ ';'W: 

j, i4 Ad Fit S. Petri Thomaftj 

cum & illam imperialis au&oritatis Reginam 
tanta familiaritas, tanta de eius pietate fiducia» 
quanta inter filium & matrem aflfe&uofiflimc 
djlc&am vllatenus eff? pafTet. fime inoron* 
neceffitatc ad fuae prote&ionis vmbraculum,' 
velut ad familiare, tutiflimum,& femper aeque 
paratum refugium, ficut ad finum matris par- 
uulus recurrere folet, fiducialiffime confugit. 
Ipfaque reciproce referatoei aeternae retribu- 
tionis depofito, tam pie, tam amorose, tamque 
familiariter femper eum audiuit, adiuuit, vir- 
tutum plantamina multiplicauit in eo,mirifque 
splendoribus intelligentia? rcp.lcuit animam e- 
ius, abunde la&is ei fontes inexhnuftos ape- 
ruit, & in virum praeclarum Filio fuo Domino 
Iesv, cun&ifquc bonis acceptifilmum enutrio 
uit largiffime & affluentiffime, aflfe&uofiffi- 
meque bona fibi credita ( quae fola vere bona 
fiint ) ei adminiftrauit , quafi eum folum ge- 
nuiflet, a&us omnes feruidi zelatoris fiii,ad fi- 


nem vfque Salubriter fublimiterque difponens,, 
9 Et vt pauca de multis particularius eno- 
demus; dum hic orthodoxae Virginis alumnus, 
Patronae paftus vbere, la&e, finu , futurus vas 
cledionis,vas hpnoris & gratiae, nomen pmni- 
potentis Dei cqrara Regibus & Principibus, 
terrae portaturus, in cqnuentu Agenqcnfi libe- 
ralium artium vacaret ftudio, Logicam legeret, 
Philojfophia audita, vtDauidicam turrim alh 
quapdo abhoftili defenderet incurfu, & en fc 

Philofo- 

* . * ■ t : 


AnulettA ex Boftio. 215 

Philofophico Goliam profterncre confode- 
rcquc valeretjquo fideles ipfe terrere olim con- 
fueuerat,& non modico ad facraslitcras flagra- 
ret defiderio ; tanta neceflariarum rerum pe- 
nuria preflus eft, vt vix oleum, candelas , vi- ftudio ti 
(Juni quoque, & amidum vel tenuiter habe- 
ret. Cum vice quadam dormitorium poft Ma- 
tutinas perambulans , timeret,* quod vrgente 
paupertate ftudium fuum, Deo dicatiffimum, 
continuare non poflet , ad fingularem fidu- 
ciam fuam,amanti/Emam Dei Genitricem, fer- 
uenti defiderio puras virgineafque leuauit ma- 
nus ; corde quoque fupplici fibi petiit ab el 
{ubueniri. Dulciflima mater, i& fupra modum 
amabilis, lade & meile manans , Virgo Ma- 
ria, fui Petri cernens anguftias, non potiiit 

fc continere: cpmmota fune quippe vifceraeius • 

fiiper fratre fuo. Confeftira caeli aperiuntur, & 
noui ac inaeftimabilis gaudij fpedaculum caeli- 
tus offertur M ari* Filio praediledo: e caelefti # 
Ierufalem aduenit in fulgore & reuerentia ma- 
ieftatis Regiqa praefublimis, Fratrem amantif- 
fimum efficaciter confolatqra. 

F udit ab ore iubar (pecics redimita decore. 
Protulit & radios forma venufta fuos. 

Clara ferenatos rautauit forma colores, 

Lilia nunc reparans, nunc reuereda rofas: 

& per Cappara eum familiariter ducens : Nc 
verearis, inquit , eledeFili mi rconftansefto» 
dilede votorum meorum : litterarum ftudtis 

O4 1 incumbas 


J0ccipit dein 

largam 

thmojjfna: 


t\G Ad FitamS. Petri Thmafij 
incumbasardenter , vt ccepifti :ego tenuni- 
quam deferam, eft mihi cura rui, fit tibi cura 
mei. Petoabste pronoftraconiundiiffima ne- 
ceflitudinepluribufque mu tuis officiis, _ feruias 
deuote Filio meo , mihi quoque fuae ac tuas \ 
communi Matri. Ex cuius praefentiae facra be- 
nedi&ione tanta diuini ne&aris fiiauitas relin- 
quitur, tantus caeleftis fragrantias vapor refper- 
gitur, quantum rion fpiratodor thuris & aro- 
matum, odor balfarai, & vniucrfi pulueris pi- j 
gmentarij :quo refe&a felix & fan&a illa ani- 
ma, quo recreatum corpusillud pudiciffimum, 
longa inediae maceratione extenuatum, pfal- 
mum Deo, Hymnum Maria dixit, ac vota 
gratiarum deuote perfoluit. Quanta laetitia, 
quanto gaudio, quam inexpreflibili iubilo, qui 
nec plene valet exprimi nec taceri, imo diuina 
quadam inebriatione perfufus fit ex tam impe- 
rialis Dominae humillima vifitatione , ex tam 
inetfabiliter veracis conforta ttuafponfione, fa- 
ri poffet nemo. Omnis melancholica com- ^ ? 
plexionis nebulofa congeries , & nox caligi- 
nofa triftitia illuminatur, ficut meridies : gau- 
det anima, ferenatur confcientia , incipit vo- 
luntas prae gaudio feftiuare, ratio folenni2arc : 
plaudunt olla , & confitentur Dominae Ma* * 
IUA> quoniam optima , quoniam in fieculura 
fiiperabundans mifericordia eius. Adueniente 
autem die Vifitatrici Confortatriciquc /iiae non 
ingratus reperiri cupiens* dc ea Mifiam egre- 

gio 


1 


Anale ft nex Boftio. 217 > / 

giomorc fuo,deuotionequa potuitj celebra- 5 . 
uit, grates referens praecordiales immenfae fuae 
dignationi. Qu2 finita, miles quidam magni 
nominis a Virgine Maria dire&us, abeo in 
I confeflione audiri poftulat, & xvi aureos non 
parui ponderis, vt neceflitati fuae fuccurratur, 
deuote donauit. 

10 Profecit itaque, gloriofie fuperaman- * 
daeque Virginis /empei: fauoratus fubfidiis, in 
l virum praedariflimum ( qui tanto celerius li- 
beralium fluenta artium, diuinceque /apientiae •» virum 
| 1 puteos epotauit , quanto ardenter in amore eruatt ffi~ 
Dei totum fe olim transfudit) & in praedicato- 
rem incomparabilem eualit.Quiita vixit, vt ne mum 
curiofis quidem oculis daretur occaflo diftra- dit: 
hendi : cuius Sc verba opera virtutum praecla- 
1 riora praeibant, & /equebantur : cui tempore 
fuoin Eccle/ia Deifimilis non fuit alter. In 
ferinonibus autem luis magnus & efficax ad- 
hortator. Ifte frequenter inculcauit auditori- 
bus praepotenti virtute verborum ( eloquen- ? 

tiam enim , quam a natura habebat , fummae 
prudentiae maritaueratj vt in omni tribulatio- 
ne & anguftia femper fiducialiter Dei Genitri- 
cemMARlAM inuocarentin Adiutricem,Con- 
folatricem , & Mediatricem : cfim Mediatrix fiducitm 
aptior apud Deum efle nequeat , quam ipfa, er ^- D . 
quae Deum genuit, peperit, ladauir, aluit, & 
in virilem aetatem v/que perduxit fi aliae 
v tpulieres hoc proprium habent, vt virorum'. 

iuorum 



2T? Ad Vitam S. Petri Thomajij «I 
(uorum rigorem precibus frequenter emoU 
liant, hocpropriiffimum mulieri cft, qu®fola 
potentiflima Diuing maieftatis rigorem ad uer- 
sus peccatores, vltionem prouocantes , fandis 
orationibus fuis emollire poterit, 

ii Inter praecones autem gloriofi & dul- 
ciflui nominis fui, quos tam benemerita Patro* 

’ * cinatrix feraper multos habuit , non facile cu- 

iufquam altior tuba fuit, neque fonantior.Hinc 
temborefie c “ m * n Cathurcis tanta ficcitas, peccatis , pro 
otitis dolor, fic cxigcntibus,foret,vt frudus perirent 
omnes, & inmcs pericula multa, & hominum, 
& animalium ventura metuerentur^ amorolae 

matris Dei praediledus alumnus in fublimis a* 
micitiae gradu fummo fecialis, fecretus, ac fa* 
miliaris amicus , dcuotiffimufque Capellanus 
Clerum, & populum extra ciuitatem duxit in 
campum latiflimum, thefaurizatos k tenero fa* 
pientiae thefauros aperuit,efficaciter diffuaden- 
do venena mentium voluptates , increpanda 
ht concione vitia, plagarum origines:confortauit populum, 
& magno amore ei praebente multumaudaciae, 
'f promifit fiducialiter, etiam illo dic, pluuiam il- 

lis affuturam. fi malorum fuorum pcenitentes, 
promittit in praegloriofam Virginem Mariam fpem 
opei 'taputi. fuam fiducialiter collocarent. Erigebant ani- 
pluutam, muai eius praecedentia tacn efficacis Patrona? 

beneficia multa. Annuit coetus omnis. Et 
ecce ipfo praedicante , nulla apparente nebu* 
la, nec aliquo figuo pluwi», coepit paiillatini 

imbe? 


&impe- 
*tu- 




Anale B a ex Bottio, ^ llp 

imber defeendere 3 # in tantam creuit gutta- 
rum denfitas, vt vix populus ad ciuitatem re-* 
uerti quiuerit, Deo miraculum operante, prae- 
gloriofi/Emae fuae Matris intcrceffione, quam 
vna cum populo fidus eius amator more iuo 
deuotius inuocabat. 

12 Ex tunc in illa regione pro /an&o coepit 
haberi, hanorarique mirificis praeconiis:vtpote, 
'qui Patris fui E*.ia plenus fpiritu>velut ipfe c§- 
lum claufiim aperuit , & vbi voluit pluuiam 
contraxit. <^uod vbi comperit, laudes homi- 
num fugitans, patriam dereliquit , calcaribus 
humilitatis agitatus, quae optima dqs animi, & 
ad virtutem veramque gloriam primus gradus 
eft. Verum quoniam honor velut vmbra fre- 
quenter fefjuitur fugientes, & appetitores fui 
deferens, impetit contemptores, pofteaqu&m 
iil Panfienfi palladio, fonte fcientiarum vber- 
rima, fcientias legerat, &Baccalaureatus in fa- 
cris litteris ipfignia fufeeperat, ob miram, quae 
in eo viguit induftriam , Procurator Ordinis 
fui in CuriaRomana celeberrimo', atque fplen- 
didiflimo totius Qr bis terrarum fpe&aculo ef* 
fc&useft, quaein Auinione tunc refidentiam 
acceperat : vbj gratiflimus extitit Pontifici. 
Maximo Clementi vi, qui tunc Romanae, & 
vniuerfalis Ecclefiae currum infignitcr auriga- 
uit, facrotjue Cardinalium Senatui; & praefer- 
tim ReligiofifBmoPatri Domino Taharando 
£ardinali Petragoncenfi Titulo S. Petri ad 

Vincula 


fanHuih** 

betur: 


fugit hew* 
res: 


fi Bucca* 

laureus 

Theologia: 


gratus 
Pontifici & 
Cardinali* 

bw: 


1 




0 


, . Ad Vitam S. Fetri Thomafij 

Vincula ad ornaro» qui miris animi fulgoribus 
1 Romanae cardinem illuftrauit Ecclefi*: cuius 
cf ornus femper fuit quaedam beneficiorum of- 
ficina, pauperum domicilium, diuerjfbrium ca- 
]am:tofbrum,cuius & laudes nulla vnquam ae- 
tas conticefcet. 

13 Hic Reuerendiflimus Pater Compa- 
triotae fui, Procuratoris, Maria Familiae lan- 
ositatem, & do&rinam perfpiciens, a Generali 
Capitulo Carmelitarum eum ad Lauream Do- 
Oioralcm Parifiis conlequendam promoueri 
neatur voluit, & impctrauit. Qua magnifice poft ali— 
Voclor. q U ot annos adepta, denuo reuerfus ad Curiam; 

fan&iflimis do&rinis ( quas in legionibus 
Theologicis, ordinatus ibidem Magifter Re- 
gens, in difputationibus, & Termonibus publi- 
inCuriA cis ac priuatis, a&ione linguam praeueniente, 
pontifici* effudit abunde) multorum corda ad diuinita* 
tis amorem, Sc amantillimae Dei Parentis Ma- 
ria veneratiorem deuotionem vehementer 
accendit:ac velut palmes frudti ferae vitis, quem 
Dominus plantando in terram defixit , & a* 
bundantia fuae gratiae in omnibus benedixit 
propagini, generationem re&orum genuit>Pa* 
radifique coetum de plurium animarum con- 
V . quifitione laetificabit. His humanae fcientiaear- 

1 gumenta difibluitjillisdiuinaefapientiae myftc* 

ria altius referauit ; ex profunda Euangelici 
fontis abyflo, /alutis hauftum cun&istara po- 
• tenter ioiundens, vt iam non tam moraliter Sc 

ftudiasCj 


* 

1 


J 


1 




Jvaleflaex Boflio. iit 

ftudiose, quam naturaliter in his conftare vi- 
deretur. Monftrum eft cogitare, quantus ipfe 
ingenio, quantu/que ftudio fuit. Semper ante 
Le&ionemdeuotiffime celebrauit:& ipfa ce- 
terni Patris lapientia in Mifsa miram ei dedit hauri* 
intelligentiam, & veram infudit fepius factae 
icripturae expofitionem. !, 

14 Ibi, prout refert fuus in loco difcipu- 
lus, & imitator Frater Ioannes Hildesheimen- 
fis, cum femel deuotus laudum Maria pro- 
f pagatotin facra no&e Pentccoftes feruenti- 
h bus defideriisi dulciflima,potentjque Patroni 

Maria fiiae Religionis patrocinium efficax & a Deipara , 
iugem confcruationem humillime petiiffetjipfa apparem * 
vultu, & habitu corufcans, Petri , tamquam intettigit 
familiaris, tamquam alterius fui , confidentius 
ingrcffa cubiculum, affatu pii/fi.rao,refponfum ' 

flammiuomum,fauo ac meile praedulcius, ei de- per permi- 
nxi: Ne timeas 3 inquiens,mi Petre. Audi Po- furum» 
-pule meus, peculiaris Grex Carmelitane , & 
conteftabor te : Recordabor vtique femper * ■ 

foederis mei, quod pepigi vobifeum. Durabit 
'! igitur vfque in finem Religio Noftra, carifli- 
Y morum, defideratiflimorum Fratrum meo- 
rum Congregatio, gaudium meum, & corona j 

mea : Nam & pro ea fupplicauit Filio meo, 8 c 
impetrauit primus Ordinis Pronus Elias, 
dum ei Transfigurationis lux tempore in glo- 
ria & maiefiate coapparuit, exceflum feruen- 
tiffimae caritatis, quem completurus erat in Ie- 

rulalem, 




r 


. 


£ 









"fii i.pi'1 


‘‘■'tc 


ai i Petri Thomafij 

rufalem, cum manfuetiflimo Moyfe rcuofc 
ucns. O caritas immen(a vi/cerum materno- 
rum ! Ores di&u mirabilis, mirabilis item co- 
gitatu ! O multum cxccfliua dile&io Reginae 
maieftatis immenfe , per tam la&iflua verba 
patefeens/ Quibus di&is Tuus difcipulus, qui 
coram ip(o dormiuic, ik (btiano expcrgefa&us, 
'Magiftfi pedibus aduoluittir, preces multipli- 
cat, vt omnem caeleftis vilioilis feriem referare 
dignetur. Tandem exauditur, iutamento prae- 
miilo, quod nil eorum teuelatet alicui, quam* 
diu (uperuiUefet Collocutor Virginis tam fa- 
miliaris, prae reuerenti^ & g!ori£ vultus illius 
adhuc ftupidus. O verbum exultationis& lae- 
titias, delaluiuico piiflimi cotd is tort te prola- 
tum! Verbum dulce & gratiofum, dignum v- 
tique memoria (empiterni, Carmelique Fra- 
tribus diligeriter & (aporose ruminandum ! 
Verbum (ane (ecuricatis & felicitatis irnmen. 
iae, quo tam primi Patris Elue, qu£m glorifi- 
candiffimae Patronae Marije ( quae per (pe- 
dalem protectionem eft in circuitu Populi (ui) 
precibus & meritis iuuari afTecurantur. lute 
' dicam igitur, qu6d immenfa Diuinae largitatis 
beneficiaexhibira populo Carmelitano, ineffa- 
' bilem ei confefant dignitatem. Nec enim eft, 
aut fuit aiiqjtndo tam grandis natio, quas ha- 
beat InftitutoreS Deo appropinquantes per 
' fiiblimioris vitae merita, 8c afliftentes, fibi ficut 
adeft Nobis Domina, & Inftitutrix Nuftra 

Maria, 


- • • 


-■ X 
SIL 




i' u i \ 


iViC 


i 


An de tt a est Boji io. 223 

Maria, fimul & Inftitutor Nofter, tantae Re- 
ginae coniun&iflimus , fpcciali neceflitudinc 
compaternitatisS. Elias. 

Aurea flammigeris eue&us in aftra quadrigis 
Qua leuis aereos, non preflir orbita fulcos. 

Si erga carnis noftras propinquos , nullo do- 
cente , in amorem conftringimur : fi quoque 
San&us Parer Ambrofius, vt in Officiorum fi- 
bro de fe i pfc teftatur,quos Chrifto per Euan- 
gelium genuit, non minus dilexit, quam fi eos ' ■ 

Coniugio fufeepiflet: Si denique iuxta Symim- 
chi Papae fanftionem d Gratiano jo.q .Notan- 
tes, repetitam, omnes, quos in poenitentia fu- 
fcipientibus , vel fiib trinae immerfioms voca- 
bulo mergentibus *vn da (acri baptifinatis rege- 
nerauit; non mirum , fi Carmeli gemitibus 8 c 
Elias, & Maria comparcntes iui fpiricales, 
peculiariflnnefcmper faueant. < 

15 His concordat verbum laboriofiffimi 
e Origenis (uper libro Numerorum, inquientis* 4 

Quod Moyfes in hac apparitione orauit pro 
Populo fiio, petens, vt, cum plenitudo gen- 
tium introillet, omnis Ifiahel faluus fieret. AL- 
ftimandum plane noneft, Moyfe pro populo oh httereefl 
fuo, quifibi adeo rebellis & ceruicofus lem- f wnem 
per exticerat,follicitante; Eliam Carmeli Pa- 
triarcham, coetum Fratrum (uorura neglexif- ^ <nf; r * 
(c, cui legifiator fuerat & Praeceptor, nonle- 

f niter auditus. Non eft etiam verifimile, quod 
>eu$ negare velit Religioni Carmeli, praefru- 
. .i- ‘biferas 




J 






) 


224 AdVitdm S. Pctri ThomApj 
biferae Matris fuae Familia, quod omnibus de- 
dit. Ha&enus enim quaslibet Religio durauit 
ad minus vlque ad mortem fui Fundatoris; 
Patronusautem, & Fundator Noftcr Elias 
' Propheta fan&iloquus, Virginum quoque flo s 
primitiuus, nondum mortuus,Paradifiiam co- 
lonus eft. Eft vir vbi ifte Dei, non licet ire mo- 
ri. Et tanto tempore, aftipulante Hieronymo 
permanet in eadem astate, qua in curru igneo 
raptus eft, ad Antichrifti v/que tempora, quem 
■praspotenter oppugnabit, fic rc/eruandus. Vi- 
dere quoque indiespofliimus.tam in operibus 
artis, quam naturas, quod primum in compo- 
iitione, vltimumefiin relolutione , & econ- 
uerlo. Carmelitana igitur Jleligio ceterarum 
primaria , antiqua haereditas Ecclefias Dci,& 
frondofa vitis Ifrahel , cui fru&usadaequatus 
eft, 

Inclyta progenies, natum de ftirpe corufcas. 
Cui celfumdproauis nomen origo dedit; 
pariformiter etiam erit vltima, vr Do&rix, & 
Prophetes illuminati/lima Maria fuo Petro 
Thomafio lucide pronunciauit. 

1 6 Cum aurem Dominus Papa Clemens 
; debitum mortis exlbluiftet , & congruis exc- 

. • quiis celebratis, ^fuam folenni/Iime corpus eius 
iti monafterio , Casa Dei vocaro , foret hu- 
m tranfue- "mandum ; ab Auinione vfquc ad di&um lo- 
Sk mtcer- ciim xH dictas fecerunt,. Magifter nofter Pe- 
trus Thomahitf tori Curiae, & Auinionenfi po- 
- - pulo. 




■v 


; 


mnuisvi 






Analecfaix Boftto. \V ' ; tzf 
pulo,ob inoentia^ftierita /uafupra modum ho- 
norabilis. oBperamarus (qui tanta quidem de- 
coratus erat gratiae vtrhominum vniuerfitas 
ipfum, tamquam paradifii florem vernanti/fi- 
i mum inficiens, miro. veneraretur aflfedu) ab 

honoramdo Cardinalium Collegio, & omni auoaecie$ 
Papaeiparentela ad praedicandum in itinere de- conCi0n( *~ 
ledus eft. In quo fecit xii Sermones mirabi- tuti 
les,vnum die quolibet. Beatiflima Virgo Ma- 
ria, compos caeli regiae , incomparabilis gra^ 
tiae ac.gloriae,excellentia beatitudineque locu* 
pletiflima, quae fepius fublimaucrat dcuotum 
fuura, iterum eum^voluit honorare. Funere 
nempe Papae exiftente in Ecclefi^ B. MariA. rauimepi 
fle Pugio, conlcenditambonem PetrvS;Ma- Deipar ■& 
ri a vernaculus, vt folito more praedicaret * ? eUit: 
fle inuenit fe fubiro tanta grauatum raucedine, 
vt nec audiri, nec loqui valeret. Adfuit Cleri 
; fle Populi multitudo copiofa. Cundi qui no* 
uerant eum, verecundiae eius nimis condolue- 
runt. Ipfe autem de fontis gratiarum fcaturi* 
i gine non diffidens , ad imaginem Patron® 

Maria deuotele conuertit, genua flexit, fi- , • v* 
j de & fpe animatus , precum gemmas obtulit* 1 
t piae orationis aurum appendit, piam piiffi- . 
i» ^mae mifericordiam inuitans, fufpinis cordis 
y Spiritus fandi gladium triumphaliter vibrans. 
i Qua finita alte refumpfit thema fuum, & aded 
ij. clare fonoriffimeque praedieauit , vt & multis 
t hominum milhbus faciliter potuiflet audiri, 
oi P Fi« 


r 


2 26 . Ad Fitam S. Teiri T hontajlj 
Fit gaudium cum ftupore,& diuturnum diui- 
nx laudis praeconium, multis pronantibus. 
Hic eft vere diledusia Deo* & Genitrice cius 
praepotente, qui lingularis familiaritatis indi- 
cio, tam fiducialiter eam femper accedvr,& ad 
libitum fic protinus exauditur, qui cum ea i ure 
quodam peculiaris amicitiae quodlibet poffc 
videtur. Certe non eft alius, quam hic amicus 
eiuseledus Frater, & alumnus libi fingulariter 
pretiofus, quem ita fignis mirificat, virtutibus 
exaltat.Cuiys fi merita velit edere lingua peri- 
ta, vincet materia quaelibet ingenia. Verum 
ipfe humilis Maria , beatae memoriae Papae 
Clementi adfcripfit. 

17 DemumaCIementisfucceflTorelnno- 
centio fexto; quiin Termonibus prorfus effica- 
.J ciflimis huius viri Dei multum deledabatur 
(verba etenim oris eius plena fuauitate & gra- 
tia erant, & fuper caeleftem fapientiam mira- 
biliter redolebantjfemper honoranda Dei Pa- 
rente Maria probati feruidiquediledoris fiii 
honores procurante, tum etiam, quia columna 
iuffa Imo- lucis in templo Dei altius erigenda, eundis vi- 
tifvi ordt- debatur, ad Pontificalis apicis dignitatem pro- 
' fatus ?!i~ mouetur > & Ecdefiae Padenfi in regno Sic i- 
ftrnfis: Ji® donatur in fponfum. Qua gloria fublima- 

tus, quo altius in plebe Dei caput extulit , eo 
' f difFuIius piae conuerfationis odorem fparfic. Ab 
eodem pro Vniuerfalis Ecclefiae Republica 
tuenda, atque dirigenda in diueriis legationi- 
« • ‘ ' bus 


t I f 

® Anale Si i ex Bojlio. 22.7 

bus mittitur, -nunc ad Imperatorem R. afliae* 
nunc ad Imperatorem Romanorum, nunc ad mittitur aA 
Imperatorem Con{hntinopolitanum,nuric ad Jm P n(Uo ' 
reconciliationem Venetorum cum Vngirai 
Kg Quas omnes cum lumma vtilitate Ecciefize, 
diuini honoris procuratione multa , & lalutis 
animarum complurium mefie fcecundiflimd 
cxecutus eft* 

18 A Conftantinopoli, & lecundi Patriar- 
chatus lolio, & vnico Graeae Sapientias domi- 
cilio (quod Orientalis Imperij caput, & totius 
Graeciae columen extitit ) in Cyprum nauiga- tn Cypro i 
uit, vbi grauem infirmitatem incurrit* de qua morbo con * 
^ Deo auxlliante, & Regina Ierulalem 'ac Cy* ““W™ 
pri, pro /use fanditatis merito, ei quotidie ma- 
nibus propriis cibum parante, & olficiolifiSme 
miniftrante, conualuit. Ab inde nobili/limam 
Vrbem IerofoJymam , olim Ciuitatum Regi-» v ■ v - 
nam, Dei /aerarium, matrem Sandorum. o- ; • ! 

mnium, eminentifitmam arcem Religionis 8 C 
/idei, ornatam Patriarchis, Apoftolis, & An- 
gelis Dei, Papalis Nuntius, in lummo vitae di* 

/crimine expetere non defiit. Sacrum & au4 . 
reum Carmeli montem , antiquam Patrum 
•Noftrorum pofiTe/fionem, & Noftram haeredi- ^ a ^ 
tatem ( vnde Candidata Mauia Religio pet f a „ a p*. 
vniuerfas mundi partes, cum tanta benedidio** Uflinat 
nis affluentia deriuataeft) laetanter afpexit; ab 
i Agarenis pollutiflimis Mabumeti latellitibus* 

• & Crucis Iesv Chrifti inimicis ca poffideri no 

5 P a modici 


taS AdVit&mS. Vetri Thomaftj ; 

modici dolens. v Et pofteaquam-fepulchruni 
\ ;.r -iv Domini gloriofum , le&umque illum purpu- 
-*• reum crocos (pirantem,& fuauiflimis fragran- 
: ' 4 > tem odoribus ( in quo propter nos vita noftra 
' i ' ‘ cbdormiuit in Domino) deuotioneferuida vi- 

fitarat, memori fletu, & piis lacrimis rigarat, in 
(anfto monte. Sion, Chriftianis omnibus di- 
uerfarum nationum, Saracenis etiam affluenti? 
bus, gloriose, & authentice praedicauit, Sermo- 
neque completo, Dei Matre Maria eum pro- 
tegente, in medio illorum ibat. 

, . Et omnibus rite confummatis, ad Do- 

minum, qui miferat illum, cum feruore multo 
* reuerfus eft :a quo de confilio Cardinalium 
(auditis , quae per eum gloriose fa&a funt) ad 
partes Romaniae & Cypri denuo mittitur, iam 
treaturLe- non modo Nuntius Papalis, fed Legatus Se- 
gatM Sedis dis Apoftolicae fpecialis, & vniuerfalis: 
sipottolicA , Nam fuus Ordo fi»it,femper maiora mereri, 
i- Vitaque quam fenior,tafibi creuit honor. 

y Ex tunc maxime terribilis Chriftihoftibus, in- 
clytus ille fignorum operator, Chrifti miles vi? 

. donofus, Regifuo plurimum valuit praedi- 
cando, docendo, difputando , Domino coo 
f >'■ '• perante & fermonem confirmante fequenti- 

l bus lignis : nunc corporaliter etiam Agarenos 

ftrenue debellando, nuncinfideles baptizan- 
• do, fchifonaticos reducendo, & Ecclefiam I>ei 
copiose multiplicando: mod6 in Smyrnis, mo- 
d6 in Rhodo, modo m Conftantinopoli, mo- 


X 


. ' • . " . 

' K^An&tettcLex Boffto. \ 
do in Cypro, modo in Creta , modo in Tui 1 - ******* ■ 
quia. In Creta etiam abominabilem quaikfrirh ^ era f^.A 
haerefin, quae poti/limum a nobilioribus' infu- 
lse fuftinebatiir, penitus extinxit, & cognatum 
DucifTae Cretenfiuta pertinaceni cotiibuftidhi 
adiudicauit. Petrum, Ierufalem & Cypri Rei 
gem, Hugonis Regis filium in EcdenS Fdiinaw 
guftana folennifer inunxit.Sataliam munitii^. 
rnam inimicorum fidei Chriftiatiae duitatem, ’•« ' * 

ab hoc Petro Rege vidofiose ; recuperatam, ' ‘ 1 v i 

Chrifto dicauit : Sacerdotes & Citrum .. ibi- 

, ■ • ' < * 1 / « i 

dem inftittiit, & multa fpiritalia priuilegia iri* 
colis arcis Dominicae pie concelat. " ' 0 ‘ 

io Hinc Regi aflfociatus, ad Cunam rediit, 

Vrbanum vfan dse memoria? Patrem, poft Ir 1 ?- r a 

noce^ij decefTum nouiter creatum reperit : 
qui ei, neque petenti, mequt cupienti maiofcm 
dignitatem Ecclefiae poft Papajtum , Patrrai'- 
chatum videlicet Conftantinopolitanunj ,;({$■ conflituitu* 
lennitcr donauit : Sc loco Domini -T aliarandi 
Cardinalis Petragdricenfis rCcentet defundE), 
Apoftolicae Sedis Legatum proSando PafTi-.##*; 
gio.Ierofolymae recuperandae gratia aflfympty- * 
do, eum ordinauit. Q^o nabiiiter, & vidiQ- 
riose procedente , Alexandrinae Ciuitatis cai- 
ptioni,ftrcnue bellans, interfuit. Poft cuius^de- 
; relidionem zelofo dolore tangitur Beatus 
athleta, Martyr ftutiio, ConfefTor officio.,. Sc 
tertio, pro dolor , menfe, Lucerna Orienta- 
lium Chriftianorum, in Famaguftaxxtinguii* 

P i tur, 

— — . > 


i 


2 1 o Ad Vit^m S. Petri 1’hontafij 

tti mori • -* ur * Anpo Domini mcc clxvi in die Epipha- 
tur, - ,ni* bearis meritis dicatum fpirit;um cslo 
ledfiidit vt tantae diei celebritas fuo etiam 
fran/itu condecoraretur. Statimquc, velutct* 
iapi fepius ante£ , pretioft fpargens balfama 
yitam fpiranp'a,& aromata Chrifti medelam ’ 
/uauiter redolentia, aureis miraculorum fulgo- 
ribus, mirificifque prodigiis /plcndefccre non 
flavus mi- 4^iir. In EccJefia autem iCarmelitarumdidae 
tAcnlu. Ciuiratis aromatici corporis gleba, gloriofi co- 

jam Deo m caelis,-, mirabilis, exinde in terris, 
Refurrcrjianis diem praeftolatqr, Qm contra 
morbum epidimiae pro ipeciali apud Deuua 
Patrono, nedutp ibi fed & in diuerfis Orbis 
j j^r rarum locis <jeuotius imploratur, i 






: a.inm i-jj.u. .... ..u-. ■ 

f , a Bofhw tejlatur ft anno 1474 hocopus fcrigtjfe. J)$ 
tjtemujt. § Yj '' 

‘ r 'b h 


. _ Sunt : exMazxerio pleraquedefwnpt*, inferta reue- 
' Idiione ex Uildtshemio. * • 

ibre Qrigenis homilid i fuper Numeros verba fitnt ijia ? 



‘ciun m motite transformatus eft, petens abeo, 
plenitudo Gentium mtroiflet, tunc omnis 
faliius fieret. : 

idem Bo(liuscap.9 huius tranatu* duplex inferii 
f logium S. Petri, infecundo ittahabet : Petrus Tho- 

jmaiius ParriSrcha.Cbnftantinopolitanits, contra fi-, 
dfei inimicbs fttenulis armiger & bejligerator glo- 
•pofiiS^quinimft Crucifer & Du£tor exercitus Do- 
itUfliCJ» tam dp£us <juam fanftus.cpji. cafUtate.V.iri- 

cu) t *i 0» 



*Andeftd ex Boftio. 2 . 3 1 

20, Sacerdos ordine, paupertate monachus, profek 
fiorxe ConfeUbe, laboribus Martyr, legatione Apo- 
ftolus, munditia carnis Angelus, nullius gradus de- 
trimcnuiinipaiUiseft :ho(les Chrifti femper hoftes 
fu6s r^tftabs/harreticis St Saracenis numquam pc- 
k percit, librorumcjuefucci $c fenfas plenorum mul- 
li • tam congeriem diligentefjelaborayuf , optima pa- 
fcua Dominicis ouibtis prouidens. idem in libro de Vi- 
tii iltyflribfCi Ordinis Carmtlitaru,<¥S& hic dt Vita S.Pefti 
retulit, inemori epitome oomprchendtts 1 — ~ 

AUa Elogia S. Petri, fed breuiora, ab auclore F lorarif' 
MS. Her manno Gretffn, P#ro Cunifioj & loanne Molam 
concinnata, Juj>rd $ j Commentar jjprauij dedimus , 


. s~ 


11% 


;;V . 






LITTE Ri£ A P OS .T-0 1. 1 CJE 


INNOCENTII vfRT v, 

-:■ flri*.* tof: ;■ ;• 1 J :? i. i l - L' , i : i a i >■: ^Sj 

r de rebus geftis j ' - :f: ° ! “ 


S. PETRI 1H0MASII. 
B V L L A I 


^ ^ ■ 

Suppe tu B. Petro iter facienti iubentur 
ferri . 


& 


Innocentius Epifcopus feriius feruo- 
rum Dei. Venerabilibus Ffatribus 
Patriarchis, Archiepifcopis, Epi- 
fcoais, Abbatibus, Ptioribus, Deca- 
nis, 'I*ri£ppfiti$, Arcbidiaconis,Re- 
donbus, & aliis Eccleiiarum , SC 
Monaftertorui Prolatis, &c. 



Vm dilettum Filium Petrvm Tho* 
mae. Ordinis B. Mari.* dc Monte 


Carmelo, Magiftrum in Theologia, 
latorem pratentium, ad ciuitatem 


Petro ggjKgsg5 S&| Ianuenfem & Mediolancntcm-pro 
Genuam & quibufdam negotiis , per nos fibi 

AteeiioUnu commi ffisj duierimus deflrinandum; Vniuerfitatcni 
m*jfo Ycitram rogamus, monemus , & hortamur attente, 



;T> 


t. • n 






; : v D r fi 

• ■ - . 


^ * * i * -• « a-j>.b • r? j, tT uo m £f* r>m* 

i^ifiosjjasr , i b ;; ’HVL’ r. ors.v 

i • « » ♦ , . 

» .c .■■■}-. 


] 




&Y.LLA 




Littera ApoJtolicd Tnnoccntij vi. 233 

per Apoftolica vobis fcripta mandantes: quatenus 
eumdem latorem, cum per partes veftras tranlitum 
fecerit, ob reuerentiam Sedis Apoftolicx.& noftram, i u l m tuf 
benigne recipientes, & honefte traftantes, fibi, nece (f ar i A 
quamdiu in huiufmodi negotiorum piofecutione con f err $ t 
fuerit, diebus lingulis in duobus florenis auri, pro 
fuis & familiae fua:neceflltatibus l & defecurocon- 
dudtu, ciim fuper his per ipfum vel eius nuntium fue- 
ritis requifiti, ineundo, morando, & ad nos redeun- 
do, liberaliter prouiderecureris,itaqu6d exinde de- 
uotionem veftram commendare merito valeamus, 

Alioquin lentendam, quam idem Petrus per fc, vel 
alium feu alios rite tulerit contra rebelles, fuper quo 
libi tenorepraefentium plenam concedimus faculta- 
tem, ratam habebimus, & faciemus auefore Domi- 
no vlque adfatisladfionem condignam, appellatio- 
ne remota, infallibiliter obfertiari. Non obftante, 
quod aliquibus communiter, vel diuilim ab eadem 
Sede indultum exiftat, quod Nuntiis Sedis ipfius 
aliquam procurationem exhibere, velin eacontri- 
buere, nili ad eos declinauerint , minime tenean- 
tur* &c. Datum Auinione Nonis Odtobris, Ponti- 
ficatus nollri a anno primo. 

c!x>m • . ■ I 7 , ! i J- ; ‘1 

a Is efl annus Chrifii 135-5. Alium priorem hoc armo, 
tnenfe M aio impostum S. Petro Legationem fupra diximui. 

J)e tlla haftenus defunt Litteu ApoFlolics . , vti qu&inhac 
Legatione date, funt ad Ducem & Remp. Genuenfem, ac 
Ioannem Vicecomitem & Archiepifcopum Mediolanenfem . 

Rtlwpia fuprd § z indic, atitimu. 


4'1 

'f.A. 




s 


v 


i j 4 Littera K^fpoftolicA 

B V L L A II 

Jnjlituitur B. Petru* Epifcoput Pdftenjis 
(jr Liparenfis. 

Innocentius Epifcopus Venerabili 
Fratri pETRoEpifcopo* Pa<5ten- 
li, Sc Liparenli (aiutem. 

P Aftoralis officij, cui,difponenteDomino, praelu- 
demus , vt dc vniuerfi orbis Ecclefiis, quarum 
cura nobis imminet generalis, & de illis pra:fertim> 
quse vacationis exponuntur incommodis, follicite 
cogitemus i vt illis praeficiantur viri prouidi in Pa** 
ftores, qui eas in fpiritualibus & temporalibus pol- 
fint& fciant falubriter gubernare. Dudum fiqui- 
dem bonae memoriae b Petro Pa&enfi, & Liparenii 
' fipifeopo, regimini Pa&enfis & Liparenfis Eccle- 
XiortuoTe- ^ ariir ^ j nu i ccm canonice vnitarum pra:fidcnte,Nos 
troTtnto- cupicntes eifdem Ecclefiis , ciim eas quouis modo 
mc ° E t >l r c ' .yacare 'contingat , operationis noftrae mmifterio, 
en ! t p* ytilem praefidere perlonam , .prouifionem ipfarum 
Itptren/*, Eccle f iaium ordinationi , & difpofitioni noftrae ea 
vice duximus fpecialiter refijuandam , decernendo 
cx tunc irritum & inane, fi (eciis fiiper iis, per quol- 
cunque, quauis auctoritate, fcienter vel ignoranter, 
„ contingeret attentari. Poftmodum vero prxFatis Ec- 

clcfiis per obitum eiufdem Petri Epifcopi, qui extra 

Romanam curiam diem claufit extremum, Paftoris 
tufa ?on- folatio deftitutis, Nos, vacatione huiufmodi fide di- 
ti&Ut o-nis relationibus intclleifta, ad prouifionem dicta- 
tum E elicitarum celerem 8c felicem* de qua nulJus 

praeter 




Innocenti j vr. r 23 f 

praeter nos ea vice fe intromittere poterat, relerua- 
tione & decreto obfiftentibus fupradi&is, ne pro- 
lixae vacationis exponerentur incommodis, paternis *’ 

& (olicitis ftudiis intendentes, poft deliberationem, 
quam de praeficienda eifdem Ecclefiis perlona vtili». 
&etiamfru<ftupsa, cum Fratribus noftris habuimus 
diligentem. Demum ad te, Ordinis Fratrum B. Ma- 
ria de Monte Carmeli Profe(Torem,in facra Theo- 
logia Magiftrum, & in Sacerdotio conftitutum, cui 0 \,pra.elM^ 
de religionis zelo, vitae, aeniorum honeftate,’ fpiri- rRi dottt 
tualiumprouidentii , & temporalium circumfpe- 
«ftione, aliifque virtutum meritis, apud nos laudabi- 
lia teftimonia perhibentur,direximus oculos nofttae 
mentis. Quibus omnibus debita meditatione penr 
fatis, de perfona tua, praefatis Pa&enfi & Liparenfi % p e f rU4 
Ecclefiis, de praedirorum Fratrum noftrorum con- j-homas 
filio, auftoritate Apoftolica duximus prouidendum: 
teque illis praefecimus in Epifcopum & Paftorem, ordinatur 
curam & adminiftrationemipfarum Ecclefiarum,& 
infpiritualibus & temporalibus plenarie commit- • 
tendo ; tibiquepoftmodum per Venerabilem Fra- 
trem noftrumcGujdonem Epifcopum Portuenfcm, C 
apud Apoftolicam Sedem fecimus munus confecra- Guidonr 
tionis impendi, in illo qui dat gratias, &largitbrC*r<£».E- 
praemia : confidentes, quod eaedem Ecclefiae pro tuae Por* 

circumfpe&ionis induftria & prouidentia circum- tuenfi. 
fpe&a, fub tuo felici tegimine, dextera Dominrtibi 
afliftente propitia, falubriter & profpere dirigentur. 

Quocirca fraternitati tuae per Apoftolica feripta 
mandamus , quatenus ad praefatas Ecdefias cum 
gratia noftrae bencdi&ionis accedens, curam & ad- 
miniftrationem praedidlas fic exercore ftudeas foli- 
cit£, fideliter, & prudenter , quod difta: Ecclefia: 
gubernatori prouido & fru&uofo adminiftratori 
gaudeant fe qpmmilfast tuque praeter retributionis 
^ternae praemium, benpuolenciam noftrae gratiae v- 

„ bcrius ' v - 


i? 


v 


2$6 x LitferstXyfpoft olic& 

bertiisconlequi merearis. Datum Auinionexvi Ca- 
g Iandas Decembris anno fecundo, d 

< a PofleteZos ex his vrbibus Saracenos, prafitiffevtrique 
TZccleJiteofdem initio Abbates, dein Epifcopos , &fub finem 
difli feculi 1 4 fingults Ecclefiis fuos ajfignatos Epijcopos , ftt~ 
frra diximus. 

b Petrus de Pernis Teutonicus Ordinis Minorum, mor- 
- !»;, \ tuus l i Ianuarij anni 1 j f 4. 

c Fuit Guido filius Comitis Bononia Belgica , ac pri- 
mum Epifcopus Tomacenfis, tum Cameracenfis, dein Ar - 
chiepifcoput Lugdunenfis, pofled a Clemente vi Epifeoptu 
Cardinalis Portuenfis & S. Ruffina effectus annoi}; o, 
mortuus annoui 3. 

v . - • d Lezana relatis his litteris, quas ipfe in Regefiis Vati- 
, .. cunis reperer at, addit fopitam controuerfiam, quapofieriores 

. , Nuntiatur* & Legationes Petro Teutonico deceffori a, VVad- 

% dingo tribuebantur. Defunt hic Littera Apokolica quibus 

fi. Thomafius ad Carolum iv Imperatoremmiffusefi, 

B V X L A III 

^ , r . . - :tx - - 

• , * *' 'M , j, ' T 

Hortatur Regem Rafiiavt fidem promo- 
- #<m/ Romanam , & Sedis Apofiolic 4 
T^untios benigne recipiat. 

4 a Innocentius Epifc... Stephano Regi 
Raffi* i Iluftri, gratiam in pr^fenti, 
que perducat ad gloriam in futuro* 

* • - 

*. • , ' t . ... • * 

P Er dilc&os filios, nobiles viros , Bolfidarium Iu* 
dicem generalem , & Neftegium' Cephatiam 
kf f Gerenfcm , ac Dairiianum dcc Catara ciuem Ca- 

tarcufem. 


t 3 t 3 E 





4 ^ 


i 


Innocentij viv \ 237 

tarenfem, Apocrifarios & procuratores, Magnitudi- Poffmijpt 
nis tuae ad Nos & Sedem Apoftelicam, diebus non kgatoscttm 
long£ prxteritis deftinatos , Sc prsefencatas nobis &** er ** 
per Apocrifarios ipfos litteras regias, aurea.tua bulla 
inunitas, noftroApoftolatuiintimafti, quod audito, 
quod quidam ecclefiarum & monafteriorum Prae- -• * 

lati regni tui, fideles eiufdem ecclefia:, erant ecclc- 
fiis 8c monafteriis, in quibus canonici inftituti fue- 
rant, per d quofdam abominationis filios contra iu- ^ 
ftitiam deftituti,& quodalij quidam eifdem, ac aliis 
fidelibus $. R. E. Catholicae ac Apoftolica: , in eo- 
dem regno morantibus , iniurias & contumelias ir*t 
rogarunt, & quofdam ex fidelibus ipfis ad reiteran- 
dum Baptifmatis & Confirmationis, per eos rit£ fu- • 
fcepta, irreiterabilia facramenta,inuitos cocgcranc, 
non finegraui offenfaDei, & laefione fidei Chriftia. 
nae. Tu velutfincerus ipfius fidei zelator & cultor, probatur 
id molefte ferens ac gerens, prout debueras, admo- zelsuRegis, 
dum difplicenter, & cupiens pro reuerentia Redem- 
ptoris tui, qui eiufdem audior eft fidei, & pro falutis 
tuae merito, tantis malis prouifionis tuae ftudio falu- 
briter obuiare, fub indignationis tua: pccna diftridl^ 
prxeeperas, Prolatos deftitutos eofdem adecclefias 
& monafteria ipfa , quibus fuerunt, ficut praemitti- 
tur, deftituti, reftitui cum efFedfcu : fex monafteriis ob mona~ 
tunc exprelfis dumtaxat eiccptis, quibus de propriis fleria rejli - 
Abbatibus ad euitanda fcandala& periculaimmi- tuta. 
nentia tuv reftitutio non poterat fieri , & ad qua:, 
poftmodiim temporis opportunitate captata, illos 
xeftituiprocurafti. Quodque publice ac patenter.dc . v 
fub formidabilibus poenis edixeras, qudd nulla Ee- 
clefiafticafecularifuc perlona Latinos, vel alios fide- 
les eiufdem Ecclefia: fecundum verum & Catholi- ^ re p re f 1 
cum ritum eius baptizatos & confirmatos, rpbapti-y w> 
zarc , feurccoufirmare, aut eifdem fidelibus in iu- 

riamfcu violentiam irrogare, fiue ipfos perfeqtd, vel . v 

v - moleftare 


238 Litter a ApopoticA 

moleftarepraffumeret quoquo modo. Et qu5d«* 
mncs Epifcopi, Abbates, & alij ecclefiaruni & mo- 
nafteriorum Prarlati, Presbyteri & Clerici, fecula* 
res & regulares, fideles ipfius Ecclcfiae, vbictimque 
& quomodocumque in regno detenti pr*di<fto, re- 
« nercitia ftituerentur debitae libertati, & adecclefias, mona- 

Catholict fteria, & ecclefiaftica beneficia quaelibet liberi & fi- 
religionU ne impedimento redirent, diuina in cis celebraren- 
fermijfa , tur officia , & prout ad eas alias pertineret, mini* 
ftrarent eifdem ac aliis Chrifti fidelibus , iuxta prae- 
fatae Ecclefiae confuetudin em redtam & obferuan- 
tiam falutarem, Ecclefiaftica facramenta. Et quod 
licitum effiet omnibus in dicio regno morantibus fi- 
dem, quam Ecclefia ipla tenet, docet & praedicat, 
tenere liberi, ac prout eis competeret, illam doce- 
re voce liberi, & publice praedicare: &quod vtfin- 
ceriorem te probares, verioribus argumentis ipfius 
. 1 / Catholica: fidei amatorem, eos, qui fecundum hu- 

1 'iufmodi vitam & formam Ecclefia: praedidlas , Ba- 

ptilmatis & Confirmationis fufccperant facramen- 
ta, & velvimetuuccoa&i, ficut praedicitur, ne for- 

fan errore deuij, huiufmodi facramenta, iuxta vfum, 

imdabufum verius , & abominationem aliam da- 
mnabiliter iterarant, arbitrio eorum libertatique re- 
* ♦ linquens, ipfis ab hiiiufmodi reatu beneficium abfo- 
lutionis impcndi.eofque rtaggregari vnitati ciufdem 

Ecclefiae deuota mente petieras, ac pio ftudio procu- 

ggmtftm raras; Ac tandem E cclefiamipfam Dominam &ma- 
EccUJu giftram Chriftianorum omnium, ac Romanum Pon- 

Romane. tificem vniuerlalemChriftianorumiplbrum Patrem, 

prtmatHm > & verum ipfius Chrifti Vicarium , ac B. Petri Apo- 
ftolorum Principis fucceffiorem , firmiter affierens, 
/impliciter confiteris, & humiliter recognofcerts.de- 
fetites ope- nota inftantiafupplicafti, vttibi Apoftolica: bcucdi- 
turios Em- dlionis munus per Apoftolicas litteras mittere , Sc 
angelicos , nihilominus deftinare ad regnum ip/hm aliquos vi- 
sos 


e 

i 


Irwocentij vi. 259 

ros probos, timentes Deum , & in lege ipfius plend 
eruditos,qui VeAerabilis fratris noftri t Bartholomaei 
Epifcopi/Tragurienfis, dudum in partibus illis A- 
poftolica! Sedis Nuntij, feliciter, fauente Deo, in- 
choatis operibus profecutionis adiiccrent ftudium, 
per quod ad optatum perducerentur effc&um , di- 
gnaremur. IdemqueTragurienfis Epifcopus, cuius 
relatibus adhiberi fidem per eafdem litteras petiifti, 
nobis expofuit, quddtn populo Chriftiano partium 
Orientis fiiper afili&ionibus & perfecutionibus du- 
ris^quibus eos Turearum furor immanis indefinen- dtfide- 
•tcranguriat , vifcera pietatis Regia: adeompaflio- riumbeHi 
nem aperiens, & ad opprobria exprobrantium no- facricoun m 
mini Chriftiano tollenda, & auferendam perfidam TurtM . 
gentem credentium dc finibus, attendens animi tui . 

zelum, & excitans potentiam regia; dignitatis, defi- 
derabas ab eadem Ecclcfia matre tua contra Tureas 
ipfos Capitaneus ordinari , vtipfius Ecclcfia: fpiri- 
tuali adiutus auxilio, &direftus confilio, in virtute 
Altiflimi, qui piis faucr libenter operibus , gregem 
Domini ipfum videlicet populum , de luporum eo- 
rundem, fcilicetTurcarum, faucibus potenter erue- 
res, & fuba&am iugo mifcrabilisferuitutis,Chriftia- 
nam abfolueres libertatem. I 

Quibus omnibus intellc&is , erultauit coroo- « 
ftrum in Domino, laetatus eft fpiritus, & mens ipia 
in iubilum gaudij potioris erupit, ac ea dem Ecclcfia pontifex 
mater tua ei, qui vbi vult, fpirat, & corda Regum in gratulatur 
manu fua continet poteftatis, quique hunc tibi for- defufeeptit 
mauit animum , & infudit affectum, fuppliciter a- y lts con j^ 
gens humiles gratias , & laudationum debita vota jilfa. 
perfoluens, ipfum orauit, & orat aflidue, vt.tein hac J 
zeli re&if udine, in hoc feruore fpiritus , in hac purir 
rate fidei, in hac deuotionis finceritate conferuet, 
diefque tuos & longxuos faciat, & poft bella Domi- 
ni, ad qu* robur tua: potentiae animosd & ftrcnnd 

obtulil^i. 




mittit "Epi- 
fcopii Tra- 
gurienjtm , 


C$* B.VetrX 
a fanflis 
moribus 
eommen- 
4atum, 


240 Littera Apoftdica 

obtulifti, feliciter confummata.in fua pace dilponaf, 
ficquexibi te, ac fubditas nationes regere & guberna- 
re concedat, quod poft huius labilis peregrinationis 
cxcurfum vna cum eis ad San&a San&orum puris in- 
troire mentibus merearis. Porrd, fili cari/fime, poft 
dittorum Apocrifariorumad te reditum, aflfedfionis, 
quam ad tanti boni feliebm exitum nimirum geri- 
mus, nos continua lolicitauit initantia, & eo nobis 
ftudium diligentia: potioris indixit attentius, qu5in 
rebus auid£ concupitis, ficuti frequenter experien- 
tia didiciftete credimus, ipfa quoque celeritas, fepd 
tarditas reputatur. Tandem cogitantes, &perqui-* 
rentes cum omni folertia viros, quos tanti minifterij 
promotioni vtili vtiliter deputare poftemus, inter ce- 
teros, quos indagationi noftrx idoneos ad huiufmo- 
di minifterium coniideratio multiplex obtulit, idem 
Bpifcopus T ragurienfis occurrit. Etenim ipfe, cum 
fit tibi familiariter notus, & ficut eaedem littera: tc- 
ftabantur.pro meritis fuis acceptus 8c carus, poteric 
efficacior promotor elfe negotij, & pro eo,qu6d tan- 
to bono bonum, Deofauentc, dedit initiilm,vt illud 
adfinem ipfo dirigente ac promouenteperducat,in- 
ftantius laborabit, cum ex more opifex quilibet ad 
confummationcm fui afficiatur operis, & adeonfer- 
uationem eius (oli citus inducatur. Cui & Venerabi- • 
lem fratrem noftrum Petrvm Epifcopum Pa&cn- 
fem Magiftrum in facra pagina , virum vtique reli- 
giofum, vita, moribus, 8c conuerlationc laudabilem, 
& plenum timore Domini, dedimus (ocium.ac fimul 
ambos ad te.ipfumquc regnum tuum fub fiducia eius, 
qui concordiam in fublirriibus fuis parat, quique pa- 
rietem vtrumqueeonnexuit, praefentialiter deftina- 
mus , vt ex fparlo in eodem regno per Epifcopum 
Tragurienfemeumdem femine verbi Dominici, vi- 
talem fegetem pullulantem doiftrina: falutaris aqua 
jrrigent , fuccidant, renafeentium fpinas errorum, 

cucllant 


* tnnotentq vl. 14 1. 

fcUellantlchifinatum luccrefcentium tribulos, fle fe- 
minacorum eradicent zizaniafcaudalorumificque ex 
huiufmodi Tegete diligentibus purgata cultoribus, 
dante illi Domino incrementum , manipulorum 
multitudo, fidelium fcilicet numerus copiofus, mefc 
fis in tempore colligatur* & fides ipfa,quam media- 
tor Dei fle hominum Chriftus fupra firmam Petri 
petram, id eft , ipfam Romanain, Catholicam fle A- 
poftolicam Ecclefiam , cuius ipfc Chriftus caput* 
fundator, & re&or eft, fic firmiter ftabiliuit , ficqud 
illameidem Ecclefiatinfeparabiliter copulauit,qu6d 
licet multos ab ipfius Ecclefiat corpore.fallente dia- 
bolo, vel contagiofus h&refis morbus abiecerit, vel 
fciflura damnati Tchilmatis feparirit i ipfius tamen 
fidei immaculata finceritas apud eamdem Eccle- 
fiam permanens, veluti tritici granum in ardi, quod 
per palese purgatur abTceflum, fle lux fulgentis fide- 
ris, quat irradiat per excuffionem obfufeantium ne* 
bularum fplendidius, clarior elueefeit, palmites fuos / - 
vbique dilatans.figenlque radices, emicet purior, fle 
frudlus, quibus eadem mater Ecclefia, quafi rena- 
fcentis prolis numerofitatefoccunda, au&ori fuoiu- 
cunditatis Sclxtitix cantica replicet, in vbertate 
producat. 

Quapropter Serertitatem tuam monerttus,requi- 
rimus, fle hortamur in Domino , illam attentaro* 
gantes , tibiquein remilfionem tuorum peccami* 
tium fuadentes, quatenus eofdem Epifcoposprono* 
ftra fle Apoftolica: Sedis reuerentia benigni recipias, Adftdrtatut 
& fauorabiliterprofequaris, ipTorumque falu taribus Rtgemad 
monitis fle dotftrinx deuotiusacquieicas,acintnens, cofianttam 
quod Dei noftri perfefta funt opera, fle quod iukta operit cet* 
Euangelicam veritatem, non qui inceperit, led qui 
perfeuerauerit, faluuserit , ipfius Redemptoris tui v 

aftiOnes pro viribus imi teris, ac in bono conftanter 
opere perfeuerans ad ipfius feliciter inchoati negotij 

TOtiuapi 


mmmt 

±42 Littera Apoftoliea 

votiuamconfummationem , fic velut diligens opc-i 
rator folerter intendas, qu 6 d in eo , prxftante Do- 
mino, &: tuo cooperante minifterio ftudio(o,NoftrjS, 

8 c communibus fidelium Chrifti votis & expefta- 
tionibus fatisfiat.Ipfeque retributor omnium bono- 
rutnDeus, cuiuseft idem negotium proprieprq- 
prium, &cui numquam fine remuncratione ferui». 
tur, ciufdem regni tuf terminos ampliet > dilatet fi- 
nes, thronum corroboret , & fceptra confirmet; ac 
tandem te, fubieftofque tibi populos cadeftis regni 
faciat cohatrcdes : Nofque non foliim in huiufmodi 

Capitaneatus officio, led in quibufeumque aliis I10- 

neftis Sc licitis, vota tua, quantum cum Deo poteri- 
mus, Apoftolicis fauoribus profequamur. Datum 
Auinione vm Kalendaslanuarij anno fecundo, g 

a Extant hi & fequentes Litten apud Bzourum & O- 
doricum Raynaldum ad an. 1 $ f 4 - Hic alia* a dtceffore eius 
Clementes 1 eidem RegiRaJfu eiujque Proceribus mijptt re- 
fert ad an. 1347 num. \ o quando eum , reliHo fchifmatt, 
Ecclefu Romani doctrinam velle amplem, nuntiarat Mar- 
cus Epifcopus, vrbis Scaturenfis, /eu Scodrenf», in Dalma- 
tia, nunc Turcico dominio fubieH a. 

b Geray?»Garra vrbs in meditullio Raffii interflu- 
um Dauum & Sanum, cui vicinior efl in Pannonia in- 
feriore. f 

c EyfcCatara vrbs muniti fima , hoc tempore aittonu 
Veneti in eadem Dalmatia ad fjnttm Rizonicum, hodie 
ab vrbe hac Golfo de Cataro ditium. > 

d Hos e vicinis Gncorum ditionibus h Patriarcha C P. 
fchifmatico arbitramur fubmijjbs. 

c Bartholomium ex Ordine Minorum adEpifcopatum 
ajfumptum feribit VVaddingus in Annal. Minor . ad an, 
vbi omnes has Litteras Apoftolicas refert. * 
f Tragurium vrbs Venetorum in Dalmatia , infula 
Pui Pont e annexa . 

g 

M f 

b — '■ "rZifrZ*' \ • ! 


/ 


Inndccntijvi. 243 

g Sunt alia Littera Apofiolicc ad H elenam R egi n am 
Radise & Orofium filium , tn eumdem fere modum pa*~ 
cis tnutatisftripu , 

B V L L A IV 


Patriarcha Seruit Commendat Tfjuntids 
ApoftolfcoSy & “fidei orthodoxa promo- 
tionem. 



Innocentius Epifcopus loannichi 
4 Patriarcha? Sefuias gratiam in * 

prxfenti, quae perducat ad gloriacrt 
in futuro. 

M Ediator Dei & hominum Chriftus Icfus, iit 
petra Petri, Romana videlicet & Catholica ac 
Apoftolica Ecclefia, omnium fidelium Chrifti ma^ -p 
tre.quam folusiplefundauit & rexit ac rcgir,& quae 
fuper eundas alias orbis Ecdefias obtinet diuin4 
dilpofitione primatum fidei, cuius idem ipfeChri- 
ftus audor eft, fic (blidd fundamenta creauit» ficque * 

illam infblubili vinculo & inleparabili vnione copu- 
lauit eidem , qu6d licet multas ab ipfius Ecclefia: 
corpore fallente diabolo , vel contagiofus haerefis “ *'• 
morbus abiccerit , veHciflura damnati fchifmatis 
lcpararitj ipfius tamen fidei immaculata finceritas 
apud eamdem Ecclefiam infeparabiliter permanens -* 1 
velut granum tritici,quod per ablcefium paleacpur- ‘ 
gatius remanet, & lux fulgentis fideris, qua: apparet 
clarior , per cxculfionem ofFufcantium .nebularum , 1 

femper purior elueefeit. Haec lan£ carilfimu&.ra 

Chmto 


Rex Rafft& 
petiit viros 
Ecclefiajii- 
cos fibi de- 
flinari. 


i 


»'■ *> • 

♦•33* «V 


Tap* mit- 
tit B. Petrii 
TttHenfem, 
& Bartho- 
lornium 
Tragurien « 
fem Epifco- 
poa 


244 Littera ApoflolpcA 

Chriftd i filius nofter,$tephanusRcx Raffiae illultri$, 
prudenter confidcfans » & dolens multos ex natio- 
dibus & fiibditis ab' eadem Ecclefia per fciffuramin- 
ueterati fchifmatis , procurante feminatore fcan- 
dali, patre doli, fuilTe diuilbs, ac faluti multitudinis, 
quae ignafa itineris veritatis , per abrupta gradiens 
in praecipitium ruit , & quali nauis in medus fluxi- 
bus finetemieio mergitur, deliderans prouidere, a- 
ud Nos per litteras & Nuntios fiios fupplicicer irx- 
itit : vt ad partes iplas viros aliquos timentes 
Deum, & in lege eius plenius eruditos, tranfmitte- 
re dignaremur:qui errorum inde tribulis extirpatis, 
&.euulfis fpinis quorumlibet ffandalorum.in cis fc- 
rerent femen vitae. 

Nos autem praefati Regis huiulmodi piumdefi- 
derium & laudabile propolitum opportunis in Do- 
itnino fauoribusprofcquentes , & fperantes in illo, 
qui eft verum lumen de lumine , omnem hominem 
Yenientem in hunc mundum illuminans; quique la- 
pis eft angularis millus, iplius Ecclefiae fundamen- 
tum, parietem vtrumque conneXens; qudd ipfe de 
cordibus ignorantium quorumcumque ignorantiae 
tenebras virtutis fuae potentia effugabit, & illumi- 
nabit claritatis fuae luce oculos mentium eorumdem* 
Vt greflus eorum ab inuio retrahant , & dirigant in 
falutem, ac adeamdem Ecclefiam vniuerfalem o- 
mnium fidelium Chrifti matrem conuerfi, incipiant 
Chrifto viuere , qui viuentes mundo ipfi Chrifto 
mortui comprobantur; Venerabiles fratres noftr os 
BartholomaeumTragurienfem &Phtrvm PaXen- 
fem Epifcopos, Apoftolica: Sedis Nuntios, viros vti- 
que probitatis expertae, profunda? fcientiae, probatae 
virtutis, ac zelum diuinae legis habentes, ad Serui*, 
Ralli a? , & Albaniae regna , & terras praefati Regis 
lubieXas dominio, prouidimusdeftinandos. ideo- 
que diferetionem tuam monemus, requirimus , Sc 
{ ■ • hortamur 


Innocenti) vr 


i4f 


hortamur in Domino, illam attentius deprecantes, 
tibique in remilfionem tuorum peccaminum in- 
iungentes, quatenis prudenter confiderans, qu6d, 
ficut fides, qua; non nifi vnacfi: &in nullo poteft fui 
elledilfimilis.apud eamdemEccIefiara inleparabi*- 
liter, ficut praemittitur, permanet; fic qui extra ipfius 
Ecclefiae communionem fuerit, eft proculdubid ex- 
tra fidem, & qui extra fidem manferu, diuinae gra- 
tiae particeps efle non poterit, nec adoptionem reci- 
piet filiorum; acintuens, quod Ipecialiter tibi, qui ia 
grege Domini, ipsa videlicet multitudine. Palloris. Mos & fidei 
geris officium, quamquam illicite, cum non pero- -veritatem 
Ttium, id eft , peripfam Ecclcfiam,in ouile ouiiim, . commedat 
fed aliunde intraueris, incumbit ex debito, vt prius Patriar- 
viarn veritatis Intelligas, & culto dias intellcdam,& eha. 
lic per illam incedens puris ac redis grelfibus,eidem 
gregi via, moribus, & dodrina ducatum praebeas ad 
ialutem , ficque illum ad aeternae vitae pafcua intro- 
ducas; didos Epifcopos j tamquam Dei miniftros, 
pro diuinae Maieftatis, ac noftra, & Apoftolicae Se- 
disreuerentia benigncrecipias , honorifice trades, 1 
, ac fauorabiliter profequaris , Sc eorum falutaribus 
monitis, & dodrinae deuotiiis acquiefcas, ipfifqueiqi 
profecutione tam falutaris & Deo accepti negotij a £ 
fiftas coufiliis & auxiliis opportunis. Itaque nego- 
tiumipfura, praedante Deo , cuius eft proprie pro- 
prium, & tuo cooperante minifterio liudiofo , vo- 
tiuum perducatur ad exitum, & eamdcm Ecclefian^. 
renafcentis prolis multitudo laetificet rtuque a Re- 
tributore bonorum omnium , cui muriquam fine 
' temuueratione feruitur, mercedis praemium aetefnae 
vita: gloriam percipere mercaris. Datum Auinipqc 
jxKalend. Ianuarij anno fecundo/ b 1 £ 


:r 


a Floruerat integro ante hunc fectilo S. Safrfos Atchie* 
fjffopus S eruis, , cuius Vitam dedimus xiv Ianuarij. In eX 

Q j flarim 


/ 


Littera Apofiolic <e 

flurima. antiquitates Rajfia & Seruit, obfentantur. Regum, 
profapiaadhunc vfque Stephanum iUuJlratur y & S. S ab- 
bas folum dicitur Vicarius Patriarcha: Conftantinopo, 
litani. Hinc pojlerife Patriarchas dixere. 

b In eumdem modum alia, littera . , paucis mutatis, in- 
fcripu fuere Nobih viro Decano Sanafcotratore Ser- 
uit, Nobili viro Gayco magno Logothetae, Nobili 
viro Oliuerio Defpoto Seruia:, Magnifico viro Pra:- 
bulo Cacfari Seruia:. Nobili viro Guilbe de Catara 
Comiti Camerario Seruiae , Nobili viro Palmanio 
Teutonjdo Capitaneo gentis armigera: , & vniuer- 
-••tfs Principibus, Comitibus & Baronibus Seruia: &c. 
Alie, inferipta. fuere Vniuerfis Ard^epiltopis & Epi- 
feopis per Rafiia:, Seruia: & Albaniae regnaconllitur 
tis. In his fub finem nonnulla alia apponuntur , ac videri 
fojfunt apud WacLlingum in Atmal. Minor, ad an. 
tium.f Daca: notantur ix Kalend. Ianu. anno fecun- 
do, vti in his correximus eum ix Idus lamar.qui non di- 
citur , legatur apud Waddingum num. } & Odoricum 
Haynaldum num. I7>&ps reliquit dies ante Kalendas ad - 
feribantur. 

B V L L A V 

Mittuntur Sectis Apoftolici Nuniij ad re - 
- gnum Rstfiuy Albanis , de ScUuoni 

aliaffy partes adi acentes. 

• . • » * * 

Innocentius Epifcopus, . . Venerabis 
libus fratribus BartholomaeoTra- 
gurienfi & Petro Pa&efi, Epifco* 
pis.Apoftplicg Sedis Nutiisfalute, 

I N ter cetpjra, quge Apoftolatus officio, cui, quam-; 
<^u^ immeriti, dilpon?nte Dpmino praefidemus, 

lp^mincnt 


Innocenti j vr. 

hh minent peragenda i illu d poti ffime humeris no-' 
ftris incumbit, Vt contra hsreticorum & ichifmati- 
corum venena peftifera, quibus Catholica; fidei pu- 
ritatem conantur inficere, per nos & alios, prout lo 
eorum & temporum qualitas exigit, partes Apoito- 
lica; folicitudinis apponamus. Nuper fiquidem ru- Errores 
mor iofeftus ad noftrum, non fine graui mentis tur- emendandi 
batione, perduxit auditum: qu&d nonnulli iniqui- mdteantur 
tatis filii, folo nomine fe Chriftianos profitentes, fi- hu 
dei tamen Chriftianarprorfus aduerfi, m regno Ral 
fix, Albania; 8c a Sclaupniae , ac alus circumadia-' 4 
centibus partibus , inconfutilem tunicam Dommt 
noftri diuidere & lacerare conantes , ac perniciott 
fchifmatafufcitantes, nouas inducunt fedas, variol- 
iue feminare moliuntur errores. Ex quibus, vt ali- 
2uos recitemus, 6 falsi & pertinaciter afferunt, Spi- b 
ritum fandum non a Filio, fed a folo Patre procede- Spiritum 
re : non attendentes, quid, ficut facrofanda Roma- f^nHum i 
na Catholica & Apoftolica Ecclefia, mater fidelium filo Patre 
omnium & magiftra tenet & docet, ac orthodoxo- procedere, 

rum Patrum atque Dodorum, Latinorum* pariter 

atque Graecorum, habet incommutabilis & vera len- 
tentia, facri^ue Concilij declarat audoritasj idem 
Spiritus fandus arternaliter ex Patre & Filio, quali 
ex vno principio , vnica fpiratjone procedit. Itera 
mendaciter afferunt, contra ea quae praefata Roma- ^ 

na docet & tenet Ecclefia, Corpus Chrifti nomn a- 

tymo. fed in fermentato pane confici deberC : ^ fermentate 

quod in azymo confedum eft, effe denegant Cor f 

pus Chrifti', illudque in fuae damnationis cumulum ^ 

blafphemiis inclamare, deturpare manibus, & quod 

fceleratius eft, conculcare pedibus non verentur.Di- 

eunt etiam formam Baptifmatis & Confirmationis 

iuxta ritum, quem Apoftolica feruat Ecclefia, fal- iterum b*- 

fameffe, ac iuxta formam huiufmodi baptizatos Si ptiz*ndos 

confirmatos, Baptifmati ac Confirmationi fic fofce- fr confit- 
s 04 ptis mandes: 


4 48 Littera Apoftolica 

ptis damnabiliter renuntiare , & rebaptizari & re* 
confirmari compellunt. Praeterea damnabili dete- 
ftatione dicuntur afferere.eamdem Eccleiiam, { cui 
vnmerfi Chriftiana: fidei profeffores fubefl'e nofcun- 
ttjferiEccU - em *4 uc tenentur inftituta feruare in plerifque a*» 

fiam Ro- P rar f cnt ^ us exprimere non curamus) a ve- 

manam er~ raj “dei tramite deuiare. Intelleximus etiam , audd 
f*tf: nonnulli Archiepifcopi & fipifcopi partium earum- 

demfacros Ordines indecenter, & contra facrorum 
Canonum inftituta, conferunt : & fupcr matrimoniis 
contrahendis in gradibus prohibitis difpenfarc con- 
tra inftituta praefata propria temeritate praefumunw 
quodque Religiofi complures mendicantium Ordi- 
num commiffum fibi fore ab Apoftolica Sede in ei A 
dem partibus legationis officium miniis veraciter 
afferunt, eoque praetextu nonnulla temere attentare 
. praffumunt, in fuarum Sc aliarum animarum pericu- 
lum & fcandalum plurimorum. 

Cupientes igitur huiufinodi eiufdem Orthodox* 
'jj. 11 i A n.i_ a Piniarumpericulis,prout ex debito praemiA 

fur via Vtenemiiroffidj , opportunis & efficacibus ftudiis 
obuiare, ac de veftra: circumfpeftionis induftriage- 
1 pentes in iis & aliis fiduciam in Domino fpecialem, 
* raccrll it at ivefttaeper Apoftolica fcripta committi- 
tvotZZZ & mandamus.-quateniis vos, vel b alter veftrfim. 

r F a a loca duftarum partium , de quibus vobis magis 
expedire videbitur, vos perlonaliter conferentes, 8c 
contra errantes prajfumptores & attentatores huiuA 
modi , pro Ecclefia fandrii Dei vos dcfenfionis mu- 
rum virili ter opponentes , praeroiffa fchifinata diffi- 

pare, fettas diffoluere, errores euellere.exceffus cor- 
rigere, deformata reformare, S( errantes ipfps ad ve- 
jamipfius Catholicas fidei vnitatem & Ecclefixpr*- 
• fatae ritus & mores reducere, quantum vobis in ipi-r 
: Altiiuinus, audfcoritate noftra fideliter ftudea- 

tis einuocatoad hpc, fi opusfu^it, auxilio brachij 


Innocentij vi. 249! 

fecularis , contradi&ores auoflibet & rebelles cu- 
iufcumque pra:eminentia:, ftatus, ordinis, vel con- 
ditionis exiftanr , au&oritate noftra per cenfuram 
Ecclefiafticam, appellatione poftpofita compefcen- 
do.QuajcumqueVeroin prajmiflis duxeritis facien- 
da, & qua: vobis aliis circa ha:c videantur agenda, 
nobis fideliter &fblerter intimare curetis, vtfiipcr 
ipfis prouidere falubriter, auftore Domino, valea- 
mus. Datum Auinione vi Kalendas Ianuarij an- 
co c fecundo. 

a In procedenti dicuntur regna Seroiae , Raffiae, & 
Albania:. Hic omittur Seruia fub nomine Rajfl& contentu: 
additur vero Sclauonia, quopreter Stlautam (eu Sclaue- 
niam proprie diftam, continet Croatiam, & Dalmatixt rt, 
quo hic potijfanum intelligitur. Contunditur huic Alba* 
nia vitra Lodriam & Lodrinum fatum in antiqua Dab* 
piati d. 

b Solius S. Petri meminit Mazxerius> vt hinc dubita - 
ripojjet, num Barthalom&us infud Sede Tragurienfi fub • 
liitijjet. 

c Annus fecundus^/^/a^r#*/#*- , licet dxv Ka» 
leni. Ianuarij coeptus foret annus tertius Innocentij.y*- 
ue hic ad annos Iulianos fuam epocham accommodant , 
Jtuealij ita correxerint. & ipfe S. Petrus fuerat xvi Ka- 
lend. Decemb. eodem anno fccuudo faflus Epijcopus 
fatletfis. 


BVLLA 



ifo Littera Apoftoltca 

B V L L A VI 

Commendantur T^untij Afojlolici Regi 
Hungari*. t 

Innocentius Epifcopus. .. Cariffimo 
in Chrifto filio, a Ludouico Regi 
Hungariae illuftri faJutem. 

C '' Vm Venerabiles Fratres noftros Bartholo- 
>maeum Tragurienfem & Petrvm Pa&enfcm. 
Epifcopos, Apoftolicx Sedis Nuntios, pro vniendis 
& aggregandis vnitati Ecdefiar matri fux , auftorc 
Domino, Rege Radix illuftri , & populis fubditis 
ipfiRegi, ad partes illas prxfentialiter deftinemus* 
Serenitatem tuam attenti requirimus & rogamus, 
quatenus cifdem Nuntiis , quibus fuper prxmidis 
aliqua tibi exponenda oreteniis duximus iniungen- 
da, in iis, quae tibi pro parte noftra retulerint adhi- 
bens plenam fidem ,*eis in promotione & confum- 
marione tam (alutaris & Deo grati negotii , prodi- 
mnxMaieftatisrcuerentia , tux conuderatione fa- 
Jutis , & noftrx interuentionis obtentu, tuum, de 
quo fpecialiter confidimus Sc fperamus, prxbeas au- 
xilium, confilium &c fauorem. Datum Auinione x 
JCalendas£ Septembris auno fecundo, 

a R egnum Rajjtt iurU pr&dece (forum fuorum & fui 
exifiert fcribtf ipfe Rex Ludouicus litteris relatis ab 
OdortcQ ad an. 6 num. 14 ideocfj prirno tum adire de- 

buit: quem etiam a reditu e Rajfid inuifit. 

b Irm Ian uarij, vt in aliis legitur. Nam x Kal. Sept. 
medum erat S. Petrus Rpifcopus tadcnfis. B VLLA 

•' ; • 1 1 



l 


„*•* 


Innocentij vi. 3$* 

B V L L A VII 

Commendantur iidemNuntij Duci Vene- 
ti arum. . 

Innocentius Epifcoptfs... Diledfro 
filio, npbili Viro a Duci Veneria- 
rum falutem. 

A Ttcndentes quantum expediret Chriftiano po- 
pulo, maxime partium Orientis, fiRexRaflix 
illuftris, & fubditi fibi populi reaggregarentur vni- 
tati Ecclefix, a qua ipfos pater fchifmatis, peccatis 
exigentibus, feparauitj confulta deliberatione pro- 
uidimus Venerabiles Fratres noftros Bartholo- 
maeumTragurienfepi , qui alias fuper hoc negotio 
laborauit vriliter>& Peti^vm Pa&cnfem Epilcopos 
ad partes illas fub fpe diuiniprarfidii deftinando. Ia 
quo fperantesdeuotionem tuam fauorabilem inue- 
qire, Nobilitatem tuam attente rogamus, quatenus 
eifdeqr Epifcopis ad tam falutaris profccutionem ne- 
gotii , & fpecialiter circa tranfitum maris , impen- 
dendas pro diuina ac noftra & Apoftolicx Sedis re- 
uerentia auxilia 3? fauores. Datum Auiqione xxKa- 
lendas £ Septembris anqo fecundo, 

a 'Era/ Venetiorum X)hx Marinus Falerius ohem - 
irrationem in Re mp. capite plextu xiy Kalend. Maij anni 
r j y j. Ita Petrarcha lib.variar. ep.iS. 
b Imo lanuwi}, vtfupra profatur. 






1 a> aOv-i «' ■ 


BVLLA 


C -i r 




Littera Apoftolica ?-■ 1 

B V L L A VIII 1 

- A 

Suadet Regi Hungarik y v/ inferat 
Schtfmaticis > ef exercitu* ChriHiani \ 
Imperatorem injlituit . 

Itinocentius Epi(copa$ . . . cariflimo 
in Chrifto filio Ludouico Rfcgi 
Hungarix illuftri. 

« ' 2 ' * • • £ ■' \T‘ <?’•>' • • -,.V1 

Q Vanta te.fili carilfime, gratia fua vbertate pra- 
uencfit diftributor ille gratiarum munificus, 
Tontifex Dei filius Ifcfus Chriftus , qui datomnibus fine im- 
laudtttpn- propcrio affluenter , quamque praecordia tua fua?' 
f/«r^^ftf- benedi«£lionis imbre copiose perfuderit; luculenter 
niuaRege patuit hadfenus,& nunc manifeftius innotefcet.Iple 
namque tibi, adhuc iuueniles annos agenti, fpiritum' 
proue&ioris infudit artatis :ipfe adhuc tenello cor- 
pori tuo robuftiorem fpiritum infpirauit : ipfe tuum 
circa beneplacita fua direxit animum, firmauit cor, 
roborauit & mentem, ita vt non mollia qualibet le- 
uia, quibus vt plurimum implicari folet iuuentus.il- 
* lecebris rtiultis obnoxia complexus extiteris, fed vel-* 

ut annis maturior, abhorrens delitias & otia fugiens, 
ardua quaereres, appeteres ftrenua, interciperes ma- 
gna, & virtuofa diligentius fedlarcris. Nec latis fuit 
tibi famae tua: clarxnafcentis aufpicia intra regni 
rui finus latiflimos contineri ; im5, vt nomen tuum 
loug£ lateque clarcfcerec, peregrinas perluftrarc 
prouincias, Sc adire nationes extraneas voluifti :in 
quibus licet more Principura pudueris ipfius fama 

compendii^ 


Innocenti y VI. 2,5$ 

compendiis prouidere, principalis tamen ad hoc tua 
pia dirigebatur intentio, vt Conditoris Redcmpto- 
lilque tui beneplacitis aetatis Sc operum tuorum pri- 
mitias deuotus offerres. Probafti hoc certd a Litu- 4 
nanos & Ruthenos infideles frequenter expugnans : 
hoc i regni Raffiaefchiftnaticos & haereticos perfe- & 
quens demonftrafti. Quibus laudabilibus principiis 
tuis laudabile cupien^ Deo propitio, adiicere me- 
dium, illaque defiderans, ipfo praeftante felici exitp 
terminari, per Venerabilem Fratrem noftrum cPs- C 
trvm Epifcopum Pa&enlem & dile&um filium 
dStephanum Eleftum e Zagabrienfem, Nuntiym di 
tuum,& litteras regias nobis exhibitas per etundem animum 
Nuntium, quas & eum benigni placideque recepi- inferendi 
inus, nobis nouiter intimafti : qudd tu moleftc fe- bellu Rof- 
rens iniurias,contumelias &opprobria,quaeipfiRe- fenfibttt 
demptorituoper eofdem fchifmaticos & haereticos jchijmati* 
difti regni Rafliae, ac terrarum, qua: Orofii, fe Re- cir, 
gem Rafliae nominantis, fubfunt tyrannidi, Sequat 
vicinantur eifdeirt, iugiter inferuntur .‘illaque vitri- >• 
ci dextera tua cupiens vindicare , ac defiderans, vf 
fchifmaticorum & haereticorum ipforum allisa peir ' . .. 

fidia, ac confutatis & eradicatis erroribus eorum- 
dem, Chriftiana fides vbique clariore luce refplen** 
deat, & nomen Domini Dei tui puris Sc deuotis Ca- 
tholicorum vocibus collaudetur, eofdem fchifmati- 
cos & haereticos, fub fpediuini auxilii &fauoris ex- 
pugnare conftanti propofito decreuifti : humiliter 
fupplicans, vt ad tam pii tamque fauorabilis execU- 
tionem operis tibi fpiritualis fauoris praefidio afli- &dejufai 
ftentes, aduersus illos Crucem , in - cuius fignoper rium v * 
Virtutem eius, qui pependit in illa , ipfius fiaeiho- Crttce ffc 
ftes delere confidis , cum confuetis indulgentiis Sc gn*tu pr&- 
temiflionibus pr:edicari mandaremus, teque huiuf. figatur C*+ 
modi negotii C hriftiani, & populi proficifcentis ^pitanetu 
promotionem illius, C apitaneum genpralcm confti- tfTurafu, t 
luere dignaremur. ; His 


V 

t 

• •, 

a'* 





'Annuit 
•votu & 
excitat: 





254 Littera Apofioltca 

His itaque, Princeps inclyte, per qua? Catholico- 
rum ^riociputa , ex quibus ducis origineixi, prioris 
artatis gefta magnificam memoriam redeunt, flteis 
adiicitur multargloria: titulus , laetanter audiris, & 
laetantius intellegis; magnificauit anima noftra t)o- 
jninum, & nofter in Deo falutari noftro fpiritus ex- 
ultauit ; apud eum deuotas preces & humiles effun- 
dentes, vt te in hoc feruorezwi, in hoc ardore fpiri- 
tus,in hac finceritate fidei per tempora longiora con- 
leruans, greflus tuos dirigat, a&iones informet, pror 
ceflibus faueat, viribus vires adiiciat, tibi de lolio 
feh&o Tuo mittat benignus auxilium, & de fede' ma r 
ieftatis eius opportunis te indefinenter fauoribus 
profequatur : quatenus in brachio potentia: tua: ap 
virtutis virgi , infidelibus quibufque conucrfis, 
fchifmaticis & haereticis praui tatis & errorum Tuo- 
rum abiuratis tenebris, facrofan&a Mater Ecclefia, 
toto terrarum orbe in Chrifti fundatori^ ReftoriT- 
ijue fui glutino adunata, vna fit fides mentium, 6t 
pietas adtionum. Votis igitur & petitionibus tuis in 
his de Fratrum noftrorum confilio gratanter annui- 
mus, & huiufmodi verbum Crucis in eodem regno 
tuo & nonnullis partibus aliis ( in conficiendis fuper 
hoc litteris exprimendis,) fub certis modis, formis, 
& conditionibus concedimus proponendum. Eia er- 
go pugil Chrifti, athleta Domini, miles fidei Chri- 
stiana: accingere gladio, tolle arcum & pharetram, 
fume arma in virtute illius, qui manus docet ad prae- 
lium, & digitos informat ad bellum , in virtute, in- 
quam, eius, in confpe&u cuius non eft differentia, in 
multis liberare, vel in paucis, & qui belli viftoriam 
fortitudinemque largitur, fidem ipfam impugnantes 
impugna, aufer opprobria ipfi tuo exprobrantium 
Redemptori.Et quamquam teneamus indubie,quod 
tu, qui in remotis infideles & fchifinatrcos perlecq? 
tus csha&CniLis, & proponis pdrfequi, vt prarfertur, 

'eos 


Innocentifvi. a$f 

eos in iplo regni tui gremio pati non debeas , quo* , 
niam reprchenfibile effiet tibi fuftincre in propriis 
partibus quod in aliis execrarisj vt tamen feruens in 
hoc propofitum tuum noftris exhortationibus for- prtisregnk 
tius accendamus, Serenitatem tuam monemus» re- eiiciat 
quirimus , & hortamur in Domino , illam aftentd fchifmati - 
precantes, tibiquc, tui honoris acfalutisintuitu,pa- coti 
ternis & fanis confiliis fuadcntes, quatenus pruden- 
ter attendens» quod ignis» cuius long£ pofiti vitatur 
incendium» periculoms in proximo eft, &ferpentis *> 

morfus & venena propinqui timenda funt amplius 
quam remoti, ante omnia pelle de f Bofnenfibus & / 

aliis di<fti regni tui partibus haereticam prauitatem. 

Morbus enim infeftiuus eft harrefis , Scvelutiler- 
pens latenter inferpens, facili inficit } fimplices ma- 
ximi, nili prudentum ftudio & peritia confutetur. 

Ceterum, quia Dei negotia, licet diuerfa fint, ad 
vnum& eumaem finem Sc exitum, mercedis vide- 
licet aiternae praemium, diriguntur} Nos attenden- & rebella. 
tes ad huiufmodi negotia Dei feruentiffimum ze- EccleJU 
lum tuum, & reputantes diuina: difpenlationismu- hofles in 
nere procuratum , vt in Italiam in manu forti, hoc Italia antl 
defeendentes tempore, quo in ea damnationis filij debellet: 
g Francifcus de Ordelalfis Foroliuenfis ac Ioannes g 
6c Guillielmusde ManfredisFaucntini ciues, veluti 
haeretici fententialiter condemnati, ac nonnulli alii 
aduersus Romanam Ecclcfiam Matrem tuam, abie- 
ro timore Domini, & depolito amore filiali , rebel- 
lionis calcaneum erexerunt} tibi praeter onus, quod 
aggredi, vt praefertur, intendis, ad laudis & merce- 
dis tuae cumulum onus aliud , generalis videlicet 
Capitaneatus officium, aduersus Francifcum, Ioan- 
nem, & Guiliclmum eofdem, ac alios rebelles ipfius 
Ecclefiae, quifuntin omnibus terris ipfius Ecclefiae 
in Italia conftituti, de diftorum fratrum confilio,lub 
quibufdam modis Sc formis fiducialiter duximus 7 

impo- 


' Littera Apofloliea . 

imponendum. Ad quod praeter honorem & faluteitt 
tuam huiufmodi , illa etiam confideratio nos indu-» 
xit, vtomni de terris eiufdem Ecclefiae abie&aty- 
. rannide, ac rebellione repulsa, in promotione affum- 

pti operis maiora Chrifti fidelium fen^ias, iuuantc 
• Domino, auxilia & fauores. Et quoniam ratione o- 
neris Capitaneatus ipfius, per nos tibi aduerfils Fran- 
cifcum & Guilielmumac rebelles cofdcm , vt prae- 
fertur, impofiti, magna fumptuum opera habebis de 
iicimtu ad neceffitatefubire; nos tibi, vt illa commodius perfe- 
triennium ras, capientes de alicuius fubuentionis auxilio pro- 
toncedit : uidere, decimam Ecclefiafticorum reddituum didti 

regni tui, vfque ad triennium tibi duximus liberali- 
• ter concedendum. Quaefumus itaque, ac huiufmodi 
precibus noftrisinftanteradiicimus , vt huiufmodi 
Capitaneatus officium aduersiis Francifcum, Ioan- 
nem & Guillielmum.ac alios rebelles eofdem acce- 
ptes, placide, ac fauorabiliterprofequaris,& rebelles 
ipfos , cum & de quibus per nos, feu Venerabilem 
MUxtKtmt fratrem noftrum Asgidium Epifcopum Sabinenfem 
Cardinalis Apoftolicae Sedis Legatum, fueris requifitus, poten- 
A Ibernotij ter expugnes. Confidimus enim in potentii Domi- 
*ddicit % n i, & de Beati Petri Apoftolorum Principis , cuius 
cauffam agimus, meritis & interceffione fperamusi 
quod citd rebellium ipforum contumaciafub virtu- 
tis tuae malleo conteretur , & elidetur omnino : 8C 
qudd eis ad gratiam & finum Ecclefiar ipfius reuo- 
catis, idem Princeps Apoftolici Ordinis, tui erit co- 
mes itineris , ac pro illius direftione felici &falute 
tua efficax apud Dominum, & afliduus intercedor : 
fupcr quibus praefati E pifcopus & Elettus tibi pro 
parte noftraloquentur plenius, quibus adhibere po- 
teris plenam fidem. Datum apud Villam nouam A- 
uinionenfis Dimcefis tertio Idus Augufti, Ponrifica- 
1 tu* noftrianno quarto. « 


A Bonfnutt 


pF" fnnocentij vt. .. z$f 

a Bonfinius decade i Rerum Hungar, lib. ro ad an. 
tifi ajferit, Roxanos, quos Ruthenos appellant, m 
Rufia rubra tertio d manibus Lithoanorum a Ludo- 
uico Rege vjndicatos.Eadw» armo Ludouicus dPolono- 
rum Rege rogattu Lithuanos obfriuit, & bellum contra 
Tartaros_/#/£ipi/. HwLichuarids & Tartaros coniun - 
git Innocentius Papa apud Odoricum ad an. 13 j 4 nu. ij. 

b Miffo Capellanofuo Ioanne, indic arat Rex Innoc en- 
tio Papt votum & voluntatem juam, cjUa regnum Rajftd 
ad fidem orthodoxam &SanEfa Ecclefi&obcdicntiam &re- 
uerenttam debitam traducere defiderabaf: cui Innocentius 
per litteras Apofiolicas hanc voluntatem fibi gratam & ac- 
ceptam fignificarat. Ita Ludouicus in regiis litteris 8 lanii 
huitei arini 13*6 datis. 

c HinceRdJfia per Hungariani ad Curiam Pontifi- 
ciam rediijfe colligimus, acceptis hifced Rege mandatis. 

d Rex in dictis litteris appellat hoporabilem virum> 
f)ominum Stephanum, Vaudenfis EcclefiW Priepd* 
frrum, CapellanUm futim fidelchn. & (pedalem, i lpe- 
cialiter ad comparendum coram Pomino Papa^r. 

Jlfi Vauda Hungaris Va.tz, etiam V&ccindifia, vrbs Ept m 
fcopalis, A ufiriaci turis ex foedere . , fed d Tureis, foede occu- 
pata, in fuperiori Hungarid. 

c Zagabriai;r£j Sclauonis Hungkrics , Academia 
hoc tempore celebris, vbi Rex litteras didas (tgnault. 

F Bofna d fiuuio Bojhd dida duplex habiture ' Ducalisi 
& Regalis. Cajo annoi^zo Rege j}ungaria, cejfitTurcis. ‘ * 

' g Qccuparant Ordelaffiis Forum-liuium , Cafenam, 

& Forum- pompilium i at Ioannes & Guilielrrfosdc ^ 

Manfrcdis fratres Fauentiarh & alia loca, prdpttrth d. 

Bene dido xi, Clementevt , Innocentia vi excotnmuni-, 

cati.ConfukOdoricumadan.ijfznum.Hy&ijHMimd 
n, vbi enormia Ordelajfi [celera enumerat." , 

• h Hic eft jEgidius Albernotius ex Archieptfcopo To- 
letano Cardinalis , qui Italiam pene totampaiauit, Caje-, 
notii eripuitQrdelajfo anno 1 tf 7 ,Forum-liiiiunianno 1 

R quanda 






fi/r 




rz 


8 , Littera Apofjppca 

quando Ordelajfat donatus efl venia ^ Fori-pompilifpf£ 
ft&urd. Ere Alb er notio § 4 Commentar ij pr&uij egimus. 

i Pontifex tnijfis encycltcis litteris , quas Odor ictu red^ 
tqt, indixit precespro fucceffu exercitu s Regis contra Rajfen - 
feS) & vtfucceffofem regni ex -vxorejufciperet, additis 'Ih- 
ktdoentits 40 'dierum, idem [criptis litte) is ad Patriarchae 
Afjjtleienfem & Gradenfem & Archiepifcopum Saltxbur- j 
gerifem, inhibuit auxilium pr& flari contra Regem Hdhgjt-s- 
rU : quas recitat JsVaddtngtu. 

■ 'A'l U>.V..i\'S , .Vji. lii It !• 

i,. X, : - B V^X £V. XvivA' ■ I X 

-V. WS.WV iVi^tfhtatowVv iRfctl U» 1 . :K rstv.:» ^4 

"^lp} Venetidrum , 

-V •vp alsflemicm P a ftedere <nm Rajfenfibu*, 

.vtxthtxvea . V hvv 


w • 


•> .1 

-tys* 

'CAVA 


>imv 


•y- 


InnOcertt/tt^Efttfcopiis ... Diledo Fi-. 
JioNobiU. Viro 4 Ioanni Gradani- 
co D UttjiVerietia r iufiv f : 


or. 


- 1 M V 




A D audientiam noitram peruepit; , quod tu & /• 
4PLdile^i fiUj, ,Com^utte\yea6ti^c«m, cum- fior ' 


V/fiW.J t ‘UV. . 




& fidei Catholica; inimicis & hoilifius, Rege alijf^ 

^ - T1 ^ x. /7 I/» U • i <1 m ptr C r U iMfan /»1C m <1 n 



Toedutini- 

/«w ^amento^un^ mterpoijjqombus & poenarum adie- 

Raffenfibus, dtjqnibus fobor afli. Quod licet attenta finceritat.^ 
deUQtionisSf fidei, quam. tu & didi Commune fera- 
per adDeiim, qui eiufdcm fidei a£or eft& capur» 
hahuiftis,. ^redere facile non pollumus 5 tamen tuis 
& di ftorum CQmm.unis fuper hoc famae & fahit^ 
confalercpateraa,.folicitudine cupientes ; & atten* 
dc^tes, ^.uod-huiijfmodi liga i.mer. cariffimum in^ 
cfijriftum filium wxfttap» 1^4« u*ci«Q Regem Hu*^ 
- .1 gari» 


i 


tnftofcntrj "Vi. 2^9 

garijelltuftrem, (quiRaflenfes eofdem.ad extirpan* 
dum de partibus illis prauitatem haereticam, faucn- eh futurum 
te Domino, expugnare prdponit) & te, inuiccmdif- paci cum 
fidentes,ad quorumpacem procurandam enitimur, Rege Hun - 
3£niihafiummaitfri*s diffidij efTepofletj Nobilitatem garU t 
tuam attente requirimus & hortamur, illam atten- 
te rogantes, tibiquefuadcntes paternis confiliis, & 

.tu* falutis mfuituexprefllus iniungejites : quatenus ‘ 

Vb omni auxilio; con filio, fauorcac adiutorio, hae- , 

T^ticii& rdiilmaticis ipfis , qccafione huiufmodi 
confoederationis feuligae,dut alterius cuiuflib^tpa- 
dionis , quocumque titulo feu nomine cenfeatur, 
praeftanclp, prorfus abftineas,& fubditos tuos omni- 
tfb compefcas. Nos enim ligarti, confmderatidnenli 
& p[uafcunique paftiones alias inter te, feri pri<hi- 
teffores tuos Duces Vcnetiarums^c di&os Commu- 
he initas, fa&as & habitas , ca(ftmus& irritamus, irritum de- 
de nullius eflfe decernimus roboril vel rnomehti.poe- claratRatfr 

nas & juramenta huiufmodi relaxantes. Ceterum tifex . 
Huiufmodi precibus noftris adiicimus , vtea, qii* 
Venerabilis Frater nofter Petrvs Epifcopus Pa- 
denfis, Apoftolic® Sedis Nuntiris , lator prarien- 

Itium, tibi fuper hoc pro parte hoflra retulerit, cre- 
das iridubie, iliaque ad effe&um votiuae conium- -■ 

inatiofiis adducas.Datum apud Villam nouam Arii- 
bionerifis Dioecefis decimofcitto Kalendas Augnfti •• 

4nno quarto. d 

* . * * i f?»j ! j , • ; (, • • \ '.s • ? . ' 

"'a Mortuus is eJitS Auguftipofi has dat cis 3 3 diebus-, - < 



I ' • ;• • . • 

v xsqm v rar'»' : *;iv*i> .jit ' ... . 

•«i. -iav. iit 'ne;.' o t 

■ ■ ’ - • tot B V L L A 


t: , 

til.chJt3L.ZV 


• ll/Zm ii ii* 





160 \ Littera poplica 

• r fPHHB 

B V L L A X 




Hortatur Regem Hungaria , vt facem in- 
eat cum Duce Venetiarum . 


Innocentius Epifcopus . . • Cariflimo 
in Chrifto Filio Ludouico Regi 
Hungari* illuftri. 


D! 


,Ifcordia, quam inter te & dile&um filiuny,No- 
bilem Virum, Ducem Venetiarum, pacis aemu- 
lus, peccatis exigentibus, fufeitauit , eo nobis eft, 
laudatur nec indignd, moleftior.qub De* negotus, ad quo- 
rum promotionem ficut Princeps Catholicus fer- 
uenter afpiras, contraria potius redditur & nociua. 

- ' Et ideo illam viis & modis omnibus fuccidere cu- 

pientes, diktfo Filio Stephano Elc£to Zagrabienfi, 
Nuntio tuo apud Sedem Ajpoftolicam conftituto, 
Jocuti fuimus fuper illa, ipfequc nobis placide plu- 
**ra ttu ad rimnm grateque rcfpondit : quod tu, ficut pacis a- 
tacemfa- micus, & confifus deiuftitia caulT* tua:,paratus e- 
eiendam* omnem difeordiae cauflam, quam cum Duce 
habes eodem, in manibus noftris libcrd ponere, & 
A inlupcr a gentes bellicas, quas aduersus cumcon- 
grcgafti, efFeftualiterremouerc. Super quo Sereni- 
tatem tuam meritis gratiarum aftionibus profe- 
qUentes, & ex obligatione vberi vberiorem confe- 
qui indubie fperantes 'effe&um , memorato Duci 
..per alias noftras litteras feribimus , fuper hoc ficut 
vidimus negotio conuenire. Quapropter Serenita- 
tem eamdem inftantcr & afTe&uosc precamur, fi- 
ducialiter expetentes, quatenus liberalem & gratam 
' r ' ©blationcxA 


v 




> 


'Innocenti j vr. z£i 

oblationem huiufmodi, ficut de tua filiatione plend 
confidimus, velis afFedlu grato & placido libcralitcr 
adimplere. Speramus enim, quod Omnipotens Do* 
minus, pacis audior, periculis, qua» ex difcordia ipsa 
imminent populo Chriftiano,interuentu pacis ama- > • 
bilis finem imponet optatum. Super quo vt affedlio- 
nisnoftrae plenitudinem percipias, clarius Venerabi- ea comrmt - 
li Fratri noftro Petro Epifcopo Padlenfi, & eidem titur B. Pt~ 
Eledlo impofuiraus aliqua , tuo Culmini pro parte tr». 
noftra pereosoretenus exponcnda.Etidcb precibus 
noftris adiicimus , vt relatibus Epifcopi & Electi 
praedidtorum in praemiflis adhibeas plenam fiden# 

Datum apud Villam nouam Auinionenfis Diajcefis 
tertio Idus Augufti, anno quarto. 

a Obfidebat U tum Taruifium vrbem. 

B V L L A XI 



Hortatur Ducem Veneti arum , vt pacem 
ineat cum Rege Hungaria . 

Innocentius Epifcopus ... Diledto 
. - Filio Nobili Viro Ioanni Gradoni- 
coJ)uci Venetiarum.. 

S icut per litteras noftras & Venerabilem Fratrem 
noftrum a Bonioannem Epilcopum Firmanum, s 
Apoftolica: Sedis Nuntium , fignificauimus tibi nu- 
per, difcordia, quam inter carilfimum in ChriftoFi- 
lium noftrum Ludouicum Hungariae Regem Mu- ytpaxeum 
ftrem, St re, pacis aemulus fufeitauit, molefta nobis ^ e Hun- 
cft admodum, & eo tardiofior redditur, qu6 Dei ne- gari* 

K s gotiis. 


$ 


(am ad* 
mittente, 
concludo* 
tnr. 


mittitur 
B. Petro* 





i 


161 Littera Apoftolic* 

gotiiSj prarfcrtim partium Orientis amplius eft nor 
ciua. Ad fuccidendum itaque illam , vias & modos, 
folicitd perquirentes , a quibufdam Nuntiis didi 
Regis apud Sedem Apoftolicam conftitutis nuper 
audiuimus, qu&d idem Rex paratus eft in manibus 
noftris ponere libere omnem , quae inter eum & te 
vertitur, qua:ftionem, & omnem, quem fuper ter- 
ras tuas tenet , exercitum remouere. Quapropter 
Nobilitate m tuam attentd requirimus & hortamur, 
illam attentius deprepantes , ac tibi tua: ialu^is in- 
tuitu exprefllus iniungentes , quatenus ipfius Regis 
hac parte confiderans voluntatem, viam pacis & 
concordia: non refugias, (ed acceptes :nofl:i enim 
quodguerrarum protecutio, pra:ter fumptuum one- 
ra, triftes vtp^uimum exitus parere confueuit, cum 
nunc illum ferrum perimat, nunc gladius hunc ab- 
fumat,$f nunc fubducat alius illum cafus. Super quo, 
quia, ficutdifcretio tuanouit, in talibus eftpericu-r 
lofa dilatio, intentionem tuam nobis cum celeritate 
referibas, crediturus iis, qua: Venerabilis Frater no.- 
fter Petrvs Epifcopus Padenfis , Apoftolica: Se- 
dis Nuntius, lator pra:fentium, tibi pro parte noftra 
retulerit in pracmiflis. Datum apud Villam nonam 
Auinionenfis Dicccc/is-, quarto Idus Augufti, anno 
■quarto. 

i Fuerat Bonioannes ante Bofnenfis fub ditione Regii 
H ungar i a Fpif copta , ad Ec defiam Firmanam in Picfpo. 
iranjlattu anno 13 4 $, * 


v 




t t * 




> . 






<* 


i;.* 

* * / •/ 

B 

« • •* • 

Imitat Imperatorem PaUolofum ad vel 
! r*/» r «w Ecclejia Latina concordiam . , 

. r. , v r • , . .y 

• *• . . * " *» 1 ’ / * * . 

innocentius Epifcopus.. . Magnificp 
’ Principi Ioanni Palaologo Impe- 
ratori Graecorum Illuftri. 


Innocentij vr .' 1 , a&| 

. i ' • . ■ rrr® 

v L L A XI I : 


t TEnerabilispraternofter Paulus ' Archicpifcopus 
V Smyrnenfis, & nobilis Vir Nicolaus Sigeros, 
Megateriarchi & Apocrifarij Magnitudinis tua;, ad 
£edem Apoffolicam venientes , quafdam dlaulas, 
per quas eorum adhiberi fidem relatibus petufti, & 
qualdam alias patentes litteras tuas, aurea bulla tfia 

Imperialis man.us fubfcriptione munitas ,. nobis Ob trueD 
tuo nomine obtulerunt, inter cetera continentes,, tlamexltt> 
quod tu, vt litterarum ipfarum verbis vtamur, iu- terit lmpi- - 
jaueras , tadis per te facrolandis Scripturis ad fan- ratorwvo* 
£aDei Euangelia, per Sanftam Trinitatem, P%- luntatem 
!trem & tilium & Spiritum fandum vnum verujfl 
XD eum & tres per fou as, & per Iefum ,<^hnftv m >P euI P amplecten* 
£fc,Saiuatoremnoftrum> & per Vjrgpnem DeiGetq- di fidem ^ 
tricem Mariam, ac per fandam & vjuificantem Crij,- Catholice t 
jcem Cjirifti.acper Apoftolos aliofqije Sandos, ac 

<ddem infuper Archiepifcopo nqmineacvice no- 

ilris recipienti, pronqlerasi quodabfque, dolo, frau- 
de,acdefedu, toto polfe, ac omnibus viribus tuis, > 

eundo conatu e/lb fidelis, obediens, reu(;rens J &: • • 

deuotus nobis , . $c iu.cccfifbribus , ppftp? Romamp • v. • •• T* 
Pontificibu ?; 1 & quod reciperes begatps & Nuntios 
noflros & eorum cum omni reuerentia Sc deuotitf- 

R 4 




2.f>4 Lttter&^rfpofiolic& 

fle, ac faceres toto polle, totoque conatu tuo, qud> 
Omnes populifub tuo Imperio, confiftcntes , & tua: 
iurifdi&ioni itibie<fki , fiue edent laici fiue Clerici, 
eniqfcumqne conditionis & ftatus aut digni tatis exi* 
flerent, eflcntfideles, obedientes, rcuerentes& de- 
uoti nobis Sc fuccefloribus noftris antefatis. Ha:ci 
Princeps inclyte, tua: conuerfionis initia, hatede- 
uotionis primordia, ha:c firma fidei fundamenta.hu- 
iufmodi littera: tua: , vtpra:mittitur, continebant. 
Ha:ciidem Apocrifarijviua: vocis miniftcrio , da'* 
tius & feriofius relerarunr : humiliter liipplicantes, 
vt tibi, velut de regione di/fimilitudinis venienti, ef- 
funderemus benedi&ionis Apoftolica:gratiam,pan- 
deremus paterna: dulcedinis gremium , & aduersus 
infultus & impugnationes holliles T urcarum , infi- 
delium ac rebellium didorum audaciam , auxilij 
dexteram falutaris extendere dignaremur. 

In quorum le&ione melliflua, & placito auditui 
verborum , tanto nos & Fratres noftri S. R. E, Car- 
dinales, aliique Pra:lati exultauimus gaudio, tanti 
fuimus relperfi laetitia, tantaque iucunditate perfii- 
fi, quanta vix intelledlus capere fufficit, vix humana 
poteft lingua narrare. Exultauimus fiquidem in tuo 
diu defiderato & expe&ato reditu ad ipfius Ecclefiat 
vnitatem : exultauimus in couuerfione numerofip 
multitudinis, quam praiftante Deo , &cooperantc 
te , abfque dubitatione fperamus : exultauimus, 
au6d malignus hoftis, fuperatis fraudibus eius, elu- 
r \ ns artibus, fic vinculis difibluris, iugcmi(cit,& plan- 

f it plebis, qua: fub ipfius antea tyrannide fiierat, li- 
ertatem, & animarum millia , qua: gehenna: flam- 
rnis crucianda immaniter expc&abat , fentit 
um magu v.det paradifi gaudiis inferenda. Sed licet No- 
bis Sz vniucrfis , qui Chriftiana profeflione cen- 
* ’ lentur , vna fit laetandi communis ratio , tibi ta- 

jtien principalis eft cauffa gaudendi » tibi exulta- 

wonit 


txutidt 


■ --v.v 


Innocentij vi. 

donis {materia fingularis, tibi iubilationis- occafio 
potior, tibi gloriae principatus. Tu enim princi- 
pij princeps : tu minifter huius minifterij faluta- 
ris : tuhuiufmodi opifex operis: tu promotor, tu 
populorum dux & dire&or errantium : tu auriga, tu 
currus: tu illuminatus ab eo, quiomnem hominem 
venientem in hunc mundum illuminat, lucernam ia 
te fidei & veritatis accenfam fiefuper candelabrum 
altius ponere latagis,vt non foliim tibi, led habitaU'- 
tibus in regione vmbrae mortis luceat ad falutem.T u. 
terreni regni gubernacula fic ftudes fecundum be- 
neplacita illius, a quo tibi concela funt, moderare, 
vt nationes, quae imperio tuo fubfimt , temporaliter 
iufte regens, & (pirirualiter ea dirigens, eorum deH- 
xamenta, quibus ha&enus peccatis exigentibus ©- 
culi eorum , ne lumen veritatis agnofterent, tene- 
bantur, pio laboras abiicereftudio ab eifdem. Haec 
funt, qua: regnantium fceptra clarificant : haec prin- 
cipandum culmina erigunt :haec imperia roborante 
haec regna confirmant .* haec certe Catholicorum 
principum fides exigit,ha:c requirit. Fides enim eft» 
qua in Principe pulchrius nil refulget : fides cft, quip 
iu^ificat impios, qua: de impiis efficit fan<ftos:fides 
cft, extra quam nulli cft gratia , nulli falus : quao 
cum vna & indiuifibilis fit,quifquis ab cadiuifus cft» 
abfeiflus eft a falute. 

Age itaque & confiderans,qu&d, fi bonum opus 
in intentione fuerit, erit in perfeftione, quod lauda- 
bile profequaris , & ad finem vfque perducas opta- 
tum. Confidera, quod , fi gaudium eft Dei Angelis 
fuper vno peccatore poenitentiam agente , quantis 
curia illa czleftis perftrepet gaudiis : quantis beata 
jllafiipcrnorum ciuium agmina laudum przconiis 
exultabunt in poenitentia & conuerfione taminnu- 
merabilium populorum. Perfta, latage& labora, vt 
ille, cuius petfeftafunt opera, perficiat benignus per 

K * 







• V- 


adhortum 
ad conflor* 
tiatm 

i 


m 


Matt.fr> 

»1. 


Littera Apoftolic * 

fcc, qaodper te dedit pius & mifericors inchoare : vi 
naquajque enim res denominatur ab exitu ficiit 
ciuilis fapientia clamitat, nihil a&urn videtur exiftc- 
re.dum fuperefl aliquid ad agendum.- ac iuxta Euan- 
gelicam veritatem, non quiinceperit, fcd qui perfe- 
Ueriuerit, faluus erit. Vt ergo exitus a£la probet, & 
nihil fuperelTc penitus videatur, opere feliciter con- 
fhmmato.ac vfque ad firlerti conflantiiis perfeuerans, 
(alutis aiterna; mercedem pefciperc merearis* infla, 
*Tim.4.i iuxtado&rinam Apofloli , nonfolum opportune, fi 
fufficit, ffed etiam fi expedit importune. T unc enim 
\xx.& tibi &feftiua celebritate profata occurret Ec- 
clefia, inadiutorium tuum intendet folicita fuppii- 
cationibusapud Deum.- tunc tibi fpiritualibus auxi r 
. Iris aderit: tunc Principum Chriflianorumprarfidia 

in tuum fubfulium implorabit , vt eorumdem infi- 
delium pcrfecutione fublata , ac rebellium tuorum 
humiliata ceruice,tibi & eifdem populis tuis hic pa- 
cis & quietis arrideat plenitudo , & in futuro cum 
,■ Santflis & ele<£lis Deigloria profletur ^terna. 

V Ceterum vtnoflra tibifuper his affedlio certius gp 

denius pateat, & quodfcriptura nequit compendio- 
a comprehendere, fuppleat homo viuns* Venerabi- 
les Fratres noftros Petrvm Padenfem, & Gulicl- 
mum Sifopolitenfem EpifcopOs , Apoflolic^ Sedis 
Nuntios, latores prqfentium, viros vtique pauperes 
fpiritu, fed infignes virtute, & in lege Domifii-ple? 
hius eruditos , ad te ac partes ipfas prpuidimus dc- 
ftinandos. Et ide& Serenitatem tuam monemus, re* 
quirimus, & hortamur in Domino, illam attenti 
Rogantes , tibique tuq falutis intuitu iniungentes, 
Quatenus 'eofdem Nuntios, pronoflra &di£lq Sedis 
rcuerentia, benigne recipias^ & eorum 8c cuiuflibct 
eorum falutaribus monitis, ficutfperamus & credi- 
mus, acquiefcas. Datum agud Villamnouam Aui- 
nionen^s Dicpcefis duodecimo K alendas AugufH 
atlno quarto, a % Refla*. 


JTunttos 
fuos com - 


as»vt vc- *< 
.cv? 




1 




Innocentij vi. 267 

\ Refponfum Imperatoris infertumeflVitAfupracap.fr ‘fe 

•vhi auxilium implorat contra Tureas. 

B V L L A XIII * 7 . § 

cp\ : - 3 

Innocentius Epifcopus ... Patriarchae 

Graecorum. * / 

. . 

A Gimus Omnipotenti Deo grates & gratias* 
qudd ipfe magnifico Principi loanni Palasolo-f 
go, Imperatori Graecorum Ilhiftri, pietatis fuasdohr 
po fallitis fpiritum infpirauit,& fic mentis fuae tener 
bras fuas vifitationis gratia illuftrauit; qubd Impe- 
rator idem fchifmate ac erroribus, quibus antea te- R- e P* 
pebatur implicitus, abiuratis » ad fandas Romanas, eonuetfio- 
Catholicas, atque Apoftolicas, & vniuerfalis Eccle- nemgaude t 
fias gremium, ac ad vnam & indiuifibilem fidem e- Pttpa. 

• jufdemEcclefias, extra quam tefte Apoftolo , nqlli Hcbr.n.^ 
eft gratia, nulli /alus, vfus confilio meliore, conUcr- 
fus, Ecclefiam ipfam fuam & vniucrforum ChriRiA- 
dclium dominam , per regenerationis lauacrum 
matrem, firmiter & fimpliciter recognouit. In quo 
quanto exultauimus gaudio , quanta fuerimus laeti- 
tia & iucunditateperfufi, difficile poffet humana lin- 
gua narrare. Sed illud nobis ad laetitias cumulum pq? 
tiorisaccreuit, qu6d te, cuius in omnibus idemlql* Tatriareha 
perator, ficut fertur, confiHq regitur, principalem,laT cooperatio^. 
lutaris huiufmodi credimus operis promotorem ; nem Wfk* 
quamquam feribentibus nobis mper hoc multis La- rat: 
tinis & Graecis ad gaudium , a nulla nobis littera d 
tua fuerit prasfen tata : quod vel.incuria nuntiorum» 
aut aliquo cafufprtuitp, non ex propofito credi- 

-l„, * ... 1 *. /■ i 


Tm de concordiam fundet Patriarcha 


tac.iy.i°- 


camm&htt 

Ximtios. 


|rJ 



2.6$ Littera Apoftolic* 

mus contigiflTe, Vt ergo fidei & credulitati noftrac 
teftis accedat exhibitio operis & probatio veritatis* 
dilcretionem tuam monemus , requirimus, & hor- 
tamur in Domino, illam attente rogantes , tibique 
tua: falutis intuitu expreffius iniungentesj quatenus 
prudenter confiderans, quantis illa fupernorum ci- 
uium agmina gaudiis exultabunt in tua & ipfius Im- 
peratotis.ac numerofa: multitudinis Gracorum cou- 
uetfione, quam, Deo propitio, conlequi credimus & 
(petamus, quando Dei Angelis fiiper vnopeccatorc 
agente poenitentiam, maius, quam fupra nonagin- 
ta nouem iuftis,qui non egent poenitentia, efle gau- 
dium, Euangelica veritas atteftatur; huiufmodi fa~ 
lutare opus, pratftante Deo, feliciter inchoatum vfi. 

3 ue ad ipfius felicem exitum, quod pius & mifericors 
igneturipfe concedere, operofis & efficacibus afli- 
due ftudiis prolequaris. Nofti enim, quddnonqui 
incepit, fed quiperleuerauerit, faluus erit .-nec igno- 
ras, qu&d fi in intentione fuerit bonum opus , eriif 
etiam in perfeCtione cum adiutorio Dei , cuius ope- 
ra (untperfe&a.Cuiuftnodi perfectionem operis in- ^ 
ter omnia defiderabilia mundi huiufmodi vehemen- 
tiffim£ cupientes , Vencraibiles FraVres noftros Ps- 
TRVMPaClenfem& Gulielmum Sifopolitanum EpU 
fcopos , Apoftolicx Sedis Nuntios, latores praefen- 
tium, viros quidem pauperes fpiritu , & virtutibus 
multis infignes , ad te ac Imperatorem ipfum, ac 
partes ipfas, {ub fpe diuini auxilij & fauoris prouidi- 
mus deftinandos , precibus fic adhortationibus no*- 
ftris huinfinodi adiungentes , vt cos benigni reci- 
pias, informes confiliis , & auxiliis foueas opportu- 
nis. Itaqu&dex mefle , quae multa cft , pratftantc 
Domino meffis, & cooperante te etiam, manipulos 
plurimos ad aream deferre Domini feliciter valea- 
mus. Datum apud Villam noua Auinionenfis Dic6- 
cefis decimo quinto Kalendas Septembris , anno 
quarto. a Verrina- 


Innocenti} vi ,, 26$ 

a Pertinacem in h&refi permanfijfe Patriarcham clam 
innuit Imperator 'm citato ante rejfronfo » cum tum depa» 
toendum addicat. 

B V L L A XIV 

Indicatur Catalujio Apoftolicos Ifunttii 
mitti ad Imperatorem, 

Innocentius Epifcopus i . , Dile&b 
filio nobili Viro Francifco a Gatte- 
lttxio, Domino Infula? Metellini. 1 

•W v ■ . . . .m' ) hv 

P Er litteras tuas, quas paterna benignitate recepi- 
mus, intimafti nobis , qudd infpirante Deo. tSp 
cooperante te , Magnificus Princeps IoannesPa» 
Ixo logus, Imperator Graecorum Illuftris , vna cum 
fubie&o ei populo abiurarc fchifma, quo fuerunt ab 
; vnitate (an&a: Romanae ac vniuerfalis Ecclefiae alie- 
ni, & ad huiofmodi vnitatem redire Ecclefiaepro- 
ponebant. Super quo ingeuti Ixtitia & exultatione 
per fu fi, ad perficiendum bonum huiufinodi, quod 
diuina dedit iufpiratio, per tuum, & aliorum Catho- 
licorum minifterium inchoari. Venerabiles Fratres 
noftrosPETRVMPadenfem & Gulielmum Sifopo- 
litanumEpifcopos , Apoftoljcae Sedis Nuntios, la- 
tores prxfentium, viros quidem pauperes lpiritu,fcd 
locupletes multjs virtutibus , prouidimus deftinan-* 
dos. Ecided nobilitatem tuam attete rogamus, qpaf 
tenus eofdem : Npntios pro xeuerentia Dei , cuius- 
gerunt negotium, & noftrae intercelfionis obtentu^ 
actuaeipfupeijlalutisfufcipias propenfius commciy 
datos, ipfofque informes confiliis & auxiliis atqup 
. . - fauoribus 


& 




W3taRm-~m 



Litiir&Apo/lolic& 

fatiofibtis profequaris ita, quod tibi & aliis fcdifices 
ttltneritum & falutcrtt; Datura vt fupra. 


a Jlltu Francifcus Catalufiufc Genuenfis, ctthu opi - 
ti quia Pal&otogM Imperium recuperarat, fororim huiwi 
•Oxorem accepit eum infula Labo , fiue Mytilene , vulgi 
Mtyellmo-, quemipfi acfuccefloriltts iure fiduciario datam 
p,' tk-Mtmo, Bizdtd aliijjjfcribit Odoricta ad an. ijf f 
num.$i. ■ > 


c i f P /. V in&o A XV j 


Transfertur S. Petrus ab Ecdefia 
‘ ad Coronenfem. 


.iv' ii t .ni 31 


T 


Innocentius Epifcopus . .i Vcnerabi- 
' .. Ji Fratri Petro Epifcopo a Coro* 
c nenfi. 


» ’ it i »r » ■ • e» •• ' 

*Redita» nobis difpcnfationis vrgferfiwr officio.vf# 
Linqui difpenfatione diuina cun&is Ecclefiis potc- 
ftdtis plenitudine prafbmus , fuigularum vtihtaci- 
bds, cum poflumus.Tieprorpiciamusfoliciti. fic vigi- 
lanter 1 # falubriter intendamus, vt per ribftra* atten* 
Ifeoits iriftatitiam, riunc per fimplieis prouifionis of- 



pp^v 

InnQcctuilvi^; tyl 

cante, quod nos hodie Venerabilem Fj^rem £Lu-. b 
dbuicum, Epifcopum Plini Coronenfem', in Patriar- Ludouic o 


chamAquileienfemEleifhim , aphd Sedem confli* ' exEpifcopo 
tutum eamdem, a vinculo/quoeidem EcclefixCo- 


qiio eidem Ecclehx Co- Coronenfi 
ronenfi, cin tunc prxefac, renebatur, de fratrum no- creato Pa^ 
ftrorum confilio 4 & Apoftolica: poteftatis plenitudi- triarchd 
lieabfolueiites , ipfumad Ecclefiam Aquilcicnlem st^nikitr>~ 
tunc vacantem' Apoftolica aucloritate tranftulimus, fi, 
dc eidem Aquilcien/i Ecclcrfiaj in Patriarcham prae- 
fecimus 6c Pallorem. Nos ad prouifionemipfiusEc^ 
clefix Coronenfi celerem & felicem, ne longa; vici-' 
tionis detrimentafubircr,paternis & (olicicis fjbudiis’ 
intendentes, ac cupientes ci‘dem Coronenfi Ecclefiaf 
talem prxfidereperforiam,qux fciret, vellet,& pot’ 
fet eam prxferuare' a nPxiis ,& aduerfis , ac in fuis’ 
nianutencre iuribus, & etiam adaugere, poft delibe- 
rationem, quam fuper his cuni fratribus nollris prai * 
^i^ishabuimus diligentem, demum tejunc.Epi- eonfiituitnr 

5/ 1 cm ’ grandium virtiitum 4 s. Petrutob 

meritis 1 ; aiiibus berfonam riinm TTinihfl o-ra>ia firmi ' ■ 


.*• pr a; r ui ki* q 1 cra m^ Eptj copta 

Coronenfem Eccl.e/iam (cies & poteris angore Dep- Coronent % 
vtiliter regere, '& feliciter grihernare, diremimus o-.' 3 

culos noftra; mentis. Intendentes itaque tam 'eidem* 
CoronenlEEcclffix, 4iiam^regi dorriiniod eiufdem 
fal iibri ter & vtilit^rproqidere, teavinculp, quote? 
riebatisprxfarx Pa&cufis Ecclefiar , culniihCprxe^ 
ras, de fratrum praididhanim confitio & A^Pftohca: 

£Qte(latis pleni^udineabfoluentes , te ad prafatarq. C 
Eccle-fiairt Coronenfem transferimus, tequeillfprx-*- 

zcUranEfcicfini- 

niftrationcm ipfiu? E <*lefix£propen fis ufeLin fpiri- 
tualibus & fenipdraTimis ple nari ff‘co m rdft ted do, Ii- 

addi&amiGorpneu- 

largitur 


mi mia 


V 


x ; 

■?v 


472 . Littera Apottolica 

largitur prarmia, confidentes. qubd dextera Domi» 
hi cibi affiftence proprii , ipfa Coronen fis Ecclefii 
per tuae induftria: ac circumfpedHonis fru&uofum. 
ftudium regetur vtili ter, & profpcre dirigetur Quo- 
circa fraternitati tudeper Apoftolica fcripta manda- 
nius, quatenus ad praefatam Coronenfcrp, Ecclefiaiit 
cum gratia nbftrae bcnedi&ionis accedens, eius foli- 
citam curam geras , gregem dominicum in illa tibi 
commiflum dodtrina verbi & oneris informando. 
Ita quod didla Ecclcfia Coroncnns gubernatori eir- 
cumlpetto & frudtuofo adminiftratori gaudeat fe 
cotfimiflam, ac bonae fama: tua: odor ex laudabilibus 
tuisadtibus latiiis diffundatur, & praeter aeterna: re- 
tributionis prdemium noftrae bcneuolentiae gratiam 
▼aleas proinde vberius promereri. Datum Auinioni 
Vi. Idus Maij anno vu. ..... . 


Av.>< 


a Coron a urbs antiqua, eodem etiamnum nomine 4 jfr« 
fellat a, in Mejfcnia Peloponncfi promnei a , unde Mejfenia- 
citsjmus nunc Go\fo di Coton dicitur., ' 

b Ludouicus Turrianus, nobilis MedioTanfnjk, ex. 
quA familia fuerunt ante Patriarcha. Aquileienfes 'R‘ay- 
mundus, Caflonus & Paganus. Mortuus ejf Ludoui- 
c\xs anno 1364. 


B V L L A XVI ■ i 
Injli tuitur S. Petrus Legit u* Apoftolicus 
inamplifiimis proutmiis . 

Innocentius Epifcopus. . • Venerabili 
Fratri Petro Epifcopo Coronenli, 
Apoftolica: Sedis Legato. : ' . ; 


A Ngit>nos cura propenfior *, r; & folicitudo feduti 
nosinvpulfatjVtfiipervUiuerfumgregdiiDomi- 


cucum 




1 


^ .. 

bmouvttf vi.;, 27 j 

liieurt Paftores, quamquam immeriti , difponentd 
Domino couftituti, ad illos maximi e? grege ipfo, 
qui longe, fepofiti patiuntur aduprfa., noftiar vigi- 
lanti* iVudium diligentius exreudamus : & quia v- 
bilibet, repugnante natura „ ^e^qnaliter efle nqu 
poflumusj illius exemplo ;> qua ^e cado , ad inu der 
' Tcendens, per vniue*(um mundum difcipulos fpos 
mifit, in pirtem nobiicuntfolicitudiniseuocatosi vt 
•vices noftras fupplcant, deftinemus. Dudum liqui* 
dem anxie cogitantes infultus acerrimos , grauiuni- 
que perfecutionum An^uftius » & damna maxima, 
quibus Turearum infidelium furor immanis fide- p* Tutfy 
Uum Chriftianorum populos , corumque terras & obfiflatut* 
loca, pr*cipue Romani*, ciuitatifque Smyrnarum, r . 

V tilia fu* poteftati fubiiceret,diu afflixerat, & quo- 
tidie crudelius affligebat: vcipforum infidelium ob- 
filferetur infultibus , & fidelibus opportuna reme- 
dia pararentur s frequenter idoneos. Nuntios noa 
ftros ad partes illas duximus, ibique Legatum con- Legatu* • 
{iiruimus, fufTragia multa pr*ftitimus,aliofque fide- Sedit Apo- 
les ad illa pr*ftandum induximus diligenter , & fiolicA ctn~ 
nonnullos alios in pr*didos labores pertulimus .•& ftituitur, 
quantum nobis pollibile fuit ,. opem & operam ad- 
hibuimus diligentem. Sed licet huiufmodi noftra dir 
Corumque fidelium ftudia & opera friictuofa feli- 
cem fatis, au&ore Domino, Nuntiifque ,. progtcf- ^ lv ,,.>s 
fiim habuerint : quia tamen didorum Turearum 
fasua rabies non tepefeit, fed tam ipfi, quam alii plu- . ’ . 
rimi infideles atque fchifmatici partium earumdem, . • 
ad extindioncmChriftiani nominis , & depreflio- 
nem Gatholic* fidei, magis magifque quotidie fata- 
gentes, fideles ipfos , & eorum terras & loca conti- 
nuis inuafionibjus atque damnis & affli&ionibus inVatriar- 
pcrfequunturj & non foliim partes ipfas , fed etiam c f, Mu c g. 
Patriarcharum Conftantinopolitanum, & eius pro- jj An finopVU 
nincias, in quibus Ghriftian* religionis nomen vi- 
; S get 


i • 






174 ititer k ApefloltcA 

gct, inuadunt immaniter , Sc percurrunt; Nos eri- 



pientes malis huiulmodi, quantum cnmDeopofTu 

in’ 


mus, obuiare, ac ipfOrumhdeliym quieti falubriter 


■ i . ' . 

. . •- ’ * 


r-f- 


4 

b 

•» < 

defg 
• varii t di- 
tionibus & 
jfrehiepi- 
fcopatibta, 




prouidere, inter alia nonnulla remedia , quae cum 
multis & magnis tam fpiritualibus, qudm in tempo- 
ralibus auxiliis prifcfatis negotiis de nduo duximus 
adhibenda: ad te, qui vir timoratus & prouidus, & 
in lege Domini ipsaque fide Gatholic& admodum e- 
ruditus, ac frequenter in arduis, & praefertim in illis 
partibus, comprobatus , clarus ferentia, plcnufque 
multis virtutibus praedicaris» noftrae confiderationis 
intuitum conuertentes, deliberatione fuper hoc cum 
fratribus noftris praehabiti diligenti, tibi in eifdem 
* Patriarchatu Conftanti-nopolitano, Sc regno Cy- 
pri, & in Crctenfi, Smynarum, b Patracenh, Athe- 
nienfi, Thebano, Corinthienfi. c Coloccnfi,Nixien- 
fi;d Corphienfi,eD uracien fi,/"N copacenfi , & g Nto- 
patriae Archiepifcopatibus , & eorum difliquePa- 
triarchatus prouincirs, pro fubfidio fidelium & par- 
tium earumdem, omnem alium Lcgatunuper nos in 
partibus illis deputatum reuocantes, plena* Jegatio- 
nis officium aufloritate Apoftolica , dc diflorum 
fratrum confilio committimus per pra:fentes:vt ibi- 
dem auflore Domino refla regens, & dirigens indi 


tum pleni 
facilitate 
qualibet 
faciendi. 


refla, & afpcra conucrtens in plana , ficut diligens 
cultor euellas & deftruas, diflipes & difperdas, aedi- 


ik •• 


«ii.' 


P 




V 


ficcs & plantes, qua: pro negotiorum huiufinodi ac 
motum , & Ecclefiarum & Eccleliafticamm perlb- 
narum regni, Patriarchatus, ac prouinciarum,& par- 
tium prasdiflarum reformatione & ftatu, ac alias ad 
Lcgatiofficium pertinent , & ficut Dominusmini- 
ftrabit! Nos enim, vtipfius legarionis officium cb 
vtiliuscxequi valeas, qub maiori fueris jmfloritate 
munitus; prsefcntium tibi aufloritate concedimus, 
vtin Patriarchatu, ac regno, Archiepifcopatibus St 
prouinciis fupradiflis, (uper huxulinodj vniuerfis& 
- finguli» 

* -* .. .. 










7 'nnottriiij vi. 27? 

firigulis aliis hegoriis , de quibus expedife videris, 

|4 agere, dilponere, ftatiiere, ordinare , & praecipere,' , 

• ihter fceges & Principes, aliafque perfonas Eccle- 
fiafticas & leculares in eifdem partibus confiftentes, 
ad vtilitatcm, commoditatem , & effe&um nega- 
vi tiorum ipforum, h ligas & confoederationes , focie- ‘ » 
tates feu vniones componere, ftatuere, ordinare, & 
firfriarc, & per te, vel alium, feu alios, quacumque 
auftdritate fattas, iditas, trattatas, feu firmatas ap- 
ik*}>robare Sc cxectitiOhi mandare acmandari facere;. 

St inter diffidentes feu difeotdes pacem &concor- 
..... diam reformare ,* trcguafque feu inducias inire & i 
^ firmare, ac reformatas, initas & firmatas obferuari ^ infigi- 
facerejnec non tfontradi&OfeS & rebelles, cuiufcuin- dicenjurut 
que dignitatis & ftatus vel conditionis exiftant, et- Ecclejiajli- 
iamfi Epifeopili vel maiori praifulgeant dignitate* C as 
I audtoritate nbftra per cenluram Ecclefiafticam, ap- 
pellatione remota, compellere valeas * Fraternitati 
tua? plenam & liberam tenore pratffchtium concedi- 
mus poteftatem: Non obftantibus quibufeumque 
priuilegiis Apoftolicis generalibus vel fpecialibus, 
quibufuis perfonis vellocisaut Ordinibus abApO- 
ftolica Sede concedis, per qu* prifeiitibus non ex- ' 

prefla, vel totaliter uon infertd, huiufmodi tux lega- 
tionis & poteftatis officium poflet quomodolibcf 
impediri, aut etiam retardari. Audi aliquibus com- 
munitcrvcl diuifim a didfd fit Sede indultum, qu&d ", > 
excommunicari, fufpendi, aut ipfi, vel eorum ciui- 
tates, caftra, villar, &locainterdicinonpoffintper 
litteras Apoftolicas, non facientes plenam & expref- 
fam, ac de verbo ad verbum de induito huiufmodi 
mentionem. Quocirca Fraternitatem tuam rogamus 
& hortamur artent : per Apoftolica tibi feripta 
t mandantes, ac in remidionem peccaminum iniun- 
gentes, quatenus de diuina gratia & Apoftolico fii- 
uorc connfus, onus tam falnfiris negotij deuotamen- 

. S a te, & 


liga. 

Treugx. 




ij6 Littera Apoftolie* 

te, & animo fufcipiens reuerenti > te in exectltioiie 
legationis huiufmodi taliter verbo & opere reddas» 
qudd ad Redemptoris noftri laudem, falutemque 

ndelium corumdem praifata negotia felicem , Deo 
propitio & te promouente, confequamurefFe&um.. 
Datum Auinione vldusMaij anno feptimo. 


k 


a lUuftris hic tocus efl fi conferatur cum Notitiis anti- 
quis Patriarchatuum & Epiflopatuum, acpotiJfimumiUd, 
quam ex Bibliotheca Regis Francorum poft Geographiam 
/aeram edidit Car olus a S. Paulo Epi/copus Abrincenfis, 
rubi, pag. 7 7 referuntur hic indicati Archiepifeopatus, qui 
fere tunc erant /ub PatriarchaConftantinopolit ano Latino- 
rum, qualis dein S. Thomafius conflit urus efl. 

b Patracenfis, /eu Veterum Patrarum, urbis mar- 
tyrio S. Andrest nobilis , cui /uberant Epi/copi 6 , Athe- 
nienfi 8, Thebano j, Corinthiaco z. Nomen Athe- 
nienfis deerat in dicio MS. Regio , hinc /upplendum apud 
Epi/c. Abrincen/em. Ruerunt Athenae a Tureus capte, an- 

e Colocenfis min/ula Rhodo. Nixienfisi» Archipc- 
lago, vbi magna in/ula, olim Naxos, dem Nicfla, /ub Dte* 
cibus olim Venetis, Tureis nunc amb&fub/unt. 

d Corphienfis in mari Ionia, vbi in/ula Venetorum 
Gorcyra, vulgo Corfu. 

e Duracienfis m Albania , vbi Dyrrachium tunc 
/ub propriis Principibus, nunc Tureis. 

f Neopacenfis, ^«Naupa&enfis, ad flnum Corin- 
thiacum, quem Itali ab hac vrbe Lepante dtttd appellant 
Golfo de Lepante. Vrfsd Tureis anno 149 9 intercepta. 

g Neopa trenfis /ub /e habebat Lanacen/em/eu Ia- 
nqcen/em Epifcopatum , conRituitur inter Larijfenam & 
Thebanum Archiepifeopatus. 

h L iga, confyiratio ex foedere inito, a ligando , /k foe- 
dus ligare $*inligare, fligam inire dixerunt. 

i Treug ae, induci&,/eu fides temporaria hoflidata. Ger- 
mani* 




le 


) 


Tnnocentijvi. 

munis treuvve fides, bine cilm Lattnis ttianf Gf&ciTp ) &t 
&rftuct dixerurtt . 4 \ ,rw • 


b v i t a XVII 


uni 

•ua 


Monentur S. Petrus & Archiepifcopi, vt 
* exercitum 6ruce fignatorum contra 

T.urc as confer ibunt. 

... 




Innocentius Epifcopus. . iVeticrar 
bilibus fratribus Petro Epifcopo 
Coponenfi Apoftolicse Sedis Lega- 
to, nec non patriarchseConftanti* 
nopolitano, ac^Nicoiienfi, Cre- 

tenfi, Smyrnarum, Patracenfi, A- 
thenicnfi, Thebano, Corinthienlt* 
Colocenfi, Ni*jenii> Corphienfi* 
, Duracenfi, Neopacenfi, 8c Neopa- 
triae Archiepifcopis > eorumque 
fufFraganeis falutem. 


I N furgemibus contra-fidem Catholicam, & reli- 
gionem deprimere’ molientibus Chriftianam, ea 
yirtute , iliaque conftantia.eft a fidelibus refiften- 
diumjvt fideles ipfi Orthodoxa: fidqi ardore fuccen- 

/* . - ■ 1 Ai iu 


£, virtutibufque pro polfe fuccindi, deteftandum il- ^ 

lorum propofitum obice contraria: intentiouis im- Vtinjrt i 
_ j- A aatitr t 


i 


■M 


T. * r* . 1 ■ . .. . . 

pediant,& roboris oppouuone colatus iniquos pror 
hibeant eorumdcmjficquc rawtis,^ .corporis arma- 
i, ilfoA! liTminV iiifiiro-enres eof 


1- gatttr po- 
tentia Tur - 


turi, muniti 4 , & dire&i lumine fidei, llifiirgentes eof- earutiOi 

dem. 


S i 


qp 


xi 


v. 


rtK 


y 


Yffl 


tonfiitutus 
S.Petrtu 
Legit tu A 
pojloltctu, 

• (d 


-*e 


178 Litterae Apoftolic* 

denrt fpeeiali carentes uiuqiininc, & infidelitatis te- -,«# 
nebris obcxcatos, QeO, cui militant, ipfis affiftcnte 
profternant. Dudum fi qui dem .. . b infideles & fchi- 
fmatici ad ipforum & eorum terras & loca continuis 
inuafiouibus atque damnis & affli&ionibus perfe- 
quuntur : & non folum partes ipfas, fed etiam Pa~ 
^riarchatum Cpnftintinqpplitaqum , eiidque.pro- « 
uincias, in quibus Chriftiani nominis fauor viget, 
tnuadunt vnanimiter & percurrunt : Chriftianqs 
ipfosinoregladij inhumaniter trucidant » aliofque 
v.elut animalia bruta vendunneofcjue in feram ferui- 
tutem redarios, praefatam fidem abnegare compel- 
lunt: & facratiflimam Criiccm, mortem Redempto- 
ris noftriIefuChrifti,ac,falutem humanngeneris in- 
dicauten>,lacerant & confringunt, pedihufque fon- • 
culcant : Ecclefias & Ecclefiaftica loca, alias terras 
Sc villas, quas pro fc tenere & cuftodire non polfuntf 
ignis incendio concremant, cun&aque depopulan- 4 
tur & vaftant^r 8c ip tantum eorum inualuit‘& inuar 
lefcit audacia, quod, nlfi per Chrifti fideles fub fpc 
diuinoe potentia; Viriliter nbfiftatur eifdem, peftifeip 
ignis ipfe iemper vlteriiisexfandefcens,fingulas par- 
tes ipfas, proh dolor ! diifipaoit. 

Propter quod nosnuper cupientes periculis & ma- 
lis hui ufmp di, quantum cum Deo pq(Fumus,obuiar 
re, ac ipforum quieti fidelium (alubriter prouidere, 
te, Fr. Epifcope Coronehfis, Legatum, & dilcdtum 
fijium Nicolaum Benedi&i , Prxceptprcm domus 
eVenufinx Hofpitalis ^S.Ioannis Ierofblymitani, 
in di&a ciuitate S.myrparum ficarium & Capita- 
ncimu cum certis galeis (ub noftro & ipfius Roma- . 
nx EccJefiae nomine & vexillo tenendis, de nouoad 
partes ipfas,. vt ibidem ipforum fidelium populorum 
& partium falutem, fidcique negotium vtiliter pro- 
Jcquantur, de fratrum noftrorum confilio duximus 
delimandos : & nonnulla alia fubJidia, prout malo- 
’’ ^ ^ v '-- ru^ 


1 


Jnnocetjtij vi, ^ 279 

rum dierumconditio,& alia eidem Hcclcfiae incum- 
bentia, in aliis diuerfis mundi partibus onera patiun- 
tur, duximus eroganda. Pctquac,quamdiu ineo, cu-. 
ius res agitur, (peremus indubie, quod negotia ipfii 
adipiius Domini noftri fuique facri npminis laudem 
& gloriam, ipfiufque Catholica: fidei & profeflorum . 
ipfius defenfionem Sc exaltationem feliciter debeant 
profpcrarii pro feliciori tameu profccutione nego- 
tiorum ipforum, quas longe maioris fubuenrionia . 
auxiliis indigere nofcuntur, & fidelium aliorum op- 
portuna Sc earitatiua fubfidia inftanter implorant, 
fideles ipfos adid quibufdam fpiritualibus^ munifi- 
centiis, indulgentiis videlicet Sc remiiTionibus pro- 
uidimus inuitandos. Quocirca Jratcrnitati ve liras. . 
per Apoftolicafcripta mandamus Sc committimus, . 
quatenus (latum miferabilem Chrillianorumdidta-. 
rum partium attendentes» tamquam prasconcs fide- 
les Sc fortes athleta: fidei contra infideles cofdcm, 
tu videlicet frater Epifcope, in omnibus decretis le- 
gationis tuas partibus & prouinciis, finguli vero ve- 
krum fratres. Patriarcha, Archiepifeopi, Sc Epifco- p ont if ex 
pi, in lingulis veftris ciuitatibus Sc dioccefibus, per p et i texer » 
vos & alias perlpnas Ecclefiafticas , feculares& re- citum Cru- 
gulares, quorumcumque ordinum, quas ad hoc ido- ce figmtio* 
neas fore noucritis , Chrifti fidelibus, iuxta datam r um con* 
vobis & eis a Deo prudentiam , proponatis publice 
verbum Crucis : & venerabile fignum cius, quibuf* 
uis fidelibus illud fufeipere deuotc volentibus con- 
cedatis». iplprumque humeris imponatis; fideles eof- 
dem, quos ad audiendum propofitioncmipfam^quo- 
zfos expedierit > ad loca idouea conuocarc portitis, 
folieitis exhortationibus & opportunis inftantiis in- 
ducentes, vt ipfi fufeipientes cum reuerencia fignum 
Crucis,, ipiumque fuis cordibus imponcutcs, coptra 
infidelium praedirorum perfidiam infurgant virili- 
ter, Sc negouum ipfum f<?rucqter adumant , Sc fet- 
; 1 ucntius 


f oncedit 
parius in- 
dulgentias 
ituris ad 
exercitum , 


dtttfuis fa- 
cultatibus 
CoHatis ad 
innantibus. 


280 Litteix Apoft otica 

ucntius prolcquantur. Etvtipfi fideles tanti liben** 
tius prxmilfa profequiftudeant quanti ex fuis la- 
boribus potiorero. gratiam fe nouerint pcrcepturpsi 
Nos de Omnipotentis Dei mifericordia, & B. Petri 
& Pauli Apoftolorumeiusau&pritateconfifi,& illa», 
quam nobis Deus, litet indignis, ligandi atque lol-. 
uendi eontulitpoteftatem,eildem fidelibus, qui cupi' 
galeis & aliis lighis nauahbus , & alias in fuccurfum 
8c fubfidium Chriftianorum partium prxdi&arum, 
contra infideles eofdein in perlinis propriis & ex-» 
penfisj fiue per terram fiuc per mare, infra proximor 
ofto annos profe&i fuerint.ac pet vnum annnm cotw 
tinuum, vel interpolarim , in diftiprofecutipne ne-- 
gotijfuerintcommoratiLjn.ee non & illis, quiinprq- 
feeutionedifti negotij deceflerint , vel in prqfecuv 
tione huiufmodi vulnerati flierint, etiamfi alibi vbi<r 
Cumqueex talibus vulneribus decedere eos contin- 
gat, illam fuorum ppocaminum, de quibus veracirer- 
raerint corde contriti, & orC eonfelfi, veniam indui- 
gemus,quq conceditur transfretantibus in fubfidium 
Terrae- lan&a», &ih retributione iuftorum faluris ae- 
ternae pollicemur augmentum* Eis autem, qui non 
-in perlWis propriis illuc accelTerint , fed fuis dum- 
taxat expenfis,iuXta qualitatem & facultatem Tuam* 
bellatores idoneos deftinabunt , per tempus vaittv 
apni inhuiufrnodi profecutione negbtij moraturoSi' 
& illis Gmiliter,qui licet cum alienis expen fis, in pro- 
ppiis tamen perlbnis illuc accelTerint , ! per diftum 
tempus ynius anni morabuntur, eamdem eofttfedi-f 1 
mus vernam peccatotum.Huiufrtiodi quoque iferiiifc 
Irpnis & 'indulgentiae' volumus' 'i^- cphcedimiis^lftJ 
participes, iuxta quanritatem fubfidij & deuotipni^ 
afTc&um omnes; qui ad lubuen tionem difti 'ftegdf ij> 
de bonis fuis congruSminiftrabunt', auteiyfca •pt&- > 
fata auxiliunvvel co n fi lio mimpen derifi t o pporturtk.- 
Inliiper yolentes, yt ImiuTmodtpiiun negotium 
; " ipri.N^ 


w 


Innocentij vi; ' \ 2$i 

tdcibas fabfidiis adiuuetur, etiam illis v qui tantum ' _ 

ide bonis propriis pro dido negotio erogaueEintj ^ ' 

quantum eflent illuc eundo , &.inibi per vnumanr* ~ rt '** 
num continuum morando, '& redeundo etiam ex4 R ^ 
penfurifimiliterjvere pcenitentibus Scconfeflis eam-» 
dem Tuorum peccaminum veniam indulgemus. I>a* 
pP tfcmvciiiprap . 'M - J 

<• I _ r ' . . — . 7 — •> «uk . *•» . 


f; T 

•fu 


a Explicantur hi ArshiepifcopntUfbuUa pracedenttjvbi 
Pro Niccfienfiip furn regnum Cypri indicatur ! ; 

b l/ic aliquot linea omittamur, eifdsm 'verbisinpracc* 

sUmi relata, ivnde hic- inferi poffmt;:i' ' r n‘sl 

- v c Ven u/ra '.yrbs, oltm Apulia Peucetia, nunc Bafilica ♦ 
t&, caput Principatui, pt ope Vulturnum montem. ' 

d De rebus hoc tempore geftis -apud hoi Hojpitales, quj 
tunc Rhodi degebanty legendi lacobus Bofim part. i IthiQ 
& Auttor Gallicus eiujdem hifioria.es Baudoino 
rato aufau r. >& , 0&f£to? 

S (K V r:v: ic 2; u.: 1 irnxou .3 

B V L L A XVIII 'H 1 


r 1 ” rjk.: 




-IU 

Ji4J. 


Ad Archiepifcppum Cretenfcm, vt cedat 
• 1 F\ Fetto legationem & tegimen c tuita- >wwv ,, .-» 

alimini a .oilr nW> -r.-: •1irr.Tr 0 7 ‘ • v-‘ 


2 

in 

-o; r. 




Innoccntio»! : E pi (copiis v . •; Venera* "y w *£ 
fftt T r WH ; yrfo. Archiepifcop.q 

r-j/CCCtCJEJU * 1 r*:! :'' ' 1 -rj • ci 


- ? i. 


-•'i 


5 WUft\ -4 

. ( 


Typer non’ fint lilagnd cbtdis amaritudine in- 


L N telle&fif^qu&d Turei & nonnulli alij infideles 
atque fc hi frtiat ici illarum partium, duitatem Smy - 
|ia^trin> # prouin cias Romania.*, 'aliafi^uetcrras & 

%l*i . X) J 


C* 


v 


Tndicat Po- 
tifexa fe 
mitti S.Pe- 
trum 


& Nxftf- 
Ittum Be- 
nedicti 


Smyrna*, 


wawfcs; 


m? 


ttb hoc cu- 
flodiendcu 
ac munier, 
dat: 


t%t litter 4 ApofiolicA 

c a fidelium partium earumdem, necnon Patriarcha— 

tnmConftantinopoUtanumeiufqiu: prouincias j in, 

quibus Chriftiana; religionis nomen viget, vt illa fu* 
fieuaepotcftati fubiiciant, fcruentiiis folito per mare 
ic terram inuaderc, & affiduis incusfibus ad depreC- 
fioocm Chrilliani nominis & Catholicae fidei totis 
viribus moliunturj Nos inter cetera, quae ad huiufij i 
modi eorum conatus nefarios reprimendos, & pro- 
fperum fidelium ftatum vtiliter ptomouendum , in 
pr«efentiarum agenda conlpeximus , Venerabilei» 
Fratrem uoftrum Petrvm Epifcopum Coronen- 
fem, virum vtiquein lege Domini,ipsaque fide Ca- 
tholica admodum eruditum, magnaque circumfpe- 
6Houe praeditum, fcientia clarum, opere &fermon® 
potentem. & jn magnis & arduis, & praelertim in illis 
partibus, comprobatum, in Apoftolicai Sedis Lega- 
tum ad partes rpfas , commifio fibiin eis plenarie-: 
gationis officio , & dileftum filium Nicolaum Ber 
nedifti Praeceptorem domus Venufinae Hofpicalis S. 
Ioannisderofblymitani, virum etiam religionis & fi- 
dei zelo confpicuum , in fpiritualibus & temporali- 
bus circumfpeftum, aliifque virtutibus, ficuttefti- 
moniis fide dignis adeepihius, multiplifiter infignr-' 
tutn,praedi£taj ciuitatisSroyrnaruraVjcanum Sc-Ca- 
pitaneum, de fratrum^noftrorumconfilio, duximus 
deftinandos.Idcmque Capitaneus ueiit 'apud Sedem 
praifatam idonee canit, ciuitatem prarfatam nonlb- 
fcim fidelilfr cyftodire, & ad i#fiu$ guftodiam cen| 
tum quinquaginta bortos & fufficiqntesftipeqdiarios 
• Latinos tenere, fed etiam' irffri fc^tcfiaium proxime 
futurum muris cingere, turribufque muiiirc, ac duas 
galeas bene armatas adcuftodiam ciuitatis & par- 
tium. earumdem,fub noftro & B^onum* ^cciefi*-no* 
mine & vexillo, quarum etiameumderp. N icplaitm 
Capitancumfecimqs , per o£to annos proximos et- 
iam tenere debebip,: quorum pccafionc aounuilape- 

‘xuniaria, 


i 




i 




i 


*• „ .. , ~ 

Innocenltyvu i» \ 

curiiaria, & alia (bbfidia eidem Nicolao eroganda 
prouidimu$& etiam ordinqnda.-& nihilominus pro 
feliciori negotiorum ipforumexecucione,* verbum 
Crucis adlioc decreuimus proponendum. 

Quocirca Fraternitati tuai per Apoftolica feript^ 
mandamus, qi^tenuscommifla tibi dudum pernos ct ^ M curt 
legationis didajque duitatis Vicarianis 8c Capita- e ^f tra ^i 
neatus officia, de quorum felici diligencicjue profer man dat 
cutione, fiput a fide dignis accepimus, potes & de- ji rc hMJy 
bes meritb commendari, vt huiufmodi per nouiter p co po. 
ordinata felicem, Deo audore,(ortiantur eifedum , J 
libere ac (ponte dimittens, pra:fatam cuftodiam ci- 
uitatis eiufdem,cum omnibus a guarnimentis & re- J 
bus adcuftodiam,Vicariatum& Capitaneatumpr#- 
didos fpe&antibus, dido Nicolao tradas liberaHtct' 

Sc affignes, Et nihilominus de geftis & adminiftra- 
tis per te in dicto Vicariatu & Capitaneatu prodidi*. > 
ac habitis & expenfis fidelem tui, i8c proyt profatus 
Epifcopus Legatus ordinandum duxerit , ftudeas 
reddere rationem, & refidua, (i qua fuerint, praefato 
Nicolao Capitaneo m praefatorum negotiorum (ub- * 

f dium affignare : ipfique Legato deinceps, ob didas 
edis & poftram reuerentiam , iuxta tenorem alia- 
rum noftrarum litterarum, quas fuper legatione fu£ 

'St aliis (ibi commiflis, tibi, & aliis Prolatis illarupi 
partium fcripfimus, fideliter pareas ScWendas : di- 
dumque etiam Nicolaum circa promilfa oppomt- 
jjis fauoribus & auxiliis profequaris , ita quod inde V 
apud nps tuapoffit deuotio merito commendari, . 
Dattini vt fupra. . ' ™ 9 

a XAniebrogitit in Gtojfarioob Conftitutiones Sicut# 
accipit pro ornciminto : potius hicfumitur pro commeatu, Guarnf- 
apparatu ©• mftrutiu. Ita Italice dicitur guarnir$ <$* mentam. 

ruarnimento. 1 1. M 

r • • - • rnsarni : • - 


iiiraurni 




BVLLA 



'i84 ... Littera ^foftolic& 

B V L L A 'XIX 


3-TiW 

fff **. 


Inttttuitur S. Petrus generalis Inquifitdr. 


■ V I * * ‘ ■ V 

Innocentius Epifeopus Venera^ 
bili Fratri Petro EpifeopoCoro- 
nenfi> Apoftolicas $edis Legato. 


1 




Vm teadConftimtinopolitanse ac Romania: 8c 
_>nonnulfas alias prouincias atque partes, ia lit- 
teris tua: legationis eipreffas , pro quibufdam ar- 
duis Catholica: fidei. $ Ecclefia: Romanae negotiif 
dtftirrcmu$fNo5 cupientes, vt Catholica fides in eif- 


j^ein partibus ex ftudiis tuis, auftore Domino, dila- 

^v,irnWi4« Arrrtnknc k vrAM/'*i* «rinifnMC. Pn* 


'tetur extirpatis erroribus, hxreticac prauitatis,Fra- 
^crnitati tuae inquirendi & procedendi , durante le- 
gatione huiufinodi , contra quofcumque haereticos 
atque fchiffnaticos , & de haeretica feufchifinaticf. 
jjrauitate fufpe&os, aiit etiam diffamatos, feu quali r 
tercunjque.in ipsa culpabiles, ipforumque adiuto- 
. jes, fautores, & receptatores eofdci;n,6ripfos & ipfor 
rum quemlibet puniendi iuxta canonicas fan&iones 
4c'tmilcs, &'fpecialitei-fecuhdum a conftitutiones, 
n ^quondani Fredcrjco olim Ror^inoium Imperato- 
u rC edatas/ contra haneticos, fautores Sc recep.tatores 
eofdem, dum adhuc in Sedis Apoftolidae gratia Fre- 
f dericus b perfifteret^ nec non & idxta formam gri- 
uitegionim $edis Apoftoljca; conpeftbrum Iuquifi- 
-tn.CuD toribus hxicticx planitatis , &,inuo pandi adnoc, 
'cufri opus fuerit, aiixiHj bracliijieculai^s. Contradi- 
ctores infuper & rebelles, ac impedientes quoilibet* 
^qiu^mque ftafus, gradus vel conditionis exiftanr, 

• , P c r 


t 


Innocentijvu • 

pcrccnruram Ecclefiafticam, appellatione poftpo- 



fita,compefcen<li.f NpnobftantibuSxfi^eisaut alicui, 
vel aliquibus eorumdem, communiter vel diuifim, 
adi&a fit Sede indultum, vel contingeret indulgeri, 
<pipd interdici, furendi» vel excommunicari non 
po/lintper litteras Apoftolicas , Uon facientes ple- 
nam & expreflam, ac de verbo ad verbnm de indui- 
to huiufmodi mentionem.ac perfonarum & locorum 
nominibus meb tioqcm, plenam & liberam concedi^ 
mus tenorepradentium facultatem. Per hoc autem 
locorum Ordinariis vcllnquifitoribus prauitatis e-r 
iufdem, non intendimus derogare , q-uin ipfi & eo- 
rum quilibet contra hxreticos credentes, adiutores, 
fautores, vel receptatores eorum inquirere & pto- 
cedere valeant, pjtout viderint expedire. Datumyc 
fupra. . 


a ExtantYredcrici t Constitutiones pofi aliffrum Im- 
peratorum Nouella*, Ittri ciuili infert a , ab eo edifa eoderit 
die, quo erat ab Honorio ii i Papd in Imperatorem corona- 
tu* u Nouemb. amo izzo. 

b Fuit Fredericus ab Honorio, dein Gregario rx, & 
Innocentia anathemate per cui fu*. eicj s in Lugdunenfi Con- 
cilio anno i z 4 f Imperium abrogatum . 

c Quam conftanterS. Petrus hoc fibi mpojitummta- 
nui exeeutu* fuerit, ex cttp.7 Vita confiat. 



1 


BVLLA 


tr. 




' y '*~i 


B V L L A XX 

S. Petrus fit Legatus expeditionis contra 
Tureas . 

* a Vrbanus Epifcopus. . . Venerabili 
Fratri Petro Patriarchae Conftanti- 
nopolitano, Apoltolicae Sedis Le- 
gata 

A D hoc farnus in eminentis Sedis Apoftolic* 
(pocula, difponente Domino, conftituci,vt do- 
mui Ifiael, vniuerfis videlicet Chriftianis, qui fidei 
Cbfri P on- oculo Deum vident, fpecularorum officium impen- 
tifexvbi- -damus : fed quia humana repugnante natura non 
a-, nequeat polTumus fingula nobis conucnicntia efficere per 
\ posipfosj ad inftar illius, qui cum fit totus vbique, 
ipiricus, tamen Angelos fuos facit minifaros, & pro 
fuo beneplacito cunfta difponens > in vniuerfum 
C mundum difcipulos, quos elegerat, dcftinauitrcum 
Fratribus noftris onera noftra diuidimus : vt illos, 
quibus non valemus corporaliter praefentiam exhi- 
bere, imperfc&um natura: poteftate fapplente, per 

eofdem Fratres , quafiper quofdam noftros oculos 
vifitemus : ficque tales in partem folicitudinis cuo- 
cemus, qui afpera conuertant in plana, Sc reftas fa- 
ciant femitas Dei noftri.populumque acceptabilem 
ei reddant.Dudumfiquidem attendentes, quod pec- 
catis exigentibus , Terram-fanftam Agarenorum 
'/gens perfida, Saluatoris noftri Domini Iefa Chrifti». 
& faa: orthodoxa: fidei inimica, a longis retr&tem- 
> ,, poribus, non abfque damnosa negligentia Chriftia- 


i%6 Litteru Apo/lolic* 


Vrb&ni w v 187 

ni populi, oceupaucrat & detinuerat, prout detinet &exrela+ 
occupatam, eam polluendo abominandorum patra-» **one Regi* 
tionc fcclerum, ac pro ancilla tenendo, qua» Domi- Cypri Tttr - 
na gentium debet eifesquodque exopprelfioneTur- cicapotefim 
carum crudelium multas calamitates patiebatur, infringi 
prout patitur Chriftianus populus Orienti? : carifli- 
f mo in Chrifto Filio noftro Petro, Rege Cypri Illu- 
ftri, cuius regnum eft in iplbrum infidelium finibus 
conftitutum, de ftatu didorum infidelium ( quem 
ipfe Rex ex impiorum mortalitatibus & difcofdiis 
debilitatum, & proftrationi difpofitum alTeruit,pra:- 
fertim ex captione ciuitatis Satalia:,ac nonnullorum 
caftrorum & locorum, qua: idem Rex fuis prouiden- t 

dis, perfonalibufcjue laboribus, & expenfis de ma- 
nibus infidelium prtedi&orum eripuerat, ex quo in- 
fideles ipfos multus, vtaflcritur , timor inuaferat) 
plenarie informato; nobis ac Fratribus noftris S.R.E* 
Cardinalibus, ac nonnullis Catholicis Principibus 
& Magnatibus, aliifque fidelibus populis, vias & mo- P r0 e$e3 f^ m 
dos , per quos tunc temporis poter ar, prout poteft ^tiionecoif^ 
faciliter corumdem Agarenorum & Turearum elidi &****** Le- 
potentia, ac fieri recuperatio didhc Terra: , often- Z atum T*» 
dentej prudenter oraculo viua: vocis , de di&orum 
Fratrum confilio, ad camdem Terram-fandtam & 
alias partes infidelium Orientis palfagium generale, 7\*r' 
audloritare Apoftolica indiximus: ac bona: memo- 
ria: Talayrandum Epifcopum Albanenfcm adpar- ^ 
tes illas, committo fibi plena: legationis officio, pro- 
uidimus deftinandum :& tam clara: memoriae Iaan- 
iii Regi Francia: , Capiraneo Redtori iplius paflagij C a P***~ 
per nos conftituto, quam praefato Regi Cypri, ac a- MUrn R %l 
liis multis nobilibus , qui cum eorum poteftate pro Rrancid» 
recuperatione T erra»-landbe pradidfra: promiferunc 
perfonaliter transfretare, ac receperunt de manibus 
noftris venerabile lignum Crucis , ac etiam ceteris 
Cruce lignatis & lignandis Kakndis Martij anni 

Naciuitatis 


f.yr 


erecti S.Pe- 
trum Le- 
gatum 


Littera {^fpoftolic* 

v ' ’ Natiuitatis Domini mccclxv proxime (ecutilri,prd 

'•*••• termino ad transfretandum in dicto paifagio duxi- 
H - mus affignandos. 

6trihti Cum autem i dem Rex Franciae & Epifcopus,fic- 

tnortuit, ut Domino placuit , fint viam vniucrfe carnis in- 
•vt Regi greffi,& didus Rex Cypriad fuccurrendum eifdem 
CjpriaAfit, fidelibus , & conatus eorumdem infidelium repri- i 
mendum, velut athleta Chridi & praecurfor intrepi- 
dus, proponat in breui cum auxiliis vitramarinorura 
fidelium ttansfretare j nunc attendentes, qu&dvr- 
gens & euidens praedidarum vltramarinarum par- 
tium, quas fideles inhabitant , neceflitas exigit, ad 
eas i nobis deftinari Legatum, qui vice noftra diri- 
gat & difponat negotium palfagij praelibati j ad tc* 
virum vtique fecundum cor uoltrum honeftate con- 
fpicuum, religione probatum, ac praeclarum fcien- 
tia, humilitate fublimem , manfuetudine genero**. 

, lum, multa pvouidentia circumfpedum ; & in le- 

ge Domini ipsaque fide Catholica admodum etu* 
ditum, qui alias commifliim tibi in partibus illis le- 
' ' gationis officium laudabiliter exercuifti , noftras 
confideratiouis intuitum dirigentes; deliberatione 
fuper Hoc cum Fratribus noftris praehabita diligen- 
ti, tibi in Patriarcham Conftantinopolitano ac 
Uti perdi - gno Cvpri, & in Cretenfi, Smyrnenfi, Patracenfi,A- 
tiones [O- theDienfi, Thebano, Corinthienfi, ColotTenfi dido 
rientales, Rhodo, ac Nixienfi, Corphienfi, Duracenfi, Nco- 
pacenfi, & Neoparienfi, Archiepifcopatibus, & eo- 
rum didi Parriarchatus prouinciis , & aliis vltra- 
marinis partibus, ad quas per nos eftindidum paflfa- 
gium fupradidum, pro fubfidio eiufdem Regis Cy- 
" pri & aliorum transfretantium ad Chrifti fidelium 
paxtes, eiulHem plenae legationis officium , audori- 
tare Apoftolica, dedidorum Fratrum confilio com- 
mittimus per praefentes : vt ibidem audorc Domi- 
no, redd regens & dirigens, indireda & afpera con- 
. uertens 


Frham V. 2S9 

Dertens in plana, ficut diligens cultor euellas & de- 
luas, diffipes & difperdas, xdifices arquc plantes, % 
quae pro negotio huiilfmodi, ac rranfretanrium, nec 
hon Eccleuarufn & Ecclefiafticarum perfonarum 
prxdi diarum reformatione ac flatu indigere nofcun* 
tur .* aliaque ad Legati officium pertinentia eflicias, 

* ficut tibi Dominus miniftrabit. 

NOs enim, vt ipfius legationis officium e^vtilius 
eJtequi valeas, quo maiori fueris audloritatc muni- 
tus; praefentium tibi au&oritate corttedimus, vt in 
Patriarchatu ac regno, Archiepifcopatibus, prouin- 
ciis & terris fupradi<ftis, fuper huiulmodi ac vniuer- 
fis & lingulis aliis negotiis, de quibus expedire vi- ciiftt ctfii- 
deris, agere, dilponere, ftatuere, ordinare, ac prae* plijfimd iu * 
ciperc, & inter Imperatores & Reges & Principes, rifdictiont * 
aliafque perfonas Ecclefiafticas & Oculares, iniif- 
dem partibus confiftentes, ad vtilitatem , commo- - 

dum, & cfFedtum negotiorum ipfbrum, ligas & con* 

, foederationes, focittates feu vniones ftatuere, ordi- * • 
nare, firmare & facere, & per te,vel alium, feu alios, 
quacumque amftoritate funftos, initas , tradlatas* 
ieu firmatas approbare & exeeutioni mandare , aC 
mandari facere, & inter diffidentes & difcOrdcs pa* 
cem & concordiam reformare, treguas feu inducias 
inire & firmare, acfeformacas , initas, & firmatas 
obferuare faceTe,nec nori contradidlores & rebelles, • 
.^^^lunque digniratis & ftatus vel condi tionis' exi» 

(tant, etiamfi Epifcopali vel maiori aut Regali vel 
Imperiali pra?fulgcant dignitate, au£loritafc noftra 
per cenfuram Ecclcfiafticam, appellatione remoti, 
compellere valeas; Fraternitati tua: plenam & libe- 
ra* 11 tenore prarfentium concedimus potcftatem, 
Nonobftantibus quibufeumque priuilegiis Apofto- 
licis, generalibus vel fpecialibus,quibufuisperfonis, 
jocis aut Ordinibus ab Apoftolica Sede conceffis ; 
jper qua: pr*fentibus non expreffa, vel totaliter non 

T inferta. 


* 



V 


2 . 5)0 Littera Apofiolica ' 


inferta, Iuiiufmodi tuae legationis & poteliatis of£- ^ 
cium pbftit quomodolibct impediri , feu etiamre- 


tardari ; feu fi aliquibus, communiter vel diuifim, a 
: di&afit Sede indultum, quod excommunicari, (u,- 
Ipendi, aut ipfi vel' eorum ciuitatcs , caftra, villa?» 
terra:, & loca interdici non poflint, per litteras A- 


poftolicas non facientes plenam & exprelfam, ac de 
verbo ad verbum de Induito huiufinpdi mentionem, m 


Quocirca Fraternitatem tuam rogamus & hortar- 
mur attente, per Apoftolica noftra fcripta mandan,- 
fces, ac in remiflionem peccaminum iniungentes, 

S uatenus de diuina gratia & Apoftolicofauorecon- 
fus, onus tam falubris negotij, deuota mente & au- 
tumo fufcipias reuerenti , & te in executione lega- 
tionis huiufmodi talem verbo & in opere reddas» 

3 uod ad .Redemptoris noftri laudem falutemque fi- 
elium corumdem prxfata negotia felicem Deo pro- 
pitio, & te promonente, confcquantur efFc&um.Daf 
tumAuinione feixtoldus Iulii, anno£ fecundo. 


a Vrbaniv vari a BuUa hactenus defiderantu*, vt de 
creato S. Petro Archiepifcopo Cretenfi f & PatriarchA 
Conftantinopolitano , de rebus ad pacem Bononienfem & 
Cretenjem confictendam e fiant ibus. 
b IseJlChriJHi}6+. 

B V L L A .XXI 


Indicat Regi Cypri creatum a fe Legatum 
B. Petrum. 

Vrbanus Epifcopus . .. Cafiffimo in 
Chrifto Filio Petro Regi Cypri II- 
luftrifalutem,&:c. 


'Icutad SerenitatemRegiamiamperuenifle puta- 
Jmus» dudum nos conliderantes zelum fidei,fcien- 

V liat 




Manl v; >\\ 3$% 

tf&ttanum, & •citcumfpe&ionis induffriam, alia<fft*« 
multiplicia virtutum merita Venerabilis Fratris no^ 
ftriPBTRi Patriarcha ConiVantinopolitani , Apo* 'iduari 
ftolica: Sedis Legati, olim in vltramarinis partibus ‘friatus 
laudabiliter comprbbata i eum de negotiis & ftdtU S.Petrt w 
earumdem partium, in quibus didbe Sedis Legatus Leg&tiUi 
extitit, plenarii informatum, & prout per expeneii-i 
tiam nouimus, tuse fublimitati acceptum, ^id partes' 
ipias in fauorem & fulcimentum generalis paflagil 
prouidimus remittere, dudunrcommiflb fibide no -i 
uo legationis offi cio iu eifdems prout itt litteris noa ^ 
ftris inde confc&is , plenius cdntinetur. Quocirca 
Celfitudinem tuam , licet expedire non credamus» 
rogamus, Sc hortamur attente, quatenus eumdem 
Legatum pro noftra , & Apoftolicte Sedis reueren» 
tid, Regiis fauoribus & honoribus profequaris. Da» 
tum Auinionen Kal. Iulii, anno fecundo. 

B V t L A XXII 

• . vi 

%JMittitur S. Petrui pacificator ad GU 
menfes* 

Vrbanus Epifcopns .• • Venerabili Era* 

- tri Petro Patriarchse Conftantino* 
politano > Apoftolicse Sedis Lega* 

tO,&C. 

D E fufeirata dudum difeordia inter quofdarn ci* 
ues Ianuenfes, & incblas regni Cypri, vald£ do- 
lentes, prout dolemus ab intimis, ne ad adhim belli* 
cofum procederetur, iicut nouit tua Fraternitas/ a-*' 
pud dilectos filios nobilem virum Ducem & Com- 

T x mune 


Yt ingruens 
bellum im- 


Cenuam 

mittitur 


292 , Littera Apoftolicd 

mune ciuitatislanuenfis per litteras I8c Nuntios in»* 
terpofuimusefficaciter partes noftras; ipfofqueDu- 
cem& Comuneamotioncnouitatis cuiuflibet huc- 
ufque fecimus abftinere : Iperauimufque, quodea- 
f titiatur, riflimusin Chrifto filius nofter Petrus , *Rcx Cypri 
Illuftris, aditalia: partes regrediens, fe*cum eifdem 
Duce ac Communi amicabiliter concordaret, & ad 
hoc, vtaudiuimus, diledti filii nobiles viri. Dux & 
Commune-Venetiarum, ficut viri pacifici, interpo- 
fuerunt fideliter partes fuas. Sed, vthabetfide digna 
relatio, iidem D ux & Commune Ianuenfium ad noc 
induci minimd potuerunt : propter quod nos damnis 
futuri diflidii opportunis obuiare remediis cupien- 
tes, de ruis prudentia & fide ac zelo pacis in hac par- 
te potilfime gerentes in Domino fiduciam plenio- 
rem, Fraternitatem tuam hortamur attente, man- 
dantes quatenus ad ciuitatem I an uenfem te transfe- 
ras fine mora, & pro ditta concordia ex parte noftra 
labores folicitd fecundum prudentiam aDomino ti- 
bi datam. Nos' autem per alias noftras patentes lit- 
teras opportunam in hac parte tibi tribuimus facul- 
t&tem & tendres harum, quas di&is Regi & Duci ac 
Communi Ianuenfium dirigimus, i nelufas pratenti- 
bus deftinamus. Quod fi eofdcm difcordantes,quod 
abfit, concordare non potes; indidtis treguis longi 
temporis, inter* eosinuiolabiliter fiib poenis congruis 
obferuandis, ipfos moneas & inducas , acEcclefia- 
fticicenfuracompcllas, admittendum infra termi- 
num compotentem ad noftram przfentiam Ambaf- 
fiatores, & procuiatores idoneos cum plenis manda- 
tis fuper negotio pnelibato , quod cum auxilio Dei 
Iperamu^prout cupimus , feliciter terminare. Da- 
tum Auinionex Kal. Martii 4 anno tertio. 






i tum pleni 
mflruSio- 


P- 


a Is ctt annus Chrijli 1 3 


9VLLA 



v Vrhaniv, 

1 i*' ’*• t. - **j *> 

B V L L A 

l . ■ ) V !. 0**0 1 . 




295 

• • v l > 

riilttb 


XXIII 


t xteb 



mi * 1 ; • -ifi; 'JM yiinif. * ) uciyA 

# _ 

Genuenfes hortatur adpacem ineundam 
... cum Rege Cypri inter uenien te R. Petro, 

-o •: . jv . . • 1 j Oi<j in.niL-iC 1. ..... 

*•*' . * * , . j » ( ,' t y *•- ' ‘ ' . j — 

Vrbanus Epifcopus . ... Dilediis Filiis 
< nobili viro Gabrieli Adurno Ducf - 
acConfilio & Comtnuni duitatis. 
Ianuends. ; .. > 

■■ . . ..ii.;:, . . j- --i i!TT u n 

I N aiftate nuperelhpsa dum carillimus inChrifto 1 
filius nofter, Petrus Rex Cypri Illufttis, Saluator* 
ribftro & eius (acratiflima: fidei velut dpis argumen- 
tofii deferuiens, pro promotione fiibfidii parfagii ge- E XCi *J*t ; 
ncralrs, de noftro beneplacito & mandato, certa re- <&• 

gna fidelium , & tunc praeiertim partes Alemanniae P r *°!’ t * t ? Jt 
peragrarct;ad autes noftras amara nimis relatio per- 
<tu£ta, quod, operante fatore zizaniati inter quofdatn'^ 1 *» 
ciueS veftros in regno Cypri degentes , & incolas e** : 
iofdem regni, grauis tltmultuofaque fuerit difcordik' 
fAfcitata : ex qua vos multa indignatione commoti, 
pro ciuibus cifdem , vt in eodem Regno non inora-- 
• rentur vlterius , dicebamini deftinare : quodcjuc : 
proptertta timebatur probabiliter, nenonlolum i,- 
communione mutui ceflaretur in pofterum,fedin+ ' 
ter vbs &'etffdem /incolas periculofa nouijras orirtr 
tdr. Nos ! difcretionem veftram attente rogauimus, 
ac paterne fecimus exhortari, vt confiderantcs ma?^* 
turtl, qubd idem Rex tempore didtas difeordiaeerat damnum 
in cifinarinis partibus, & qubdi tamquam Princeps ^cmqenffr 
prudens & iuftus vcfterqueamieus , de iniuriis & Iteris 
. T i damnis 



Litjer# 4 poftolica 

damnis ciuitms illatis, eifdem, prout verifimilis ere» 
dulitas fiiggerebat, fatUfa&ionerrv fieri- facere , ac 
debitam iuftiuamminiftraret; & quod Vas', ficuti 
deuoti Chriftiani & pugiles Chri/ti, profperitatem 
jvp^lTagi j , pjo quq Vo s magnific^ Pb tuliftis.op ta^ 
re merito debebatis 3 quodque per difeordiam hu- 
i»Smbdb fr^^cdeV^ t6't4lKel''i^pfe'8^^ Pafla- 
gium memoratum; pro Dei acfacra: fidei, ac Apo- 
ftolic^e. Sedis, $c npftra reuerentia 'ab omni nouita-j. 
t&i propter pramii-lfo vel fimilia facienda/ r abftinerc» 
qsxjrrinino , prbmilTunvper yosjproj paflagio 



cienda, tam apud di&um Regem, .cui tunc ferip fi- 
mus, quam alias, prout opportunum foret, obtuli- 
mns, paternis aflfecHhu$ r & prout; in nobis foret, cfy 
, , „ . - ^erRon^jic.pai^ noftras:4cmt 

*j tn r“ qq, 4 ?cj»mia f U.M .»•/ ^wodpo^r^yepfabaturin cor-.. 
r^c.(tb., r ppppi-tijuis.&;.^eruep.tibus ftudiis profequeptes , 1 
•' Ane/^uifa iftayulnus no, pitatis reciperet, cui nonpof- 
i'. - fer de facili faoatiuum remedium adhiberi , acipe-?-. 

i.;.., sranjj^i qubd.in fedvudi.fti .Regis ad partes Italiae»,. 
*■.: ;j :\ v bi : vicinitatis iptcr^qiret commoditas, inter vos 5$, 
ipfum reformaretuf ^e^taconcp£dia,fatis.cit 6 vos^ 
tpm^er l;tteras> quam per fideles perfonas folicita- r 
ref urauin^us,,quod prg:mifldsuir\.pccdfipne nullam^ 
fare^ecispoxiamnouitatem^obtulimufque nos pa- , 
mrqs vobis, feuveftris ciuihus facere congrue fatif- 
. fcri de damnis,& ipiuyis praelibatis, ytvbi hoc pe*. 

. ^ <n$um Regem, feu fubditos fuos uondieret, promi- , 
finxus per nosipfbs.taliter hoc efficere, qujbd polle-. , 
tis.merit£> conternari, Vqfque yt deuptj filij n,pftris - 
hiuufmodi ejchpxtatipnibus hucufquc acqniefcerq- 
wauiAif. Ppftmodiim ,ver 6 praefato Rege reuerfo , 
.. -^ddidfas .partes Italia grataauditipne percepipaus J; ; 

Laurentius ^elfi^ux y.enetiay, 
steuith ;T ;■ VW* 


Virbuni V. , igft 

riim, vbi prafapis Rei ^(Teritur , prafcntialiter peij., 
manere,prb tractanda inter vos & profatum Regem 
concordia, folenne^ ad vos Ambaffiatores deftina- 
curauit, dequo confiderato , quod prqpter loco« 
riim vicinitatem negotium di&as copcordia: com- - 
iriodips* in partibus illis quam apud Ap#ftolicam. 
f Sedem traftari iSc perfici poterat* fuimus valde Ixtu? 
{^dnoulflime cum difplicentia multa percepimus, :l 

qu6d iidem Ambaffiatores Vencti^y.^vrcdierunt,; [ 

vobis difpofitis ad guerram eidem Regi &fuisRe- J 
giucolis intcrend.am v ^os igitpr ta,mquam ejp + 



vj; 

^ M. * * V J 

.wi ••.V 
i' 


tanto malo, quo maius exiftiroarc nefcimusivalituris^ 

remediis cogitantes, venerabilem fratrem, poftrunr , 
Petrum Patriarcham Conflantipopolitapum, Apo^b 
fVolica: Sedis Legatam , yirum ytique ;drcumfpe--i 
dfiim, fcientia prjeditum , zela^orcmpacis & devj^^ 
tramarinis negotii|phformatum , in partibus Italiae 
Hunc degentem . ^ queqi notpm vpftruip &>beneuo- 
lum repiltamUs,'ad veftramprajferrtiamrpro informa- 
tione huiufinodi prouidimus accefliif um, fibique per 
Agoftolica jfc|i pt a ; p ree c ipie n do , man<Jarnus\quate*\_ 
nus pVopteVlioVad vosyenjat incpnd^urcr. Quare 
circumfpe&am^ddjotionem velaram paterni cari- 
tatis affectu monemus, hortamur, ■& obsecramus in •* 
D.osiino, qWatedus ptouide confiderartVes , quot & 
quantamala non foliim vobis ac ipft JRcrgi & regni- 
colis, qui omnes eftis. impugnatores hoftium Cnri- 
fti,# magnifi.ctp.ugil$&ac dcfenforesfi4qipr3elibat?,'| 
fe^, toti;. CKriftianitati* proculdubio rcfultarenti 
quantaque infamia: macula apue} oipncs ; fideles po- ; 
neretur in vcftri noiniU|is claritate,,.. ac qu^airtain or-. . 
fenfamiriferretj.s, ex^o c Saluatprinoftro,,. ac poni 
pullis P riheipibus .^Magnatibus in tam^ip negotio. _ 
di$ti pqlTagii adiuuantibus di&um Regem; £^^uod. 


. 


6 Littera Apoflotica 

n* forfan impediretis Crucis negotium, ille fufcitare* 

' vobis *IiabeIJa& fcplh*;, qui eft Dominus vitio- 
nUm, animos veftros ad rationabilem habilicare con- 
*ortMur cordi am ftudeatis , enifdem Patriarcha: fuafionibus 

ycUctuB. fcmomtis ,'jpk vobis pro parte noftra fecerit, ac- 
*J tnL W\ qmefcentesfideliter& deuotb. Nos enim fibifuper 1 
ttacqHtflbfai ufmod! pacefirminda, vclfaltem tremis lonai 
***' teinporis indicendis, ptenam concedimus per alia* 
noftras litteras facultatem. Qu6d fi per interpofitio- 
ncm dnfti Patrrarcha:. & aliorum non pofTctis ad con- 
. cordiam nuiufinodi deuenire , quod Audor pacis" 

auertatj cuiyi nos parati fimus in prxmiiTo negotio 
pcrfonahter lahorare , vos requirimus & roaamu* 

lnltantiusryt Amba/fiatores veftros cum plenSman- 
dato iuper his ad noftram velitis prxfentiam defti- ' 
nare, qui, vt fperamus in Deo, felicis pacis commo- 
da reportabunt. Nos enim fuper his prxfatoRegi 
opporthna fcripta noftra dirigimus per prarfentiu» 
portitorem. E?atum vtfupra,&c, 

- ■■ .. «1:0; : 

9 V L L A XXIV sh 

■3.1*1 itr.t: i; it "O^T. 

• Admonet Regem Cypri , vikfiamoueat 4 
l pacis ineunda impedimenta^ .. .}!! 


VrtenusiEpifcopus.,;. fftro Regi: 
Cypri Illuftri. 

idri ■ '■ ' ) 

T^XIebus nuper elapfis fuper difcordil tu£, & diter 
-Lectorum Filiorum Ducis & communis ciuitatis 
Janucnfis, tam venerabili noftro Petro , Patriar- 
cha Conftanrinopolitano, Apoftblicae Sedis Legato, 
quameifdem Duci & Communi /cripta noftra dirc^ ‘ 
*imus,prput tunc tua? Serenitati pei: Apoftolicas lit- 
tera ii " 


,-vvi 


ferens?®* 
$1» 




Vrtamv^ 197 

teras duximus intimandum. Poftmodum ver6 pro 
tua parte nobis notificato, eo qudd de diledis filiis 
Magiftro & Conucntu Hofpitalis fandi Ioannisle- 
rofolymitani debebas merito formidar ei nos omni- 
bus, quarpo/fent huiufmodi fouere difcOrdiam, ac 
impedire faciendam inter re eofdemque Ducem Sc 
^•Commune concordiam, opportuna prouidentiaob-. 
uiare cupientes, didis Magiftrofc Conuenruifcribi- 
mus in forma aiquitati confona, quam Regiae ma<rni-t 
tudini mittimus praefentibuS interclufam. Igitur fi 
alia noueris , quae didae difeordiae prarftare valeant 
no ^is notificare non differas; quia 
contra ea poffibilia nobis remedia curabimus adbi- 
bere. Datum Auinione, iv Nonas Martii : anno ter- 

* co * iv. a 1 a r s a 


B V L L A 


Hortatur B. Petrum acceleret pacis f ce der a. 


Vrbanus Epifcopus .. . Venerabili 
. F^tri Petro ; Jpa.tnarch^ CQoft^ 
/rtinopoiitaao , Apoftolic# Sedis 
Lesato. r -' 


D 


■D ivijj 11 

' : fctmix 


X f .. . > - : .wun 

^‘pueenter nuper audiuinws, quodpua JFr^etV 

nitas.non perfedo pacis uegotip ,. inter ^ariffi- ■ 

m ^ ra i” C^ifto filium nofirum Petrum Regem Gy- 
prillluffrcm , ac.dile£tos ( filios nobilem virum Gft-o 
briclem Adurnum Ducptp ac ; Commune duitatis 
Ianuenfis refprmand^,deipsaciuitatc recellit, ad di- 
dum Regem, qui dicitur el&,, Venetiis , profedura. 
Videmus namque Tjuodjiaa abfquc periculo & -da- 


mno 


t» 

v 

* 


c 


m 


v 


4 

b 


' •' %ri- fpH 


LitteYd ■ Apoflolica 

sino negotiorum vltramarinorurii , nimis differtur 
perfectio dida» pacis , fed ex eo non defperamus de' 
didat pacis’ fine felici , quod ad eofdem’ Ducem Sc 
Commune te percepimus de proximo rcuerfurumr 
propter quod ipfis Duti ; & Communi nuper fcribi- 
mus litteras introclufi tenoris, quas per te ipfum vo- • 
lumus prajfentari. Igiturne tantum bonum longo 
tempore prolongetur, & idem Rex & nobiles trans- 
fretaturi cum eo ih citramarinis partibus d^tiriean- 
timdiutiWconfummationem tradatus eiufddm pa- ; 
oisffccundirm prudentiam tibi datam a Domino" 
quanto foler tius potatis, profequarisj nObis quid in- 
oefcceris, refcripturus.Dattlmi &c. 

A A -a r* m. f • • I • ^ j” ^ J ^ # . ! 1 i I • i f-.J 1*1 ! .. *i i» 1^1 J 


J 


-10: OiM 


B V L L A XXVI 


dentio curHmsndat. 

VrMii^^ ..,e id e mP a t na r- 

iihhf'j-isV ...zuqoiU cH euntciV 


T diey»^fuSer d<igdft6pafcis fafA^ndiinVer <hi- 

leHttRq Alium foofttmW -^qPetiiJni 
Regem Cypri Illuftiem , & diledos 
▼irum Gabrielenx Adurnum Ducem & Cofrimune 



dem -fciftitatem^redireS. tus^lFraterhrtati fa,deVeta(- 
{igtfapfrKpdri v&h eife^ft2gi : i£,Dftci ac^Commu- 

& COmmune mo r . 
ta/ referibinius fecundum 1 ^ pra:- 

fentibus inter c?ufarumr *<^iiarc dr, quodabfir, huitiA 

9 jnod\ 




mmf* , , 

fv._' FrfanLv.,- X$$ 

modi<p^X;iTeq concordia per te in partibus illisnoi^ 
valeat expediri, volumus, & tua: fraternitati manrj 
damus, qubd.tamnuncios & Procuratores eiufden* 
Regis.quam di dorum Ducis & Communis.cum gle- 
nis^d hoc mau datis procures ad nos celeriter a^epin 
furos, tuque : c|umeis venias,, fi.commode poflis , SJi 
redeas expedire », ahpquin nqbis.notifices quidquid? 
in di&o.negotla per, nos tua circumfpedjo n.QUprift 
faciendum. ; Datum Auiniofie yjr Kal, Aprili* aaJHfr. 
tertip, ;o::lcv~r. ilr:- r:: :tr: si : '• ■■p •" ’ 1 

m .j .*fl . - • f>*jrj i. ! 1 * 1*' tiljOti * ’ j ' ,m y T b t 

i a Deeftirr Catalogo Archiepifcoporttm 4pud. Vgotin»?m\ 
rtporfkndtptjnteV'. Io annem de Cena & loanneni de. fiujco,^. j 
- b Waddingm num. 31 Vit/t addit S> Petrum magni*, 
itineribus contendilfe Auinionemi^cdnffilfiiriiGfrji 
nuam redi.uiflk- quod nobju obiit Ittteraefcriftaftnitwt 
videtur verofimile. .ei:::: oiu. . . : IA .!r.i ci 


xxvii 

• * 

««“* ivtm.mrirn^veU» 






ifcr&s 


P Er litteras Veu^rabilf^ratrislibffri Petri Pa- 
triarcha: Conftantinopolitani, Apoftolica: Sedis 
Legati, nuper non abfque multa nofiri cordis exui» 
tatione percepimus, inter Sublimitatem tuam, ac di» 
le&os filios nobilem virum Ga^rielem Adurnum 
Ducem, & Commune ciuitatis Iannuenfis fore con- 
cordiam reformatam , magnamque multitudinem 

nobilium. 


• ^ 

5©^ Littera Apoft otica Vrbam V. 
nobilium, & aliarum armigerarum gentium tecum 
transfretaturarum contra hoftes fidei ad- te de Ala- | 
ifianniar aliifque partibus aduenifienourflime, ac iu- 
gitg: aduenire : propter quod fi*veritas fuffragetur 
relatis, fpem iam deficientem refumimus de vitra- 
marinis negotiis feliciter procefluris. Et quia inftac 
tempus tui, & gentiutn pra;di&arumreceflus,Dorni- A 
no fauente, felicis; hortamur te, qu&d vlterius non 
differas, ne gentes ipfie nimia erpe&atibne grauen- 
tur, Se, quod abfit, a transfretandi propofitorefipif- 
eant , di&ifque negotiis ex dilatione proueniat de- 
trimentum. Nos fiquidem fperamus in Domino, qui 
gratia fua defideria deuotaprofequitur* qudd*iter 
& aflus tua; Celfitudinis, & di&arum gentium pro- 
sperabit, nofqueprout honefte poterimus tibifauo- 
«Bus Apoftolicis aififtemus. Datum Auinionc, fex- 
10 KaL Maij, anno tertio. • v^wi-yo' uri .> j 




v. a 



tiaa ; mu 




INDEX jff CAPITVM 


etbvllarvm. 

v I 

Commentarius praeuius. 

■a 

Cta S, PetriTbomafij a tefte vi 
• plurimum oculato confcriptae 
aliorum teflimonia, pag. i 
2 Sufcepti pro Sede Aposlolicd Uy 
bores > varix obitx Legationes . ii 
j C ollati a Summis Pontificibus Epifiopatm varifa 
Arcbiepifcopatus Cretenfis , Patriarcham Confian-. 
tinopolitanus. io 

4 Bononienfis pax induRria S. Petri firmata : ftudia 

Theologica facultatis illic fundata. Libri ab eodem 
fcripti, 24 

5 Gentis mortis illitu. Cultus fucer „ 34 

- * 

r ' . * • V .Ijfc, 

Vita auftore Philippo Mazzerio. 

P RologUs auttoris, 

c.i. Patria s, petri , infiit titio, vita monaftica,do- 
Urina. 48 

2. Laurea Dottoralis : conuerfatio in Curta Pontifi- 
cta, y* 

3 Epifcopatus Pattenfis. Nuntiatura ad Carolum 1 9 
Imper. Reges Apu'U& Rafiix. 6\ 

4 Apofiolica Legatio ad Venetos & Regem Hunga * 


y r t r 


\7 T 


. ' Inddx Capitum . Q 


97J. 


7 * 


'5 Legatio Gonii antinopolit ana ad Ioannem-Pakolo* 
gum Imper. Ecdefid Orientalis Romana reconci- 
liata. . 77 

6 Iter in Cyprum & PaUfiinam. 

7 Epifcopatus Coronenfis . Legatio Apojlolka vniuer - 

jfJfe /» Oriente. Creta ab barefi purgata . 9 f 

8 Irlauguratio Petri Regis Cypri fatta. Schifmatico * 

* reduttio. . 100 

p Indit ut a Epifcopatus Coronenfis vifitatiu : redi * 

tus in Cyprum. 106 

i.o Pefiilentia a Cypro miraculose aUerfa. Pia infiitUr 
~ ta exercitationes. 111 

II Iffr Rfgf Cypri 4<f Papam & Principes Chri- 
ftianfi. Archiepifcopatus Cretenfis ei collatus. Sa - 
*’ tra expeditio in PaUftinam decreta» 118 

12* Pax Bononienfis procurata. 12 f 

ifipericula varia Bononia [aper at a. ' 131 

Belli fubfidium a Venetis procuratum. Patriarcha - 
. /«« Conii antinop olit anus & Legatio expeditionis 
' facra. 137 

X$ Periculum belli Genuenfis fublatum • C/4j?w 4rf **- 
peditionem emijfa . Exercitia pia. 147 

15 Alexandria intercepta iderelitta. Virtus S. Petri 


' ’ iw fi expeditione fingularis. 

*T7 

17 Epifiola ad Papam & Imperatorem de fuccejfu ex - 

peditionis. 


18 Reditus in Cyprum. AEgritudo S. Petri. 

*74 

ly Prap aratio ad mortem . Tejlamentum. 

180 

20 Pius S. Petri obitus. 

189* 


21 Mira* 


1 






p >• & Bullarum, 

2 1 Miracula pofi mortem patrata. Sepultura t i $$ 

22 Epilogus fcriptoris. EncomiaS» Petri, 201 


AnaM|a ex variis au£toribu$. 

J 

C.\. A Ppendix in MSS, Vita adiunft a. . 207 

2 Elogium exloanne Hildeshemio. 210 
3 Elogium ex loanne Groffo Ordinis Carmel. Geni- 

rali. * ^ 2H 

/ . 4 Elogium ex Arnoldo Boftio. . 213 

. * ■ ‘ t ' 

!■ Littera: Apoftolicae Innocenti) vi • 

! & Vrbani v. 

, . y :r 

j *• Q Vppeti* S. Petro Genuam & Mediolanum 

I v -' mijfo itibentur ferri. ’ 232 

2 lnfiituitur Epifcopus Paftenfis & liparenfis. t 

2 34 . 

3 Adhortatio ad Regem Rapa, vlfidem Romanam 

promoneat , & Nuntios Sedis Apoftolica benigni 
excipiat . 23 6 

d' 4 Nuntij Apoftolici commendantur Patriarcha Ser * 

* ilia cum fidei Catholica promotione . 243 

I 5 Mittuntur Sedis Apoftolica Nintij ad regnum Raji 
c j fi* Albania & Sclauonia aliafyditiones adi ac entes. 

fi 2 4^ 

,1 6 Commendantur Hdem Nuntij Regi Kungarial 

n 1 **- 1 V ■ 7 Com * 


. # • 


1 



"Sf jMj 


, Index Bullarum 

7 Commendantur etiam Duci Veneti arum. 25*1 

8 Suadetur Regi Hungaru vt bellum Schifmaticis 
inferat i & exercit us I mperator mfluuitur. . z<;z 

9 Mandatur Duci & Reip . Venedaruufe vt abjli- 
neant d foedere cum Raffenfibus. me 258 

10 Vt Rex Hungaru pacem cum Venettnneat . 260 
luVt Dyx Veneriarum etiam pacem ineat eum Rege 

Hungaria. 261 

1 2 Imitatur Palaologus imperator CP. ad veram 
cum Ecclefid Latina concordiam. 2 63 

I’3 Erfi&m concordia fuadetur Patriarcha CP. 267. 

14 Commendantur D . Catalufio tfuntij. 269 

Confli tuitur S. Petrus Epifcopus Coronenfts. 270 

16 lnfiituitur Legatus Apcfl oticus in ampliftmispro - 

uinciis. 272 

17 Monentur S. Petrus & Archiepifcopi y vt exercitum 
Cruce fignatorum contra Tureas confcribant. 277 

18 Ff Arehiepifcopus Cretenfis cedat B. Petro legatio • 

nem & regimen duitatis Smyrnarum. 28 1 

19 lnfiituitur S. Petrus generalis inquifitor • 284 

,20 S. fit. Legatus expeditionis. 286 

21 ««« Legatio indicatur Regi Cypri . ' 290 

22 Mittitur pacificator ad Genuenfes. 291 

2 fGenuenfes monentur ad pacem ineundam. 293 
24 Monet Ar Rex Cypri, vt impedimenta pacis amo - 

«Mf. 296 

dr 25 Admonetur S. Petrus vt pacis foedera ac- 
celeret. 297 

27 Rogatur Rex Cypri vt quamprimum velit tranf- 
fretare • 299 

INDEX 



N DE X 


RERVM ET VERBORVMj 



a' 

r? 


.rrtttio 


Cademia Theologica Bononienfitf 
fundata a S; Petro’ ThomafiO 1 Sc 
' aliis. ' r 

Admiratus Ierufaiem decollatur 
qubd JL Petrum Thfcmafium di- 
mififTet incolumem : Admirati a- 
" pud Saracenos officium. ■'?/*’ * ab. 

5. Agatho floret in LiparS; Inuenit reliquias S. Bir- 
• tholomaei. * *' . ^o. 

Agenni ftudet Bc docet S. Petrus. 4 9, vbi fitum. ‘Vf. 
Albania, qu* regio. An Achaia? 70* 

Albia: docet S.Petrus Thom. ji. ybi nfcji , 74! 

Alexandria, S. Petro &hortante & pugnante capi- 
tur.- 161. eius laus. 167. iterum deteritur, rfcj. 
cum magno S. Petri dolore. z6j. -fl iigli defertio- 

- ‘ nis caufa. 1 69. defertionis audtorei puniti; 17;. 
Andronicus Imp;aClemente v. exqomtnunicatus an 

- refipuerit? 84 . Sanatum a graUimdrbbpcraqu&in 

- > Fontis B. Maria» & moriturum j>ec&Te habitum 

- monadicum ferunt. - - : : 84» 

Anicium, vide Podium. : l 

Apuli* regnum aliis regnum Neapdlitanum. 6$»' 

Apulia propria qu* ditio ? Apuli* Rex Ludoui- 

...11 i 

Aquitania S. Petri patria. 


cus. 


48 - 
xo 8. 


Arcadi* Principi- impetratur filius. 

Arnoldus Boftius, xwkBoftius. 

Auenione mendicans amplam colligit S.ThomafiuS 
ftipem, - i-' 7 • : . 

«... V B.Ba- 




'Jlfdex Rerum ' ~ 


•J i. 




B. 


7 tafeiv 


B Acillarius; {qUbdhuncBaccaiaureus)vndc dica- 
tur. 54* 

BalduinusLcerfiusCarmelita fgripfit colle&aneum 
exemplorum. 7* I 

Bernabousde Vice^Q(ni(ibns bcll^m-infert Bono- 
nienfibusV’»f..iif- Bononiam obfidct : c*4i* 

tur a Bononicnfibus : anatirerrratiza^ur ab Inno- 
ccntio vr. Ad preces S, Petri Thotn. pacem 
J init re io ta illius arbitrio religa. 1&9. relilit. x 6 
. moritur, . ... <' _ . 


- 4 



. JJononienlis 31. 33. fa&us Ordinis fui Qenera- 
Jis,& Cardinans per occultum ficarium fagitti 

' transfigitur Mart^rlrabitus. . .JJ_ 

Bononia: laudes : Academia iuris Canonici^ 

‘ ciuilis olim celebris, 14. Studia Theologica ibi 
. erigi permittit Innocentius vi. ob bella eorum 
V au^icium per multos annos iropeditur.zj. &feqq. 
"Pximusex Fundatoribus Theologica: facultatis 
&Petfii$. '^oV.' x\%. ofto eius collega:. 31. quarp- 
do cocptailla jludia. $x. Vrb$ obfidetur &Bei> 
nabonc. x6. S. Petrus pacem componit. X 7- vr- 
bis pra:fcduram lufcipit tradit Cardinali Andtpi- . 
' ho. Z9. Bononicnfes in mortem S. Petjri Thom. 

confpirant. 13X. eos conuocat, fc pjacat. l }Sf 
] Legum Podloppropopulp^yeniam rp»ac. ?3J. 

Epftii laudes ex Trithemio. 7. fcribjt STctriTho- 


ffe 


mae elogium. • ; . 

Burdigalae docet S. Petrus Thotm 

C, . 

f^Adprci j S. P et. T fiomas pfis£fii£ : miraculosd 
pluuiam impetrat. «. tx. vbi fitum. 

1 Cailiftus 





& •verborum 


\ 


CallifluS Schifmaticus Patriarcha CP. 8y. 

, Canear in Creta ofla hseretici-defun&i a S. Petro ef- 
fbfla &i_combufta : vrbs ptajcipua poft Candiam: 
an Cydonia ? commqdiffimus portus,fed a T qrcis 
occupatus. 

i , . Cardinales defiderant S. Petri amicitiam. 57. Car- 
dinalis Caliarandre eumpromquet. y>/. 

.Carmelita: Famaguftani.omni die in aurora M iflam 
celebrant : quare? 8 Ljk_ Carmeliticam Religionem 
ad finem mundi duraturum fpondet B.V. Maria 
S. Petro Thojma:. 7; no. i ir. 

Carolus iv. Mediolani c orona ferrea qoronatus, I Vo- 
mat aurea. - 7°« 

Cafa-Dei monafterium in ; Aruernis. 61. 

rCatara vrbs Dalmatia: fub Venetis. , 

.Clemens vi, apte Pontificatum monachus feAbbas 
. inCafa-Dei. 61. moritur. y?. Funus eius porta- 1 < 
. cur ad monafterium (Cajam Dei) 60. In via hu- 
ius tranfueftionis S. Petrus. xir. ; diebus concio- 

• ' fiamr. 6 o. ny. coram funere in monafterio con- 

cionaturus raucus faftus, .ope D. Virginis rauim 
pellit, &Lclare prodicat. ary. 116. 

* Condomij fit, Carmelita.S, Petrus Thom. . 49, vbi 

jitum. v ; Si' 

Conftantinopolis ttoua Roma di (fla. 99. 

Corona, Epiffopatus S.Petri, vbi fica, -, ii. a ?x. 

Sinus Mcfleniacus Golfo de Coron dirius. ibid. 
Corpus mortuum S. Petri Thom. fex diebus inle- 
pultum claret miraculis rpretiofo humore, quafi 
recens a balneo madidum. 196. Suauem qdo- 
?_• rem exifpirat. 198. Omnis generis & Religionis 
homines ad illud videndum confluunt. 197. 
Creta rebellat contra Venetos. 139. quare. 14*. do- 
mita. ibid, eam pprniciofa haerefi liberat T horna- 
fius. . ... . - 97 - &ftM- 

. .Cruce in mare dcroifsa tempeftatem fedat. S. Petrus 


Y a 


Thom, 


\ 1 


Index Rerum 

Thom. 109. Crucem praefert militibus, & in fca 
illos adhortatur, if?. Cruce praecedente captam, 
Alexandriam intrat cum Rege Cypri. 1 61'. Cru- 
ce daemones fugit. 1 8^In cruce vitx fru&us pof- 
fidens, regias delicias Ipernit. ij>z. Crucem pie 
‘ amplexatur. tbid. 

Crucis lignum ab Vrbano v. datum ituris adexpe- 4 
ditionem facram. zzz. qualeillud fuerit, iz}.. 


A 


Erwaujfi ( id eft ) Domintu , appellatio Imperato- 
rum CP.filiis & generis tributa. 8;. 


E. 


E Cclefiam fuam Coronenfem vifitat & reftaurac 
S. Petrus Sciiiperat multa pericula. 107. 


Elias Propheta Ordinis Carmelitatu vocatur primus 
Pater. zo8- aliis Patronus, zio. zzt. rogarin 
Chrifti Transfiguratione pro Ordinis duratione. 
ibid. rogationis Eliae congruentia petita a fimili 
• rogatione Moyfis in eadem transfiguratione. 
alia congruentia. * 

Excommunicationem contemnens, tertipeftate pe- 
rit. I 7 _f- 

Expeditionis faerx remorx varix. 138. prb 

qua a diu renitentibus Venetis fubfidium impe- 
trat S. Petrus Thomafius. ‘ h-Q- Expeditioni 
fubfidium hegant Occidentales Principes. 1 41- 




Genuenfes moto contra Cypri Regem bello re- 
moram obiiciunt. T47* quoperS.Pet.Thom.pa- 
cato expeditio fufeipitur’. 149. Appellit claflis in 
Rhodum. 1 y o. Soluit inde. i£4^cui S. Petrus fo- 
lenniter benedicit, iff. intra quatriduum Ale- 
xandriam appellit. 15-7. eam aggreditur & capit. 
lii. iterurft deferit. 16 5. tempeftateiadfatur. 164. 
Redit in Cypnua. 174. 

F. Fides 


i 


cf verborum. 

F. • ' - > 

•TJIdcs Cathohca ab Ecclefia Romana infeparahilisi, { 
XI i a j. qui extra. Ecclefiarn Catholicam eft, eft 
i extra fidem. 14 f* 

Fredericus Imperator edidit duas, conftitutiones. 

I infertas iuri ciuili. 1 84. r 8f. ab Honorio m.co- 
ronatus ; ab eodem 3c_aUis Pontificibus excom-- 
municatus :,in Concilio Lugdunenfi imperio pri- - 
.uatus. • » 8f. 

iu Funere Clementis vi.S,, Petrus ja,. habuit concig- 
ines„ 

/! : G. , I- 

G Alea & galeota quid. 8 4« 

Genuenfesdi&i Innuentes. 8 t. 1 47. fanguino- 
. lentum cum Venetis gerunt bellum.corum claflis 
caeditur, SLamittunt jj. triremes. 14 Moliun- 
, tur bellum contra Cyprum. 1 47. Contumeliosi 
S. Petrum. Thomam recipiunt : JcJapidant. 148. 
pacificantur.ab eodem, • 1. . . 1 49. 

GerafcuGarravrbsRaffiae» 1 J-.44* 

S. Gregorij intercedi ane a febre, liberatur S. Petrus 

Thomafius. .. , ..... iogr. 

Giuarnimentumquid. . z8$. 

Guerra, pro belip.. yt. vox viciua Belgis yverren, 
.'vervverren. ihiA. 

Guido Belga ex Epifcopo Tornacenfi .Cardinalis 
Portueofis S, Petrum Thomafium -; ordinat E pi- 
fcopumPadeofem. i$j. 

Guigo LufiuianuSienritab AngUs regnum Cypri.?©. 

• Fi. 

H ALretic* prauitatis inquifiror$., Petrus Tho na. 
1 84. quaiu fteenue illuimunus obierit. 94. , 

_9f- 96 . & feqq. : H^refimexfurgentcm extinguir. 
jjbid. Haerefiarcham- E>ncifiae Cretcnfis cognatum 
-comburi ciyat, vti & ^(Taha^etici^dcfun^i. 98» 
Jftora& Canonicas numquam intermifit S. Petrus 

Y i Tho- 


Utdex Rerutn 



Thomafius 


HugoLufinianus Rei Cypri &Hietufalcm.8<». 9 

Dum irr Europam proficifoitur, Regum Chriftia-- 
• ftorum auxilium contra Tureas imploraturus, ia 
itinere moritur. 1 06. 

- ■ >\ I. ' •' 

F V nocentius vr: S-PetrumThomafiumdnftitUit E- 
1 piicopum Pa&enfem' & Liparenfem. rjy. 8c 
■'Coronenfem, 1 70. mittit in lagationes ad Re- 
gem Apulia:. iil 6 i\ ad Genuenfes ^c Mediola-’- 
•ttchfes. rj. ad Carolum iv.Imp. 14. 6f. ad 
Regem Radia*. 14. 6$. z'40. 146. ad Regem 
•Hungari? & Venetos, iy. 7!. r6o. i6f. a d Pa-‘; 
ibeologum Fui peri C PV i&. 78; i66. in Orientem^ 
-17V 91. 17$: iriftituit generalem -hasretica: praui- 
' tatis Inquilitorfem. 184. neceflariajn -legatione 
conferri iubet. - i n. e idem legationem & regimen 
•vibis ; Smyrnarum tradi iubet. 1 81 i Regis Radias. 

• ictum laudat, z $ 6 . loannichem P atriarcham Ser- 
• trias corripit,quod illicite ad illam dignitatem ve- 
%ifletf.a !4r- c bmmendat illi Nuntios Apoftolicos 
•& : fidei veritatem. t 4f. reccnfet errOrcs contra 
■fidem in Radia exortos. 1 47- S P ctruin Legatum 
^commendat- Regi Hfingariaj. i’ j-o. DUci Venetia- 
•Tum. xfi. Regem Hungarix ad bellum Schifma- 
■ ticis infcrendimi hostitur. 1 fifi ^conffcituit cruce- ' 
■fignatorum Capitatieitm generalem: 15-4. Deci- 
•mas ad triennium concedit. xffi. Hortaturvt pa- 
•ccni ineat cniftT>^ce^ VenetiaratTi: : i(io. viciflim 
hortatur Ducem Veneriarum. i Ci. Huicmandat 
vta taderc cumRaiFeniibus abftiiteat. xf8'. Hoi> 
tatublmperatbrefeHPa-lajttlogum , ad veram cum - 
•Ecclefia Larinacohcordiamrxtf j-:- & Patriarchas 
AGPVcOo pera t ion eni ini plorat, 2 67. Mandatcort- 
feribi exercitus Cruce-fignatottmvcdritra Tur- 


C4S. 


lui Y«*»t m ■ •■■.'a un zs.' 



jin-oui-T a>7; i 
S. Ignarius 


mm 


&Verborttm. 

S* Ignatius Antiochenus infcriptum cordi nomen 
Iesv non videtur habuilTe quod aliqui fcri^ferinh‘4 
Ioannes Carmerffont Minorica’ in oratione funebri 
; S. Petrum Thomafium quafi ! nefcitis,& interius 
coadhis SanHiim appellat. ‘ ‘ * ' ' T oo t 

foanncsTauentiuus an auftor Appendicis ad Vitim 
S. Petri Thoma:. 6. liberatur ab angina. 107. 
Ioannes Rdxtfratvci* venit ad Vfbahum v. Tu. Aci 
ccptat expeditionem facramtapit’aheus geneVa- 
hs. nj. Morte praiuentus., t xj8. 

Ibanncs Groilns Generalis (Jarihelitarutn. ‘4. iit. 

' Petro ThomafiocoaSuus: 1 iVil Scripiit virida- 
rium Carmclitarum. : 

Ioannes Hildeshemius difcipulas S.Pettf f hom. -* 
cius elogium de S. Petro Thema,' & teftimonium 
de apparitione Deipara: eiilf^\ie fpop/Ionc. 110. 
Ioannes Palaiologus Imperator’ CohftantinOpolita- 
Uus. 8f; Per S. Petrum Thom. Ro^nana: EcMe- 
V fix recbnfdfiatus ex fchifrhatico'. 79 . eiusb^ne- 
diftionc vicWam acquirit. 8i; : cbhftituit filium 
mittere ad Pontificem & deponere fchifmatf^um 
• ^'P^tnarcham.^^. Francifco Cataluiio Geuufcnfi 
' fbrorem dat in vxorem. onU i br 

Ioannes Bapt: de Lczaua, vide Lezana, 
locale quid; ~ 

• ■■ : ^/iruv.arv' ij .1 

A&ora vrbs; vbT fira. 


"71 


'JLLanguedbciWvndedida. ? , 

tapzacum, oiirt.Xampfacuriii 5 illis icpfckc aS. te-’ 
tro fuperatunv '1 


Iczana fcrib^c^adhalei jbiibie^o- 

; quiturde noWiift 2 d J MARx> dof^^etninferipto. 
i’ Eilisobjtus, doctrina, In DetiicatioS. 


f • , v ’! * rr ^ Llina > V 1 i cus * 171 JJCCttCattOnB* 

Liga quid, & ynde dicta. ^ 17 f. 


Xipan Epii? ' litus S. vbi fitl & 

quando condita: ilii fl6rUlt‘£A£atK6: Reliquit S. 
*•' V 4„ Bartho- 


f' * 

B.artholomau inucnt$. to ; 

k? s y a ^: in g“s,^ Wadipgus.;' , 
r?r.? lllc . us * e * ,^ u 9g«iie. . 71 . &,- 7 *. Quoanno 
aufegn^iip. 76, Coqfentit in pacem cum 
Venetis. 73. Quos nolentes deuicit. 76. Init cum 
r, jf .• pacem. 77. quibus conditionibus. i 6 id. 

- bello dcuicit, . 7 0*"^ 

frp.eroran^mS- Petrum apparet. 89. lux ca? r 

: leftis {upeir.mppyicorp^*. 196. 

C . ‘ M. , ( w 

# *\ A A ri 4 j apparet S.Petro: ibondet fiibfidium.yo-. 

& ^upd.Or^fo Carmelrticus ad finem mun- 
t ..vi «ujaBit. 108. tio. ob filialem in Deiparam 
'IV afie£lum ab ; e^ inftar matris fouctur. 113. Cum 
nur c * r ? ^*’dUjar>t^r i ambulat, $c fu b (i dium inopiae 
.Ipondet. yo., iiijv.fc priftat. yi, 117. variaS. 

1 ; ,P?tr| ad M^riamjpietas. &fe<jq. Imr 

.maculata?. cius Conceptionis defenfor acerrimus. 1 
--■M-. °P C RV^igimsiauim peljjjf. .60. u s , soliis 
raj^SS^ Mariam. mjuciafn inculcat. 117. B. Virgo 
''^“Ppkp’,Tno t 


m u 


ita- 


lia-ji? '^^Per.permanfurum. ■ „.7. uo. an. 

j^Taririo 'FalenoDuci Venetiarum S,*Petrus,Tliom, 


di? Innoccqtio Papa commendatus! _ 
^iazzerius Cancellarius Cypri' fociiis S-Pctri Thpr 

"'milii ** .i • 1 * n 




•V. 


mafij. i". ei vnice carus. 47 -^ir doiftus & mi- 
les ftrenuus. 1 . 17 0 . q uando ’ipripferit vitamS. 


^ Petri Thomafij. 3. 4. Jmde baurferit, quafferi- 
4 f--auditqb— 
prom ili tim 1 fubfi d ium 




' t i. — TTr/r 'r i 4 

5 eoapparitipqe^ Q.Virginis, 5 f 

ium! yi. Deplorat, quodmuf- 


* P- Virgine- S. Petro 

•r i wl ab 1 P r ° ' aii ' ${£?& fit oblitus. /£wf, ceftismjra- 


bihum qux^.J>etfns Thomafius egit tcmpore.pe-' 


•U 


P M 


II > 



C 1 


fUBff & verborum. 

r ei inter Bernaboum &l Papam. ibid. Tarri^cu- 
ftodiam,qiix erat magis periculofa, capta Aiexan- 
j dria, generose fufcipit. 170. eius dolor ob reli- 
ftam Alexandriam. 176. vifitat cum medico re- 
. gioS. Petrum a:gtum. 178. a quo audit ferierti 
vita;. 179. &_ pra?di<fiionem mortis, ibid. fitexe- ' 
curor teftamenti. 184. Illum S. Thomafius.asger 
dimittit,. promittens quod intra, feptimanam noa 
moreretur. 179. anhelat ad eius reditum. 1 8 1 . • 

i8f. i9r. 191. prodicit fe illum ad duas horas cx- 
. fpe&aturum. i9t. Semi-mortuus ei manum dat 
& valedicit. 193. Ille moriturum confolatur.194. 
laudes pandit, zoi. luget eius mortem, z 6 j.* in-» 
uitat alios ad gaudendum ob eius gloriam, zoy. 
Michael Palxologus eripuit Latinis Imperatoribus 
Conftantinopolim. - ••,84« 

Mompaferium aliis Mampefier oppidum Gallia:* jj, 

. O. .i-jliO 

O Do Gilfeus Soc. Iefu fcripfic miracula D«Yitg. 

Anicienfis. ' atfl. 

Pdor fuaujfEmus e corppre S. Petri mortui. ^98. 
Odoricus Raynaldus continuat annales Baronij^ 6*. 

. laudat S. Petrum Thomafium, - n. 

Orationis S. Petri afliduitas. ^7. Oratione plus di- 
fcit,quam ftudio labore. ibid. Orans no&u-cal- 
catur, nec fentit. Oratione impetrat pluuiam. 

: 5 1^-118^' Orta ad eius preces nebula euadi^nauim' 
Turcicam. ^4 

P. 

P Acera interMediolanenfes Papam compqfuic 
f $. Petrus Tliomafius. 16. ntf. Inter Cyprios 
& Genuenfes. 149. pacem Veneti renuent?§ ab 
. Hungaris vjncuntur. • 7f. - jS.t &cc. 

Petrocoriufn> vrbs Aquitania:; quomodo aliis di&a. 

. H; .... 

Peftis vehemens Nicoiia:; eam multis pic ordinatis 
^ . ' depre* 



• Index Rerum 

deprecatur $. Petrus Thomafius. ni. Iij. item 
Famaguftx lupplicationem indicit, 116. qfiafa- 
£tk peltis ccllat. 117. S.Petrus patronus contra 
peftem. • '4J. r |ol' 

S. Petri Thomasii patria PetrocoEium in I.an- 
gocdocia>parcntes pauperes. 4 8. A nnus natalis 
fj. vhde dictus Thomafius. tbid. 

Stvmvm, doctrina. Mompaferij litteras difcit& 
docer.+p.Agenni altibra ftudia difeit &:docet.*A 
Docet Philolophiam Burdegalis, A’lbix,Cathur- 
cij. fi. Studet Patifiis. fi. fit Baccalaureus. fi. 
FitDo&or ante tempus, & quomodo, fd. zzo. 


■ Numquam ob le&iohCmomifit Miffarri aiit matu- 
tinas. f7. Plus friehtix diuinitus haufitiriMiflfa, 
quamftudendo. ibid. Sczzx. eius magna do&ri- 
na. 110. Scripfit librum de Immaculata B. V. 

. Conceptione fe multos al ios. n- An fuodarit fa- 
cultatem Theologicam Bononix. 31- 44» 
•Did^iTATES et Ofpecia. Fuit Procurator Genera- 
bilis fui Ordinis. ff. Do&or S. Theologix. f V.H- , 
•i pifeopus Pa&enfis 8c Liparenfis. zo. 6 z. 134. 
fipifcopusCoroncnfis. 11. 91. 171. Archiepi^ 
fcopus Crctenfis. i-\: iii^JPatriarcha Conftan- 
tinOpolitanus. 1 3. 1 4* ■ Inquifitor generalis > 84. 


quod munus conlFantiflime eft exeeutus. 94. 9f« 
•*' & feqq. Fundator facultatis Theologicx Bono- 

- nix. 31. 44* 

-Legationes. Ad Regem Apulix. xz.iz. Ad Ge- 

nuenles & Mediolanehfcs. 13. Ad Carolum iv. 
5 Irtp. & Regem Ralfix. I 4 .‘ 6%11-zfo. i 44-* & d 

• RegemHungarix& Venetos. if. 71. z 60 . 

r AdPalxologam lmp.GP. r*. 78. z - 66 . I n Orien- 

• tem pro exercitu cruce lignatorum contra Tur- 
eas. 17. 9 i- Ad Vice-Comites Mcdiolanenfes. 18. 
In Orientem pro palfagio Terrae fanftx. 18. r4a. 
188. Ad Geauenfes.-i?. pericula contempta in 

- - 1 - lega- 


4 


& verborum i 

legationibus. 6j^ 7^ 7 j\ $± 
abloluta Legati effigies. 

Hvmilitas. Fugit honores. yt..t£, *i 9 . Funem fi- 
bi ligat ad collum. x8 1. 18 j.Yogat veniam. ibid, 

■ Profitetur fe magnum peccatorem. 179. 181. 183. 
Cupit. iepeliri vt ab omnibus calcetur. 18’y. 
cupit mori humi cubans; — illi. 

B.V.MARii«deuotus. 10. yo. Apparens fpondetfub- 
fidium. 115. ary. Cum iplbfamiliariterambular;- 

- yo. Indigentia: fuccurrit. yxc 117. Ad ipfius preces 
concedit pluuiam. yi. zi 8 . ob filialem affectum 

f idftar matris fouetur. 11 j. S, Petrus Immaculatae 

- Conceptionis defenfor acerrimus. .34 Impetrat 
perpetuanrfui Ordinis durationem. 7 .^ ^oL, no» 

-ni; Eius opearauiliber clard pra:dieat.: x&y. 

- dxmones alcfto moribundi repelluntur. ' > 8 ?. 
Ora Troadi dita, y^ Orans calcatur, pm fentic. 8 > 9 . 

impettae' nebulam , quate<fha nauis euadirTar- 

• cas & prolem Arcadia: Principi. 108. & fibirai 
. morbo fanitatem. 101. Nauis felicem curfimi. <>4. 

& nautoemariin lacum tranfiie&ionem. i 6y.- 
Peregrinatvr Hierofolymam, & inuifit loca fa- 
«'Cra. 87; z z 7 . Ipreto periculo concionatur inmoh- 

• te S»OW;i^-/-, 9 i.' . ' rr ; !• S8. 

Morte Mpraefciuit. 17 9. 180. ad illam fe difponit. 

• !8oVi8r; 18 j. per confeilioncm generalem. 180. 

• per extremam vnilionem. 187. nurtquam dicitlei. 
mori turum i led recelfiirum. i8y. facit teftamen- 
tuni. 184. Iefum eligens, omhes medreos dimittit. 

-140. eitrs vltima verba/ Bene, bene.* 194* placidi^- 
fime moritur, ibid. morte pulchrior fuauem emh:- 

• titodorem. - ■■198. 

Miracvl a. Principi impetrat filium. 168; Tempe- 

•ftatctnfedat. 109. liberat ab angina. 107- ab m- 

- ueterati fcabie. ibid. humore c corpore mortuo 

•fluenti multa fiunt miraculi.- - c : 

C CVLTVS 


•_& fyql EiusvltC- 

• iz. 


XJ4. 


. mafio in E pifcopatu Pa&enfi prasdecelfor. u . 
Philippus Valefius Rex Franciai YOto fc obftrinxit 
,ad expeditionem facram, 1 14. camdctn acceptae . 
Ioannes filius, . d ’ . U+ 

Pedium oppidum Velaunorum aliis Anicium* 6 u 

R.- 

R Afliae Reg£ non falutatS.Thomafiusmortf gen- 
tis, ne dignitati Ecclcfiafticar deroget. 6 f. 
•-maligne tractatun 66 . Non obltante R egis edi- 
&o MilTam celebrat. <17- An Reges generali vo- 
- cabuio di< 5 bi StephnniX 7 r^Rafliai Rex expetit fi- 
- jdem orthodoxam, .j 2.j7.-z44. l audaturob refla- 
tura monafteria Anabaptiftas reprelfos. z jf. 


. obpeimilla Religionis Catholicae;cxercitia agni- 
rtum Ecclefia: Romanas Prirtatum & petitos ope- 
e xarios Euangelicos. »38. &r defideriiira belli &- 
«ricpntra Tureas, 439. Poftca reiihens i ludo* 

< / i .. / ui cq 




Index Rerum 

''AM 

Gti.tts facervi.Iajiuarij. 4;. inferiptus martyrfr- 
. logiis 44. Bononia; Dominica x,_poft Epipha- 

- niam. in Ord. Catmelit.xxix. i Iauuarij. ibii. Pas 

. tronus contra peftcm, & quare. 4), ijo. An co- 
. lendus cultu Martyris, & quare ? 34 u. oftcndi- 
, tur non. fuille Martyrem. }6. 37. g^/eyy. Vndc 
.nata opinio martyri). 39. quo anno c aperit coli 
• vt Martyr, & quo aii&ore. . r.h_» 40* 41« 

Petrus Rex Cypri & Ierufalem £S. Petro Thom.co- 
ronatus. 100. proponit recuperare Terram fan- 
. Aam. 118. auxilia petitutus in Occidentem venit 
s.cdmS. Petro. 1 19 E ipeditionem aggreditur. 149 
yonet no rediturum in regnum, nifi, Turpas, inua- 
fillet. ijo. Appellit cum claire in Rhodum, i )Q. 

. ^confitetur & cnmmunicat. ijz . a T urcis.iiributum 
.accipit, ifj. Alexandriani petit. i)Kv capit. 1 61. 
captam ixpcusdefcrir, 1 6 i redit in Cyprum.i74« 1 

- mittar S. Petrum legatum ad Pap|.i&<£occiditur.4 
Retnis Teutonicus Ordinis Minorum S.Retrp Tho- 


f ' 


■r 7 < f*» • 


& verborthn. 

' nico Rege Hungariae bello impetitus &_%i<Si^« 


■ 7Q- ' . . - 

Raymundus Archiepifc.Nicoficnfis exequiasS.^Pe- 

tri celebrat'. ' . 

Reliquia? S.Bartholomaei inuentae in Lipara,Romam 
tfcinflatae. ' ' 

Rogerius primus SiciliaeiComcs erigit EcclefiamS. 

Bartholomaeo &.rtionafterium. 10 

Rogerius* Pinfius magiftfcf Holpitaiis» 


S Arlatum,vbifitnm. ' S J* 

Sathalia expugnata procefllones ordinat S.Pe- 
trus. 

StcphdnnsCoxteph meritis S. Petri 
tus. . .'•.*■ 


afcabieraundfl- 


i »07 


‘ ’ 3 ^ - ; 

T Eutonicorum.in audienda Mida intrepida cotl- 
liantia. 67. Generose rcfponfum.RegiRaf- 

fix. . 

Theodoricus Pauli in Chronico vniuerfali MS. ha- 


bet Vitam S. Petri hic editam. i> 

Tempcftatem cruce fedat S. Petrus Thom. 109. 
Thomas de Fregnano Ord. Minotum collega S.Pc- 
triin ere&ione facultatis Theologica: Bononien- 
fis. ji. Ordinis fui Generalis. 52^ Cardina- 
* lis&EpifcopusTufcolanus. ii 

Tragurium vrbs Venetorum in Dalmatia. z^-i» 
Treusae, induciae vox Germanis, Latinis & Graecis 
nota. 176^ 

Trttffare, quid. 

. V. 


V Enetias mittitur S.Petrus pro pace legatus. 71% 
160. 2 jSl*. exploditur. quidam S. Pe- 
tro contradicens fubita punitur morte. 

Veneti vifti ab Hungaris ineunt pacem. 76. 77. 
Visoria benedi&ione S. Petri obtenta. 

Vita 


, Index Rerum & verborum. 

VitaS. Petri Thoma/ij ab oculato tefteicripta. z 
y 48. lata in Angliam intra proximum ab 
'obitu biennium* tiz. ex MS. Theodorici 
Pauli primo in lucem data. y. qualem ante edi- 
derat Waddingus. :£, 

Vrbanusv. conftituit S. Petrum expeditionis lacra: 
Legatum. zM^z 89. mittit ad pacificandos Gc- 
nuenfes cum Cypriis. a 9 inhortatur vt pacem ac- t 
• celeret. 1 97. 1 98. Hortatur Genuenles ad pa- 
cem. 1 93, Admonet Regem Cypri, vtimpedi- 
menta pacis amoueat. 1 96. vt. quamprimum 
velit transfrerare. . j : Z 99. 


rTTAddingus fcripfit nouam vitam S. Petri 

V V Thoma:. 

Z. 


2 


Adra Dalmatia: vrbs ab Hungaris expugnata. 

7 61 - • ► * 


i. 

.*Ol ,vJS} 

. » ' •> f 

-ii 

. ii- 1 

««. «y • • » , i., t 

^ -y> * 1 tjr 1* i 4 1* .4 ^ 


FINIS. 







/ 


FACVt* 


R. P. PROVINCIALIS FLANDRO- 


EELCIC&. 


.iSPOC 




SOCIETATIS IESY. 


TTJ Gq infrafcriptus Societatis Iesv Prspofi- 
X-^tus PiouiqcialUin Prouincia FJandro-r Bel- 
gica potcftate ad hoc mihi fa&a ab Admo* 
dum R. P. Noftro GofwinoNickel Praepo- 
nito Gerierali, eiufdem Societatis concedo Ia- 
cobo Mewclio Typographo Antuerpienfi fa- 
cultatem recudendi Vitam San&i Petri Tho- 
mafij ex ordine FF. Beatifliroae Virginis Ma- 
ria de Monte Carmelo &c. illuftratam a P« 
Godefrido Henfchenio Societatis noftrae Sa- 
cerdote , & a deputatis eiufdem Societatis 
Theologis examinatam Sc approbatam. In 
quorum fidem hifce manu propria fublcripfi 
eafque (olito officij mei figillo muniri curauu 
Amuerpia? 9. Aprilis 1659. 


IOANNES RENTfiRGHEM* 





APPROBATIO CENSORIS 



T TiEc Ada S. Petri Thomafij vere Apo. 
ilftolica, & fecunda 8per& atque induftri^ 
i R. P. Godefrido Henfchenio Societatis 
Iesv illuftrata, ad maiorem gloriam tam San- 
3i praefati, qu^m Ordinis Fratrum B.Mari^ 
de Monte Carmelo recudi poterunt. Datum 
Antucrpiae xxvm. Aprilis mdclix. 


C. Voochts C montem & Ar* 
cbi diaconus Antuerpienfts, 

lib . Cenfor. 


PRIVILEGIVM REGIVM. 

i 


V ita S.Petri Thomafij fecundis curis illti- 
ft rata recudi poterit. Bruxellisvi* Maij 

MDCLIX. 


P, Sto cxman s. 


j 


»